Prace w maju na działce i w ogrodzie

Ogólne prace ogrodnicze w maju

• Dzień 15. maja jest szczególnym terminem w ogrodnictwie. W drugiej połowie miesiąca nie zdarzają się już z reguły nocne przymrozki i do gruntu mogą trafić wrażliwe na chłód warzywa, zioła i rośliny kwiatowe, jak na przykład dalie, mieczyki i begonie. Obsadzić można też balkonowe skrzynki i doniczki.
• Przed rozpoczęciem sezonu można wykorzystać czas na prace remontowe i konserwacyjne. Na pewno warto zwrócić uwagę na ogrodzenia, drogi i podjazdy, drewniane elementy tarasu, altany, zadaszenia i meble ogrodowe. Drobne naprawy i malowanie drewna i metalu przedłuży ich trwałość, a także przywróci estetyczny wygląd.
• W maju zaczyna się czas intensywnego wzrostu roślin. Oprócz roślin uprawnych również różne niepożądane gatunki nazywane chwastami korzystają z wiosennych warunków. Pielenie rabat jest jednocześnie okazją do ich spulchnienia.
• Usuwanie chwastów i mchu na powierzchniach utwardzonych kostką brukową najlepiej jest przeprowadzić bez użycia chemicznych herbicydów. Poza metodą mechaniczną dobre wyniki może dać oprysk roztworem octu z wodą (2:1). Osad na powierzchni da się usunąć myjką ciśnieniową.
• Należy stale kontrolować stan zdrowia roślin w ogrodzie i natychmiast reagować na pierwsze objawy chorób i szkodników na młodych pędach. W początkowym stadium pomagają zwykle proste sposoby jak odcięcie opanowanych części roślin albo domowe preparaty.
• Warstwa ściółki z drewnianych zrębków, rozdrobnionej kory albo kompostu posiada na rabatach wiele zalet: Zaopatruje glebę w humus, utrzymuje ją dłużej w stanie spulchnionym i wilgotnym.
• Krzewy kwiatowe, które w styczniu rozmnażaliście z sadzonek pędowych, trzeba teraz skłonić do rozgałęziania. W tym celu należy w maju skrócić młode pędy o około dwie trzecie długości.
• Aby w Waszym ogrodzie dzikie pszczoły, złotooki, osy, biedronki i inne pożyteczne owady mogły zapylać kwiaty albo w naturalny sposób ograniczać ilość szkodników, zbudujcie im hotel dla owadów. Można go zbudować samodzielnie z naturalnych materiałów (drewno, bambus, trzcina, kora itp.) albo kupić w sklepie ogrodniczym.

Prace w ogrodzie kwiatowym w maju

• Ogród kwiatowy jeszcze zachowuje na początku maja swoją wiosenną urodę, jednak wcześnie rozwijające się kwiaty tulipanów i narcyzów więdną już i należy je ścinać. Przekwitają również niektóre byliny, jak bergenie, ciemierniki i miodunki, a ich zwiędłe kwiaty również należy usuwać.
• Krzewy, które kwitły wiosną, można teraz prześwietlić. Witające wiosnę forsycje, złotliny i migdałowce przerzedza się właśnie po kwitnieniu.
• Sadzi się teraz przygotowane sadzonki krzewów. Zimozielone krzewy liściaste i iglaste z zakrytą bryłą korzeniową można przenosić do gruntu jeszcze do połowy maja.
• Mało rozgałęzione, o długich pędach rośliny, można pobudzić do bardziej krzaczastego wzrostu poprzez uszczknięcie wierzchołków pędu głównego i bocznych. Zabieg stosuje się u różnych roślin doniczkowych i balkonowych, róż, krzewów owocowych i ozdobnych.
• Jeśli ostrożnie usuniecie bez zranienia nowych pączków pędowych zwiędłe kwiaty różanecznika i azalii, pobudzicie krzewy do bujnego kwitnienia.
• Można trzymać się zasady: kiedy kwitnie wiśnia, można do gruntu sadzić wrażliwe na mróz bulwy i cebule mieczyków, dalii i lilii.
• Aby latem wypełniły się luki na rabatach, trzeba teraz wysiać nasiona np. nasturcji, malwy, czarnuszki damasceńskiej.
• Róże potrzebują głębokiego, przepuszczalnego podłoża, aby zdrowo i bujnie rosnąć. Ciężką glebę wokół roślin trzeba regularnie spulchniać. 
• W maju wysiewa się do gruntu nasiona kwiatów wrażliwych na niskie temperatury, które wcześniej wysiane uległyby przemarznięciu. Mają one zarazem na tyle krótki okres wegetacyjny, że nie wymagają przygotowania rozsady. Należą do nich m.in.:

