To jedna z tych roślin, które szybko zmieniają codzienne nawyki
Werbena cytrynowa to nie tylko atrakcyjna i pachnąca roślina, ale również prawdziwe źródło zdrowia i praktycznych zastosowań. Jej hodowla jest łatwa, a koszt sadzonek i nasion jest przystępny, co pozwala każdemu cieszyć się jej cytrynowym aromatem na balkonie, tarasie czy w ogrodzie. Poznaj tajniki sadzenia, pielęgnacji i rozmnażania werbeny oraz dowiedz się, jak wykorzystać jej właściwości w kuchni, kosmetykach i domowym SPA.
- Werbena cytrynowa: pochodzenie i właściwości
- Werbena cytrynowa: piękno i aromat w ogrodzie
- Jak uprawiać werbenę cytrynową w domu?
- Uprawa lippii cytrynowej: wymagania i wskazówki
- Pielęgnacja werbeny cytrynowej: kluczowe zasady
- Rozmnażanie werbeny cytrynowej: metody i wskazówki
- Wszechstronne właściwości werbeny cytrynowej
- Wszechstronne zastosowanie lippii trójlistnej
Werbena cytrynowa: pochodzenie i właściwości
Werbena cytrynowa (lippia citriodora) jest rośliną z rodziny werbenowatych (verbenacea), która dotarła do Europy około XVII wieku. Ten krzew liściasty, znany również jako lippia trójlistna, pochodzi z Ameryki Południowej, ale od dłuższego czasu można go znaleźć także w Ameryce Północnej. Werbena cytrynowa nie jest częścią werbeny ozdobnej, lecz zapach, który unosi się z jej liści oraz jej liczne zalety sprawiają, że warto uprawiać tę roślinę w swoim ogrodzie. A może zainteresuje cię również werbena patagońska?
Werbena cytrynowa: piękno i aromat w ogrodzie
Lippia citriodora, znana jako werbena cytrynowa, to krzew liściasty, wyróżniający się cytrynowym aromatem, co sprawia, że jest używana nie tylko w kuchni, ale także doskonale nadaje się do kompozycji kwiatowych. Liście werbeny cytrynowej cechują się spiczastym kształtem, są wydłużone, osiągają długość do 8 cm, mają szorstką teksturę i połysk, a po zgnieceniu uwalniają olejki eteryczne dzięki wielu obecnym gruczołom zapachowym. Werbena cytrynowa zakwita od późnej jesieni lub wczesnego lata, pokrywając się drobnymi kwiatami w kolorze białym lub biało-różowym, zebranymi w gęste, szczytowe kwiatostany. Dodatkowo, zazwyczaj dorasta do 2 m, ale bez przycinania może sięgnąć nawet 7 m wysokości. Roślina ta występuje również dziko na łąkach, polach oraz przydrożnych rowach.
Jak uprawiać werbenę cytrynową w domu?
Hodowanie werbeny cytrynowej nie jest trudne. Aby dowiedzieć się, jak uprawiać ten gatunek, wystarczy poznać kilka kluczowych zasad. Najważniejsze jest to, że roślinę tę uprawia się z rozsady, zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce na tarasie lub balkonie, ponieważ odpowiednio przycinana nie osiąga swoich maksymalnych rozmiarów. Najprościej jest zakupić gotowe sadzonki w sklepie i posadzić je w ziemi lub w doniczkach. Można jednak również na rynku ogrodniczym nabyć nasiona lippi cytrynowej (cena sadzonek i nasion jest dość atrakcyjna). Następnie zakupione nasiona werbeny wysiewa się do inspektu lub do doniczek na przełomie lutego i marca, a w przypadku wysiewu do skrzynek lub doniczek należy je umieścić w miejscu o jak największym dostępie do światła, np. na południowym parapecie.
Gdy nasiona wykiełkują, trzeba przeprowadzić pikowanie roślin, a po kilku tygodniach (około 2-3) przyciąć wierzchołki pędów, co pobudzi rośliny do rozkrzewienia. Tak wyhodowane sadzonki sadzi się na stałe miejsca po 15 maja. Gdzie można kupić gotowe sadzonki? Najłatwiej znaleźć je w sklepach internetowych, warto również odwiedzić szkółki oraz sklepy ogrodnicze, aby mieć większą pewność co do jakości zakupionych roślin. Popularne odmiany werbeny i szczegóły jej uprawy znajdziesz w tym artykule. Poszczególne odmiany werbeny, w tym werbena ogrodowa, to stosunkowo łatwe w uprawie rośliny zarówno w ogrodzie, jak i na balkonie.
