Prace w grudniu na działce i w ogrodzie

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Stanisław KozłowskiDrukujUdostępnij

Ogólne prace ogrodnicze w grudniu

• Praca we własnym ogrodzie to czysta przyjemność, aby jednak nie została zakłócona zimą przez bóle stawów, powinniście koniecznie ciepło się ubierać i nosić rękawice; na dodatek klękać tylko na izolacyjnej płycie albo korzystać ze specjalnego taboretu-klęcznika ogrodowego.
• Sprawdźcie jeszcze raz, czy wszystkie zbiorniki i naczynia z wodą w ogrodzie zostały opróżnione, a dopływ wody odcięty – w przeciwnym razie rury i krany ulegną w czasie mrozu uszkodzeniu.
• Trzeba regularnie wietrzyć szklarnię – najlepiej w cieplejszych godzinach południowych.
• Na zakończenie sezonu ogrodowego trzeba nająć się konserwacją i przechowaniem narzędzi. Po długich miesiącach pracy Wasz sprzęt ogrodowy zasłużył sobie na zimowy sen w czystych i porządnych warunkach. Szpadle, motyki, grabie i resztę towarzystwa należy oczyścić z resztek ziemi i roślin. Jeśli użyjecie do tego wody, części metalowe muszą dokładnie wyschnąć, aby nie skorodowały. Po wysuszeniu można je zakonserwować specjalnym woskiem albo olejem. Nożyce możecie na dodatek naostrzyć; w nowym sezonie będą gotowe do użycia.
• Sezon pozostawił z pewnością ślady również w szopie ogrodowej, dlatego to ważne pomieszczenie trzeba teraz posprzątać i przygotować na przyszły sezon. Nadające się do użycia resztki ziemi do kwiatów, nawozów i środków ochrony roślin trzeba przechować w czystym, suchym i nieprzemarzającym miejscu. Nawóz własnego wyrobu, jak gnojówka z pokrzyw albo innych roślin, powinien być do tej pory zużyty, ponieważ jego trwałość jest stosunkowo krótka i po zimie straci swoje właściwości.
• Pozostałe nasiona należy posortować i ułożyć w suchym, ciemnym miejscu. To nie tylko pozwoli zachować porządek, ale da również możliwość łatwego przeglądu zapasów i zaplanowania zakupu brakujących nasion. Ponieważ zdolność kiełkowania nasion obniża się z roku na rok, w przypadku starszych zapasów powinniście zrobić im test. W tym celu ułóżcie pewną liczbę nasion na papierowym ręczniku i utrzymujcie go w stanie stale wilgotnym. Po wykiełkowaniu można ustalić procentowy udział zdrowych nasion. Nawet jeśli zdolność kiełkowania jest niewielka, nasiona można wysiać, biorąc tylko odpowiednią większą ich ilość.
• Jeśli jeszcze tego nie zrobiliście, możecie w grudniu wykonać ściółkowanie rabat, krzewów i drzew. W tym celu wykorzystuje się liście, słomę i ścinki roślin. Warstwa ściółki ochroni bryłę korzeniową przed przemarzaniem i zatrzyma na dłużej wilgotność gleby.
• Macie teraz czas na zakładanie nowych podwyższonych rabat. Na wyznaczonym miejscu buduje się ramę albo murek odpowiedniej wysokości. Tak powstałej skrzyni nie zagłębia się w ziemi, ale poziomuje na gruncie. Na dnie można umieścić w ramach drenażu pocięte drobne gałęzie, a na nich ścinki żywopłotu i skoszoną trawę. Na wiosnę wysypie się warstwami ziemię ogrodową, dojrzały kompost i ziemię kwiatową do wysokości ok. 10 cm poniżej krawędzi. Następnie będzie można na takiej podwyższonej rabacie wysiać warzywa i zioła.
• Ulubioną dekoracją na Boże Narodzenie jest jemioła – i nie tylko dla zakochanych. Zimą możecie tę roślinę półpasożytniczą również samodzielnie „wysiać”. W tym celu w szczelinę wykonaną w gałęzi drzewa owocowego trzeba wcisnąć jagodę jemioły z nasionem. Jemioła rozwinie korzeń, którym będzie pobierać z drzewa wodę wraz z solami mineralnymi. Zanim jemioła nie podrośnie, dobrze jest osłonić miejsce wszczepienia nasiona siatką o drobnych oczkach.
• Prace ogrodowe są w zasadzie zakończone i nie przybywa już nowych zielonych odpadów. Przemieszajcie dobrze istniejącą pryzmę kompostową, aby ułatwić rozkład materiału. Resztki warzyw i kuchenne odpady powędrują wtedy na górę kompostownika.

