Ta niepozorna roślina leczy przeziębienia i odstrasza komary. Masz ją na parapecie?
Pelargonia pachnąca jest jedną z nielicznych roślin doniczkowych, które nie tylko ozdobią mieszkanie, ale mogą też pomóc w leczeniu różnych infekcji. Jej liście zawierają duże ilości olejków eterycznych i przy potarciu wydzielają silny, aromatyczny i orzeźwiający zapach. Jak wskazuje nazwa potoczna rośliny, anginka pomaga między innymi stanach zapalnych gardła. Liście geranium można dodawać do herbaty, aby nadać jej oryginalnego smaku. Czy na pewno wszystko o niej wiecie?
- Pelargonia pachnąca – co to za roślina?
- Geranium w kuchni, aptece i na tarasie
- Geranium jako roślina doniczkowa
Pelargonia pachnąca – co to za roślina?
Pelargonie należą do najbardziej lubianych roślin ozdobnych w ogóle. Rocznie w Europie sprzedaje się setki milionów sztuk pelargonii w tysiącach odmian, kolorów i wielkości. Nic dziwnego, że wydaje nam się, że znamy je bardzo dobrze. Ale czy na pewno wiemy wszystko o pelargonii?
Pelargonia została przywieziona z południowej Afryki do Europy i przez niektórych botaników błędnie nazwana. Dali jej nazwę rodzajową Geranium, ponieważ przypominała byliny rodzimego pochodzenia. Dopiero pod koniec XVIII wieku zauważono pomyłkę i nowa roślina otrzymała nazwę Pelargonium. Ponieważ jednak „geranium” już zdążyło się utrwalić, „pelargonia” miała trudności z przebiciem się do świadomości ogrodników i jeszcze dzisiaj bywa potocznie używana stara nazwa.
Przede wszystkim trzeba podkreślić, że powszechnie uprawiana pelargonia pachnąca, czyli słynna anginka albo geranium, nie jest formą botaniczną rośliny, ale wyłącznie mieszańcem i kultywarem, co oznacza się jako Pelargonium ×graveolens lub Pelargonium graveolens hort. Wiele z nich zostało dawno temu wyhodowanych z gatunków o intensywnym zapachu i dzisiaj trudno byłoby ustalić ich pierwotne pochodzenie.
Geranium w kuchni, aptece i na tarasie
Pelargonia pachnąca nadaje się doskonale do gotowania i wypieków. Poprawia smak potraw, a na dodatek wygląda pięknie jako dekoracja. Liście i kwiaty pelargonii pachnącej są jadalne. Dzięki olejkom eterycznym nadają potrawom szczególny aromat:
- geranium cytrynowe pasuje szczególnie dobrze do sałatek, sorbetów i herbatek;
- geranium różane nadaje słodkim potrawom jak ciasta, marmolady i desery oryginalną, wyrafinowaną nutę;
- geranium miętowe jest doskonałe do przyrządzania własnej lemoniady.
Pelargonia pachnąca jest nie tylko smaczna i aromatyczna: posiada działanie lecznicze i wspomaga nasze zdrowie. Pierwotni mieszkańcy południa Afryki wykorzystują roślinę do leczenia chorób – szczególnie infekcji dróg oddechowych. Geranium posiada duże bogactwo cennych olejków eterycznych, kwasów organicznych, flawonoidów i witaminy C co sprawia, że ma szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej. Do najważniejszych właściwości geranium należą działania:
- przeciwzapalne – łagodzi stany zapalne;
- antybiotyczne – pomaga zwalczać infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze;
- przeciwreumatyczne – łagodzi ból związany z tymi dolegliwościami;
- przeciwbólowe – łagodzi bóle różnego pochodzenia, także związane z infekcjami i stanami zapalnymi;
- przeciwutleniające – chroni organizm przed działaniem wolnych rodników;
- relaksujące – zapach geranium działa uspokajająco, redukuje stres i napięcia;
- odświeżające – działa odświeżająco i dezynfekująco.
Pelargonia pachnąca może też odpędzać uciążliwe owady i zapewniać przytulne letnie wieczory na tarasie albo na balkonie. Liście zawierają olejki eteryczne, które dla nas stanowią przyjemny aromat, natomiast dla owadów jak komary czy osy są nie do zniesienia. Pod tym względem geranium o zapachu cytrynowym albo pomarańczowym jest szczególnie skuteczne.
Geranium jako roślina doniczkowa
Jak sama nazwa wskazuje, wokół rozkrzewionej pelargonii pachnącej roztacza się dookoła przyjemny aromat jej liści. Kwiaty anginki są najczęściej mniej efektowne niż na przykład pelargonii wielkokwiatowej, a okres kwitnienia też jest często krótszy niż jej krewniaczek. Jak wspomnieliśmy, pod nazwą „pelargonia pachnąca” kryje się cała grupa sztucznie wyselekcjonowanych odmian hybrydowych, które łączy intensywny zapach olejków eterycznych zawartych w liściach roślin.
Pelargonie pachnące rozwijają się w doniczkach w okazałe krzewy z różowymi kwiatami i powcinanymi dłoniasto liśćmi z blaszką ząbkowaną na krawędzi, o przyjemnym zapachu. Preferują stanowiska słoneczne i przewiewne, większość rośnie dobrze również w półcieniu. Nawet jeśli pelargonie pachnące są naprawdę odporne na suszę, to regularne nawadnianie jest warunkiem ich dobrego wzrostu. Szczególnie latem zapotrzebowanie na wodę jest stosunkowo duże. W żadnym wypadku nie może być jednak zastoju wody.
Do bujnego wzrostu potrzebuje pelargonia pachnąca zarówno podlewania, jak i stałego zasilania w składniki odżywcze. Ponieważ anginki są mniej „żarłoczne” od pelargonii wielkokwiatowych, miesięczna dawka nawozu w okresie wzrostu jest dla nich zwykle wystarczająca. Aby uniknąć infekcji chorobowych, zwiędłe kwiaty i liście rośliny należy regularnie usuwać.
Pelargonie pachnące, podobnie jak inne pelargonie można bez problemu przezimować. Pomieszczenie do zimowania powinno być możliwie jasne, z temperaturą od 5°C do 10°C. Im więcej światła mają rośliny, tym wyższa może być temperatura. Dla zaoszczędzenia miejsca można wyjąć pelargonie z doniczek, usunąć ziemię i przyciąć pędy na długość ok. 10 cm. Można wtedy pogrupować rośliny po trzy-cztery do odpowiednich doniczek i obsypać korzenie mieszanką piasku i ziemi do kwiatów. Zimą należy trzymać je raczej podeschnięte, aby uniknąć zgnilizny korzeni. Przesadzanie i przygotowanie pelargonii pachnących do sezonu zaleca się po ustąpieniu wiosennych przymrozków.
