Pokrzywa często kojarzona jest jako uciążliwy chwast, którego trzeba się pozbyć z ogrodu ze względu na jej parzące właściwości. Jednak zamiast ją usuwać, warto wykorzystać jej potencjał, przygotowując z niej wartościową gnojówkę, wyciąg lub wywar. Te naturalne preparaty mogą służyć jako nawozy w ogródkach warzywnych i kwiatowych, a także wspomagać ochronę roślin przed szkodnikami i chorobami.
Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) to cenna roślina, bogata w składniki odżywcze i witaminy, co sprawia, że jest szeroko stosowana w produkcji preparatów leczniczych wspomagających pracę wątroby oraz w suplementach diety. Ponadto, pokrzywa jest niezwykle przydatna w ogrodnictwie, gdzie służy jako nawóz i naturalny środek do opryskiwania roślin przeciwko szkodnikom.
Dzięki wysokiej zawartości makro- i mikroelementów, takich jak azot, fosfor, potas, żelazo, magnez, wapń, cynk, krzem i mangan, a także witamin A, C, K i z grupy B, pokrzywa wzbogaca glebę w cenne substancje odżywcze. Zawiera również kwasy organiczne, enzymy, pektyny, garbniki, chlorofil, karoten i ksantofil, co przyczynia się do poprawy struktury i jakości gleby. Te właściwości sprawiają, że pokrzywa jest doskonałym dodatkiem do nawozów organicznych.
Pokrzywa zwyczajna jest również wskaźnikiem jakości gleby, rosnąc głównie na terenach żyznych, bogatych w próchnicę i azot. Jej obecność w ogrodzie sugeruje, że gleba jest żyzna i dobrze nadaje się do uprawy warzyw, krzewów i drzew. Dzięki temu pokrzywa stanowi nie tylko cenny składnik preparatów ogrodniczych, ale także naturalny wskaźnik stanu gleby.
Dlaczego warto przygotować gnojówkę z pokrzyw?
Gnojowica z pokrzyw to naturalne źródło cennych minerałów i składników, powszechnie wykorzystywane w rolnictwie ekologicznym. Używa się jej do zwalczania szkodników, grzybów, patogenów oraz jako zielonego nawozu. W zależności od długości fermentacji, produkty z pokrzyw dzielą się na wyciąg i wywar. Wyciąg z pokrzywy jest skuteczny w walce z mszycami i przędziorkami.
Aby go przygotować, trzeba użyć 200 g suchej pokrzywy lub 1 kg młodych liści oraz 10 litrów odstanej wody deszczowej. Pocięte liście zalewa się wodą i pozostawia na 12-24 godziny w ciepłym miejscu. Taki wyciąg można stosować bez rozcieńczania w formie oprysku przez cały sezon wegetacyjny, szczególnie gdy szkodniki już się pojawiły. Wywar z pokrzywy najlepiej stosować wiosną jako oprysk roślin.
Do jego przygotowania potrzeba 200 g suchej pokrzywy lub 1 kg świeżych liści oraz 10 litrów odstanej wody, najlepiej deszczówki. Liście zalewa się wodą, gotuje przez 30 minut, a następnie schłodzony wywar rozcieńcza w proporcji 1:5. Tak przygotowany roztwór można stosować jako oprysk na ziemniaki, pomidory oraz inne rośliny, skutecznie zwalczając choroby takie jak zaraza ziemniaka, kiła kapusty, szara pleśń, rdza i mączniak prawdziwy, a także szkodniki jak chowacze łodygowe.
Jak przygotować gnojowicę z pokrzyw?
Aby przygotować gnojówkę z pokrzywy, umieść 1 kilogram świeżych, pociętych liści pokrzywy w 10 litrach odstanej wody deszczowej. Przykryj pojemnik gazą, starą firanką lub płótnem, aby zapobiec dostaniu się owadów i zanieczyszczeń. Umieść pojemnik w odosobnionym miejscu, aby zmniejszyć uciążliwość zapachu, który wydziela się podczas fermentacji. Możesz również dodać mikroorganizmy lub mączkę skalną, aby zneutralizować nieprzyjemny zapach.