Prace w ogrodzie kwiatowym w grudniu

• Pozostawcie owocostany na bylinach i trawach ozdobnych do wiosny. Są bardzo dekoracyjne, a poza tym chronią roślinę przed przemarznięciem.
• W regionach z obfitymi opadami śniegu należy zabezpieczyć wrażliwe krzewy ozdobne przed złamaniem, mocując je zawczasu do podpórek.
• Aż do początku grudnia da się sadzić w niezmarzniętą ziemię cebulki i bulwy kwiatowe. Na przykład krokusy, przebiśniegi i ranniki można sadzić na rabatach i trawnikach i pozostawiać je
  „na dziko”; będą się same rozmnażały i tworzyły każdej wiosny barwne dywany kwiatów.
• Rośliny wrażliwe na mróz należy najpóźniej na początku grudnia zabezpieczyć gałęziami, liśćmi albo warstwą słomy lub ściółki. Części nadziemne owija się włókniną lub pakuje do worków jutowych.
• Rośliny ogrodowe, przede wszystkim zimozielone, wymagają podlewania również zimą. Najlepiej jest podlewać je w dni bez mrozu.

Prace w ogrodzie warzywnym w grudniu

• Bardzo późny wysiew niektórych warzyw ma swoje zalety i jeśli tylko pogoda jest sprzyjająca, można w grudniu wysiewać takie same warzywa jak w listopadzie. Późny siew ogranicza ryzyko wczesnego kiełkowania i przemarznięcia siewek.
• W grudniu można wysiać nasiona wczesnych odmian odpornych na chłód, między innymi:
  • pietruszkę.
  • marchew,
  • koper,
  • cebula i czosnek (sadzenie).
• Do siewu przed zimą trzeba wybrać nasiona najlepszej jakości i wysokiej zdolności kiełkowania. Ze względu na niekorzystne warunki, zaleca się zwiększenie ilości wysiewanych nasion o ok. 25% w porównaniu z siewem wiosennym.
• Odporne na mróz warzywa, jak roszpunka, szpinak zimowy i sałata głowiasta mogą być nadal uprawiane w nieogrzewanych inspektach – są w stanie przetrwać kilkustopniowe mrozy.
• W grudniu nadchodzi wreszcie czas jarmużu – mróz sprawia, że warzywo jest delikatne i słodkie.

Prace w ogródku ziołowym w grudniu

• Do zimoodpornych ziół zalicza się rozmaite odmiany tymianku, szałwii, rozmarynu albo lawendy. Zimoodporność oznacza, że te rośliny nie tylko przeżyją zimę, ale przy odpowiedniej pielęgnacji zachowają też swoje liście. Dla Waszej kuchni daje to możliwość korzystania ze świeżych ziół przez całą zimę.
• Aby zioła pozostawały do dyspozycji w okresie zimowym, musicie je stale chronić przed niskimi temperaturami. Podobnie jak w przypadku zimowych warzyw, trzeba sięgnąć po gałęzie świerkowe, folię albo podobne materiały izolacyjne.
• Przed zimą skróćcie pędy szałwii o połowę – to pomoże jej przetrwać trudny okres.

Drzewa i krzewy ozdobne w grudniu

• Drzewa i krzewy ozdobne powinno się posadzić najpóźniej w październiku lub na początku listopada. Jeśli jednak nie zdążyliście tego zrobić, a pogoda w grudniu jest łagodna i wilgotna, można sadzenie wykonać na początku grudnia.
• Należy unikać sadzenia o tej porze gatunków i odmian wrażliwych na mróz – lepiej odłożyć ich zakup i sadzenie do wiosny.
• Możecie teraz przesadzać drzewa i krzewy z dużą szansą na sukces, ponieważ znajdują się w stanie wegetacyjnego spoczynku.
• Spałowanie i zgryzanie drzewek i krzewów ogrodowych przez głodne sarny i zające można zredukować, stosując w porę odpowiednie osłonki.
• W grudniu możecie odnowić założone wcześniej opaski lepowe, które w międzyczasie utraciły swoje właściwości.
• Po obfitych opadach śniegu zaleca się otrząsanie śniegu z zimozielonych krzewów i drzew. Gruba warstwa mokrego śniegu może doprowadzić do łamania się gałęzi i pni. Również krzewy o formowanym pokroju należy uwalniać spod śniegu, ponieważ mogą ulec trwałemu odkształceniu.
• Szczególnie wiecznie zielone krzewy i drzewa źle znoszą intensywne zimowe nasłonecznienie. Duża powierzchnia liści powoduje odparowanie znacznej ilości wody, a zmarznięta gleba nie pozwala na uzupełnienie ubytku wilgoci. Roślinom grozi wyschnięcie. Zagrożone krzewy trzeba w słoneczne dni okrywać przed słońcem, a bezmroźną pogodę wykorzystać do ich podlewania.

