Pellet pelletowi nierówny. Sprawdziliśmy, który daje najwięcej ciepła
W ostatnim czasie pellet zyskał popularność jako jedno z najczęściej wybieranych paliw ekologicznych w Polsce. To nie jest zaskakujące – jest relatywnie niedrogi, ekologiczny i nie wymaga dużego wysiłku przy ogrzewaniu. Niemniej jednak, wielu użytkowników jest zdziwionych, że nie każda tona pelletu dostarcza identyczną ilość energii cieplnej. Co wpływa na tę różnicę i jak można ocenić, czy pellet jest efektywny?
- Znaczenie kaloryczności w paliwach stałych
- Różnice kaloryczności pelletu drzewnego
- Znaczenie wilgotności w jakości pelletu
- Zanieczyszczony pellet a awarie pieca
- Zmiany w normach jakości pelletu w Polsce
- Zalety certyfikowanego pelletu w Polsce
Znaczenie kaloryczności w paliwach stałych
Kaloryczność, nazywana również wartością opałową, to wielkość energii cieplnej, jaką generuje spalanie jednego kilograma paliwa – nie tylko pelletu, ale także drewna, węgla czy innych typów opału. W odróżnieniu od ciepła spalania, które mierzy maksymalną energię uwolnioną w idealnych warunkach, wartość opałowa bierze pod uwagę rzeczywiste straty – głównie te wynikające z odparowania wilgoci i tworzenia się popiołu.
Dla pelletu drzewnego o wysokiej jakości kaloryczność wynosi zazwyczaj 18–20 MJ/kg. Mniejsza wilgotność i niższa zawartość popiołu prowadzą do wyższej efektywności – mniej paliwa potrzeba do osiągnięcia tej samej temperatury w domu.
Różnice kaloryczności pelletu drzewnego
Różnice w kaloryczności są głównie związane z jakością surowca oraz procesem wytwarzania. Pellet tworzony jest przede wszystkim z trocin i zrębków drzewnych, a rodzaj drewna odgrywa kluczową rolę w kontekście wartości opałowej.
Drewno liściaste, takie jak buk czy dąb, wyróżnia się wyższą kalorycznością – nawet 2100 kWh na metr przestrzenny – w porównaniu z iglastymi, jak sosna (1700 kWh/mp) czy świerk (1600 kWh/mp). Pellet z drzew liściastych jest bardziej gęsty i generuje więcej energii, choć iglasty łatwiej się zapala dzięki naturalnym żywicom.
Pellet rolniczy (agropellet) z odpadów, takich jak słoma czy łuski słonecznika, zawsze będzie miał znacznie niższą kaloryczność. Natomiast pellet z zanieczyszczonych odpadów, np. zawierających lakier czy klej, jest najgorszy – obniża kaloryczność i często niszczy kotły.
Znaczenie wilgotności w jakości pelletu
Wilgotność – podobnie jak w przypadku drewna opałowego – jest niezwykle istotna. Najlepiej, gdy wynosi poniżej 10% (optymalnie w granicach 6–8%), ponieważ każda dodatkowa ilość wody oznacza energię zużytą na jej odparowanie zamiast na ogrzewanie domu.
Zbyt wilgotny pellet nie tylko spala się mniej efektywnie, ale także powoduje osady w komorze spalania i zwiększa emisję zanieczyszczeń do środowiska. Warunki przechowywania i transportu – np. szczelność opakowań – odgrywają tutaj ważną rolę; wilgoć z otoczenia może szybko zwiększyć poziom wilgotności o kilka procent. Warto o tym pamiętać, jeśli planujemy zakup pelletu oferowanego luzem.
Zanieczyszczony pellet a awarie pieca
Zanieczyszczenia, takie jak brudne wióry, kurz czy popiół, zmniejszają wartość energetyczną, a także mogą uszkodzić kocioł na pellet – naprawa systemów grzewczych nie jest tania, nie wspominając o wychłodzeniu domu i zakłóceniu komfortu cieplnego.
Czysty pellet drzewny zawiera mało popiołu (maks. 0,7–2% przy certyfikatach), co umożliwia bardziej efektywne spalanie. Wyższa ilość popiołu oznacza większe straty ciepła i częstsze czyszczenie kotła.
Zmiany w normach jakości pelletu w Polsce
W Polsce obowiązuje norma PN-EN ISO 17225-2:2014, która klasyfikuje pellet na trzy kategorie: A1 (najlepsza jakość), A2 oraz B. Kategoria A1 charakteryzuje się najwyższą kalorycznością, najniższą wilgotnością i najmniejszą zawartością popiołu – innymi słowy, jest to najlepszy pellet.
Od maja 2025 r. wprowadzono bardziej rygorystyczne wymagania: dla klasy A2 minimalna wartość opałowa wynosi 16,5 MJ/kg, maksymalna wilgotność to 10%, średnica granulek mieści się w przedziale 6-8 mm, a popiół to maksymalnie 1,2% (0,7% dla kotłów klasy 3-5). Każda partia musi posiadać certyfikat jakości, co ma na celu wyeliminowanie niskiej jakości importu.
Zalety certyfikowanego pelletu w Polsce
Certyfikaty takie jak ENplus czy DINplus to nie tylko dokumenty, którymi szczycą się producenci, ale rzeczywista pewność, że pellet spełnia surowe normy. Oznaczają one niezależne badania laboratoryjne, obejmujące: sprawdzanie kaloryczności, wilgotności oraz zawartości popiołu.
W Polsce certyfikowany pellet jest wytwarzany przez uznane firmy, takie jak te należące do Polskiego Stowarzyszenia Pelletu, i jest poddawany audytom. Natomiast, gdy decydujemy się na zakup pelletu luzem, bez certyfikatu lub od niesprawdzonego dostawcy – nie mamy żadnej pewności, że deklarowana przez niego kaloryczność jest rzetelna. Warto to mieć na uwadze, gdyż oszczędność może wymusić konieczność zakupu większej ilości paliwa.