Wysiew nasion kwiatów w maju

Rodzaj rośliny	Okres siewu do gruntu		Okres kwitnienia
	pierwsza połowa V	druga połowa V
aksamitka		+	VII-X
cynia	+		VI-X
czarnuszka	+		VII-VIII
dimorfoteka	+		VII-IX
dynia ozdobna		+	VII-VIII
fasola ozdobna	+	+	VI-IX
groszek pachnący	+		VII-IX
kosmos	+		VII-X
łubin	+		VI-IX
nagietek	+		VIII-X
nasturcja		+	VII-X
ostróżka	+		VII-VIII
portulaka	+		VII-IX
powój	+		VII-X
słonecznik	+		VII-X
wilec	+		VII-X
stokrotka		+	V-X (2. rok)
goździk brodaty	+	+	VI-VIII (2. rok)
lak wonny	+	+	VI-VIII (2. rok)

• Maj jest miesiącem wysadzania do gruntu roślin kwiatowych jednorocznych przygotowanych z rozsady. Najpierw sadzi się gatunki bardziej odporne na chłód, a następnie, po „zimnych ogrodnikach”, rośliny bardziej wrażliwe. Należą do nich:

Wysadzenie roślin kwiatowych w maju

Rodzaj rośliny	Okres sadzenia do gruntu		Okres kwitnienia
	pierwsza połowa V	druga połowa V
aksamitka	+		VI-X
aster	+		VIII-IX
begonia		+	VI-X
celozja		+	VII-IX
cynia		+	VII-X
czarnuszka dam.	+		VII-VIII
dzielżan	+		VII-IX
dzwonek	+		VI-IX
gazania		+	VII-X
gipsówka	+		VI-IX
jastrun	+		VI-IX
kocanki	+		VII-X
krwawnik	+		VII-IX
lobelia		+	VI-X
nemezja		+	VI-X
niecierpek		+	VII-IX
pysznogłówka	+	+	VI-VIII
rudbekia	+		VI-IX
sępota		+	VII-IX
smagliczka	+		V-X
szałwia		+	VI-X
szarotka	+		VI-VIII
tawułka	+		VI-X
tojad	+	+	VIII-IX
trytoma	+		VII-IX
wyżlin	+		VI-X
złocień		+	VIII-IX
żeniszek		+	VI-X

• W drugiej połowie maja sadzi się do gruntu byliny zimujące w formie cebul, kłączy i bulw. Dla ochrony przed gryzoniami można je sadzić w specjalnych koszyczkach.

Sadzenie bylin w maju

Rodzaj rośliny	Organ podziemny	Okres kwitnienia
błonczatka	cebula	VI-VII
cynobrówka	bulwa	VIII-IX
dalia	bulwa	VII-X
eukomis	cebula	VI-VII
frezja	bulwa	VII-VIII
galtonia	cebula	VII-VIII
glorioza	bulwa	VII-VIII
jaskier azjatycki	bulwa	VI-VII
kanna	kłącze	VII-IX
lepniczka	bulwa	VI-VII
mieczyk	bulwa	VII-IX
nerina	cebula	IX
sparaksis	bulwa	VII-VIII
śniedek	cebula	VII-VIII
tuberoza	bulwa	VIII-IX
tygryska	cebula	VII-VIII
zawilec wieńcowy	bulwa	VI-VII