Uprawa lippii cytrynowej: wymagania i wskazówki
Lippia cytrynowa, podobnie jak wszystkie odmiany tej rośliny, ma swoje specyficzne potrzeby, które trzeba spełnić, aby hodowla werbeny była udana. Wymagań nie ma wiele, ponieważ lippia cytrynowa to mało wymagająca roślina. Przy wyborze jej uprawy warto pamiętać o kilku kluczowych aspektach. Werbena cytrynowa jest krzewem liściastym, preferującym nasłonecznione, ciepłe miejsca, dodatkowo chronione przed wiatrem. Chcąc ją uprawiać w ogrodzie, należy znaleźć odpowiednie stanowisko, podczas gdy w uprawie doniczkowej jest to łatwiejsze, choć roślina nie osiąga wtedy swoich maksymalnych rozmiarów. Podłoże dla werbeny cytrynowej powinno być żyzne, próchnicze, bogate w składniki odżywcze, wilgotne i gliniaste.
Trzeba też pamiętać, że roślina ta jest bardzo wrażliwa na niskie temperatury, poniżej 0 stopni Celsjusza traci liście, a jej zdrewniałe łodygi wytrzymują jedynie do 10 stopni mrozu. Z tego powodu w naszym klimacie często uprawiana jest jako roślina jednoroczna. Warto więc zadbać o jej odpowiednie zabezpieczenie przed mrozem i chłodnymi wiatrami, a także przed zastojem wody, którego także nie znosi.
Pielęgnacja werbeny cytrynowej: kluczowe zasady
Gdy już wiemy, gdzie nabyć sadzonki i nasiona oraz jak hodować werbenę cytrynową, powinniśmy również poznać kluczowe wymagania dotyczące pielęgnacji. Jak dbać o werbenę? Jak wspomniano wcześniej, ten krzew nie wymaga zbyt wiele wysiłku, ale jak każda roślina potrzebuje odpowiedniej opieki, by dobrze rosnąć i się rozwijać. Werbena cytrynowa głównie wymaga regularnego podlewania. Podczas długotrwałej suszy, bez wody usycha, a jej liście, które stanowią najważniejszą ozdobę i zaletę tej rośliny, zaczynają więdnąć. Dodatkowo warto co jakiś czas przemywać liście werbeny, szczególnie ich dolną stronę, co pomoże usunąć ewentualne szkodniki.
Trzeba również pamiętać, że werbena cytrynowa to krzew mogący osiągnąć do 7 m wysokości, dlatego jeśli nie chcemy uprawiać tak dużego krzewu lub gdy lippia cytrynowa jest uprawiana w doniczce, należy ją regularnie przycinać i kształtować, nawet przez całe lato. Liście werbeny, które są najważniejszym surowcem o licznych właściwościach i szerokim zastosowaniu, zbiera się dwa razy w roku, mianowicie późną wiosną i wczesną jesienią. Kolejnym istotnym zabiegiem pielęgnacyjnym rośliny jest jej ochrona na zimę przed wiatrem i dużymi mrozami, ponieważ werbena cytrynowa jest bardzo wrażliwa na niskie temperatury.
A może zainteresuje cię także werbena ogrodowa? Werbena ogrodowa to stosunkowo łatwy w uprawie kwiat zarówno w ogrodzie, jak i na balkonie.
Rozmnażanie werbeny cytrynowej: metody i wskazówki
Werbena cytrynowa może być rozmnażana na dwa sposoby: przez siew nasion lub poprzez sadzonkowanie zdrewniałych fragmentów. Wybierając metodę siewu, należy postępować podobnie jak w przypadku uprawy werbeny cytrynowej, zwracając szczególną uwagę na świeżość nasion, ponieważ szybko tracą zdolność do kiełkowania. Dlatego warto wiedzieć, gdzie nabyć nasiona, aby były z zaufanego źródła. Kupione nasiona powinny być namoczone w ciepłej wodzie przez 12 godzin, a następnie delikatnie wysiane na niewielką głębokość do skrzynek lub inspektów, zapewniając im stałą wilgotność i temperaturę około 20 C.