Gnojówkę należy mieszać dwa razy dziennie, rano i wieczorem, aby zapewnić jej odpowiednie napowietrzenie. Proces fermentacji powinien przebiegać w warunkach tlenowych i trwa od 2 do 4 tygodni, w zależności od temperatury. Gnojówka jest gotowa, gdy piana zniknie, a ciecz stanie się klarowna i zielona.
Rozcieńczoną gnojówkę z pokrzywy można stosować na różne sposoby. W proporcji 1:10 lub 1:20 nadaje się do nawożenia drzew, krzewów owocowych, kwiatów oraz warzyw. Dla oprysków przeciw mszycom, przędziorkom oraz w przypadku chlorozy liści, stosuje się proporcję 1:20 co 3 dni. W proporcji 1:10 gnojówka jest efektywna przeciwko mączniakowi rzekomemu.
Bez rozcieńczania gnojówka może być używana do wzbogacania kompostu, przyspieszając jego rozkład. Może również służyć jako nawóz przed sadzeniem roślin. Gnojówkę fermentującą przez 4-5 dni należy rozcieńczyć w proporcji 1:50 i stosować do oprysków przeciwko mszycom, przędziorkom, tarcznikom i misecznikom, aplikując trzy razy co 3 dni przed rozwinięciem się liści i kwiatów.
Gnojówkę z pokrzyw można przygotować samodzielnie, fot. waldenstroem
Jakie korzyści przynosi wykorzystanie gnojówki z pokrzyw w ogrodzie?
Gnojówka z pokrzyw to doskonały naturalny nawóz, bogaty w kwasy organiczne i sole mineralne, który skutecznie chroni rośliny przed szkodnikami i chorobami grzybowymi, eliminując konieczność stosowania chemicznych środków ochrony. Dzięki wysokiej zawartości azotu, potasu, żelaza, wapnia, krzemu i cynku, wspomaga prawidłowy rozwój roślin, stymulując ich kwitnienie i plonowanie. Jest szczególnie rekomendowana dla roślin o dużych wymaganiach pokarmowych, zwiększając ich odporność na szkodniki i choroby.
Regularne podlewanie gnojówką z pokrzyw odkaża glebę i poprawia jej strukturę, co czyni ją wartościowym nawozem dla większości roślin ozdobnych, krzewów i drzew. Opryski z wyciągu z pokrzyw skutecznie zwalczają mszyce, przędziorki, szarą pleśń i mączniaka. W przypadku braku dostępu do świeżych liści pokrzywy, można użyć gotowych preparatów dostępnych w sklepach ogrodniczych, które są pozbawione nieprzyjemnego zapachu, lub suszu do samodzielnego przygotowania.
Gnojówka z pokrzyw nadaje się do podlewania wielu roślin, takich jak pomidory, ogórki, papryka, bakłażany, arbuzy, cukinie, dynie, melony oraz większość roślin ogrodowych i doniczkowych, a także traw ozdobnych i trawników. Jest również idealna dla drzew owocowych i ozdobnych. Dodatkowo przyspiesza proces kompostowania, dlatego warto podlewać nią kompost. Pozostałości po zużyciu cieczy można wrzucić na kompostownik, co przyspieszy rozkład materiału organicznego.
Gnojówki z pokrzyw nie zaleca się stosować do podlewania cebuli, czosnku, fasoli, grochu oraz roślin kapustnych. Wśród roślin ozdobnych, rododendrony, azalie, wrzosy, a także szpinak, rzodkiewka, pietruszka korzeniowa i marchew źle reagują na ten nawóz. Rośliny te są wrażliwe na nadmiar azotu i mają krótki okres wegetacyjny, co może negatywnie wpłynąć na ich wzrost i rozwój.
Jakie są zalety stosowania gnojówki z pokrzyw?
Pokrzywa, znana ze swoich leczniczych właściwości, może być również wykorzystana w ogrodnictwie jako cenny nawóz. Samodzielnie przygotowana gnojówka z pokrzyw to bogate źródło makro- i mikroelementów, które można zastosować do nawożenia roślin w ogrodzie. Oprócz ochrony przed szkodnikami, gnojówka z pokrzyw działa jako silny nawóz azotowy oraz preparat oczyszczający, wspomagający zdrowy wzrost roślin i zabezpieczający je przed najczęstszymi chorobami.
