Begonie

Begonie- charakterystyka, odmiany, wymagania, pielęgnacja

Begonia, ukośnica (Begonia) to rodzaj roślin, obejmujących ponad 1000 gatunków, w większości pochodzących z najniższej warstwy lasów podzwrotnikowych Azji, Ameryki i Afryki. Możemy wyróżnić 4 grupy begonii: rośliny o dekoracyjnych kwiatach, rośliny, których wyróżnikiem są  piękne liście, begonie bulwiaste, a także gatunki krzewiaste. Wszystkie begonie preferują wilgotne i lekko zacienione stanowisko, o mokrej i kwaśnej glebie. Mogą być uprawiane na balkonie oraz w ogrodzie. Kwiat begonii nadaje się również do uprawy w doniczce. Przeczytaj, jak wygląda uprawa i pielęgnacja dekoracyjnych roślin.

Begonia stale kwitnąca - najpiękniejsze odmiany na balkonie i w ogrodzie

Begonia stale kwitnąca (Begonia semperflorens) -  wywodzi się z Brazylii, gdzie może osiągać do 50 cm wysokości. Roślina tworzy dekoracyjne kwiaty, które, w zależności od odmiany, są  białe, różowe, czerwone lub dwukolorowe. Mięsiste pędy obsypane są jasnozielonymi lub czerwonawymi liśćmi, o ząbkowanym obrzeżeniu. Begonie są rozdzielnopłciowe jednopienne. Kwiat męski tworzą cztery listki okwiatu, natomiast kwiat żeński ma pięć listków. Begonia semperflorens rozpoczyna kwitnienie w czerwcu. Kwiaty zdobią otoczenie do jesieni. Owocem jest torebka, w której znajdują się drobne brązowe nasiona.

Uprawa begonii stale kwitnącej dotyczy czterech grup roślin:

• Semperflorence – w skład grupy wchodzą odmiany o dużych błyszczących  liściach i okazałych kwiatach, np.:
  • ‘Feuermeer’ – begonia tworzy intensywnie czerwone kwiaty i ciemnozielone liście. Dorasta do 15 cm wysokości.
  • ‘Rosabella’ – 15-cm rośliny silnie się krzewią. Tworzą perłowojasnoróżowe kwiaty.
• Gracilis – odmiana drobnokwiatowa, o kwiatach lekko zwisających. Piękną odmianą jest, np.:
  • ‘Carmen’ – różowo kwitnąca roślina, dorastająca do 15 cm wysokości. Ozdobą begonii są także  liście ciemnobrązowe, z czerwonawym odcieniem.
• Flore Pleno – odmiany o pełnych kwiatach. Efektowne odmiany w tej grupie begonii to:
  • ‘Olenka’ – polska odmiana o kwiatach w kształcie kuleczek, zebranych w kwiatostany. Roślina dorasta do 20 cm wysokości. Nadaje się do uprawy na balkonie i w doniczce.
  • Gustaw Lind’ – jedna z najstarszych odmian, dorastająca do 25 cm wysokości. Begonia o różowych kwiatach, nie tworzy nasion.
• Odmiany heterozyjne – rośliny wyróżniają się wyrównanym wzrostem, długo i obficie kwitną.

Rośliny sadzimy w maju, zachowując między nimi 15-cm odstęp. Wymagania uprawowe begonii stale kwitnącej dotyczą odpowiedniego miejsca nasadzenia roślin. Stanowisko powinno być słoneczne lub lekko zacienione. Odpowiednia jest żyzna próchniczna ziemia, o lekko kwaśnym odczynie. Kwiaty sadzimy przy krawędziach mis,  doniczek lub skrzynek balkonowych, które uzupełnią inne rodzaje wyższych roślin, np. werbeny lub złocienie karłowe. Begonie podlewamy obficie, miękką wodą, ze zwróceniem uwagi na niemoczenie liści. Regularnie usuwamy przekwitłe kwiaty oraz uszkodzone liście. Zasilamy kwiaty od czerwca do września, dwa razy w miesiącu. Begonie nadają się także do ogrodu – na obwódki rabat oraz na kwietniki. Często spotykane są na cmentarzach.

Uwaga: begonia stale kwitnąca jest trująca, spożycie liści lub kwiatów wywołuje zatrucie pokarmowe.

Begonia bulwiasta – wymagania uprawowe efektownej byliny

Begonia bulwiasta (Begonia tuberhybrida) – jest krzyżówką begonii,wywodzących się z tropikalnych lasów deszczowych lub z terenów podzwrotnikowych Boliwii, Peru i Ekwadoru.  W naturze rośliny mogą występować także w lasach górskich, rosnących do 4000 m nad poziomem morza. Spotykane są begonie w formie poszycia leśnego oraz w postaci epifitów, jako pnące porosty, rozwijające się na drzewach. Begonie bulwiaste dorastają do około 40 cm wysokości. Łodygi wyrastają z bulwy. Omszone liście są na obrzeżach ząbkowane. Z kątów liści wyrastają kwiaty. Hodowcy uzyskali piękne odmiany, o różnobarwnych kwiatach i ciekawych kształtach. Chętnie uprawiane są odmiany o kwiatach białych, żółtych, czerwonych, pomarańczowych oraz okazy dwukolorowe. Odmiana ‘Pinup’ zwraca uwagę obfitością kwiatów, o intensywnie różowym wybarwieniu, z białym oczkiem.

