Najgorszy wróg ogrodnika? Nie susza, nie deszcz – tylko te robaki!
Nadżarte liście z dziurami w blaszce liściowej lub na jej brzegach nie tylko brzydko wyglądają, ale świadczą też o obecności szkodników w ogrodzie, które mogą być niebezpieczne dla roślin. Potrzebne jest szybkie działanie, aby zidentyfikować przyczyny i odpowiednio zareagować. Może perforowane liście rzodkiewki albo kalarepy nie stanowią większego problemu, ale kto lubi na talerzu dziurawe liście sałaty, rukoli albo kapusty pekińskiej?
- Pluskwiaki liściowe – małe szkodniki roślin warzywnych i ozdobnych
- Pchełki ziemne – małe, skaczące chrząszcze
- Opuchlaki – amatorzy świeżych liści w ogrodzie
- Ślimaki – nocni pogromcy upraw ogrodowych
Pluskwiaki liściowe – małe szkodniki roślin warzywnych i ozdobnych
Przede wszystkim młode rośliny w ogrodzie są narażone na żer pluskwiaków. Należą do nich m.in. truskawki, ziemniaki, kapusta i fasola. Również niektóre rośliny ozdobne nie są przed tymi żarłocznymi zwierzątkami bezpieczne. Zwłaszcza róże i hibiskusy znajdują się w ich karcie dań.
Do typowych objawów szkód należą:
- nieregularne i duże dziury w liściach,
- żółtawo przebarwione miejsca wkłuć pluskwiaków,
- całkowicie uszkodzone liście w przypadku silnego porażenia,
- możliwe wady rozwojowe owoców.
Środki zapobiegawcze, które mogą uchronić przed pluskwiakami:
- kontrola roślin wiosną i zbieranie owadów,
- regularne podlewanie,
- usuwanie chwastów,
- wspieranie naturalnych sprzymierzeńców – np. poidełka dla ptaków, budki lęgowe.
Zwalczanie pluskwiaków
Jeśli zawodzi profilaktyka i naturalne środki, jak zbieranie owadów i opryski np. roztworem szarego mydła, zawsze można uciec się do środków chemicznych. Należy tylko pamiętać, że powinno to być ostatecznością, aby uniknąć zagrożenia dla innych pożytecznych owadów.
Pchełki ziemne – małe, skaczące chrząszcze
Nazwa tych owadów jest myląca, ponieważ nie chodzi tutaj o pchły, ale o niewielkie chrząszcze skaczące po ziemi. Preferują one młode rośliny. Pchełki pojawiają się wiosną i składają jaja na korzeniach i liściach roślin. Larwy pozostają początkowo niezauważalne i dopiero na przełomie lipca i sierpnia dorosłe z nich chrząszcze zaczynają żerować w tkance liści. Chętnie żerują na roślinach z rodziny kapustowatych, jak rzodkiewka, rukola, kapusta, jarmuż, rzodkiew, brokuły albo rzepak.
Typowe objawy żerowania pchełek ziemnych, to:
- niewielkie okrągłe otwory,
- żer okienkowy – wygryzanie jamek w miękiszu z pozostawieniem nabłonka,
- liście brązowieją i kruszą się.
Kilka środków zapobiegawczych przeciwko pchełkom:
- regularne podlewanie,
- okrywanie ziemi ściółką,
- regularne spulchnianie ziemi,
- stosowanie uprawy mieszanej – sadźcie też cebulę, czosnek albo szpinak.
Do naturalnych środków zwalczania pchełek należą:
- stosowanie roztworu gnojówki z wrotyczu lub piołunu,
- opylanie zagrożonych roślin wapnem algowym albo mączką mineralną,
- stosowanie pułapek z klejem między roślinami,
- zapewnienie jeżom schronienia w ogrodzie i unikanie stosowania trucizny.
Opuchlaki – amatorzy świeżych liści w ogrodzie
Te niewielkie chrząszcze z rodziny ryjkowcowatych potrafią wyrządzić w ogrodzie wiele szkód. Istnieje kilka gatunków opuchlaków, ale różnice między nimi nie są wielkie i nie ma potrzeby zastanawiać się, z którym akurat mamy do czynienia. Z upodobaniem zasiedlają truskawki, poziomki, maliny, winorośle, różaneczniki, trzmieliny i bluszcze.
Typowymi objawami żerowania opuchlaków są:
- okrągłe dziury zaczynające się od brzegu blaszki liściowej,
- uszkodzenia na korze, młodych pędach i pąkach kwiatowych, głównie w dolnych partiach roślin,
- uszkodzenie korzeni roślin przez larwy.
Możliwości zapobiegania opuchlakom są raczej ograniczone, ale można podjąć pewne działania:
- przy zakupie roślin zwrócić uwagę na typowe żery na liściach,
- regularne sprawdzanie liści,
- wspieranie jeży i jaszczurek w ogrodzie – naturalnych wrogów tych chrząszczy.
Zwalczanie opuchlaków można wykonać poprzez opryski olejkiem neem, lub podlewanie preparatem z nicieniami.
Ślimaki – nocni pogromcy upraw ogrodowych
Prawdziwym postrachem ogrodników są ślimaki bez skorupy – nie mają muszli, co zdecydowanie ułatwia im poruszanie się po terenie. Nierzadko potrafią w ciągu jednej nocy zniszczyć całą ogrodową uprawę. Potrzebne jest działanie szybkie i zdecydowane. Trzeba zaznaczyć, że nie wszystkie ślimaki, które pełzają w ogrodzie, wyrządzają szkody. Na przykład ślimaki winniczki żywią się jajami ślimaków nagich i powinny być witane z otwartymi ramionami.
Istnieje wiele radykalnych metod zwalczania ślimaków, jednak przedstawimy tutaj kilka bardziej przyjaznych dla zwierząt alternatyw:
- zbieranie ślimaków i przesiedlanie ich w odległe miejsce,
- tworzenie barier z igieł świerkowych, skorupek z jaj i orzechów włoskich wokół rabat,
- ziemię wokół zagrożonych roślin podlewać rankiem, a nie wieczorem,
- wspieranie naturalnych wrogów ślimaków, jak ropuchy i padalce,
- budowanie płotków przeciwko ślimakom,
- rozsypywanie fusów z kawy wokół roślin,
- sadzenie roślin, które odstraszają ślimaki – np. rumianek, cząber.