Wrzosy to nie wszystko! Poznaj zapomniane jesienne perełki, które ożywią ogród
Dni stają się coraz krótsze, słońce szybko chyli się ku zachodowi, a z drzew opadają liście. Nie da się ukryć: lato już przeminęło i ogród zaczyna popadać w jesienną szarość. Na szczęście są rośliny, których kolorowe kwiaty stanowią najlepsze lekarstwo na depresyjne nastroje, wnosząc barwne akcenty do Waszych ogrodów i na balkony. I wcale nie muszą to być tradycyjne chryzantemy i dalie.
Mniej popularne kwiaty na osłodę zakończonego lata
Melancholijny i szary nastrój jesieni jest jednak naznaczony bogactwem kolorów. Przede wszystkim liście ogrodowych drzew i krzewów prezentują przeróżne odcienie czerwieni i żółci. Ale też i rozmaite byliny rozwijają w tym czasie swoje kolorowe kwiaty i oferują ważne pożywienie licznym owadom.
Podczas gdy w większości ogrodów bujnie kwitną astry, dalie i chryzantemy, na łąkach i obrzeżach pól i lasów wiele roślin kwitnie, korzystając z jesiennych promieni słońca. Trzeba tylko nieco uważniej spojrzeć, żeby odkryć kolorowe skarby naszej rodzimej przyrody. Chociaż może nie przytłaczają efektownym wyglądem pracowicie wyhodowanych kultywarów, to ich subtelna, naturalna uroda może stanowić ozdobę ogrodowych rabat i balkonów.
Jesienne kwiaty nie tylko pięknie wyglądają, ale też dostarczają pszczołom, trzmielom i innym pożytecznym owadom pokarmu przed chłodną porą roku. Dzikie pszczoły na przykład zbierają jesienią pożywienie, aby przygotować zapasy na zimę. Te zapasy decydują o przetrwaniu gniazda podczas zimowych miesięcy. Już choćby dlatego warto ozdobić jesiennymi kwiatami ogród, taras lub balkon.
Kolorowe kwiaty kwitnące prawie do samej zimy
- Zimowit jesienny (Colchicum autumnale)
Typowo jesienny kwiat jest rodzimego pochodzenia byliną, rosnącą w naturze na wilgotnych łąkach podgórskich. Odznacza się osobliwym cyklem wegetacji: Duże kwiaty lilioworóżowe do białych rozwijają się spod ziemi jesienią, a ich dolna część z zalążniami jest ukryta w bulwie. Wiosną tworzy szerokie liście i dużą torebkę z nasionami. Po zaschnięciu w czerwcu roślina przechodzi w stan spoczynku do września. Cała roślina jest silnie trująca i w żadnym wypadku nie należy jej mylić z podobnie wyglądającym czosnkiem niedźwiedzim.
- Miłek jesienny (Adonis annua)
Rozwijający aż do września swoje ciemnoczerwone albo rzadziej jasnoczerwone kwiaty miłek jesienny jest bratem bardziej znanego żółtego miłka wiosennego. Występuje naturalnie w Europie Południowej, w rejonie śródziemnomorskim, a u nas jest uważany za efemerofit, czyli gatunek przeniesiony przypadkowo. Jest rośliną towarzyszącą uprawom rolnym, jednak ze względu na „czystość” zasiewów i intensywne rolnictwo, miłek traci swoje miejsce w naturze. Tym bardziej można doceniać jego urodę w jesiennym ogrodzie.
- Brodawnik jesienny (Scorzoneroides autumnalis)
Kwitnący do października brodawnik jesienny przypomina nieco powszechnie znanego mniszka i jego dmuchawce, ale jego liście są do rozróżnienia nawet przez laika. Także jego małe spadochrony z nasionami w owocostanie są mniej gęsto ułożone. Koszyczki kwiatowe są osadzone na końcach pędów. Kwiaty języczkowe są koloru żółtego, a kwiaty brzeżne mają ciemnopurpurowy pasek pod spodem. Wielu owadom dostarcza pożywienie w postaci nektaru.
- Miechunka rozdęta (Physalis alkekengi)
Miechunka rozdęta posiada w polskiej florze status kenofitu, czyli gatunku obcego pochodzenia. Dzwonkowate, brudnobiałe kwiaty nie są szczególnie dekoracyjne, jednak roślina stanowi efektowną ozdobę dzięki swoim „lampionom”. Cynobrowoczerwony, rozdęty kielich otacza mianowicie pomarańczową lub szkarłatną jagodę wielkości wiśni. „Lampiony” pozostają na łodygach aż do zimy.
- Cykoria podróżnik (Cichorium intybus)
W Polsce występuje na całym obszarze, rozwijając niebieskie, czasem białe lub różowe, kwiaty aż do września. Często jest spotykana wzdłuż ścieżek i dróg. Może dorastać do półtora metra wysokości, a jej piękne kwiaty należą do ostatnich w jesiennym krajobrazie. Zarówno w naturze, jak i w ogrodzie można podziwiać jej kwiaty tylko z rana.
- Koniczyna czerwona (Trifolium pratense)
Koniczyna łąkowa albo czerwona kwitnie aż do października jako jedna z najważniejszych roślin łąkowych. W korzystnych, niezbyt suchych warunkach, koniczyna pięknie zakwita po koszeniu, rozwijając nowe kwiaty. Ciemnoczerwone kwiaty koniczyny przyciągają liczne gatunki owadów nawet jesienią.
- Driakiew gołębia (Scabiosa columbaria)
Driakiew gołębia kwitnie do października, a koszyczki jej kwiatów mają kolor od niebieskiego do jasnofioletowego. Nie lubi zbyt wilgotnych i żyznych siedlisk, dlatego w naturze rośnie w miejscach suchych i wśród skał. Kwiaty są chętnie odwiedzane przez pszczoły i motyle. Dekoracyjnie wyglądają również kuliste owocostany driakwii.
- Szczeć pospolita (Dipsacus fullonum)
Chociaż właściwie kwiaty szczeci pospolitej jesienią już dawno przekwitły, to jednak jej suche kwiatostany wyglądają wciąż niczym majestatyczne kwiaty w szarym, jesiennym krajobrazie. Szczeć dorasta do dwóch metrów wysokości i nawet kiedy jest sucha, stoi wyprostowana, nie zwracając uwagi na wiatr i mróz, i rzuca swój piękny cień na śnieg.
- Wrzos pospolity (Calluna vulgaris)
Popularna zimozielona krzewinka, czyli wrzos pospolity, należy do klasyków pośród jesiennych roślin. Kwitnąc niestrudzenie późnym latem i jesienią, zapewnia smaczny bufet wielu owadom. Dostępna jest nie tylko forma botaniczna rośliny, ale również liczne odmiany hodowlane.
- Tojad Fischera (Aconitum carmichaelii)
Bardzo piękna roślina, szczególnie ceniona ze względu na późny okres kwitnienia. Fioletowoniebieskie kwiaty rozwijają się od września do października. Tojad jest silnie trujący, dlatego podczas sadzenia i pielęgnacji należy nosić rękawice ochronne.
