Ten krzew robi efekt „wow” z ulicy. Wystarczy, że zapewnisz mu jedną rzecz
W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku w naszym kraju popularne były głównie hortensje doniczkowe. Kupowano je zwłaszcza na Wielkanoc, żeby ozdabiały domy podczas świąt. Nie były wtedy tanie. Z czasem hortensje doniczkowe zaczęły zdobywać popularność w ogrodach, być może przypadkowo. Po jednym sezonie kwitnienia w domu rośliny te wyrzucano. Prawdopodobnie ktoś odważny po kwitnieniu wyniósł roślinę na zewnątrz i zasadził w ogrodzie na próbę. Można przypuszczać, że w ten sposób hortensja doniczkowa stała się znana jako hortensja ogrodowa.
- Hortensje: krzewy ozdobne do ogrodów i domów
- Hortensja ogrodowa: piękno i pielęgnacja
- Hortensja pnąca: uprawa i cechy rośliny
- Jak dbać o hortensje: gleba i pielęgnacja
- Historia hortensji krzewiastej w Europie
- Hortensje drzewiaste: ozdoba każdego ogrodu
- Pielęgnacja hortensji drzewiastej w ogrodzie
- Przycinanie hortensji drzewiastej: porady i techniki
- Pielęgnacja i przycinanie hortensji dębolistnej
- Hortensje wielkokwiatowe: różnorodność odmian
- Jak rozmnażać hortensje drzewiaste?
- Przewodnik po uprawie i pielęgnacji hortensji
Hortensje: krzewy ozdobne do ogrodów i domów
Hortensje to dekoracyjne krzewy kwitnące, czasami ozdobne pnącza, a jeszcze rzadziej drzewa. Rośliny te posiadają zazwyczaj naprzeciwległe, piłkowane liście. Kwiaty hortensji występują w dwóch rodzajach: małe obupłciowe lub znacznie większe bezpłodne (sterylne). Wszystkie ozdobne rośliny z rodzaju hydrangea wywodzą się ze wschodniej Azji oraz Ameryki Północnej i Południowej. Zazwyczaj można je spotkać w parkach i ogrodach, ale są również uprawiane w domach (hortensja doniczkowa), gdzie zakwitają już w marcu. Pielęgnacja hortensji jest prosta, przez co coraz częściej można zobaczyć te kwitnące krzewy w przydomowych ogrodach. Nawet rozmnażanie hortensji nie jest skomplikowane. Wśród popularnych odmian warto zwrócić uwagę na hortensję bukietową.
Do rzadziej występujących gatunków zalicza się wyniosłą hortensję krzewiastą (znaną również jako hortensja drzewiasta), hortensję piłkowaną i hortensję dębolistną. Wszystkie nadają się do sadzenia pojedynczego i są odporne na zanieczyszczenia powietrza. Rodzaj hydrangea obejmuje również wiele bardziej znanych gatunków i odmian, z których najbardziej popularna to hortensja ogrodowa - niewątpliwie piękna ozdoba balkonów, tarasów i przydomowych ogrodów, ale także parków i innych miejsc publicznych. Hortensja ogrodowa tworzy na przykład jedną z większych kolekcji krzewów ozdobnych, podziwianych przez zwiedzających Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego. Obiekt ten został założony w 1818 roku pomiędzy wąwozem Agrykola a Belwederem, na terenie dawnych Ogrodów Królewskich. Swoje miejsce znalazła tam również hortensja pnąca.
Hortensja ogrodowa: piękno i pielęgnacja
Hortensja ogrodowa to roślina o najbardziej efektownych kwiatach spośród wszystkich hortensji. Te cudownie kwitnące rośliny ozdobne pochodzą z Japonii, skąd zostały wprowadzone do Europy pod koniec XVIII wieku. Ich kolor zależy głównie od poziomu kwasowości gleby, w której są uprawiane. Możemy zatem mieć hortensje ogrodowe w odcieniach białym, różowym, niebieskim, fioletowym, czerwonym. Hortensja ogrodowa jest dość podatna na mróz, dlatego zaleca się osłanianie rośliny przed zimą. W Azji, skąd pochodzi, roślina ta osiąga nawet cztery metry wysokości. Hortensja ogrodowa jest odpowiednia do aranżacji florystycznych, ponieważ może długo stać w wazonie. Kwiaty tego gatunku doskonale się również suszą. Zachowują w trakcie tego procesu formę i kolor. Pięknie prezentuje się hortensja ogrodowa przygotowana w roztworze gliceryny. Świeżo ścięte kwiaty umieszcza się w dziesięcioprocentowym roztworze, a po kilku dniach moczenia hortensje wyglądają świeżo i są bardzo trwałe. Tak zasuszona hortensja bukietowa stanowi cenny element zimowych dekoracji.
