Jedyny groźny pająk w Polsce właśnie wchodzi do domów. Polacy nie wiedzą, jak reagować
W polskim klimacie nie żyje wiele groźnych pająków, które mogłyby stanowić zagrożenie dla człowieka. Niestety jeden z tych, które potrafią ukąsić – kątnik domowy większy – występuje bardzo często i świetnie go znamy. Większość osób spotkała go kilka razy, w łazience, piwnicy lub na strychu, choć zwykle unika kontaktu z ludźmi, kryjąc się w zacienionych miejscach, zgodnie z nazwą preferując kąty i zakamarki.
- Kątnik domowy – charakterystyka gatunku
- Pająk kątnik większy – opis
- Kątnik większy – gdzie można go spotkać?
- Pająk kątnik a człowiek
- Ugryzienie pająka domowego
Kątnik domowy – charakterystyka gatunku
W Polsce pojawiają się tylko dwa gatunki kątników – Eratigena atrica oraz Eratigena agrestis, czyli kątnik mniejszy. Sporadycznie można trafić na kątnika olbrzymiego, Tegenaria gigantea, który częściej występuje w krajach Europy Zachodniej i Stanach Zjednoczonych. Został on włączony do gatunku kątnika większego, ponieważ różnice między nimi są minimalne.
To zamieszanie w nazewnictwie sprawiło, że zakres wielkości tych pająków znacznie się poszerzył. Te największe osobniki potrafią zaskoczyć swoim rozmiarem, zwłaszcza gdy pojawią się w domu i nagle wejdą w pole widzenia.
Pająk kątnik większy – opis
Na tle większości polskich pająków kątnik większy wyróżnia się gabarytami. Ciało dorosłego osobnika osiąga około 1,8 cm średnicy, a rozstaw odnóży dochodzi do 8 cm, a u wyjątkowo dużych okazów nawet ponad 10 cm. Budowa pająka jest masywna, co dodatkowo potęguje wrażenie wielkości. Ciało zazwyczaj ma brązowy lub ciemnobrązowy odcień, a pająk porusza się bardzo szybko, potrafiąc przebiec nawet 50 cm w ciągu sekundy, przez co trudno go złapać.
Całe ciało pokryte jest licznymi włoskami. Na odwłoku widoczny jest żółtawy rysunek, charakterystyczny dla tego gatunku. Kątniki posiadają cztery pary oczu, jednak ich zdolność widzenia jest ograniczona – rozróżniają głównie jasność od ciemności, dlatego czmychają, gdy włączy się światło. Wibracje powietrza wyczuwają dzięki włoskom, które działają jak czułe receptory, ostrzegając je przed zbliżającym się zagrożeniem. Wiięcej o zwalczaniu owadów znajdziesz tutaj.
Sieci, które tworzą, nie są szczególnie duże ani rozbudowane. Budowanie pajęczyny pochłania wiele energii, a kątniki jedzą stosunkowo rzadko i potrafią długo wytrzymywać bez pożywienia. Ich dieta obejmuje muchówki, drobne owady, a także szkodniki domowych roślin.
Kątnik większy – gdzie można go spotkać?
Kątniki należą do gatunków synantropijnych i kosmopolitycznych, co oznacza, że żyją w bliskości człowieka i można je znaleźć niemal na całym świecie poza Antarktydą. Młode osobniki oraz samice rzadziej opuszczają swoje sieci, które zwykle znajdują się w piwnicach, na korytarzach, za meblami, w garażach, na strychach oraz w łazienkach.
Rzadko spotyka się je na zewnątrz, choć czasem zdarzają się w altanach czy ogrodowych zabudowaniach. Bardziej komfortowo czują się jednak w domach, gdzie temperatura jest stabilna przez cały rok. Są płochliwe i unikają kontaktu z ludźmi czy zwierzętami, uciekając na widok ruchu. W ciągu dnia przebywają głównie w ukryciu, a aktywne stają się po zmroku.
Pająk kątnik a człowiek
Kątnik większy nie lubi kontaktu z ludźmi i zazwyczaj również ludzie nie przepadają za jego towarzystwem. Unika poruszających się osób oraz zwierząt i ucieka, gdy tylko je zauważy. Jeśli zobaczysz go pośrodku pokoju, najprawdopodobniej jest to samiec.
Samice częściej przebywają na swojej sieci i opuszczają ją tylko w celu zdobycia pożywienia. Samce są ruchliwe i często przemieszczają się po mieszkaniu, zwłaszcza wtedy, gdy szukają partnerki. Mogą wchodzić przez system wentylacji, pojawiać się u sąsiadów i pokonywać spore odległości. Z reguły unika się ich obecności w domach, ponieważ mogą stanowić zagrożenie dla ludzi. Wystąpienie jednego osobnika nie oznacza od razu potrzeby przeprowadzania dezynsekcji, chociaż warto ją rozważyć, jeśli pająki pojawiają się regularnie, szczególnie że potrafią ugryźć. Dowiedz się także, jak zwalczać osy i szerszeniie!
Ugryzienie pająka domowego
Ukąszenie kątnika jest bolesne i zazwyczaj wywołuje wyraźny dyskomfort. Choć pająki nie są agresywne i raczej nie zaatakują śpiącej osoby, ugryzienie zdarza się wtedy, gdy zostaną przyciśnięte lub spróbuje się je złapać.
Po ukąszeniu szybko tworzy się zaczerwienienie i obrzęk, który może utrzymywać się przez dłuższy czas. Osoby uczulone mogą reagować silnym puchnięciem, zwłaszcza jeśli ukąszenie dotyczy okolic szyi, co może wymagać podania odpowiednich leków, na przykład z hydrokortyzonem. Ciężkie reakcje zagrażające życiu należą jednak do rzadkości i zwykle nie ma potrzeby noszenia adrenaliny.
Miejsce ugryzienia może pozostać zaczerwienione i bolesne przez wiele dni. W takich przypadkach używa się maści łagodzących i preparatów przeciwzapalnych. Ukąszenie kątnika można odróżnić od śladów po innych owadach, ponieważ widoczne są dwa nakłucia, podczas gdy meszki czy komary pozostawiają pojedynczy ślad.