Domowe kwiaty, które zakwitają zimą jak szalone. A większość Polaków nie wie, że je ma!
Hippeastrum i amarylis cenione są z licznych powodów. Szczególnie wyróżniają się ich duże, efektowne kwiaty, które przyciągają uwagę. Zachwycą każdego i są odpowiednie nawet dla początkujących ogrodników. Bogactwo odmian pozwala, by nawet zimą nasz parapet tętnił kolorami. Poznaj sposoby pielęgnacji tych niezwykłych roślin cebulowych.
- Różnice między hippeastrum a amarylisem
- Sadzenie hippeastrum i amarylisa krok po kroku
- Pielęgnacja amarylisa i hippeastrum krok po kroku
- Pielęgnacja amarylisa i hippeastrum po kwitnieniu
Różnice między hippeastrum a amarylisem
Niekiedy twierdzi się, że rośliny doniczkowe amarylis i hippeastrum to jedno i to samo, lecz to nieprawda – chociaż oba te kwiaty cebulowe są niezwykle podobne, są to dwa różne gatunki. Hippeastrum (łac.) należy do rodziny amarylkowatych i pochodzi z Ameryki Południowej, gdzie rośnie naturalnie w klimacie subtropikalnym. Jest wrażliwe na zimno, więc nie można go uprawiać w ogrodzie. Warto jednak pamiętać, że te rośliny doniczkowe doskonale prezentują się na parapecie. W Polsce często nazywany jest zwartnicą. Podobnie jak hippeastrum, amarylis również potrzebuje specyficznych warunków temperaturowych. Pochodzi z południowej Afryki, gdzie często występuje dziko. U nas są to popularne i często uprawiane rośliny doniczkowe, które występują w dwóch gatunkach, choć najczęściej spotykany jest Amarylis belladonna (łac.).
Zarówno hippeastrum, jak i amarylis to rośliny cebulowe. Pielęgnacja i hodowla amarylisa oraz hippeastrum jest taka sama, ale ich kwiaty różnią się nieco – to po tym najczęściej są rozpoznawane. Amarylis ma nieco mniejsze kwiaty, za to pięknie pachnące. Hippeastrum natomiast nie ma zapachu, ale jego kwiaty są znacznie większe i bardziej imponujące. Oba jednak mają identyczną budowę. Kwiaty amarylisa i hippeastrum składają się z sześciu płatków otaczających wiązkę pylników. Każda z tych roślin doniczkowych wypuszcza jeden pęd kwiatostanowy, wokół którego rozwijają się kwiaty – w przypadku hippeastrum maksymalnie 4 (chociaż hodowcy starają się wyhodować odmiany sześciokwiatowe), amarylis wytwarza ich od dwóch do nawet dwunastu.
Oprócz kwiatów, charakterystyczną cechą obu roślin są liście. Mają ten sam zielony kolor i mieczowaty kształt, jednak u hippeastrum są znacznie większe i wyrastają naprzeciwlegle bezpośrednio z cebuli. Amarylis ma nieco drobniejsze liście, które są bardzo liczne i gęsto otaczają pęd kwiatostanowy. Doświadczony ogrodnik może rozpoznać te kwiaty cebulkowe po budowie samej cebuli, ale nie jest to łatwe – u hippeastrum jest ona otoczona spękaną i ciemniejszą łuską. Jeśli nie uda się dokonać takiego rozróżnienia, można obserwować rośliny po posadzeniu. Hippeastrum najpierw wypuszcza pęd kwiatostanowy, podczas gdy amarylis – liście.
Jednak podobieństwa między tymi dwoma roślinami są tak duże, że najczęściej traktuje się je jako jedną i tę samą, a nazwy hipeastrum i amarylis używa się zamiennie. Tym bardziej, że wymagania obu roślin doniczkowych są bardzo zbliżone, tak jak pielęgnacja, sadzenie cebul czy podlewanie. Obie również potrzebują okresu spoczynku po przekwitnięciu. Różnią się właściwie tylko czasem kwitnienia i właśnie dlatego warto wiedzieć, z którą z nich mamy do czynienia. Jak więc pielęgnować te rośliny cebulowe?
