Ten kwiat robi furorę wśród ogrodników. Niewymagający i pełen koloru
Trend siania i sadzenia roślin, które pamiętamy z babcinych ogrodów, trwa. Żmijowiec jest jedną z nich. To roślina, która kilkadziesiąt lat temu cieszyła się niemałą popularnością, a ostatnio coraz więcej ogrodników amatorów wysiewa ją w ogrodzie. Poznaj roślinę, która poza odpowiednim stanowiskiem niczego nie potrzebuje.
- Zapomniana roślina
- Żmijowiec – pochodzenie i cechy charakterystyczne
- Popularne gatunki i odmiany żmijowca
- Sadzenie i wymagania żmijowca
- Uprawa i pielęgnacja
Zapomniana roślina
Żmijowiec to roślina, która potrafi przyciągnąć uwagę intensywnymi barwami kwiatów i nietypowym pokrojem. Choć w naturze kojarzy się z ciepłymi, suchymi siedliskami, z powodzeniem można go uprawiać w przydomowych ogrodach i na działkach. Występuje w kilku efektownych gatunkach – od znanego w Polsce żmijowca zwyczajnego po okazałe odmiany kolekcjonerskie, które zachwycają wysokością i bogactwem kolorów.
Ze względu na niewielkie wymagania glebowe i odporność na suszę jest to bylina ceniona przez ogrodników, którzy szukają roślin dekoracyjnych, a zarazem łatwych w utrzymaniu. Kwitnie obficie, przyciąga owady zapylające, a jego kwiatostany tworzą barwne akcenty od wiosny aż do późnego lata. Poznaj inne rośliny naszych babć, które kwitną aż do lata tutaj.
Żmijowiec – pochodzenie i cechy charakterystyczne
Rodzaj żmijowiec (Echium) należy do rodziny ogórecznikowatych. Obejmuje kilkadziesiąt gatunków występujących głównie w regionach śródziemnomorskich, Afryce Północnej, Azji Zachodniej oraz Europie. W Polsce w naturalnych warunkach rośnie jedynie żmijowiec zwyczajny (Echium vulgare). Rośliny te mogą być jednoroczne, dwuletnie lub wieloletnie, a ich wysokość w sprzyjającym klimacie potrafi dochodzić nawet do kilku metrów.
Cechą rozpoznawczą żmijowców są szorstko owłosione pędy i liście. Liście mają kształt lancetowaty, ułożone są skrętolegle, a kwiaty zebrane są w szczytowe kwiatostany – czasem w postaci skrętków, innym razem gęstych wiech. Barwa kwiatów zależy od gatunku i może być różowa, purpurowa, niebieska lub fioletowa. Dawniej żmijowiec wykorzystywano w medycynie ludowej oraz jako roślinę oleistą, choć zawiera alkaloidy, które w większych dawkach są trujące.
Popularne gatunki i odmiany żmijowca
Najczęściej uprawianym w Polsce gatunkiem jest żmijowiec zwyczajny Echium vulgare. Dorasta do około metra wysokości, ma wzniesione, owłosione łodygi z czerwonymi brodawkami i kwiaty, które w trakcie kwitnienia zmieniają barwę z purpurowej na niebieską. Owocem jest czterodzielna rozłupnia z drobnymi, pomarszczonymi nasionami.
Efektownym, choć rzadko spotykanym gatunkiem jest żmijowiec wspaniały Echium fastuosum. To bylina osiągająca do 2 m wysokości i taką samą szerokość, tworząca gęste grona kwiatów – najczęściej fioletowych, ale spotyka się też formy niebieskie, określane jako żmijowiec niebieski. W polskich warunkach uprawiany jest głównie przez kolekcjonerów.
Warto wspomnieć również o żmijowcu greckim Echium creticum. To roślina miododajna, dorastająca do 70 cm, z długimi, sztywnymi łodygami i różnobarwnymi kwiatami – od białych po różowe i niebieskie. Ma delikatny zapach, który przyciąga owady.
Sadzenie i wymagania żmijowca
Żmijowiec zwyczajny najlepiej rośnie w pełnym słońcu, na suchych i przepuszczalnych glebach. Świetnie sprawdzi się na piaszczystych skarpach, kamienistych nasypach, w ogrodach naturalistycznych oraz na rabatach kwiatowych. Toleruje różne pH podłoża – od kwaśnego, przez obojętne, po zasadowe. Gatunek ten nie znosi nadmiaru wilgoci, dlatego stanowiska podmokłe są dla niego nieodpowiednie.
Warto pamiętać, że jest to roślina ciepłolubna, odporna na suszę, ale źle znosząca przesadzanie. Najlepiej od razu sadzić ją w miejscu docelowym, gdzie będzie miała przestrzeń do swobodnego rozwoju. Żmijowiec można wkomponować w rabaty jednogatunkowe lub mieszać z innymi bylinami odpornymi na suszę.
Uprawa i pielęgnacja
Żmijowiec nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji. W uprawie amatorskiej najczęściej rozmnaża się go z nasion wysiewanych wiosną lub przez sadzonki pędowe. Po przekwitnięciu warto delikatnie przyciąć kwiatostany, aby roślina nie zużywała energii na wytwarzanie nasion i zachowała estetyczny wygląd. Zbyt mocne cięcie może jednak uszkodzić pędy.
Podlewanie nie jest konieczne, jeśli roślina rośnie w gruncie i ma dostęp do naturalnych opadów. W okresach długotrwałej suszy można jednak podlewać ją umiarkowanie. Zbyt żyzna i wilgotna gleba sprzyja bujnemu wzrostowi liści kosztem kwitnienia, dlatego lepiej unikać intensywnego nawożenia.