Robisz to źle! Wapnowanie gleby ma jeden sekret, o którym milczą poradniki
Wapnowanie gleby to nic innego jak stosowanie w ogrodzie nawozów zawierających chemiczny pierwiastek wapń (Ca). Wapno ogrodowe może pozytywnie wpływać na glebę i rośliny na różne sposoby. Zanim rozsypiecie wapno w swoim ogrodzie, dobrze jest zmierzyć odczyn podłoża albo przesłać próbki gleby do analizy laboratoryjnej.
- Wapno ogrodowe i jego działanie
- Różne rodzaje wapna ogrodowego na różne gleby
- Rośliny wskaźnikowe ujawniają niedobór wapnia
- Kiedy jest najlepsza pora na wapnowanie ogrodu?
Wapno ogrodowe i jego działanie
Stare porzekadło głosi, że „wapno czyni bogatymi ojców i biednymi synów”. Opiera się na spostrzeżeniu, że jeśli zastosuje się w ogrodzie zbyt dużo wapna, przyspiesza się proces rozkładu próchnicy. Wprawdzie krótkoterminowo uwalnia się w ten sposób dużo substancji odżywczych, ale w dłuższej perspektywie powoduje zubożenie gleby. Kiedy zanika zawartość próchnicy, pogarsza się struktura gleby i zdolności do zatrzymywania powietrza, wody i składników mineralnych.
Rozważne wapnowanie ogrodu ma jednak wiele pożytecznych skutków. Wapń neutralizuje kwasotę gleby i przeciwdziała jest stopniowemu zakwaszaniu. Wiąże też cząstki gliny w większe grudki, a także wspomaga biologiczną aktywność glebowych mikroorganizmów. Pośrednie działanie wapna ogrodowego jest jeszcze bardziej wielostronne. Składniki pokarmowe dostarczane w formie nawozów są lepiej przyswajane przez rośliny, a wytrącane grudki gliny poprawiają strukturę gleby, a tym samym możliwości gromadzenia wody i powietrza. To z kolei zmniejsza ryzyko zamulenia i zapewnia szybsze nagrzewanie się ziemi wiosną.
Pod względem chemicznym wapno jest związkiem pierwiastka wapnia (Ca). Ten pierwiastek chemiczny należy do najważniejszych elementów budulcowych zwierząt i roślin. U zwierząt i u człowieka wapń znajduje się w wysokim stężeniu w kościach i zębach, u roślin jest między innymi ważnym składnikiem ścian komórkowych. W naturze wapń występuje w rozmaitych skałach i osadach, prawie wyłącznie jako węglan wapnia (CaCO3). Większość nawozów wapniowych bazuje na tym surowcu. Złoża wapienia w ziemi są prawie wyłącznie osadami pradawnych oceanów i pochodzą z wapiennych muszli różnych morskich stworzeń, jak kraby, małże, ślimaki i mątwy. W ciągu milionów lat utworzyły warstwy skalne.
Różne rodzaje wapna ogrodowego na różne gleby
Nawozy wapniowe są dostępne w handlu w rozmaitych wariantach. Rodzaj użytego wapna ogrodowego zależy od rodzaju gleby. Oto kilka z nich:
- Wapno tlenkowe – inaczej wapno palone. Działa szybko i zmienia szybko odczyn gleby, co wbrew pozorom nie jest korzystne. Nadaje się najlepiej na gleby ciężkie w niewielkich dawkach.
- Saletra wapniowa – nawóz azotowo-wapniowy. Jest dla roślin źródłem wapnia i azotu, ale nie nadaje się do podnoszenia pH gleby. Zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia chorób fizjologicznych roślin cierpiących na niedobór wapnia.
- Wapno węglanowe – występuje naturalnie. Jest delikatne i trwałe, działa wolno, więc nie wpływa negatywnie na mikroorganizmy glebowe. Najbardziej uniwersalne wapno do regulacji kwasowości gleby.