Sadzenie hippeastrum i amarylisa krok po kroku
Jeśli mamy sposobność, warto przyjrzeć się cebulkom przed rozpoczęciem sadzenia. Podobnie jak w przypadku wszystkich roślin cebulkowych, również hippeastrum i amarylis mogą nie wyrosnąć, jeśli okaże się, że cebulka była choćby minimalnie uszkodzona, dotknięta szarą pleśnią lub zaczęła gnić. Najlepiej wybierać cebule zielone i mocne, najlepiej jak największe – to one zapewniają, że zakwitną piękne, duże kwiaty.
W naszym klimacie to jedynie rośliny doniczkowe, dlatego kluczowe jest dobranie odpowiedniego pojemnika. Sadzi się je w doniczce, która jest jedynie nieco większa od cebuli. Kwiaty cebulkowe często preferują dość ciasne warunki, dlatego warto, aby donica była okrągła, a jej średnica była tylko o 2-3 centymetry większa niż średnica cebuli. Sadzenie amarylisa i hippeastrum w związku z tym może być nieco trudniejsze. Należy również pamiętać, że cebula powinna być w 1/3 wysokości wystawiona ponad poziom ziemi. Te rośliny doniczkowe nie mają szczególnych wymagań co do rodzaju podłoża – wystarczy im uniwersalna ziemia do kwiatów, ale warto na dnie doniczki umieścić niewielką warstwę drenażu. Dzięki temu cebule są chronione przed gniciem, a nadmiar wody może swobodnie odpływać.
Zaraz po posadzeniu należy podlać rośliny. Pierwsze podlewanie powinno być bardzo obfite. Następnie doniczki z cebulami przenosi się w dobrze nasłonecznione miejsce. Idealna temperatura do rozwoju hippeastrum i amarylisa to 21-23 stopnie Celsjusza. W końcu to rośliny pochodzące z Ameryki i Afryki, więc rozwijają się wyłącznie w ciepłym, jasnym otoczeniu. Uprawa hippeastrum przypada na okres zimowy – od listopada do lutego, amarylis rośnie nieco później i może kwitnąć nawet latem, dlatego sadzenie cebul zostawia się na wiosnę.
Pielęgnacja amarylisa i hippeastrum krok po kroku
Proces uprawy zarówno hippeastrum, jak i amarylisa jest identyczny. Te rośliny cebulowe produkują kwiaty w ciągu około 6-8 tygodni od momentu posadzenia cebul. W tym czasie ważne jest odpowiednie podlewanie, które powinno być raczej umiarkowane. Należy stopniowo zwiększać częstotliwość podlewania wraz z rozwojem rośliny. Zarówno hippeastrum, jak i amarylis potrzebują w tym okresie dużo światła słonecznego, więc można je umieścić na parapecie. Warto jednak pamiętać, że takie miejsce może sprzyjać szybszemu wysychaniu roślin, więc podlewanie powinno być dostosowane do ich potrzeb.
Jak dbać o hippeastrum i amarylis podczas kwitnienia? W tym czasie, podobnie jak inne rośliny cebulowe, potrzebują dodatkowego nawożenia. Wytworzenie dużych kwiatów to duży wysiłek dla rośliny, dlatego warto ją wspierać. Pielęgnacja w tym okresie polega na dodawaniu do wody nawozu do kwitnących roślin o przedłużonym działaniu. Można zmniejszyć jego dawkę, jeśli podłoże było wcześniej wzbogacone nawozem żelowym. Rośliny te potrzebują także obfitego podlewania, a ich podłoże powinno być zawsze wilgotne. Jeśli przeschnie, należy nalać dużo wody, aby przelała się na podstawkę. Po 30 minutach nadmiar wody trzeba usunąć. Rośliny te mogą wymagać codziennego podlewania, zwłaszcza jeśli są posadzone w ceramicznych lub glinianych doniczkach albo znajdują się w suchym pomieszczeniu.
