Nieodwracalne straty po powodzi. Jak woda niszczy nasze rośliny

Powodzie mogą prowadzić do poważnych konsekwencji dla roślin, szczególnie z powodu zmniejszenia dostępu do tlenu. Woda zalewająca pola uprawne czy ogrody ogranicza ilość tlenu dostępnego dla korzeni, co zakłóca procesy metaboliczne roślin. Korzenie roślin przestają prawidłowo funkcjonować, co prowadzi do zahamowania wzrostu oraz obumierania najmłodszych, najbardziej efektywnych części systemu korzeniowego. W efekcie rośliny nie są w stanie pobierać wystarczającej ilości składników odżywczych z gleby, co wiąże się oczywiście z ich obumieraniem.

Podtopienia mają również wpływ na strukturę gleby. Zwiększona wilgotność gleby powoduje jej zagęszczenie, co dodatkowo utrudnia wymianę gazów i pogarsza warunki wzrostu roślin. Długotrwała obecność wody może także prowadzić do zmian chemicznych w glebie, takich jak obniżenie pH, czyli zakwaszenie podłoża czy wymywanie składników mineralnych, co sprawia, że rośliny mają trudności z wchłanianiem potrzebnych substancji odżywczych.

To wszystko sprawia, że nawet kiedy woda już się wchłonie, rośliny są znacznie osłabione. W takim stanie, także ze względu na panującą wszędzie wilgoć, są bardziej narażone na choroby grzybowe i wirusowe, które teraz mnożą się szczególnie szybko. Nawet jeśli wyglądają na zdrowe, ich system korzeniowy może być poważnie uszkodzony. I to nie tylko niskich krzewinek, lecz także dużych, wiekowych drzew.

Powodzie wpływają na fizyczne właściwości gleby, takie jak struktura i dostępność tlenu, co prowadzi do pogorszenia jej sprawności rolniczej. Gdy gleba jest nasycona wodą, staje się bardziej zwięzła i zbita, co uniemożliwia prawidłowy rozwój korzeni roślin. Stosunek wodno-powietrzny zostaje zaburzony, a rośliny po prostu się duszą, nie mogąc przeprowadzać poprawnej fotosyntezy. Procesy erozyjne, które mogą wystąpić na terenach lessowych, dodatkowo uszkadzają powierzchnię gleby, powodując powstawanie rowów i uskoków, które utrudniają jej regenerację.

Zalewanie gleby wpływa również na jej skład chemiczny. Długotrwałe zaleganie wody w ogrodzie może prowadzić do wymywania wapnia i magnezu, co powoduje zakwaszanie gleby. Z drugiej strony, powódź może również przynieść dodatkowe składniki mineralne, które mogą wpłynąć na zmiany pH gleby. Z tego powodu niezbędne jest przeprowadzenie analizy gleby po powodzi, aby określić jej zasobność w składniki mineralne oraz odpowiednio dostosować nawożenie.

Powodzie mają szczególnie negatywny wpływ na drzewa ozdobne i sadownicze. Długotrwałe zalanie gleby wokół drzew powoduje ograniczenie dostępu do tlenu, co może prowadzić do obumierania korzeni, a w rezultacie do więdnięcia i zamierania drzew. Sytuacja ta może mieć długotrwałe skutki, wpływając na kondycję drzew i ich zdolność do wydawania plonów przez kilka kolejnych sezonów.

Chociaż niektóre drzewa mogą przetrwać okresowe zalania, zebrane z nich owoce nie nadają się do spożycia. Mogą wyglądać ładnie, ale warto pamiętać, że woda powodziowa, to nie jest tylko woda. Niesie ze sobą uzbierane po drodze zanieczyszczenia: środki ochrony roślin, pestycydy, zanieczyszczenia na terenach przemysłowych, zebrane z domów i cmentarzy.

Nawet jeśli wygląda na to, że drzewa przetrwały zalanie i dobrze poradziły sobie z falą powodziową, warto zachować ostrożność chodząc po sadzie czy lesie. Ich korzenie mogą być podmyte i nie mieć stabilnego podłoża. Nietrudno, by całe drzewo się nagle zawaliło.

Po powodzi konieczne jest zbadanie podłoża, aby określić stopień jego zniszczenia i możliwe sposoby regeneracji. Analiza gleby pod kątem jej struktury fizycznej, a także chemicznego składu, jest kluczowa, aby ustalić, jakie składniki odżywcze zostały wymyte i jak najlepiej je uzupełnić. Regularne badanie pH gleby pozwala na ocenę, czy konieczne jest wapnowanie w celu przywrócenia równowagi kwasowo-zasadowej.

W przypadku uszkodzeń erozyjnych, ważne jest również wyrównanie powierzchni gleby i jej ponowne nawożenie oraz posianie roślin na poplon. Warto rozważyć nawożenie dolistne, które jest delikatniejsze dla uszkodzonych roślin. Próbki ziemi można wysłać do Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, gdzie można zbadać dokładny skład gleby i jej przydatność do upraw. Wszelkie działania uzdatniające podłoże do upraw powinny być zgodne z zaleceniami tego organu.