O tych wadach pieca na pellet sprzedawca nie wspomni. To dlatego nie nadają się do niektórych domów
Pellet, wytwarzany z resztek drewna, oferuje wygodę, niską emisję zanieczyszczeń oraz długoterminowe oszczędności. Jednak czy faktycznie będzie odpowiedni dla każdego domu? Czy może istnieją ukryte zagrożenia, które mogą przekształcić wizję ciepłego domu w kosztowny problem?
- Zalety ogrzewania domu pelletem drzewnym
- Wady i wyzwania korzystania z kotłów na pellet
- Zagrożenia związane z używaniem taniego pelletu
- Wymagania dla kotłowni na pellet w domu
Zalety ogrzewania domu pelletem drzewnym
Nie można zaprzeczyć, że ogrzewanie domu pelletem drzewnym oferuje wiele korzyści. Pellet to paliwo odnawialne, produkowane z resztek, takich jak wióry i zrębki, co sprawia, że jest neutralne pod względem emisji CO₂ – w odróżnieniu od tradycyjnych paliw kopalnych, jak węgiel czy gaz. Piece na pellet osiągają sprawność nawet powyżej 90%, generując minimalną ilość popiołu (zaledwie 0,5–1,2% masy paliwa przy wysokiej jakości paliwa), który można użyć jako nawóz w ogrodzie.
Automatyczne podajniki i sterowniki umożliwiają niemal bezobsługową eksploatację (przynajmniej tak twierdzą producenci, w dalszej części artykułu przyjrzymy się temu bliżej) – wystarczy uzupełniać zasobnik co kilka dni, a urządzenie zajmie się resztą, zapewniając stałe ciepło bez wahań temperatury czy zapachu spalenizny. Koszty ogrzewania pelletem często okazują się bardziej korzystne niż gazem czy olejem opałowym, zwłaszcza przy dostępnych dotacjach.
W kontekście regulacji unijnych – takich jak ETS2, które mają obowiązywać od 2027 roku – pellet zdobywa coraz większą przewagę na rynku: nie jest obciążony opłatami za emisję, w przeciwieństwie do paliw kopalnych.
Wady i wyzwania korzystania z kotłów na pellet
Wysokie koszty początkowe to jedna z pierwszych przeszkód: kocioł to wydatek rzędu od 5 do ponad 20 tys. zł (a dla większych modeli nawet od 15 000 do 40 000 zł), do tego dochodzi instalacja oraz składowanie paliwa. Pellet jest droższy niż ekogroszek (niższa wartość opałowa: 15–18 MJ/kg w porównaniu do 24 MJ/kg), a jego ceny mogą być niestabilne. W tym artykule przedstawiamy przegląd typów i cen kotłów na pellet.
Następna pułapka to oczywiście uzależnienie od prądu – bez zasilania sterowniki kotła przestają funkcjonować, co w przypadku awarii lub chwilowego braku dostawy energii elektrycznej oznacza chłód w domu. Regularne utrzymanie jest konieczne: cotygodniowe czyszczenie, usuwanie popiołu i kontrola palnika podważają mit „całkowitej bezobsługowości”. Emisja CO₂ z pelletu może być ostatecznie nawet o 75% wyższa niż z gazu LPG, jeśli granulat pochodzi nie z odpadów drzewnych, lecz z celowo wycinanych drzew – co całkowicie kłóci się z ideą ekologii.
Zagrożenia związane z używaniem taniego pelletu
Posiadacze pieców na pellet często ulegają pokusie niskiej ceny paliwa. Pellet pochodzący z niesprawdzonych źródeł może być zanieczyszczony piaskiem, torfem, a nawet granulatem z opon lub odpadami z płyt MDF. Taki materiał powoduje tworzenie się spieków, które blokują palnik, powodują korozję kotła i zwiększoną ilość popiołu – nie wspominając o szkodliwych emisjach do środowiska. Producenci kotłów przestrzegają, że najlepszym wyborem jest zawsze certyfikowany pellet klasy A1 – o wilgotności poniżej 10% i zawartości popiołu maksymalnie 0,7%.
Innym sposobem na oszczędność jest użycie agropelletu, którego ceny są znacznie niższe. Jak sama nazwa sugeruje, ten granulat produkowany jest z odpadów rolniczych i leśnych, takich jak słoma, łuski nasion, łodygi roślin czy zrębki. Niestety, jego parametry również często pozostawiają wiele do życzenia. Ten rodzaj paliwa może uszkodzić urządzenie, a nawet prowadzić do utraty gwarancji.
Wymagania dla kotłowni na pellet w domu
Nie każde gospodarstwo domowe nadaje się do ogrzewania pelletem – wymagana jest kotłownia o odpowiednich rozmiarach z naturalną wentylacją oraz suchy magazyn na sezonowe zapasy paliwa, ponieważ granulat szybko absorbuje wilgoć i traci swoje właściwości. W niewielkich mieszkaniach czy blokach odpowiednie magazynowanie może być zwyczajnie niemożliwe.
Rozmiar i wyposażenie kotłowni na pellet w domu jednorodzinnym muszą spełniać wymagania określone w Warunkach Technicznych dotyczących budynków i ich usytuowania (Dz.U. z 2024 r. poz. 1284 z późn. zm.) oraz w normie PN-B-02431-1:1999. Przepisy te określają m.in. minimalne odległości, wentylację oraz wymagania przeciwpożarowe.
Dla kotła o mocy do 25 kW:
- pomieszczenie kotłowni może być zlokalizowane w budynku mieszkalnym, pod warunkiem wydzielenia ścianami z materiałów niepalnych;
- wysokość pomieszczenia nie może być mniejsza niż 2,2 m (w istniejących budynkach dopuszcza się minimum 1,9 m);
- odległość między tylną ścianą kotła a przegrodą – nie mniejsza niż 70 cm;
- odległość między bokiem kotła a ścianą – nie mniejsza niż 100 cm;
- odległość między przodem kotła a ścianą – nie mniejsza niż 200 cm;
- nawiew powietrza o powierzchni co najmniej 200 cm², umieszczony nie wyżej niż 30 cm nad podłogą;
- wentylacja wywiewna grawitacyjna o przekroju minimum 14 × 14 cm, wyprowadzona bezpośrednio ponad dach;
- podłoga oraz ściany w strefie kotła wykonane z materiałów niepalnych lub zabezpieczone blachą stalową.
Dla kotła o mocy powyżej 25 kW:
- kotłownia musi być odrębnym pomieszczeniem technicznym, oddzielonym od pozostałych pomieszczeń przegrodami o odporności ogniowej co najmniej EI 60;
- drzwi do kotłowni powinny być niepalne (stalowe lub obite blachą) o szerokości minimum 0,8 m, w klasie odporności EI 30;
- między kotłownią a składem paliwa należy zastosować osobne drzwi stalowe lub zamknięte przegrody niepalne;
- wymagane jest zapewnienie odpowiedniego dopływu powietrza do spalania – minimum 1,5 × przekrój kanału spalinowego;
- w pomieszczeniu powinna znajdować się kratka ściekowa lub inny sposób odprowadzania ewentualnych wycieków wody z instalacji.
W nowoczesnych, energooszczędnych budynkach ogrzewanie pelletem sprawdzi się bardzo dobrze, lecz w starszych, nieszczelnych domach o dużych stratach ciepła może okazać się nieefektywne i kosztowne. Warto to wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o zakupie.