Rośliny o ozdobnych liściach

Mimoza wstydliwa zyskała sobie popularność i sławę nie tyle dzięki subtelnej urodzie kwiatów, o oryginalnej zdolności reagowania na dotyk. Na dotknięcie albo na szybkie ogrzanie lub ochłodzenie mimoza reaguje składaniem liści. Po ustąpieniu bodźca liście wracają do swojej pierzastej formy.

Pelargonie wielkokwiatowe, znane też jako pelargonie angielskie, są grupą odmian i mieszańców botanicznego gatunku P. grandiflorum z innymi gatunkami. Spośród innych gatunków wyróżnia je wielkość kwiatów. Są bardziej okazałe niż u innych pelargonii i zachwycają bogactwem barw.

Mięta pieprzowa jest popularną i lubianą rośliną leczniczą i przyprawową, a przy tym również dekoracyjną i mało wymagającą. Jest naturalnym mieszańcem, który powstał w Wielkiej Brytanii ze skrzyżowania mięty nadwodnej (M. aquatica) z miętą zieloną (M. spicata). Uprawiana od dwóch wieków, ma szerokie zastosowanie w lecznictwie i w kosmetyce.

Trawa cytrynowa jest uprawiana w wielu krajach tropikalnych jako roślina przyprawowa i lecznicza. Soczyste podstawy liści są używane w kuchni, a długie, świeże źdźbła do przyrządzania orzeźwiających napojów. Wysokie, rozłożyste kępy trawy cytrynowej stanowią efektowną ozdobę ogrodów i tarasów.

Pieris japoński jest zimozielonym krzewem, szczególnie ozdobnym w okresie kwitnienia. Stanowi efektowne uzupełnienie dla różaneczników i nadaje się do uprawy w pojemnikach. Liście i kwiaty rośliny zawierają silnie trującą substancję grajanotoksynę.

Wierzba mandżurska jest naturalną odmianą wierzby babilońskiej. W Polsce najczęściej spotyka się jej mrozoodporny kultywar 'Tortuosa', nazywany wierzbą kręconą ze względu na podobne do korkociągu pędy. Bez sztucznego formowania tworzy w ogrodzie żywe dzieła sztuki, potrzebuje tylko do tego dużo wolnej przestrzeni. Nazwa "tortuosa" oznacza po hiszpańsku "kręty, zawiły".

Wierzba płacząca jest nazwą zwyczajową hybryd różnych gatunków wierzb. Najbardziej popularne są mieszańce Salix babylonica (wierzba babilońska) i Salix alba (wierzba biała), a spośród nich najczęściej sadzona odmiana hodowlana 'Chrysocoma'. Dla mieszańców wierzby babilońskiej z wierzbą białą został nawet przyjęty epitet botaniczny sepulcralis od łacińskiego sepulcrum = „grób”, co tłumaczy inne nazwy, jak „wierzba nagrobna”, albo „wierzba żałobna”.

Rozchodnikowiec okazały przez ponad sto lat był zaliczany do rodzaju botanicznego Sedum (rozchodnik). Według najnowszych badań zakwalifikowano go do nowego, liczącego ponad 30 gatunków, rodzaju Hylotelephium. Jest to sukulent liściowy, ale zimujące w ziemi korzenie i kłącza, z których każdej wiosny się odradza, są odporne na mróz. Ozdobę stanowią zarówno późno rozwijające się kwiaty, jak i liście.

Dereń kousa jest azjatyckim gatunkiem, który w naszych warunkach wyrasta na duży krzew. Najbardziej efektownie wygląda podczas kwitnienia, dzięki dużym, czterolistkowym podsadkom w kolorze białym albo kremowym. Czerwone owoce przypominają liczi i są jadalne, chociaż mdłe w smaku.

Berberys Thunberga jest ciernistym krzewem sprowadzonym do Europy z Japonii przez szwedzkiego przyrodnika Carla Thunberga. Krzew stanowi w ogrodzie efektowną ozdobę, a ponadto zapewnia ptakom oraz innym małym zwierzętom zarówno pokarm, jak i schronienie w bezpiecznym gąszczu.

Pochodząca z górzystych rejonów Chin pilea peperomiowata nie przypomina wyglądem swoich kuzynek z rodziny pokrzywowatych. Duże, okrągłe liście są umieszczone na długich i cienkich ogonkach, i mogą się kojarzyć z zawieszonymi w przestrzeni spodkami UFO. Osoby bardziej pragmatyczne widzą w nich natomiast monety - stąd potoczna nazwa rośliny. Bez względu na skojarzenia, pilea jest popularną rośliną doniczkową.