Hortensja pnąca: uprawa i cechy rośliny
Hortensja pnąca nie jest aż tak efektowna, ponieważ jej kwiaty są drobniejsze. To pnącze rośnie stosunkowo powoli, zwłaszcza w początkowych latach po zasadzeniu, lecz gdy nabierze tempa, może przyrastać nawet o metr rocznie. Roślina ta pochodzi z Dalekiego Wschodu i jest uprawiana od połowy XIX wieku. Liście pnącza pojawiają się wczesną wiosną, a jesienią zmieniają kolor na żółty, pozostając na roślinie przez długi czas. Hortensja pnąca zaczyna kwitnąć pięć - sześć lat po posadzeniu. Jej kwiaty tworzą duże płaskie baldachy i mają delikatną woń. Środek kwiatostanu składa się z małych, zielonkawobiałych kwiatów płodnych, natomiast brzegi - z białych kwiatów płonnych. Krzew kwitnie od czerwca do lipca. Jest to roślina całkowicie odporna na mróz. Ponieważ pnącze wcześnie zaczyna wegetację, czasami mogą wystąpić na roślinie uszkodzenia mrozowe. Więcej informacji o hortensji pnącej znajdziesz w tym artykule.
Jak dbać o hortensje: gleba i pielęgnacja
Jeśli te piękne rośliny dekoracyjne posadzi się w odpowiednim podłożu oraz na właściwej lokalizacji, dbanie o hortensje będzie głównie polegało na podlewaniu, nawożeniu i przycinaniu. Krzewy te są bowiem bardzo odporne na szkodniki i choroby. Sadzimy hortensje w żyznej, próchnicznej i dość wilgotnej, lekko kwaśnej glebie. Najlepsza jest mieszanka ziemi ogrodowej z kwaśnym torfem. Podłoże może być nawet gliniaste, ale konieczne jest wtedy zmieszanie go z torfem. Wskazane jest też podłoże liściowe w połączeniu z piaskiem. Hortensje nie tolerują natomiast gleb zimnych i mokrych. Te trwałe rośliny dekoracyjne dobrze rozwijają się na stanowiskach słonecznych lub półcienistych i lekko osłoniętych od wiatru. Tolerują również cień, ale wtedy słabo kwitną. Hortensje potrzebują dużych ilości wody, a najlepiej podlewać je deszczówką.
Regularne nawadnianie jest szczególnie istotne w okresie kwitnienia, zwłaszcza gdy brak opadów i jest upalnie. Najlepiej jest podlewać rośliny co sześć - siedem dni, dużą ilością wody - nawet do piętnastu litrów na jeden krzew. Hortensje wymagają częstego podlewania głównie ze względu na dużą ilość liści i kwiatów, jakie tworzą w ciągu sezonu wegetacyjnego. Dokarmiamy je nawozami szybko działającymi, rozpuszczającymi się w wodzie. W handlu dostępne są wieloskładnikowe nawozy przeznaczone specjalnie do hortensji.
Historia hortensji krzewiastej w Europie
Naturalne środowisko hortensji krzewiastej (hydrangea arborescens) to wschodnie obszary Ameryki Północnej, gdzie występuje w stanie dzikim wzdłuż rzek oraz w wilgotnych lasach. Stamtąd została wprowadzona w XVIII wieku do Wielkiej Brytanii, a następnie rozpowszechniona w parkach i ogrodach Europy. Od momentu, gdy hortensja drzewiasta zaczęła być dostępna na rynku, krzew ten zdobył ogromne uznanie wśród hodowców i miłośników ogrodów. W Polsce najwcześniej zaczęto uprawiać odmianę wielkokwiatową - hortensję grandiflora, charakteryzującą się białymi kulistymi kwiatostanami o średnicy od dwunastu do dwudziestu centymetrów. Hortensja wielkokwiatowa to wzniesiony krzew o półkolistym kształcie. Roślina ta potrzebuje żyznych, świeżych, próchnicznych gleb ogrodowych oraz miejsc osłoniętych od wiatru.
