Zaskakujące właściwości drewna, które każdy właściciel kominka powinien znać
Praktycznie każde drewno można wykorzystać jako opał, o ile jest odpowiednio wysuszone. Właściwości fizykochemiczne drewna różnią się znacznie w zależności od gatunku drzewa, z którego pochodzi. Niektóre gatunki, takie jak buk i dąb, są szczególnie cenione i uznawane za „najlepsze”, podczas gdy inne, jak świerk i topola, są często uważane przez właścicieli kominków i pieców za „nieodpowiednie do palenia”. Jednak prawda, jak to często bywa, leży gdzieś pośrodku.
- Wybór drewna opałowego: jakie wybrać?
- Topole w Polsce: charakterystyka i zastosowanie
- Właściwości opałowe drewna topolowego
Wybór drewna opałowego: jakie wybrać?
Decyzja zależy od celu, dla którego rozpalamy ognisko; czy pragniemy utrzymać ciepło na dłużej, czy też szybko uzyskać wysoką temperaturę. Twarde drewno liściaste (grab, buk, dąb, jesion, wiąz) ma wartość energetyczną 1900 – 2100 kWh/mp, spala się długo i równomiernie. Jest doskonałe do utrzymania ciepła przez dłuższy czas.
Drewno iglaste (sosna, modrzew, jodła) łatwo się zapala, co sprawia, że jest idealne na rozpałkę. Wytwarza nieco mniej energii cieplnej (około 1700 kWh/mp), ale oferuje niepowtarzalny zapach żywicy. Wadą drewna iglastego jest produkcja dużych ilości substancji smolistych oraz popiołu.
Miękkie drewno liściaste, do którego należy między innymi topola, dostarcza jedynie 1200 – 1500 kWh/mp energii cieplnej, ale nadaje się nie tylko na rozpałkę, lecz także jako dodatek do twardych gatunków. Szybko schnie i jest tańsze niż twarde gatunki. Do tej grupy zaliczamy też wierzbę, brzozę, olchę i lipę.
Topole w Polsce: charakterystyka i zastosowanie
Rodzaj botaniczny topola (Populus) obejmuje około 100 gatunków, z których w Polsce naturalnie występują jedynie cztery: topola biała, osika, szara oraz czarna. Topole wyróżniają się najszybszym wzrostem wśród drzew w naszej strefie klimatycznej. W naszych lasach, jako domieszka, spotyka się topolę osikę. Jest to gatunek pionierski, czyli jeden z pierwszych pojawiających się na zrębach, terenach porolnych i pożarzyskach.
Z uwagi na szybki wzrost, przeprowadzano w Polsce badania nad hodowlą plantacyjną hybryd topoli. Głównym celem plantacji miała być produkcja drewna dla przemysłu papierniczego. Jednak w naszych warunkach drewno z takich upraw topolowych okazało się droższe niż drewno gatunków typowych dla lasów.
Mimo że Lasy Państwowe mają pewną ilość drewna topolowego z plantacji, najprościej jest nabyć drewno osikowe z pozyskania w lasach gospodarczych. Drewno topoli osiki jest lekkie, miękkie i łatwopalne. Charakterystyczną cechą drewna osikowego jest powolne i równe spalanie. Doskonale ilustruje to przykład zapałki: zapałka osikowa pali się na bardzo krótkim odcinku długości około 3 mm, podczas gdy świerkowa może objąć ogniem całą długość.
Drewno topoli osiki jest bardzo jednolite, praktycznie nie da się gołym okiem dostrzec rocznych słojów, podziału na drewno wczesne i późne. Nie tylko zapałki mogą być produkowane z drewna osikowego; po wyschnięciu tarcica topolowa staje się zwarta (trudno wbić gwoździe), bardzo lekka i wyjątkowo trwała. Z topoli wyrabiano deski do wozów konnych, płoty oraz budynki gospodarcze, zwłaszcza stodoły. Nawet nieimpregnowane drewno topolowe, używane w zmiennych warunkach atmosferycznych, jest bardzo odporne na działanie grzybów i owadów.
Właściwości opałowe drewna topolowego
Pod względem opałowym, drewno z topoli jest zbliżone do drewna z lipy, posiada gęstość równą 0,41 g/cm3. Jego wartość energetyczna jest niska, wynosi około 1400 kWh/mp, co odpowiada około 4,1 kWh/kg. Warto podkreślić, że różnice w kaloryczności różnych gatunków drewna, które mogą wynosić od 1200 do 2100 kWh/mp, są głównie skutkiem zastosowanej jednostki miary. Metr przestrzenny drewna, stosowany jako pomocnicza jednostka przy odbiorze i rejestracji drewna w leśnictwie, obejmuje – można rzec – nie tylko "czyste" drewno, ale także korę i puste przestrzenie między kawałkami. Gdy użyjemy bardziej stabilnej jednostki, jaką jest kWh/kg, to drewno topolowe z wartością 4,1 kWh/kg mieści się swobodnie w przedziale od 4,0 kWh/kg (buk) do 4,2 kWh/kg (dąb, kasztanowiec, platan) oraz 4,3 kWh/kg (brzoza, wiśnia).
Topola osika posiada unikalne cechy: spalanie suchego drewna (ponieważ tylko takie nadaje się do pieców i kominków) skutkuje wysokim i jasnym płomieniem. Wysoka temperatura oczyszcza ścianki kominka i przewód kominowy z sadzy i popiołu. Nie dymi, nie wystrzeliwuje iskier i nie pozostawia osadu sadzy oraz substancji smolistych.
Jak widzimy, zbyt pochopna ocena może okazać się błędna nawet w przypadku tak z pozoru prostym jak opał z topoli.
