Srebrzyste liście i ładne owoce. Ten krzew wygląda pięknie i delikatnie, ale to prawdziwy twardziel
Srebrzyste liście, odporność na suszę i niezwykła dekoracyjność sprawiają, że oliwniki stają się jednymi z najchętniej sadzonych krzewów w polskich ogrodach. Choć często mylone z oliwką europejską, są znacznie łatwiejsze w uprawie i doskonale radzą sobie w naszym klimacie. Oto najciekawsze gatunki i wszystko, co warto wiedzieć, zanim posadzisz tę wyjątkową roślinę.
- Oliwka a oliwnik – bliźniacze nazwy, odmienne rośliny
- Skąd bierze się odporność oliwników? Srebrzyści twardziele ogrodów
- Gatunki oliwników, które warto posadzić w polskim ogrodzie
- Odmiany ozdobne i owocowe – jak wybrać oliwnik dla siebie
Oliwka a oliwnik – bliźniacze nazwy, odmienne rośliny
Na pierwszy rzut oka oliwka europejska i oliwnik mogą wydawać się spokrewnione. Obie rośliny mają lancetowate, srebrzyste liście i egzotyczny wygląd, który przyciąga uwagę miłośników ogrodów. W rzeczywistości jednak należą do zupełnie różnych rodzin botanicznych. Oliwka to klasyczny symbol basenu Morza Śródziemnego, wymagający ciepła i łagodnych zim. Bez odpowiedniego zabezpieczenia nie jest w stanie przetrwać polskiego klimatu, dlatego uprawia się ją głównie w donicach i zimuje w chłodnych, jasnych pomieszczeniach.
Oliwniki prezentują się podobnie, lecz ich wymagania są nieporównywalnie mniejsze. Pochodzą bowiem z rejonów Azji i Ameryki Północnej, gdzie warunki bywają znacznie surowsze niż w Europie Południowej. W efekcie bez problemu znoszą nasze zimy, wysokie temperatury latem i okresy suszy. Dla ogrodników oznacza to rośliny niezwykle atrakcyjne – egzotyczne z wyglądu, a jednocześnie niemal niezniszczalne.
Skąd bierze się odporność oliwników? Srebrzyści twardziele ogrodów
Największym sekretem oliwników jest kutner, czyli drobniutkie włoski pokrywające liście i pędy. To właśnie one nadają roślinie charakterystyczny srebrzystoszary odcień, który odbija światło i ogranicza nagrzewanie się tkanek w pełnym słońcu. Kutner działa również jak naturalna bariera przed utratą wody, dzięki czemu oliwniki zachowują świeżość nawet w czasie długotrwałych upałów. Właśnie ta cecha sprawia, że roślina tak świetnie sprawdza się na stanowiskach słonecznych i suchych.
Drugim atutem oliwników jest ich zdolność do wiązania azotu z powietrza. Dzięki symbiozie z bakteriami korzeniowymi rośliny te potrafią zasilać glebę w ten pierwiastek, co czyni je wyjątkowo wartościowymi na terenach ubogich i zdegradowanych. Są także odporne na zanieczyszczenia powietrza oraz zasolenie podłoża, dlatego często wykorzystuje się je w miejskich nasadzeniach, przy drogach oraz w miejscach, gdzie większość roślin ma trudności z przetrwaniem.
Gatunki oliwników, które warto posadzić w polskim ogrodzie
Najbardziej znanym gatunkiem jest oliwnik wąskolistny, który potrafi osiągać wysokość niewielkiego drzewa. Jego naturalnym środowiskiem są stepy i półpustynie Azji, a więc tereny o bardzo trudnych warunkach pogodowych. Nic dziwnego, że i w Polsce rośnie bez większych problemów – nawet tam, gdzie gleba jest słaba, sucha lub zasolona. W maju i czerwcu roślina obsypuje się drobnymi, ale intensywnie pachnącymi kwiatami, które są prawdziwym magnesem dla owadów. Jesienią pojawiają się srebrzystożółte owoce o mączystym, jadalnym miąższu.
Popularny jest również oliwnik srebrzysty, nieco mniejszy, ale bardzo ekspansywny. Tworzy liczne odrosty korzeniowe, dzięki którym szybko zadarnia teren, dlatego świetnie nadaje się na skarpy czy duże powierzchnie wymagające stabilizacji. Jego duże, srebrzyste liście i majowe, złocistożółte kwiaty dodają uroku ogrodowej przestrzeni, a roślina potrafi przetrwać naprawdę trudne warunki.
Dla osób, które oprócz dekoracyjności chcą wprowadzić do ogrodu rośliny owocowe, idealną propozycją będzie oliwnik wielokwiatowy. Ten japoński gatunek zakwita wcześnie, a późnym latem tworzy czerwone, słodkocierpkie owoce bogate w witaminy i likopen. Są nie tylko zdrowe, ale też smaczne na surowo, a ptaki wręcz za nimi przepadają.
Odmiany ozdobne i owocowe – jak wybrać oliwnik dla siebie
Ciekawą propozycją jest także oliwnik baldaszkowy, równie odporny i obficie kwitnący. Tworzy czerwone, lśniące owoce o intensywnym smaku i wyjątkowo wysokiej zawartości likopenu. Warto jednak zebrać je, zanim zrobią to ptaki – bo chętnie wyjadają każdą sztukę, nim ta zdąży opaść na ziemię. Z krzewu można też przygotowywać soki, nalewki czy aromatyczne dżemy.
W cieplejszych rejonach Polski, a także w ogrodach osłoniętych od wiatru, z powodzeniem można uprawiać mieszańca – oliwnika Ebbinga. To zimozielony, gęsty krzew, który doskonale nadaje się na żywopłoty i naturalne ekrany. Jego dekoracyjne, lekko metaliczne liście prezentują się efektownie nawet zimą, a jesienne drobne kwiaty intensywnie pachną. Wymaga jednak odrobiny ochrony w czasie mroźnych zim, ponieważ jego odporność sięga około –15°C.
Każdy z wymienionych gatunków wprowadza do ogrodu element egzotyki, ale bez kłopotliwej pielęgnacji typowej dla roślin śródziemnomorskich. To rośliny dla tych, którzy cenią dekoracyjność, trwałość i wytrzymałość – a przy tym chcą, aby ich ogród był atrakcyjny przez cały sezon.