Hortensje drzewiaste: ozdoba każdego ogrodu
Hortensje drzewiaste to ozdobne krzewy kwitnące, które osiągają wysokość nieco ponad dwa metry. Ten gatunek rozwija się w formie szerokich roślin o luźnej strukturze i rozrasta się do dwóch metrów. Hortensja krzewiasta kwitnie od lipca do września z dużymi kulistymi kwiatostanami, które nawet po wyschnięciu są ozdobą krzewów jesienią i zimą. W trakcie kwitnienia jej gałązki uginają się pod ciężarem kwiatów. Kwiaty hortensji krzewiastej mają kolor biały lub zielonkawy. Hortensja drzewiasta efektownie wygląda w nieformalnych nasadzeniach żywopłotowych. Świetnie prezentuje się również w małych grupach na trawniku lub na środku rabaty w ogrodzie. Rośnięcie pojedynczo sprawia, że także wygląda bardzo ozdobnie, zwłaszcza w otoczeniu mniej atrakcyjnych roślin.
Pielęgnacja hortensji drzewiastej w ogrodzie
Idealnie, jeśli hortensja drzewiasta będzie umieszczona w miejscu nasłonecznionym. Podobnie jak inne odmiany, ta hortensja najlepiej się rozwija w kwaśnym podłożu, składającym się z torfu i zgniłego obornika. Tak jak pozostałe rodzaje, jest bardzo czuła na niedobór wody w ziemi. Objawem braku wilgoci jest opadanie liści. Roślina nie tworzy wtedy kwiatów. Może się nawet zdarzyć, że po długim okresie bez podlewania po prostu uschnie. Aby więc pielęgnacja hortensji krzewiastej była skuteczna, należy całkowicie spełnić jej potrzeby dotyczące wilgotności. W naszym klimacie hortensja krzewiasta dobrze znosi zimę i jest odporna na niekorzystne warunki atmosferyczne.
Przycinanie hortensji drzewiastej: porady i techniki
Hydrangea arborescens kwitnie na pędach z bieżącego roku i tworzy pąki po zimie, dlatego na przełomie zimy i wiosny powinna być intensywnie przycinana. Najlepiej przeprowadzać ten zabieg co roku w marcu, przycinając roślinę przy ziemi na wysokość od dwudziestu do trzydziestu centymetrów lub do czwartego lub piątego pąka. Krzew ten doskonale toleruje cięcie, jednak zbyt niskie przycinanie nie jest zalecane, ponieważ nowo powstałe pędy mogą nie unieść ciężkich kwiatów. Pędy zeszłoroczne przycinamy, zostawiając na roślinie tylko jedną zdrową parę pąków. Martwe gałązki obcinamy tuż nad ziemią, a roślina wypuści nowe, mocniejsze i bardziej bujne pędy. Hydrangea arborescens kwitnie także bez regularnego przycinania, jednak po cięciu kwitnienie jest dłuższe i bardziej obfite. Cięcie pobudza bowiem roślinę do odbudowy korony. Hydrangea arborescens tworzy kwiatostany na przełomie maja i czerwca. Formy drzewkowe uzyskujemy przy dwuletniej uprawie. W pierwszym roku prowadzimy krzew na jeden pęd, a w drugim roku kształtujemy koronę. Podczas wzrostu rośliny usuwamy wszystkie boczne pędy.
Pielęgnacja i przycinanie hortensji dębolistnej
Hortensja dębolistna wymaga trochę innego sposobu pielęgnacji, ponieważ jej pąki tworzą się po zimie. Ten gatunek hortensji zalicza się do roślin wydających kwiaty na zeszłorocznych gałęziach, dlatego nie powinno się przycinać pędów rosnących przy podstawie krzewu, na których już są pąki. Hortensja dębolistna nie wymaga regularnego przycinania. Cięcie ogranicza się do usuwania słabych, martwych lub zagęszczających pędów. Pod koniec zimy lub na początku wiosny można również usunąć suche kwiatostany. Pąki kwiatowe tej hortensji rozwijają się latem, a roślina kwitnie od lipca do sierpnia, tworząc luźne, dwudziestocentymetrowe kwiatostany w formie szyszek o białej barwie. Z czasem kwiatostany zmieniają kolor na purpurowo-różowy. Aby kwiatów było wiele, krzewy należy regularnie podlewać przed ich zdrewnieniem i nawozić już od wczesnej wiosny. Jesienią warto zastosować nawóz potasowy, który wspomaga drewnienie pędów.
