Liść do ucha, zapach w powietrzu – domowy lek, który działa od pokoleń
Geranium, znane także jako anginowiec czy pelargonia pachnąca, to roślina, która łączy w sobie piękno i funkcjonalność. Jej aromatyczne liście nie tylko zachwycają zapachem, ale także mają właściwości lecznicze – od łagodzenia bólu ucha po działanie przeciwzapalne. Uprawa geranium w doniczce jest prosta, a odpowiednia pielęgnacja sprawi, że roślina stanie się nie tylko ozdobą parapetu, lecz także naturalnym wsparciem dla zdrowia.
- Geranium, anginowiec czy pelargonia pachnąca?
- Anginowiec jako roślina doniczkowa
- Anginka uprawiana w gruncie
- Wymagania geranium
- Pielęgnacja geranium krok po kroku
- Geranium – zastosowanie
- Zastosowanie geranium i właściwości lecznicze
Geranium, anginowiec czy pelargonia pachnąca?
Geranium to nazwa obejmująca wiele roślin z rodziny bodziszkowatych, jednak szczególnie kojarzy się z popularną rośliną doniczkową. Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie jest to gatunek bodziszka, lecz pelargonii, stąd w botanice funkcjonuje nazwa pelargonia pachnąca (Pelargonium graveolens). Prawdziwy bodziszek czerwony to Geranium sanguineum, czyli ozdobny krzew uprawiany w ogrodach. W Polsce najczęściej używaną nazwą tej rośliny jest anginowiec, znany także jako anginka, ze względu na swoje właściwości lecznicze.
Anginowiec jako roślina doniczkowa
Anginowiec to popularna roślina doniczkowa, wyróżniająca się pięknym pokrojem i niezwykłymi liśćmi. Nazwa Pelargonium graveolens pochodzi od licznych olejków eterycznych zawartych w liściach, które uwalniają przyjemny zapach po dotknięciu. To dość duża roślina – przy odpowiedniej pielęgnacji może osiągnąć nawet około 100 cm wysokości. Zwykle posiada jedną wyprostowaną łodygę, z której wyrastają liście o ciekawych kształtach, głęboko powcinane i ozdobnie ząbkowane na brzegach, dodatkowo pokryte gęstym, szczeciniastym owłosieniem.
Anginowiec może być uprawiany również dla efektownych kwiatów, choć kwitnienie zdarza się rzadko. Kwiaty są zbudowane podobnie do pelargonii, składają się z pięciu płatków w kolorach od białego do ciemnopurpurowego, przy czym górne płatki są nieco większe i zdobione ciemniejszym żyłkowaniem. Kwiaty wyrastają na długich łodyżkach w kątach liści, tworząc baldachogrona, a niektóre odmiany mogą wytwarzać grona liczące nawet kilkanaście kwiatów.
Anginka uprawiana w gruncie
W cieplejszych rejonach Europy geranium można uprawiać w gruncie na większą skalę, jednak w naszym klimacie najlepiej sprawdza się jako roślina doniczkowa. Anginka nie toleruje niskich temperatur, ale latem można ją wystawić na słońce – doskonale prezentuje się na balkonie. Roślina jest znana w Polsce od lat 30. XX wieku, choć w ostatnich dekadach jej popularność nieco spadła. Obecnie coraz bardziej doceniany jest olejek z geranium, ale nie należy zapominać, że liście same w sobie mają właściwości lecznicze, dlatego wielu miłośników roślin ustawia ją na parapecie. Jej pielęgnacja jest prosta, dzięki czemu świetnie sprawdzi się nawet w rękach początkującego ogrodnika.
Wymagania geranium
Jak uprawiać geranium? Anginka to jedna z najprostszych roślin doniczkowych, która nie ma dużych wymagań co do stanowiska i podłoża. Nie wykazuje specjalnych preferencji glebowych, choć gleba ogrodowa może być dla niej mało zasobna. Najlepiej sprawdzi się standardowa, uniwersalna ziemia kwiatowa dostępna w każdym sklepie ogrodniczym.
Geranium – podłoże dla tej rośliny
Roślina preferuje przepuszczalne podłoże, ponieważ nadmiar wody i długo utrzymująca się wilgoć mogą jej zaszkodzić. Warto posadzić ją w ziemi z dodatkiem żwiru lub w doniczkach wypełnionych od dołu kremazytem czy drobnymi kamyczkami, które dobrze odprowadzają wodę. Można też użyć doniczek ze specjalnym wkładem umożliwiającym odprowadzenie nadmiaru wody poza bryłę korzeniową.
Miejsce dla geranium
Anginowiec najlepiej rośnie na słonecznym parapecie, w ciepłym miejscu. W półcieniu również się rozwija, ale może być mniej bujny, a zapach liści mniej intensywny. Nie lubi nagłych zmian temperatury, więc zimą lepiej nie otwierać przy nim okna. Latem świetnie czuje się na balkonach, jednak w chłodniejsze pory roku należy zapewnić mu odpowiednią temperaturę. Roślina nie powinna być przesadzana do zimnej gleby przyniesionej z ogrodu – szok temperaturowy może ją osłabić. Anginka wytrzymuje spadki temperatury do około 10–15°C.