Uprawa hippeastrum i amarylisa obejmuje również zapewnienie odpowiedniego oświetlenia i temperatury. W fazie wzrostu roślina wymaga dużo światła i ciepła, ale gdy zacznie kwitnąć, warto umieścić ją w półcieniu. Najpiękniejsze kwiaty rozwiną się, jeśli temperatura nie przekroczy 18 stopni Celsjusza. W takich warunkach kwiaty te utrzymują się również najdłużej. Należy uważnie obserwować amarylisy i hippeastrum. Uprawa potrwa nieco dłużej, jeśli wszystkie pędy i kwiaty po przekwitnięciu zostaną od razu usunięte.
Interesujące jest to, że amarylisy można uprawiać nie tylko w doniczkach na parapecie, ale także w ogrodzie. Potrzebują miejsca słonecznego i ciepłego, ale nie bezpośrednio nasłonecznionego. Przed posadzeniem tych roślin cebulowych warto wzbogacić glebę humusem lub nawozem wieloskładnikowym. Cebulki amarylisa najlepiej sadzić zaraz po zakupie, najlepiej w specjalnym koszyczku, aby chronić je przed owadami żyjącymi w ziemi. Cebule z wcześniejszych lat można lekko podpędzać w domu, szczególnie jeśli wiosna jest chłodna i nie można wcześnie rozpocząć prac ogrodowych. Dzięki temu roślina szybciej zakwitnie. Niektóre rośliny cebulowe, w tym amarylisy, mają cebule wrażliwe na zimno i nie mogą zimować w gruncie, nawet gdy są chronione przed niskimi temperaturami. Cebulki amarylisa wytrzymują jedynie spadki do -5 stopni Celsjusza, co oznacza, że należy je wykopać zaraz po przekwitnięciu.
Pielęgnacja amarylisa i hippeastrum po kwitnieniu
Amarylis i hippeastrum to rośliny cebulowe, które żyją wiele lat. Aby mogły odrosnąć w przyszłym roku, potrzebują czasu na odpoczynek. Uprawa z już użytych cebul zazwyczaj jest szybsza, więc warto odpowiednio przygotować rośliny, aby można było je wykorzystać w następnym sezonie wegetacyjnym. Unika się też kosztów zakupu w kolejnym roku. Jedna cebula amarylisa może być sadzona nawet 8-9 razy i tworzy cebulki przybyszowe, które umożliwiają rozmnażanie rośliny.
Jak dbać o te rośliny cebulowe po przekwitnięciu? Troska o amarylisa i hippeastrum polega na... pozostawieniu ich w spokoju. Obie rośliny, gdy stracą kwiaty, po przekwitnięciu, stopniowo przestajemy podlewać. Pozwalamy na stopniowe zasychanie liści, które systematycznie usuwamy. Może to niestety zająć trochę czasu i wtedy nie są to najatrakcyjniejsze rośliny doniczkowe. Roślina powoli wchodzi w okres spoczynku, więc pielęgnacja nie jest potrzebna.
Warto wtedy wyjąć cebulę i umieścić ją w przewiewnej, drewnianej skrzynce z piaskiem. Nie jest to jednak konieczne, cebule mogą po prostu leżeć w przewiewnym miejscu bez żadnej osłony. W obu przypadkach muszą być przechowywane w temperaturze około 15 stopni Celsjusza, nie niższej niż 12 stopni. Minimalny czas spoczynku dla amarylisa i hippeastrum to 6 tygodni, ale zazwyczaj trwa on nieco dłużej – cebule czekają na kolejny moment, kiedy będą mogły nas zachwycić swoim pięknem. Wtedy wystarczy wyjąć je z piwnicy lub znieść ze strychu, dokładnie sprawdzić i wsadzić do ziemi, aby za kolejne 8 tygodni móc cieszyć się widokiem tych najpiękniejszych roślin doniczkowych.