Sadzonkowanie pędów wykonuje się od marca/kwietnia do maja. Odcina się zdrewniałe pędy zawierające 5-7 węzłów, które są zdrowe i nie mają rozgałęzień, po czym zanurza się je w ukorzeniaczu i umieszcza w ziemi. Również tutaj ważne jest utrzymanie stałej wilgotności podłoża. Inspiracje dotyczące roślin na balkon zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.
Wszechstronne właściwości werbeny cytrynowej
Werbena cytrynowa jest znana głównie z wielu cech, które znalazły zastosowanie nie tylko w kulinariach, ale także w lecznictwie oraz kosmetologii. To, w połączeniu z tym, że koszt nasion i sadzonek jest stosunkowo przystępny oraz wiedza na temat jej uprawy jest dość nieskomplikowana, sprawia, że wiele osób decyduje się na hodowlę tej rośliny w domu lub ogrodzie. Do kluczowych cech werbeny cytrynowej należą:
- Właściwości przeciwwirusowe.
- Działanie antybakteryjne.
- Właściwości antyoksydacyjne.
- Działanie przeciwgrzybicze.
- Właściwości przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, przy stanach zapalnych.
- Działanie rozkurczowe.
- Właściwości ściągające, tonizujące.
- Wsparcie dla trawienia.
- Działanie uspokajające, antydepresyjne, wzmacniające dla układu nerwowego.
- Wzmacniające dla organizmu.
- Działanie łagodzące nerwobóle, depresję, migreny.
- Regeneruje i chroni komórki.
- Wzmacnia produkcję mleka.
- Wspiera funkcjonowanie układu oddechowego.
- Wspomaga pracę żołądka, serca.
- Łagodzi problemy układu trawiennego (wzdęcia, zaparcia, niestrawność, skurcze).
- Zmniejsza obrzęki.
Wszechstronne zastosowanie lippii trójlistnej
Lippia trójlistna, a precyzyjniej mówiąc produkty z werbeny mają szerokie zastosowanie kulinarne, medyczne oraz w kosmetykach, dzięki różnorodnym związkom w nich zawartym, które wykazują różnorodne właściwości i działanie. Przede wszystkim lippia cytrynowa używana jest jako przyprawa w kuchni, która doskonale wzbogaca smak wielu potraw, marynat, sosów, dżemów, galaretek, deserów oraz napojów, drinków czy likierów. Jako dodatek do herbat ziołowych nie tylko wzbogaca ich cytrynowy smak oraz zapach, ale także nadaje im różne właściwości zdrowotne. Cytrynowy zapach lippi trójlistnej sprawia, że jest ona także popularna jako składnik kosmetyków, perfum, wód kolońskich i toaletowych czy mydeł. Dodana do kąpieli ożywia i dodaje świeżości. Jako składnik toniku oczyszcza i zmiękcza skórę, a w postaci suszonej doskonale nadaje się jako saszetka zapachowa, którą można umieścić w szafie czy szufladzie z ubraniami. Nie tylko nadaje im świeży zapach, ale chroni przed molami. Jej właściwość odstraszająca komary i muchy również zachęca do uprawy werbeny cytrynowej w ogrodzie czy umieszczenia jej na balkonie, tarasie albo w domu.
Dodatkowo werbena cytrynowa jest silnym przeciwutleniaczem, co objawia się niszczeniem komórek rakowych. Ta roślina posiada wiele właściwości leczniczych, dzięki czemu stosowana jest jako środek uspokajający, wspomagający pracę nerek, łagodzący obrzęki (w formie okładów na skórę), wspierający walkę z depresją, wzmacniający układ nerwowy, pracę serca oraz żołądka, a także jako środek wspomagający trawienie i wiele innych. Dzięki zawartości cyneolu ogranicza również rozwój wirusów grypy oraz niektórych drożdżaków i bakterii, a geraniol pomaga w zwalczaniu pasożytów. Werbena cytrynowa stanowi zatem wyjątkową roślinę, której uprawę we własnym ogrodzie warto dobrze rozważyć.