Brunnera

Brunnera - opis, wymagania, pielęgnacja, zastosowanie

W sezonie letnim jest największą ozdobą na rabatach ogrodowych usytuowanych w cienistych miejscach. Ta piękna roślina, charakteryzuje się ciekawymi i okazałymi liśćmi, które sprawiają, że ogród staje się barwniejszy. Brunnera jest byliną wieloletnią, mimo iż na zimę jej liście zasychają. Podczas kwitnienia jej niebieskie drobne kwiatki przypominają kochaną przez Polaków niezapominajkę.

Brunnera macrophylla – charakterystyka rośliny

Jest to bylina z rodziny ogórecznikowatych.Obejmuje trzy gatunki roślin, które porastają najczęściej lasy iglaste i dębowe. W Polsce chętnie uprawiana jest brunnera wielkolistna, która posiada kilka ciekawych odmian charakteryzujących się różnorodnością kolorów. Byliny te osiągają około 40 cm wysokości. Liście są skrętoległe o sercowatym kształcie i osiągają niejednokrotnie 10-15 cm.

Brunnera to roślina lubiana przez właścicieli zacienionych ogrodów. Jako jedna z niewielu bylin znakomicie prezentuje się na lekko cienistych stanowiskach i z reguły rośnie tam, gdzie inne rośliny nie chcą rosnąć. W naszych ogrodach najczęściej spotkać można odmiany takie jak:

Brunnera- zimowanie, wymagania i pielęgnacja

Przed posadzeniem brunnery należy skrupulatnie dobrać stanowisko, ponieważ bylina ta preferuje zacienione stanowiska. Nie lubi też bezpośredniej ekspozycji na wiatr, dlatego sadząc brunnerę, możemy jej dobrać miejsce pod większymi drzewami, które osłonią ją od bezpośredniego wpływu słońca, które bardzo często sprawia, że przepiękne ozdobne liście brunnery stają się brązowe. Na jaśniejszych stanowiskach najlepiej poradzi sobie brunnera o srebrzystych liściach, jednak nie poradzi sobie ona na rabatach południowych.

Brunnera preferuje żyzne podłoże o stałej wilgotności. Odczyn powinien być zbliżony do obojętnego. Jeśli nie mamy w ogrodzie takiego stanowiska, to powinniśmy jej zapewnić stałe nawodnienie, ponieważ brak wody sprawi, że liście brunnery będą zasychać. Nie można jednak przesadzać z podlewaniem, ponieważ korzenie tej byliny nie tolerują dużej ilości wody i mają tendencję do gnicia.

Choć bylina ta jest mrozoodporna, to jednak należy pamiętać, że młode rośliny potrzebują okrycia na zimę. W przypadku tej rośliny wystarczy okrycie warstwą liści, które będą wystarczającą izolacją. Zimowanie dorosłej rośliny nie powinno przysparzać żadnych trosk, ponieważ system korzeniowy jest w stanie przetrwać nawet spore mrozy.

Przygotowując stanowisko dla brunnery, warto wymieszać ziemię z kompostem, co zapewni jej dostęp do składników mineralnych. Sadzenie przeprowadzamy późną wiosną lub jesienią, żeby roślina mogła się zaadaptować przed letnimi upałami i przed zimowym spadkiem temperatur. Brunnera jest rośliną wieloletnią, dlatego w pierwszym i drugim roku nie będzie zbyt okazała, jeśli posadzimy niewielkie sadzonki. Wiele zmieni się już w 3 roku wzrostu rośliny, gdy wzmocni ona swój system korzeniowy.

Dla zachowania ładnego pokroju warto co kilka lat odmłodzić roślinę przez podział kępy. W ten sam sposób można przeprowadzić rozmnażanie byliny. Z jednej dorosłej sadzonki można uzyskać kilka mniejszych. Warto jednak podkreślić, że rozmnażanie najlepiej przeprowadzić wiosną.

Wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji należy usunąć zeszłoroczne zeschnięte liście, które na zimę warto pozostawić jako dodatkową ochronę podziemnej części rośliny. Brunnera wielkolistna to roślina dość odporna na choroby i szkodniki.

Najciekawsze odmiany brunnery

Brunera wielkolistna (Brunnera macrophylla) Sea Heart

Bylina ta ma marmurkowe, kredowo białe liście z ciemnozielonymi brzegami i unerwieniem. Liście są grube i duże. Odmiana ta jest odporna na suszę i miejsca, które charakteryzują się dużą wilgotnością.

Brunera wielkolistna (Brunnera macrophylla) Silver Heart

Bylina posiada sercowate liście, które mają srebrny kolor i kremowe nieregularne obrzeża. Ma zdecydowanie grubsze i większe liście niż odmiana Looking Glass, z której została wyselekcjonowana. Bardzo dobrze znosi okresowe susze, a jej wymagania nie są wygórowane.

Brunera wielkolistna (Brunnera macrophylla) Variegata

W Polsce jest ona trudno dostępna, jednak warto o niej wspomnieć ze względu na jej piękne wybarwienie. Liście mają kształt serca, ich środek jest seledynowy, a brzegi przybierają kontrastujący odcień bieli. Odmiana ta potrzebuje cienistego stanowiska i stale wilgotnej gleby.

Brunera wielkolistna (Brunnera) Alexander's Great

Odmiana ta pochodzi z Białorusi i jest o wiele większa niż jej siostry. Podczas kwitnienia jej niebieskie kwiaty przypominają niezapominajki. Ma duże srebrne  liście z zielonym unerwieniem, które stanowią niebywałą ozdobę cienistych miejsc.