Hortensje wielkokwiatowe: różnorodność odmian
Do wciąż niezwykle popularnych, a jednocześnie bardzo odpornych na schorzenia i czynniki pogodowe, należy wielkokwiatowa krzewiasta hortensja grandiflora z kwiatami zmieniającymi barwę z zielonkawej na lekko różową. Różowe kwiaty ma również invincibelle spirit z kwiatostanami o średnicy dochodzącej do czterdziestu centymetrów i kulistym kształcie. Ta odmiana osiąga wysokość przekraczającą metr. Bardzo niską rośliną jest natomiast hortensja drzewiasta odmiany hayes starburst. Roślina ta dorasta do około sześćdziesięciu centymetrów wysokości. Liczne pąki kwiatostanowe tej odmiany, składające się z kwiatów płonnych, kwitną bardzo długo i obficie. Po przekwitnięciu, kwiatostany stają się jasnozielone. Podobnie jak inne odmiany, roślina ta wymaga niskiego przycięcia w marcu. Hortensja drzewiasta hayes starburst preferuje miejsca lekko zacienione i wilgotne. Gleba, w której rośnie, powinna być wzbogacona kompostem i bogata w próchnicę.
Jak rozmnażać hortensje drzewiaste?
Ze względu na to, że kwiaty hortensji drzewiastej są bezpłodne, roślinę rozmnaża się wyłącznie wegetatywnie. Rozmnażanie hortensji z sadzonek odbywa się w lipcu lub sierpniu. Wszystkie krzewy kwitnące z rodzaju hortensja łatwo się ukorzeniają. Zdrewniałe pędy tniemy na sadzonki z dwoma węzłami i usuwamy dolną parę liści, aby zapobiec ich więdnięciu lub gniciu. Aby ochronić liście przed utratą wody w procesie parowania, skracamy je o połowę. Sadzonki umieszczamy na głębokości od dwóch do trzech centymetrów w doniczkach z torfem zmieszanym z piaskiem w proporcji 1:1. Doniczki można przykryć torebkami foliowymi lub szklanym naczyniem. Sadzonki podlewamy tak, aby podłoże było stale wilgotne. Nowe hortensje można przesadzić na stałe miejsce po miesiącu, pamiętając o ich zabezpieczeniu na zimę. Przykrywamy młode krzewy ozdobne dopiero po pierwszych przymrozkach. Po posadzeniu w ogrodzie roślinę intensywnie podlewamy, dbając, aby ziemia przez cały okres wegetacji była wilgotna. Rozmnażanie hortensji przez sadzonkowanie to bardzo ekonomiczny sposób na zwiększenie kolekcji tych roślin na działce.
Przewodnik po uprawie i pielęgnacji hortensji
- Bąbelewski P., Hortensja w okresie letnim. „Mój Piękny Ogród” 2017 nr 6, s. 58.
- Bąbelewski P., Niska hortensja przypominająca bylinę. „Mój Piękny Ogród” 2016 nr 8, s. 44.
- Dąbski M., Problemy z kwitnieniem hortensji. „Mój Ogródek” 2014 nr 1, s. 10.
- D. B., Hortensja. „Działkowiec” 1972 nr 6, s. 88-89.
- Stylowe hortensje. „Mój Piękny Ogród” 2010 nr 8, s. 18-21.
- Falkowski G., Sposoby przycinania hortensji. „Magnolia” 2013 nr 9, s. 48-49.
- Latocha P., Elitarnie kwitnące. „Działkowiec” 2012 nr 2, s. 13-15.
- Mazik M., prawidłowe cięcie ozdobnych krzewów. „Przepis na Ogród” 2015 nr 3, s. 14-15.
- Mynett M., Hortensja. „Działkowiec” 1983 nr 10, s. 16.
- Nałkowska D. Sztuka cięcia. „Przepis na Ogród” 2016 nr 8, s. 22-23.
- Najpopularniejsze rodzaje. „Przepis na Ogród” 2016 nr 8, s. 16-17.
- Wspaniałe i eleganckie hortensje. „Mój Piękny Ogród” 2017 nr 5, s. 6-12.
- Podstawy cięcia popularnych odmian hortensji. „Mój Piękny Ogród” 2012 nr 2, s. 37.
- Uprawa roślin ozdobnych. Podręcznik dla studentów akademii rolniczych. Warszawa 1984.