- Dolomit – zawiera związki wapnia i magnezu. Podwyższa lekko pH gleby oraz uzupełnia niedobory magnezu.
Mączka bazaltowa – zmielona skała. Oprócz węglanu wapnia, magnezu i potasu zawiera również pierwiastki śladowe. Może lekko podwyższyć pH gleby oraz uzupełnić niedobór mikroelementów.
Rośliny wskaźnikowe ujawniają niedobór wapnia
Zanim zastosujecie wapno ogrodowe, powinniście przeprowadzić badanie gleby, aby stwierdzić, czy Wasze rośliny w ogóle potrzebują wapna. W handlu dostępne są zarówno uniwersalne papierki lakmusowe, jak i pH-metry elektroniczne, umożliwiające odczyt pomiaru bez pobierania próbek. Intensywna uprawa powoduje zakwaszanie gleby i wpływa niekorzystnie na jakość upraw. Dla większości roślin odczyn pH waha się od 5,5 do 7,5. Zbyt niska wartość pH utrudnia roślinom przyswajanie składników pokarmowych. Środkiem zmieniającym pH gleby są właśnie nawozy wapniowe.
Na niedobór wapnia w glebie wskazują rozmaite rośliny, które określa się mianem roślin wskaźnikowych. Jeśli te rośliny występują w Waszym ogrodzie, nie musicie robić żadnego testu, żeby stwierdzić zakwaszenie gleby. Rośliny, które preferują kwaśne gleby, to:
- skrzyp polny
- rumian
- mech
- szczaw
- koniczyna polna
- bratek
- chroszcz
- przetacznik
- stokrotka
Inne rośliny wskaźnikowe lubią wapń i świadczą o wysokiej wartości pH gleby:
- pokrzywa
- cykoria podróżnik
- dzwonek jednostronny
- mniszek
- tasznik
- jasnota
- bodziszek
Nie wszystkie rośliny lubią wapno
Podczas gdy wiele roślin korzysta na wapnowaniu, istnieją też takie, które nie lubią wapna, ponieważ preferują gleby kwaśne. Niebieskie hortensje, azalie i różaneczniki na przykład nie znoszą wapna, podobnie jak niektóre warzywa:
- fasola
- pomidory
- roszpunka
- dynia
- pietruszka
- marchew
- seler
- ogórek
- groch
- skorzonera
Również truskawki i ziemniaki są wrażliwe na wapń. Te rośliny powinniście sadzić na wapnowanych rabatach dopiero po przynajmniej jednej innej uprawie. Dlatego rabaty warzywne nie powinny być wapnowane wszystkie jednocześnie. Niewrażliwe na wapno są wszystkie odmiany kapusty, rzodkiewka, chrzan, rabarbar, rzepa, szpinak i buraki.
Kiedy jest najlepsza pora na wapnowanie ogrodu?
Wapno ogrodowe najlepiej jest podawać wczesną wiosną lub jesienią. Zwracajcie tylko uwagę na to, żeby bezpośrednio po sobie nie podawać nawozów wapniowych i azotowych, ponieważ nastąpi strata azotu. Odpowiednią porą na nawożenie azotowe jest wiosna, a więc wapnowanie trzeba przeprowadzić jesienią. Łagodne produkty wapniowe możecie też stosować przez cały sezon. Wapnowanie Waszego trawnika wykonajcie najlepiej po wertykulacji.
Rozsypujcie wapno możliwie równomiernie na rabatach i trawniku. Wgrabcie wapno na trawniku w ziemię. Jeśli trawnik został świeżo zasiany, wstrzymajcie się kilka tygodni z wapnowaniem. Rozsiewajcie wapno tylko wtedy, gdy ziemia jest sucha, bo inaczej w kontakcie z wilgocią utworzy się skorupa. Jeśli to możliwe, unikajcie sypania wapna na rośliny, aby uniknąć poparzenia liści i pędów.