Nazwa rodzajowa pochodzi z języka arabskiego i oznacza "gorzki", co nawiązuje do smaku liści rośliny. Już w starożytności stosowano sok z aloesu do pielęgnacji skóry i ceniono jego lecznicze właściwości. W ciągu wieku wieków aloes rozprzestrzenił się z Półwyspu Arabskiego do wszystkich tropikalnych i subtropikalnych rejonów świata, a w chłodniejszych miejscach stał się popularną rośliną doniczkową.

Ta pochodząca z Hindukuszu i Himalajów pięcioigielna sosna jest bardzo dekoracyjnym drzewem o długich igłach i dużych szyszkach przypominających sosnę amerykańską. Nazwa botaniczna upamiętnia duńskiego botanika Nathaniela Wallich'a. Pewną wadą jest niepełna mrozoodporność; sosna himalajska w naszym kimacie może przemarzać.

Żywe kamienie to bardzo trafna nazwa grupy gatunków i odmian niezwykle oryginalnych sukulentów. Te rośliny opanowały perfekcyjnie sztukę kamuflażu, upodabniając się kształtem i kolorem liści do otaczających je kamieni. Roślinny charakter grupy kamieni zdradzają dopiero kwiaty o białych albo żółtych płatkach.

Klon jawor jest rodzimym drzewem dorastającym do imponujących rozmiarów. W naturalnych warunkach preferuje tereny górskie, gdzie tworzy drzewostany razem z bukiem, jodłą i świerkiem. Doskonale sprawdza się jako drzewo ogrodowe, a liczne odmiany hodowlane różnią się kolorem liści pokrojem drzewa.

Begonia koralowa zachwyca niezwykle ozdobnymi liśćmi dużego formatu i jaskrawymi koralowoczerwonymi gronami kwiatów. Ta fotogeniczna roślina doniczkowa wnosi do mieszkania powiew egzotyki. Begonia koralowa oraz begonia plamista są uznawane za nazwy synonimiczne.

Męczennica błękitna jest egzotycznym pnączem z lasów Ameryki Południowej uprawianym u nas w doniczkach jako roślina ozdobna. Tajemniczą nazwę zawdzięcza roślina mnichowi z Bolonii, który opisując w 1609 roku kwiat, dopatrzył się w nim różnych ewangelicznych symboli. Taka interpretacja została szybko podchwycona i rozpowszechniona, co przyniosło roślinie wielką popularność w XVII wieku.

Guzmania jest liczącym ponad 200 gatunków rodzajem botanicznym egzotycznych roślin z tropikalnych lasów środkowej i południowej Ameryki. Nazwa rodzajowa została nadana roślinom na cześć hiszpańskiego botanika Anastasio Guzmán'a. Efektowną i długotrwałą ozdobą guzmanii są piękne kwiatostany, w których główną rolę odgrywają kolorowe liście-przysadki.

Bromelia gruba jest jednym z około 60 gatunków należących do wspólnego rodzaju botanicznego. Tworzy charakterystyczną rozetę liści, z której wyrasta pęd kwiatostanowy. W naszych warunkach bromelia (mylona często z guzmanią) może rosnąć tylko w doniczce. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwedzkiego botanika Olofa Bromeliusa, a epitet gatunkowy pinguin znaczy po łacinie "gruby".

Ogórek kiwano, jest najbardziej egzotycznym warzywem z rodziny dyniowatych, który może być uprawiany również w naszych warunkach klimatycznych, chociaż raczej nie bezpośrednio na rabacie. Ma duże wymagania cieplne i rośnie dopiero w temperaturze powyżej 15 stopni. Trochę dziwna nazwa ogórka pochodzi od słów "kiwi" i "banan", które to owoce przypomina smakiem.

Na skutek wyjątkowej łatwości rozmnażania się za pomocą kłączy i rozłogów, podagrycznik pospolity jest ulubionym wrogiem ogrodników. Niemniej jednak ta rodzimego pochodzenia bylina posiada również dobre strony — kulinarne i lecznicze. W ocienionych miejscach ogrodu może znaleźć zastosowanie jako bardzo skuteczna roślina okrywowa.

Eszeweria błękitna, podobnie jak jej liczne krewniaczki, jest bardzo odporna i prawie nie wymaga podlewania. Jest idealną rośliną doniczkową dla osób, które nie mogą poświęcić kwiatom zbyt dużo czasu. Dziwnie brzmiąca nazwa rodzajowa upamiętnia meksykańskiego rysownika roślin Atanasio Echeverría y Godoy.