Wśród begonii bulwiastych wyróżnia się trzy grupy roślin:

• begonia wielkokwiatowa – obejmująca odmiany o dużych kwiatach, które  mogą osiągać  średnicę do 20 cm.
• begonia bulwiasta drobnokwiatowa – o cienkich rozgałęzionych pędach. Białe, żółte, łososiowe, różowe i czerwone kwiaty mają średnicę około 5 cm,
• begonie pnące – o pędach dorastających do 40 cm długości i okazałych kwiatach, o średnicy około 15 cm.

Odpowiednie dla roślin stanowisko to miejsce półcieniste. Begonie regularnie podlewamy miękką wodą, unikając moczenia liści i kwiatów. Pielęgnacja Begonia tuberhybrida polega na zapewnieniu roślinie rozwoju w przepuszczalnym podłożu, z warstwą drenażową, ułożoną w doniczce. Ziemia powinna być stale wilgotna. W sierpniu podlewanie ograniczamy. Do początku października kwiaty zasilamy nawozami dla roślin kwitnących.  Na zimę bulwy begonii wyjmujemy z podłoża. Po ścięciu pędów, układamy je na gazecie, aby obeschły. Zimowanie begonii bulwiastej powinno odbywać się na torfowym podłożu, przy temperaturze otoczenia około 12 stopni Celsjusza. Jeśli ziemia zbyt mocno wyschnie, co spowoduje kurczenie się bulw, należy ją szybko nawilżyć. Bulwy begonii można rozmnożyć.

Uprawa begonii bulwiastej odbywa się najczęściej na balkonie lub na tarasie. Rośliny o pięknych kwiatach nadają się także do ogrodu. Pnące okazy Begonia pendula wykorzystywane są do uprawy w amplach, stanowiących wyjątkową letnią dekorację.  Begonie o przewieszających się pędach pięknie zdobią zacienione zakątki. W ich towarzystwie sprawdzą się inne rodzaje cieniolubnych roślin, takich jak niecierpki lub fuksje. Zwisająca begonia urzeka mięsistymi ogniście wybarwionymi płatkami kwiatów – na żółto, karminowo, pomarańczowo lub purpurowo. Wyhodowano także odmiany o kwiatach białych i różowych.

Uwaga: uprawa begonii bulwiastej jest dość trudna, bowiem roślina ma większe wymagania uprawowe, dotyczące temperatury otoczenia i odpowiedniego podłoża. Rośliny atakowane są przez choroby grzybowe oraz szkodniki.

Begonie o dekoracyjnych liściach – najpopularniejsze gatunki

• Begonia królewska (Begonia rex) – zgodnie ze swoją nazwą, ukośnica ma niesymetryczne skośne blaszki liściowe. Liście wybarwione są na ciemnozielono, z granatowym lub różowym odcieniem, aż do barwy srebrnometalicznej, z przebarwieniami, tworzącymi oryginalne mozaiki. Begonia królewska jest rośliną poszycia lasów tropikalnych, więc w okresie letnim jej uprawa udaje się w miejscach półcienistych, natomiast wymagania zimowe dotyczą zapewnienia dużej ilości światła.
• Begonia rącznikolistna (Begonia ricinifolia) – wyróżnia się pięciopalczastymi, czerwono-zielonymi liśćmi. Blaszka liściowa jest owłosiona lub ma aksamitną powierzchnię. Aby spełnić wymagania begonii, należy wokół rośliny rozpylać wodę, co zapewni otoczeniu właściwą wilgotność powietrza. Nie wolno dopuszczać do osadzania się wody na powierzchni liści.
• Begonia metaliczna (Begonia metalica) – wywodzi się z Brazylii. Ciemnozielone liście, osadzone na długich ogonkach, są gładkie i metalicznie błyszczące. Na spodniej części blaszki wybarwiają się na ciemnoczerwono. Kwiat w doniczce bardzo dobrze znosi warunki, panujące w mieszkaniu, a na balkonie – silniejsze nasłonecznienie.
• Begonia lucerna (Begonia hybryda luzerna hort) -  ma ozdobne liście i kwiaty. Na grubych pędach tworzone są duże i skośnie wydłużone gładkie liście. Na górnej stronie wybarwiają się na kolor zielony, z biało srebrzystym nakrapianiem. Spodnia część blaszki jest czerwonawa. Begonia lucerna to roślina drobnokwiatowa. Koraloworóżowe kwiaty ujęte są w luźne, zwisające kwiatostany. Roślina rośnie krzaczasto, dorastając do 100 cm wysokości.

