Ta bylina kwitnie codziennie – ale każdy kwiat żyje tylko pół dnia!
Do rodzaju botanicznego trzykrotka (Tradescantia) należą liczne gatunki bylin o dekoracyjnych liściach i trójkrotnych kwiatach uzasadniających nazwę. Niektóre przywiezione z Ameryki trzykrotki są u nas popularnymi roślinami doniczkowymi, a inne stanowią ozdobę ogrodu na rabatach i w ogrodowych kompozycjach. Odmiany hodowlane różnią się wzrostem, kolorem kwiatów i liści.
- Trzykrotka ogrodowa – trzykrotka wirginijska czy trzykrotka Andersona?
- Trzykrotka wirginijska – gatunek botaniczny
- Trzykrotka Andersona – popularne mieszańce w licznych odmianach
- Uprawa trzykrotki ogrodowej
Trzykrotka ogrodowa – trzykrotka wirginijska czy trzykrotka Andersona?
Rozmaite rośliny, zwłaszcza te znane i hodowane od wieków, zyskują często nazwy lokalne lub zwyczajowe. Wprawdzie, jak stwierdził Szekspir „to, co zwiemy różą, pod inną nazwą równie by pachniało”, ale jednoznacznej identyfikacji gatunku na pewno by nie ułatwiało. Tak też jest z trzykrotką ogrodową, którą jest zazwyczaj trzykrotka Andersona (Tradescantia ×andersoniana), ale sprzedawcy używają często zamiennie nazwy trzykrotka wirginijska (Tradescantia virginiana).
Problem polega na tym, że grupa kilkunastu gatunków rodzimych dla Ameryki Północnej jest blisko spokrewniona z trzykrotką wirginijską i wiele z nich tworzy hybrydy. Sprzedawane jako Tradescantia virginiana są w rzeczywistości złożonymi mieszańcami, pochodzącymi głównie od T. virginiana, T. ohiensis i T. subaspera. Te hybrydy nazywane trzykrotką Andersona są zaliczane do grupy kultywarów Andersona.
Trzykrotka wirginijska – gatunek botaniczny
Trzykrotka wirginijska (Tradescantia virginiana) jest samodzielnym gatunkiem zadomowionym na wschodzie i w środkowej części Stanów Zjednoczonych. Zasiedla w naturze wilgotne łąki, widne lasy i ich obrzeża. Preferuje stanowiska ocienione i na kwaśnych glebach, chociaż rośnie czasem też w pełnym słońcu i na siedliskach obojętnych.
Dorasta do 45-90 cm wysokości i szerokości 30-45 cm. Lekko pachnące, potrójne kwiaty mogą mieć kolor od różowego lub białego do niebieskiego i fioletowego. Kwiaty tego gatunku są bardzo ulotne: utrzymują się zaledwie pół dnia, ale liczne pąki rozwijają się stopniowo, codziennie, przez kilka tygodni.
Trzykrotka wirginijska pojawia się czasem w ogrodach, jednak znacznie rzadziej niż mylone z nią mieszańce. Ze względu na mniejsze rozmiary i mniej okazały wygląd, a także skromniejszą paletę barw jest mniej atrakcyjna od trzykrotki Andersona.
Trzykrotka Andersona – popularne mieszańce w licznych odmianach
Trzykrotka Andersona (Tradescantia ×andersoniana) jest byliną, mieszańcem kilku północnoamerykańskich gatunków trzykrotki, dostępną w rozmaitych odmianach hodowlanych. Osiąga wysokość do 120 cm, a przez cały sezon ozdobę stanowią długie, lancetowate liście.
Tworzy oryginalne, o rozwichrzonym wyglądzie kępy, o słabo wyeksponowanych kwiatach. Częściowo ukryte wśród liści kwiaty rozwijają się w pierwszej połowie dnia. Od czerwca do września pojawiają się trójkątne kwiaty w kolorze fioletowym, białym, niebieskim lub różowym – w zależności od odmiany.
Kępy trzykrotki o nieuporządkowanym pokroju mogą być interesującym kontrastowym elementem w kompozycjach z uporządkowanym trawnikiem, oczkiem wodnym lub regularnymi bylinami rabatowymi. Roślina może być również sadzona w pojemnikach.
Uprawa trzykrotki ogrodowej
- Stanowisko i wymagania
Trzykrotka ogrodowa preferuje stanowiska półzacienione, chociaż w miejscach stale wilgotnych może też rosnąć w słońcu. Gleba powinna być żyzna, równomiernie wilgotna ale bez zastoju wody. Najlepiej nadaje się ziemia piaszczysto-gliniasta o odczynie obojętnym.
Trzykrotka Andersona jest byliną długowieczną i mrozoodporną. Odznacza się dużą tolerancją na wahania temperatury i znosi zarówno spadki do -25°C, jak i upały powyżej 35°C. Dzięki temu nadaje się do uprawy w różnych warunkach klimatycznych.
- Rozmnażanie
Trzykrotkę ogrodową można rozmnażać z nasion albo wegetatywnie. Nasiona wysiewa się od kwietnia do maja w rozsadniku, gdzie kiełkują przez kilka tygodni. Latem przesadza się siewki na miejsce docelowe. Zakwitną dopiero w drugim roku uprawy.
Wegetatywnie można trzykrotkę rozmnażać przez podział starszych egzemplarzy na przedwiośniu lub na początku sezonu. Z kolei wiosną i w końcu lata można wykorzystać sadzonki pędowe wierzchołkowe do ukorzeniania. Po miesiącu można ukorzenione sadzonki rozsadzić w rozstawie 30-40 cm.
- Pielęgnacja
Trzykrotka musi być koniecznie regularnie nawadniana. Podłoże należy utrzymywać w stanie lekko wilgotnym bez nadmiaru stojącej wody. Wiosną zalecana jest porcja kompostu. Aby przedłużać okres kwitnienia, należy przekwitłe kwiaty regularnie usuwać. Mocne cięcie po kwitnieniu może pobudzić roślinę do ponownego kwitnienia.
Ponieważ trzykrotka ma tendencję do samosiewu, nie należy dopuszczać do dojrzewania nasion. Roślina czuje się najlepiej, kiedy pozostaje na jednym miejscu. Dlatego raz posadzonej trzykrotki nie należy ponownie przesadzać.
- Zastosowanie
Trzykrotka ogrodowa jest efektowną byliną, która prezentuje się pięknie w różnych miejscach ogrodu, np.:
- jako roślina w pojemniku,
- jako roślina na kwiaty cięte,
- w ogrodzie skalnym,
- w ogrodzie wiejskim,
- na łące dla pszczół,
- jako obwódki rabat,
- na brzegu sadzawki,
- na rabacie bylinowej.
Trzykrotka jest z reguły odporna na choroby i szkodniki. Utrzymujący się zastój wody może jednak spowodować zgniliznę korzeni. Czasem cierpi też z powodu inwazji mszyc.