Jeden krzew, trzy korzyści: zapach, owoce i „mur” nie do przejścia
Głóg to rodzaj roślin z popularnej rodziny różowatych, rosnący w wielu rejonach świata jako duży krzew albo niewielkie, cierniste drzewo. Od czasów starożytnych jest obecny w wierzeniach, mitach i legendach wielu narodów. Jeśli nawet w naszych czasach zanikło magiczne i rytualne znaczenie głogu, to nadal jest on doskonałym wyborem do ogrodu w formie żywopłotu lub efektownego solitera.
- Magiczna moc głogu
- Zalety głogu w ogrodzie
- Żywopłot z głogu w ogrodzie – zalety
- Przygotowanie żywopłotu z głogu
- Pielęgnacja żywopłotu z głogu
Magiczna moc głogu
Przekazy z wielu epok potwierdzają magiczne i rytualne znaczenie głogu u różnych narodów. Od wieków ludzie traktowali głóg jako symbol ochrony, duchowego połączenia z naturą i życia. Głóg pojawiał się często na obrzeżach wiosek, przy domach i cmentarzach. Miał chronić mieszkańców przed chorobami, złymi mocami i nieszczęściem. Odgradzał świat żywych od świata umarłych. Zyskał z czasem miejsce w ludowych obrzędach.
W starożytnym Rzymie był poświęcony Janusowi – bogu wszelkich początków, opiekunowi drzwi, bram i mostów. Gałązka głogu zatknięta w oknie chroniła dzieci przed nocnymi strzygami. Głóg służył za mieszkanie elfów, dlatego w dawnych czasach w Niemczech wplatano w gałęzie głogu włosy i skrawki tkanin, aby zachęcić elfy do dobrych uczynków na rzecz darczyńcy. Kołyski z drewna głogu chroniły dzieci przed podmianą przez złe wróżki.
W wierzeniach Celtów głóg był drzewem wróżek, miejscem spotkań istot z innego świata. Słowianie wiązali każde niedomaganie ze złymi duchami, dlatego dzieci skłonne do chorób, kąpano w wywarze z głogu. Gałązki głogu odstraszały czarownice – nie mogły przejść nocą przez próg domu, aby rzucić zły urok, ponieważ pokłułyby się o wiszące na ścianie ciernie. Sadzenie głogu na miedzach pomagało rolnikom chronić zbiory przed szkodnikami. Udane plony zapewniało palenie wiosną w ogniskach ciernistych gałęzi głogu.
Zalety głogu w ogrodzie
Najczęściej spotykany u nas głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna) lub dwuszyjkowy (Crataegus laevigata) jest wysokim krzewem lub kilkumetrowej wysokości drzewem o szerokiej, gęstej koronie. Chociaż występuje w warunkach naturalnych, z powodzeniem może pełnić funkcje dekoracyjne w każdym ogrodzie. Istnieją ku temu liczne powody, na przykład:
- Głóg (Crataegus spec.) ze swoimi ciemnozielonymi, klapowanymi liśćmi, białymi, aromatycznymi kwiatami i szkarłatnymi owocami stanowi efektowną ozdobę ogrodu. Pachnące kwiaty pojawiają się od maja do czerwca. Liście przebarwiają się jesienią na kolor żółtopomarańczowy, częściowo ciemnoczerwony.
- Krzew lub niewielkie drzewo głogu ma pokrój zwarty i zaokrąglony, i doskonale nadaje się do roli solitera albo do tworzenia żywopłotu. Oprócz formy rozgałęzionego, krzaczastego krzewu, głóg może rosnąć też jako drzewo z niewielką koroną.
- Głóg oferuje owadom, ptakom i innym ogrodowym zwierzętom schronienie i pokarm.
- Głóg należy do roślin leczniczych – jego kwiaty, liście i owoce pomagają w chorobach serca i regulują ciśnienie krwi. Wspomagają przepływ krwi i wzmacniają układ krążenia.
Głóg rośnie szybko, a przyrost rzędu 25 cm do 45 cm w ciągu roku jest czymś normalnym. Bez przycinania może tworzyć zapory do 3 m szerokości, ale też bez problemu daje się formować w żywopłoty o szerokości jednego metra lub mniej.
Żywopłot z głogu w ogrodzie – zalety
Gęsty jak z laurowiśni i bardziej ochronny niż z ostrokrzewu, ponieważ liczne kolce sprawiają, że żywopłot z głogu jest dla niepożądanych gości nie do przebycia. Każdy zastanowi się dwa razy, zanim podejmie próbę sforsowania takiego ogrodzenia. Inne zalety żywopłotu z głogu, to:
- Nie musicie się specjalnie zastanawiać, czy stanowisko w ogrodzie będzie odpowiednie. Głóg dostosuje się do każdej gleby, pod warunkiem, że miejsce będzie słoneczne lub półzacienione i bez zastoju wody.
- Głóg ukorzenia się głęboko, jest odporny na wysokie temperatury i dobrze znosi letnie okresy suszy - niewątpliwa zaleta przy nasilających się upałach.
- Jako swobodnie rosnący żywopłot, można łączyć głóg ze świdośliwą i budleją.
- Rośliny należą razem z ostrokrzewem do wyjątków, które owocują nawet w przycinanej formie – oczywiście słabiej, niż rośliny swobodnie rosnące.
- Oprócz pięknych kwiatów głogi mają również wspaniałe przebarwienie liści jesienią.
Przygotowanie żywopłotu z głogu
- Pora sadzenia i odległości
Sadzonki głogu można kupić w doniczkach albo z odkrytą bryłą korzeniową. Najlepszą porą do sadzenia głogu jest okres od początku października. Sadzonki kontenerowe można w zasadzie sadzić przez cały sezon bez mrozu, jednak miesiące letnie są dla sadzonek żywopłotowych o wiele za gorące i za suche.
Odstępy między sadzonkami zależą od ich wielkości, z reguły sadzi się trzy-cztery sztuki na metrze, a małych sadzonek – do pięciu. Trzeba też zwracać uwagę na minimalną odległość od sąsiedniej działki: przy wysokości żywopłotu do dwóch metrów jest to najczęściej 50 cm.
- Przygotowanie gleby i sadzenie
Podczas kopania dołków pod sadzonki należy umieścić rośliny w wodzie, aby korzenie mogły ją wchłonąć. Dołki kopie się zwykle co 30-40 cm, a w przypadku dłuższych żywopłotów z sadzonek z odkrytym systemem korzeniowym, wykopuje się ciągły rowek.
Podczas sadzenia korzenie nie powinny być załamane ani wygięte. Trzeba sadzić rośliny na tej samej głębokości, na jakiej rosły na szkółce.
- Dołki wokół sadzonek trzeba wypełnić, ziemię ucisnąć i sadzonki obficie podlać.
Pielęgnacja żywopłotu z głogu
Posadzonym roślinom należy pozwolić rosnąć swobodnie przez dwa lata, a następnie po kwitnieniu skrócić nowe przyrosty o połowę. Należy pamiętać o rękawicach i ubraniu ochronnym, aby uniknąć ostrych kolców.
Żywopłot formowany z głogu należy przycinać dwa razy w roku – na początku czerwca i pod koniec lipca. Nowe przyrosty skraca się o jedną trzecią. Aby zapewnić bokom odpowiednią ilość światła, należy tworzyć przekrój trapezoidalny – zwężający się ku górze. W razie potrzeby można żywopłot głogowy odmłodzić w październiku.
