Nie każda pompa ciepła poradzi sobie z twoim domem. Klucz tkwi w jednym szczególe
Duża liczba posiadaczy starszych domów marzy o czystym i bezobsługowym systemie grzewczym. Naturalnym wyborem wydaje się instalacja pompy ciepła, jednak czy w budynku bez ocieplenia takie urządzenie będzie pracować wydajnie? Brak odpowiedniej izolacji spowoduje, że koszty ogrzewania znacząco się zwiększą.
- Znaczenie termomodernizacji starych budynków
- Wybór pompy ciepła do starszych budynków
- Pompy ciepła a stare systemy grzewcze
- Koszty ogrzewania: pompa ciepła vs gaz i prąd
Znaczenie termomodernizacji starych budynków
Budynki z okresu PRL-u oraz te z międzywojnia charakteryzują się znacznie większymi stratami ciepła. W domach bez izolacji zapotrzebowanie na energię cieplną może wynosić od 200 do 300 kWh/m² na rok, podczas gdy w nowoczesnych obiektach jest to nawet sześć razy mniej.
Bez odpowiedniej izolacji pompa ciepła musi działać na maksymalnych obrotach, aby utrzymać odpowiednią temperaturę wewnętrzną. To prowadzi do wzrostu rachunków i skrócenia okresu użytkowania sprzętu. Eksperci wskazują, że instalacja pompy ciepła ma sens, jeśli właściciele zdecydują się przynajmniej na częściową termomodernizację, taką jak izolacja dachu, wymiana okien czy usunięcie mostków termicznych.
Nie można zapominać, że największe straty ciepła występują przez dach i ściany. Do 30% energii cieplnej ucieka przez górne partie budynku, a kolejna część – przez fundamenty i piwnice. Bez przynajmniej częściowej termomodernizacji, nawet najlepsza pompa ciepła nie zagwarantuje niskich kosztów ogrzewania. Dobry ekspert nie powinien namawiać właściciela starszego, nieocieplonego domu do montażu pompy ciepła. Wręcz przeciwnie – prace te powinny być poprzedzone audytem energetycznym, a jeśli mieszkańcy nie planują ocieplenia budynku, specjalista powinien jasno powiedzieć, że instalacja nowoczesnego systemu będzie nieekonomiczna.
Wybór pompy ciepła do starszych budynków
Jesteśmy świadomi, że zainstalowanie pompy ciepła w domu bez przeprowadzenia modernizacji nie ma sensu. Jeśli jednak właściciele zdecydują się na przynajmniej częściowe ocieplenie budynku, taka inwestycja może się zwrócić po kilku latach. Najpopularniejszym wyborem w starszych domach jest powietrzna pompa ciepła, głównie z powodu niższych kosztów montażu w porównaniu do wersji gruntowych.
Dla domów z dużymi stratami ciepła lepszym rozwiązaniem może być pompa wysokotemperaturowa, która dobrze współgra z tradycyjnymi grzejnikami żeliwnymi. Trzeba jednak być przygotowanym na niższą efektywność tego urządzenia oraz wyższe rachunki za energię elektryczną.
W starych domach dużą popularnością cieszą się także systemy hybrydowe, w których pompa ciepła współpracuje z kotłem gazowym lub piecem na pellet. Jest to dobre rozwiązanie przy słabej izolacji termicznej – kocioł będzie świetnym wsparciem podczas większych mrozów. Mieszkańcy starych domów raczej nie powinni polegać tylko na powietrznej pompie ciepła. Opowieści użytkowników tych systemów pokazują, że mają one problemy z wydajnością podczas zimnych dni. Pan Nikodem doświadczył tego na własnej skórze – o jego przeżyciach pisaliśmy w tym artykule.
Pompy ciepła a stare systemy grzewcze
Posiadacze starszych budynków boją się, że instalacja pompy ciepła będzie wiązała się z kompletną modernizacją systemu grzewczego. Faktycznie, pompy ciepła najlepiej działają z ogrzewaniem płaszczyznowym, które funkcjonuje przy temperaturze około 30–40°C. W takim scenariuszu użytkowanie pompy będzie najtańsze, jednak nie każdego stać na wymianę starych kaloryferów i instalację ogrzewania podłogowego.
Na szczęście kaloryfery nie stanowią przeszkody uniemożliwiającej montaż pompy ciepła. Istotne jest, aby powierzchnia grzejników była odpowiednio duża. Czasami konieczna jest ich wymiana na większe, dodanie nowych źródeł ciepła lub zastosowanie grzejników wentylatorowych (klimakonwektorów) – w tym artykule sprawdzamy, jak funkcjonują te urządzenia.
Koszty ogrzewania: pompa ciepła vs gaz i prąd
Osoby mieszkające w starszych budynkach często martwią się o swoje finanse. Jeśli ktoś nie ma funduszy na pełną termomodernizację, zakup pompy ciepła oraz miesięczne wydatki na ogrzewanie domu mogą stanowić spore wyzwanie. Zakup pompy ciepła wiąże się z wydatkiem rzędu 40–60 tys. zł – w przypadku domu o powierzchni 150 m².
Roczne koszty ogrzewania pompą ciepła w starszym, ale częściowo ocieplonym budynku mogą wynosić około 3,5–5 tys. zł. Dla porównania: gaz to 6–8 tys. zł, a energia elektryczna nawet 12 tys. zł. Czas zwrotu z inwestycji zależy od wielu czynników, ale dzięki obecnym programom wsparcia, takim jak „Czyste Powietrze” i „Mój Prąd”, wynosi średnio 7–10 lat. W przypadku domu, który przeszedł pełną termomodernizację, ten czas skraca się do 5–6 lat.