Zastosowanie brunnery

Głównym zastosowaniem tej byliny jest stworzenie reprezentatywnych rabat w ogrodzie, w których niewiele roślin chce się zadomowić. Brunnera jest w stanie zamieszkać pod koronami drzew i zapełnić swoją obecnością pustkę, która panuje wokół pnia drzewa.  Można ją również spotkać w okolicy zbiorników wodnych, gdzie fantastycznie komponuje się z innymi wyższymi i niższymi roślinami.

Brunnera, a dokładniej brunnera wielkolistna - może brzmieć jak nazwa egzotycznej rośliny. Nic bardziej mylnego – to jeden z bardzo lubianych i często pojawiających się w ogrodzie gatunków. Brunnera jest lepiej znana pod nazwą „niezapominajka kaukaska”. Jej wyjątkowe, delikatne kwiatuszki rozjaśnią i urozmaicą każdą rabatę.

Brunnera wielkolistna – charakterystyka gatunku

Nie jest to typowa niezapominajka. Brunera microphylla wyróżnia się wyjątkowymi liśćmi, ozdobionymi niepowtarzalnym rysunkiem. To sprawia, że bylina jest atrakcyjna przez cały sezon, nie tylko w czasie kwitnienia. Ciemnozielone liście odziomkowe tworzą kępę o dekoracyjnych walorach. Jest gęsta, lekko wzniesiona, a na dodatek na sercowatych liściach pojawiają się białe i szare przebarwienia o różnym biegu.

Te niezwykłe byliny zachwycają przede wszystkim kwiatami. Duże, obfite kwiatostany pojawiają się wysoko ponad kępą liści, zajmują prawie całą górną część wzniesionych, wyprostowanych pędów. Kwiat brunnera jest bardzo atrakcyjny. Pojedyncze, drobne kwiatki są typowe dla niezapominajek – niebieskie, składające się z kilku płatków, jedyną różnicą jest to, że nie są ozdobione żółtym oczkiem.

Brunnera wielkolistna – najpowszechniejsze odmiany w ogrodzie

Jedną z najciekawszych odmian brunnery jest ‘Langtrees’. Ma typowe kwiatostany, na uwagę zasługują jej liście, bardzo duże i niezwykle ozdobne, znajduje się na nich wyraźny, jaśniejszy wzór. Zanim pojawią się kwiaty, bylina jest nieco podobna do hosty.

Kolejna znana odmiana tej wyjątkowej rośliny to ‘Variegata’, co można przetłumaczyć jako „obrzeżona”. Swoją nazwę zawdzięcza temu, że na brzegach liście mają jaśniejszą obwódkę, która dodaje im uroku. Brunnera wielkolistna ‘Variegata’ osiąga około 40 cm wysokości i stosunkowo szybko się rozprzestrzenia. Najbardziej nieszablonowa odmiana tej rośliny to ‘Alba’. Zasługuje na uwagę nie tylko ze względu na duże, bardzo dekoracyjne, pstrokate liście, lecz także ze względu na białe, urocze kwiatuszki.

Brunnera microphylla – wymagania i stanowisko

Wymagania rośliny nie są szczególnie duże. Brunnera to roślina uwielbiająca cień. Nie będzie się rozwijała w słońcu, w półcieniu jej kwitnienie i wygląd będzie pozostawiał wiele do życzenia. To najlepszy gatunek do zagospodarowania cienistych zakątków ogrodu. Bardzo dobrze znosi konkurencję, więc może znaleźć się w nich z funkiami i begoniami bulwiastymi – razem stworzą naprawdę wyjątkową rabatę, na której brunnera będzie królować przez całą wiosnę.

Kwiat brunnera wymaga kwaśnego podłoża, najlepiej próchnicznego i dość dobrze przepuszczalnego. Nie lubi zbyt suchych miejsc, chociaż nadmierna wilgotność też jej nie służy. Zbyt mokre podłoże prowadzi do gnicia korzeni, zbyt suche do zamierania całej rośliy. Warto znaleźć dla niej takie miejsce, na którym łatwo będzie można utrzymać stały poziom wilgotności gleby.

Uprawa brunnery wielkolistnej

Pielęgnacja rośliny nie jest skomplikowana, ale wymaga uwagi i pewnej regularności. Brunnera lubi nawożenie kompostem i inne preparaty organiczne. Jeszcze przed sadzeniem warto wzbogacić glebę o dobrze przefermentowany kompost lub sklepową mieszankę z torfem. To także pomoże utrzymać odpowiedni poziom nawodnienia. Później należy przeprowadzać nawożenie regularnie co roku, najlepiej stosując płynne lub granulowane nawozy organiczno-mineralne lub środki organiczne.

Brunnera wymaga także podlewania. Utrzymanie stałej wilgotności podłoża jest warunkiem powodzenia uprawy, dlatego w upalne lata można podlewać ją niewielkimi ilościami wody nawet dwa razy dziennie – rano i wieczorem. Nie jest konieczna żadna pielęgnacja na zimę. Brunnera wielkolistna bardzo dobrze sprawdza się w naszych warunkach klimatycznych i dobrze znosi mrozy. Niektóre bardziej ozdobne odmiany mogą jednak wymagać osłon na zimę, można więc przykryć kępy gałęziami drzew iglastych.

Roślina szybko się rozprzestrzenia, dlatego rozmnaża się ją przez podział kęp. To najlepszy sposób na zachowanie cech macierzystych odmiany. Kępy uzyskane z nasion mogą różnić się od rośliny macierzystej wzrostem, bujnością, a nawet kolorem liści i kwiatów. Rozmnażanie wegetatywne przeprowadza się wiosną, sadzonki należy ukorzenić w inspekcie przed wysadzeniem na stałe miejsce. Roślina przyjmuje się bez problemu.