Pielęgnacja geranium krok po kroku
Pielęgnacja anginowca jest wyjątkowo prosta. Roślina nie wymaga skomplikowanych zabiegów ani dużej uwagi, dzięki czemu jest idealna dla początkujących ogrodników. Jest długowieczna i tolerancyjna na drobne błędy w uprawie.
Anginka – podlewanie
Geranium potrzebuje odpowiedniej ilości wody, jednak znacznie mniej niż inne gatunki pelargonii, a także mniej niż Geranium sanguineum. Jest odporna na suszę, ale źle znosi nadmiar wody, co może prowadzić do gnicia i chorób grzybowych. Podlewanie najlepiej wykonywać raz w tygodniu lub co 10 dni, małymi porcjami wody. Lepiej dać jej za mało niż za dużo, a roślina sama zasygnalizuje niedobór poprzez powolne żółknięcie i zasychanie dolnych liści.
Nawożenie geranium
Anginowiec wymaga sporadycznego nawożenia. Pelargonium graveolens jest mało wymagające pod względem składników odżywczych, ale od czasu do czasu warto zastosować standardowy nawóz do roślin doniczkowych zielonych. Nawożenie przeprowadza się od marca do września, najlepiej dwa razy w miesiącu. Odpowiednia dawka nawozu może stymulować kwitnienie, które w uprawie doniczkowej występuje jednak rzadko.
Rozmnażanie anginowca
Anginowiec jest łatwy w rozmnażaniu. Od wiosny do jesieni można pobrać sadzonki pędowe. Najlepiej zanurzyć je w ukorzeniaczu i włożyć do wody, aby wypuściły korzenie, a następnie wsadzić do ziemi, gdzie szybko zaczną rosnąć i rozwijać się.
Geranium – zastosowanie
Geranium uprawia się w domu nie tylko ze względu na jego właściwości lecznicze, takie jak łagodzenie bólu ucha przy użyciu świeżych liści, ale również z powodu olejku eterycznego, który skutecznie odstrasza owady. Intensywny, charakterystyczny zapach liści rozchodzi się po pomieszczeniu przy każdym ich dotknięciu. Dla ludzi aromat jest przyjemny, natomiast komary, muchy i muszki go nie tolerują, dlatego postawienie geranium na parapecie to naturalny sposób ochrony przed insektami.
Olejek z geranium
Olejek geraniowy pozyskiwany jest na większą skalę na plantacjach i wykorzystuje się go do produkcji leków oraz kosmetyków. W domowych warunkach z liści geranium można przygotować różnego rodzaju okłady – zgniecione liście wkłada się również do ucha, co ma działanie kojące przy zapaleniu. Z liści można też przygotować kompresy na stany zapalne skóry czy stłuczenia.
Nalewka z geranium
Domowa nalewka z geranium przygotowywana jest z posiekanych liści zalanych wódką na około 10 dni. Przyjmuje się ją w małych dawkach – kilka kropli dziennie, można ją również dodawać do herbaty. Nalewka działa wzmacniająco, obniża ciśnienie krwi i po rozcieńczeniu nadaje się do stosowania w uchu. Choć smak jest mocny, zastosowanie nalewki jest wszechstronne – może być również używana jak maść na bolące stawy lub stłuczenia.
Zastosowanie geranium w domu jest szerokie – zarówno olejek, jak i nalewka są dostępne w aptekach i sklepach zielarskich. Pelargonium graveolens jest jedną z najczęściej wykorzystywanych roślin w kosmetyce i farmacji. Olejek geraniowy stosuje się także przy poważnych, nawet ropnych zapaleniach gardła, co podkreśla leczniczą wartość anginki.
Zastosowanie geranium i właściwości lecznicze
Preparaty z geranium mają szerokie zastosowanie. Stosowane w uchu łagodzą ból związany z infekcjami ucha środkowego, zmniejszają obrzęk gardła i wspomagają leczenie anginy czy przeziębienia. Tabletki zawierające olejek eteryczny lub sam olejek działają na gardło, łagodzą kaszel i stany zapalne, mają także silne właściwości bakteriobójcze i wirusobójcze, szybko zwalczając infekcje oraz wspierając odporność organizmu.
Sam zapach geranium ma również działanie terapeutyczne. Z liści można przygotować herbatki i napary, które działają uspokajająco i wyciszająco – nie trzeba ich pić, wystarczy wdychać aromat. Taka kuracja może zmniejszać nerwobóle, rozluźniać mięśnie i łagodzić bóle menstruacyjne. Udowodniono także, że aromat geranium wpływa na obniżenie ciśnienia krwi poprzez regulację oddechu i tętna.
Składniki zawarte w liściach geranium znajdują zastosowanie w naturalnych kremach do twarzy, mają działanie kojące i antystarzeniowe. Dzięki właściwościom bakteriobójczym są skuteczne w leczeniu trądziku młodzieńczego, a maści z dodatkiem geranium stosuje się także na liszaje i inne problemy skórne.
Geranium to jedna z najbardziej wszechstronnych roślin – nie tylko skuteczna w działaniu, ale również bardzo dekoracyjna. Uprawa jej w domu jest prosta, a korzyści płynące z pielęgnacji na parapecie są znaczące.