Wszystkie gatunki begonii mogą być atakowane przez choroby grzybowe i bakteryjne. Najczęściej występujące dolegliwości to:

• mączniak prawdziwy begonii – na górnej i spodniej części liści pojawia się mączysty nalot. Choroba grzybowa szybko opanowuje całą roślinę. Porażone begonie należy usuwać, a begonie o ozdobnych liściach opryskujemy preparatami grzybobójczymi,
• szara pleśń – choroba objawia się szarym pleśniowym nalotem. Zapobieganie chorobie polega na zachowaniu właściwych warunków uprawy oraz stosowaniu odpowiednich preparatów,
• bakterioza begonii oraz zgorzel siewek – atakowane są młode rośliny, które uprawiane są w warunkach szklarniowych, w zakażonej ziemi. 

Uwaga! Choroby grzybowe atakują szyjki korzeniowe, co dotyczy głównie sytuacji, gdy zostanie przelana gleba. W pobliżu korzeni warto wetknąć kawałki węgla drzewnego, co zapobiegnie zagrożeniu.

Begonia to dość popularna roślina stosowana w ogrodzie. Coraz częściej jest uprawiana w doniczce. Ze względu na jej duże walory dekoracyjne decyduje się na nią coraz więcej osób. Warto poznać, jakie wymagania ma ta roślina, jak powinna wyglądać jej pielęgnacja i na co jeszcze zwrócić szczególną uwagę podczas jej uprawy.

Begonia doniczkowa - jej pochodzenie i morfologia

Begonia doniczkowa, czyli begonia bulwiasta to bylina z rodziny begoniowatych - Begoniaceae. Jej łacińska nazwa to Begonia xtuberhybrida. Z wielokrotnego krzyżowania różnorodnych gatunków begonii powstała ta begonia domowa. Ameryka Południowa to kraj, z którego wywodzi się ten piękny kwiat doniczkowy.

Te kwiaty doniczkowe o wzniesionych owłosionych łodygach dorastają do 40 cm wysokości. Z wiekiem łodygi stają się bardziej zwisające. Nie można w jej przypadku zapomnieć o sercowato- lancetowatych liściach, dzięki którym uważana jest ona za kwiat o dekoracyjnych liściach.  Nawet po przekwitnięciu kwiatów jej uprawa w doniczce przynosi wiele korzyści.

Najważniejszym elementem są jednak piękne kwiaty, które kwitną od V aż do X. Wyrastają one z kącików liści. Mogą być pełne, półpełne lub pojedyncze. Te kwiaty doniczkowe spotykane są w różnych barwach, zaczynając od białej i żółtej, poprzez łososiową i różową, a kończąc na czerwonej. Sprawdź także ten artykuł o uprawie begonii bulwiastej.

Begonia doniczkowa - jak wygląda jej uprawa?

Begonia bulwiasta to bylina niezimująca w gruncie, której wymagania nie są aż tak wysokie. Wystarczy, że będzie ona miała dostęp do żyznego, próchniczego, przewiewnego i lekko kwaśnego podłoża. Do tego musimy dodać nasłonecznione i ciepłe stanowisko, ale ten kwiat doniczkowy zniesie także półcień.  Nie można zapomnieć o podlewaniu i pielęgnacji rośliny. Podlewanie wykonuje się, by ziemia była cały czas dostatecznie wilgotna, natomiast pielęgnacja polega przede wszystkim na usuwaniu przekwitniętych kwiatów- poprawi to obfitość kwitnienia.

Sadzi się ją w rozstawie 20x30 cm, zależy to też od konkretnej odmiany. W zależności od tego, gdzie mamy zamiar sadzić, tak przypada termin. Jeśli to uprawa w doniczce, można zacząć już w drugiej połowie lutego. Jeśli zaś uprawa ma przebiegać w gruncie, wówczas begonię bulwiastą sadzi się w drugiej połowie lata. Po wysadzeniu istotne jest regularne podlewanie. A może zainteresuje cię także ten artykuł o begonii wielkokwiatowej?

Rozmnażanie tego kwiatu doniczkowego o dekoracyjnych liściach zazwyczaj przechodzi generatywnie. Rzadko kiedy używany jest wegetatywny sposób rozmnażania, ale jeśli się go stosuje, rozmnaża się przez podział bulw lub sadzonkowanie. Ze względu na to, że begonia domowa nie jest rośliną zimującą w gruncie, należy ją przechowywać w pomieszczeniach o temperaturze od 6 do 8^oC. Jeśli są to rośliny mateczne, wtedy temperatura jest nieco wyższa i sięga od 8 do 10^oC.

Begonie jako kwiaty doniczkowe - ich zastosowanie i odmiany