Pielęgnacja trawnika w grudniu

• Kiedy mróz spłynie na trawnik, staje się on szczególnie wrażliwy. Może nie wszyscy zdają sobie sprawę, że w tym czasie nie powinno się w ogóle chodzić po trawniku. Śnieg, który przykryje trawę, tworzy rodzaj izolacji, chroniącej źdźbła roślin przed mrozem i lodowatym wiatrem. Bez względu na to, jak długo śnieg okrywa ziemię, pozwólcie mu spokojnie leżeć i nie depczcie po nim.
• Szczególnie dla rodziny z małymi dziećmi nie zawsze jest to takie proste. Dzieci zwykle mało zwracają uwagę na delikatną trawę, bawiąc się w ogrodzie. Liście i łodygi traw składają się w 80% z wody i po zamarznięciu są bardzo podatne na złamanie. Te szkody nie mogą być wyrównane, ponieważ w zimowych miesiącach wzrost nie następuje. Skutki chodzenia po trawniku i pokruszenia źdźbeł trawy są widoczne już po pierwszym zejściu śniegu. Dają się zauważyć trwale odciśnięte brunatne ślady stóp albo duże brązowe place, na których dodatkowo rozwijają się chętnie choroby grzybowe, jak pleśń śniegowa i zgnilizna.
• Jeśli zdecydowaliście się przeznaczyć fragment trawnika na rabatę warzywną, teraz jest dobry czas, aby ziemię przekopać. Do wiosny darnina zdąży się częściowo spróchnieć. Jeśli planujesz zlecić prace w ogrodzie, sprawdź także ten artykuł z cennikiem usług ogrodniczych.

Grudniowe prace przy ogrodowej sadzawce

• Rośliny wodne rodzimego pochodzenia są w pełni mrozoodporne. W zbiorniku o głębokości powyżej 50 cm mogą bez problemu zimować.
• Przy pomocy styropianu albo wiązek trzciny musicie utrzymać niezamarzające otwory w lodzie na powierzchni stawu i zapewnić dopływ powietrza do wody. Organizmy wodne otrzymują wtedy tlen do oddychania, a jednocześnie gazy z dna zbiornika mogą się swobodnie ulatniać.
• Gdyby cała powierzchnia sadzawki pokryła się lodem, w żadnym wypadku nie wolno wybijać dziury w lodowej pokrywie: fale uderzeniowe mogą uszkodzić pęcherze pławne ryb i spowodować ich śmierć. W takim wypadku najlepiej jest napełnić gorącą wodą garnek, postawić go na lodzie i powoli wytapiać nim otwór.

Grudniowe przygotowania do następnego sezonu w ogrodzie

W grudniu zakres prac ogrodowych jest naprawdę niewielki, ale czas można spędzić i przyjemnie, i pożytecznie zarazem. Jest to doskonała okazja, aby siedząc wygodnie w domu przy filiżance herbaty, snuć plany na przyszły sezon. Możecie w spokoju zastanowić się, czego ten rok Was nauczył, i co chcielibyście zmienić w nowym sezonie.

Dobrym zwyczajem jest sporządzanie dokładnego planu z opisem, gdzie i jakie rośliny były uprawiane. Niezwykle ważną rzeczą jest odpowiednia rotacja gatunków i rodzajów roślin na poszczególnych rabatach. Przestrzeganie płodozmianu zapewnia dobry wzrost roślin i obfite zbiory. Dlatego tak pożyteczna jest minimalna wiedza na temat klasyfikacji botanicznej: rośliny należące do tego samego rodzaju, a nawet rodziny, posiadają podobne wymagania glebowe i cierpią na takie same choroby. Podstawową zasadą jest więc unikanie siania i sadzenia gatunków spokrewnionych rok po roku na tym samym stanowisku.