Kolorowe kwiaty zimą. Sprawdź, jak uprawiać tę niezwykłą roślinę
Jesienią i zimą szczególnie potrzebujemy koloru. Dlatego tak cenimy kwiaty, które mogą kwitnąć w tych okresach, jak właśnie cyklameny. Kolorowe, intensywne kwiatuszki tych wspaniałych roślin rozjaśniają każdy szary, listopadowy czy grudniowy dzień. A do tego są naprawdę ciekawe – wyglądają niezwykle egzotycznie. Uprawa cyklamenów nie jest trudna, ale musisz wiedzieć, jakie specyficzne wymagania mają te rośliny!
- Cyklamen – pochodzenie i ogólna charakterystyka
- Odmiany i gatunki cyklamenów
- Cyklamen w mieszkaniu i szklarni
- Rozmnażanie cyklamenów
- Wymagania i pielęgnacja cyklamenów
- Ciekawostki o cyklamenach
Cyklamen – pochodzenie i ogólna charakterystyka
Cyklameny to rośliny wieloletnie pochodzące z obszarów górskich Europy Środkowej, basenu Morza Śródziemnego oraz Azji Mniejszej. W naturalnych warunkach rosną w cienistych lasach i skalistych zboczach, gdzie klimat sprzyja ich rozwojowi – lata są ciepłe i suche, a zimy łagodne. Pierwsze wzmianki o uprawie cyklamenów pochodzą z XVII wieku, kiedy to pojawiły się w ogrodach botanicznych Francji.
Rośliny te tworzą bulwy, z których wyrastają liście i kwiaty na długich, delikatnych szypułkach. Kwiaty mogą mieć barwę od białej po intensywnie purpurową, różową, łososiową czy fioletową. Cyklameny różnią się również kształtem płatków – od prostych po karbowane, faliste lub pełne. Zależnie od gatunku, kwitnienie przypada na różne pory roku – niektóre kwitną zimą, inne wiosną lub jesienią.
Odmiany i gatunki cyklamenów
Najbardziej znanym gatunkiem jest cyklamen perski (Cyclamen persicum), często błędnie nazywany fiołkiem alpejskim. Pochodzi z rejonów wschodniego Morza Śródziemnego – głównie z Grecji, Syrii i Iranu. Roślina ta posiada bulwiastą podstawę, z której wyrastają sercowate liście i pojedyncze kwiaty o charakterystycznie wywiniętych płatkach. Cyklamen perski kwitnie jesienią i zimą, preferując chłodne, wilgotne powietrze oraz rozproszone światło.
Drugim popularnym gatunkiem jest cyklamen neapolitański, spotykany w naturalnych warunkach w górach południowej Europy. Jego delikatne, różowe kwiaty wydzielają przyjemny zapach. Roślina ta dobrze rośnie w ogrodach skalnych i lubi półcień. Kwitnie od lipca do listopada, po czym przechodzi w stan spoczynku. Jest mrozoodporna – wytrzymuje spadki temperatur do –20°C.
W polskich górach dziko występuje cyklamen purpurowy, nazywany europejskim lub gdułą. Jest gatunkiem chronionym i rzadkim. Wytwarza różowokarminowe kwiaty na długich szypułkach i dorasta do 15 cm wysokości. Warto wiedzieć, że roślina ta jest trująca – toksyczne związki znajdują się głównie w jej bulwach.
Cyklamen w mieszkaniu i szklarni
Choć w Europie cyklameny znane są od stuleci, ich uprawa domowa rozpowszechniła się dopiero pod koniec XIX wieku. Najczęściej hodowany w doniczkach cyklamen perski wymaga jasnego, ale chłodnego miejsca – najlepiej parapetu z dala od bezpośredniego nasłonecznienia. Przy zbyt wysokiej temperaturze roślina więdnie, a liście żółkną.
Podczas podlewania należy zachować szczególną ostrożność – woda nie może dostawać się na liście ani do nasady bulwy, ponieważ prowadzi to do gnicia. W okresie wzrostu glebę należy utrzymywać w lekkiej wilgotności, natomiast w czasie spoczynku podlewanie ograniczyć. Przekwitłe kwiaty i żółknące liście usuwa się ręcznie, aby roślina mogła wypuścić nowe pędy.
W szklarniach cyklameny rosną bujniej i kwitną dłużej. Ponieważ w naturze rozwijają się w wilgotnym, umiarkowanym klimacie, w czasie lata wymagają lekkiego cieniowania i regularnego wietrzenia. Wysokie temperatury i silne słońce mogą bowiem osłabić ich wzrost.
Rozmnażanie cyklamenów
Cyklameny można rozmnażać z nasion lub z bulw. Nasiona wysiewa się od lipca do stycznia, najlepiej w październiku i listopadzie. Do kiełkowania potrzebują ciemności i temperatury około 20°C. Siewki przesadza się dwukrotnie – najpierw po pojawieniu się dwóch liści, a następnie przy czterech lub pięciu.
Do uprawy wybiera się lekkie, przepuszczalne podłoże z torfu, piasku i ziemi liściowej. Nasiona najlepszej jakości pochodzą z wyselekcjonowanych roślin matecznych. W profesjonalnych hodowlach są one zaprawiane środkami grzybobójczymi i owadobójczymi, co zapobiega infekcjom.
Rozmnażanie z bulw przeprowadza się po zakończeniu kwitnienia. Bulwy należy zasuszyć, a następnie przechować w chłodnym, suchym pomieszczeniu. Wczesnym latem sadzi się je do donic lub inspektów. Nowe rośliny zaczynają kwitnąć po około czterech miesiącach.
Wymagania i pielęgnacja cyklamenów
Cyklamen to roślina wymagająca i wrażliwa na błędy w pielęgnacji. Lubi umiarkowanie chłodne warunki – optymalna temperatura to 10–16°C. Woda do podlewania powinna być miękka, najlepiej deszczowa, o temperaturze zbliżonej do powietrza. Zbyt twarda woda może powodować zasychanie liści i gnicie korzeni.
Rośliny podlewa się codziennie niewielką ilością wody, unikając zalewania podłoża. Rzadkie podlewanie skutkuje krótszymi szypułkami i słabszym kwitnieniem. Jesienią doniczki warto przenieść do jasnych, chłodnych pomieszczeń. Cyklameny wymagają również regularnego nawożenia i lekko kwaśnego, próchnicznego podłoża.
W uprawie ogrodowej najlepiej sprawdzają się gatunki odporne na mróz, takie jak cyklamen dyskowaty. Roślina ta dobrze znosi temperatury do –15°C, o ile zostanie zabezpieczona na zimę gałązkami iglastymi lub warstwą ściółki.
Ciekawostki o cyklamenach
Cyklameny, znane też jako fiołki alpejskie, są roślinami o długiej historii uprawy i niezwykłym uroku. Choć często spotykane w domach i ogrodach, pozostają dość kapryśne i wymagające. Co ciekawe, mimo swojego piękna są to rośliny trujące – ich bulwy zawierają substancje toksyczne podobne do tych występujących w bluszczu.
W odpowiednich warunkach cyklamen potrafi jednak odwdzięczyć się długim okresem kwitnienia, obfitością kwiatów i trwałością, która przy właściwej pielęgnacji może utrzymywać się przez wiele lat.