Prace w ogrodzie warzywnym w maju

• Obowiązuje prosta zasada: co w maju urośnie przez tydzień, w sierpniu potrzebuje całego miesiąca.
• Po „zimnych ogrodnikach”, od drugiej połowy maja, kiedy nie ma zagrożenia przez nocne przymrozki, rozpoczyna się sezon siewu wszystkich gatunków ciepłolubnych warzyw.
• Chroniona pod szkłem rozsada pomidorów, papryki, cukinii, oberżyny i ogórków rozpoczyna swój sezon.
• Uprawa mieszana zapewnia zdrowe warzywa i obfite zbiory. Na przykład marchew odstrasza śmietkę cebulankę, a z kolei szkodnik marchwi, połyśnica marchwianka ma najwyraźniej alergię na cebulę. W ten sposób oba warzywa stanowią tradycyjnie dobraną parę na rabatach. Także kalafior i seler wspierają się wzajemnie, a sałata chroni kalarepę i rzodkiewkę przed pchełkami ziemnymi. Natomiast por i burak ćwikłowy albo cebula i kapusta w ogóle nie chcą razem rosnąć.
• Kiedy wszystkie nasiona już wykiełkują, powinniście warzywne grządki regularnie spulchniać. Nie tylko utrzymacie chwasty w szachu, ale również zapobiegniecie szybkiemu wysychaniu ziemi.
• Wysiewajcie pietruszkę rzędami na rabatach. W pierwszym roku wytworzy korzeń i rozetę liści, a w drugim metrowej wysokości pęd kwiatowy. Pietruszka wymaga żyznej ziemi i stanowiska w półcieniu. Na tym samym miejscu nie należy jej siać wcześniej niż po trzech-czterech latach.
• Po łagodnej zimie zaczynają kwitnąć pod koniec maja pierwsze truskawki. W razie chłodnych nocy trzeba je osłonić włókniną, aby zapewnić latem bogate zbiory.
• Od tej pory można już na otwartej przestrzeni uprawiać melony. Czarna folia ściółkowa ogrzewa ziemię i wspomaga wzrost korzeni. Poza tym zapobiega rozwojowi chwastów i chroni melony przed kontaktem z ziemią (zgnilizna). Jeśli planujesz zlecić prace w ogrodzie, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły z cennikami prac ogrodowych.

• 

  W maju wysiewa się takie warzywa jak:

Wysiew warzyw w maju

Rodzaj rośliny	Okres siewu do gruntu		Okres zbiorów
	pierwsza połowa V	druga połowa V
burak ćwik.	+	+	IX-X
cukinia	+		VII-X
dynia	+	+	IX-X
koper	+	+	VII-IX
kukurydza	+	+	VII-IX
marchew	+		IX-X
melon	+		VIII-IX
ogórek grunt.	+	+	VII-IX
patison	+	+	VIII-X
pietruszka	+	+	VI-X
rukola	+	+	VI-X
rzodkiewka	+		VI

Prace w ogródku ziołowym w maju

• Kiedy na nowo odbiją młode pędy szałwii, lawendy oraz tymianku, jest to dobra pora na przycięcie tych roślin. Aby rosły zwarte i krzaczaste, trzeba zioła ciąć śmiało do połowy albo nawet jednej trzeciej pierwotnej długości pędu. Poniżej cięcia muszą pozostać pąki; nie wolno zagłębiać się w stare drewno.
• W maju sieje się do gruntu oraz sadzi wcześniej przygotowaną rozsadę wielu ziół:

Wysiew i sadzenie ziół w maju

Rodzaj rośliny	siew	sadzenie	Okres zbiorów
bazylia	+	+	VII-IX
cząber		+	VII-IX
estragon		+	VII-IX
kolendra	+		VII-IX
majeranek		+	VII-IX
melisa		+	VII-IX
mięta		+	V-IX
oregano	+	+	VII-IX
rozmaryn		+	V-X
szałwia	+	+	V-X
trubula	+		V-X
tymianek		+	V-VIII

Drzewa i krzewy ozdobne w maju

• W maju jest jeszcze czas na sadzenie nowych drzew, krzewów i bylin – umożliwiają to sadzonki w pojemnikach.
• Wszystkie rośliny intensywnie rosną: formowane krzewy, na przykład bukszpany, potrzebują po raz pierwszy cięcia. Na dużych powierzchniach można pracować nożycami akumulatorowymi. Do konturów i precyzyjnej formy przydadzą się natomiast normalne nożyce ogrodnicze.
• Spowolnienie wzrostu sosen można uzyskać, skracając miękkie, wiosenne pędy. Usunięcie pąków wierzchołkowych spowoduje pobudzenie wzrostu pędów bocznych.
• Pnie drzew owocowych i ozdobnych wiosną zwiększają swój obwód. Jeśli zostały przymocowane do podpórek, należy zastosowane paski, sznury i linki poluzować, aby nie uszkodziły roślin.

 Pielęgnacja trawnika w maju

• Wraz z początkiem głównego okresu wzrostu roślin, należy rozpocząć zwalczanie chwastów na trawniku.
• W maju macie ostatnią szansę na uwolnienie darniny od mchu i filcu: wykonajcie gruntowną wertykulację trawnika (na krzyż) i uzupełnijcie luki.
• Podczas wertykulacji należy zwracać uwagę, aby nie ciąć darniny zbyt głęboko. To uszkadza zarówno trawnik, jak i narzędzie.
• Kiedy temperatura w nocy na stałe przekroczy poziom 10°C, nadchodzi pora na zakładanie nowego trawnika. Przy chłodnych temperaturach nasiona traw słabo kiełkują. Najpierw trzeba podłoże spulchnić, usunąć chwasty i korzenie, a potem wyrównać powierzchnię i wysiać dobrej jakości nasiona.
• Trawnik musi być regularnie koszony przynajmniej raz w tygodniu na wysokość 4-5 cm. Skoszona trawa nadaje się doskonale na ściółkę pod drzewa i krzewy owocowe. Ważne jest obfite podlewania i nawożenie. Nie kosi się tylko łąki kwiatowej.

Majowe prace przy ogrodowej sadzawce

• Po „zimnych ogrodnikach” można obsadzić roślinami minisadzawki ogrodowe. Popularne są tutaj kosaćce żółte, pistia rozetkowa, rozpław sercowaty, eichornia (hiacynt wodny), strzałka oraz grzybienie.
• W maju woda jest już na tyle ciepła, że można posadzić nowe grzybienie. Rośliny umieszcza się w specjalnych koszyczkach wypełnionych ubogą ziemią, obciąża kamieniami i opuszcza na dno sadzawki.
• W ciągu zimy spada zawartość tlenu w sadzawce. Urządzenia napowietrzające są wyłączone, a rozkład resztek roślinnych dodatkowo zużywa zapasy tlenu w wodzie. Do wody przenikają produkty rozkładu, wspomagając rozwój glonów.
• Aby uniknąć niepotrzebnego wzrostu glonów, należy utrzymywać na możliwie niskim poziomie zawartość składników odżywczych w wodzie. Wiele roślin wodnych oczyszcza wodę biologicznie, pobierając z niej składniki pokarmowe.
• Jeśli pojawiają się problemy z wodą (mała zawartość tlenu, zapach zgnilizny, zakwity glonów itp.), należy regularnie testować wodę, sprawdzając wszystkie podstawowe parametry: zawartość tlenu, twardość ogólna (GH), twardość węglanowa (KH), poziom pH, zawartość azotynów i azotanów.