Łopian

Łopian - opis, właściwości, wykorzystanie, ciekawostki

Wydawałoby się, że rośliny, które rosną przy wielu drogach, a także polnych areałach, nie posiadają nic atrakcyjnego, aby móc je uprawiać w swoim ogrodzie. Taką rośliną jest łopian kojarzony z przyczepiającymi się kulkami do ubrania. Warto jednak zauważyć, że jest to roślina posiadająca cenne właściwości lecznicze, dlatego możemy sprawdzić się nad tym, w jakie wymagania ma łopian, aby korzystać z jego cennych zalet.

Łopian - charakterystyka

Łopian jest rodzajem roślin, który w zależności od gatunku może dorastać nawet do 3 metrów wysokości. Można go spotkać najczęściej przy drogach, a także w zaroślach. W Polsce porasta głównie niziny oraz północną część kraju. Roślina osadzona jest w ziemi poprzez palowy korzeń. Roślina wyróżnia się liśćmi, które przybierają kształt rozety.

W okresie kwitnienia, który przypada od lipca do sierpnia, pojawiają się kwiaty zebrane w koszyczki, które pokryte są okrywami z haczykowatymi listkami. To właśnie one są odpowiedzialne za przyczepianie się do futer zwierząt, a także odzieży. Po przekwitnięciu pojawiają się nagie niełupki.

Popularne gatunki i odmiany łopianu

W Polsce jako dziko rosnące gatunki łopianu spotkać możemy:

• Łopian większy (Arctium lappa) - najpopularniejszy gatunek łopianu, który dorasta nawet do 2 metrów wysokości. Posiada bardzo długi korzeń wyróżniający się słodkim smakiem. Łopian większy porośnięty jest przez sercowate liście. W okresie kwitnienia pojawiają się kwiaty o fioletowym zabarwieniu, które znajdują się w charakterystycznej okrywie. Korzeń łopianu większego jest jadalny. Natomiast sama roślina wykorzystywana jest jako ziele ze względu na cenne właściwości lecznicze.
• Łopian gajowy (Arctium nemorosum) - gatunek rośliny dwuletniej dorasta nawet do 3 metrów wysokości. W okresie kwitnienia przypadającym na lipiec i sierpień pojawiają się purpurowe kwiaty, które zamknięte są w okrywie. Po okresie kwitnienia pojawia się owoc w postaci niedużego niełupka. Łopian gajowy znajduje się na czerwonej liście jako gatunek zagrożony.
• Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) - roślina dwuletnia dorastająca do 2 metrów wysokości. Posiada liście, które przybierają kształt sercowaty. W lipcu i sierpniu pojawiają się kwiaty o różowym zabarwieniu, które znajdują się w okrywie pokrytej haczykowatymi listkami. Roślina posiada jadalny korzeń. Natomiast ziele znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej. Warto mieć je w ogrodzie, ponieważ są miododajne, dzięki czemu przyciągają owady zapylające. Po okresie kwitnienia pojawia się niepozorny owoc.
• Łopian mniejszy (Arctium minus) - dwuletnia roślina, którą spotkać można na terenie całej Polski, dorasta maksymalnie do 1,5 metra wysokości. W lipcu i sierpniu pojawiają się drobne koszyczki kwiatowe. Tak jak w przypadku poprzednich gatunków, również tutaj pojawia się owoc po okresie kwitnienia.

Istnieją odmiany mieszańcowe, które powstają w wyniku skrzyżowania podstawowych gatunków łopianu większego, mniejszego, pajęczynowatego oraz gajowego. Ze względu na to, że rośliny krzyżują się samodzielnie, określenie wszystkich mieszańców jest bardzo trudne. Powstałe nowe odmiany posiadają wiele cech wspólnych pochodzących od gatunków macierzystych.

Uprawa łopianu

Chociaż łopian jest bez problemu dostępny w wielu miejscach Polski, to jednak nie zawsze będziemy mieli do czynienia z ekologicznym zielem. Ponieważ rośliny porastające tereny w pobliżu dróg są często skażone spalinami oraz innymi zanieczyszczeniami. Dlatego właśnie warto zdecydować się na uprawę łopianu w swoim ogrodzie, tym bardziej że jest to roślina, która nie ma praktycznie żadnych wymagań. W końcu przez wiele osób jest określana jako chwast.

Najczęściej wybieranym gatunkiem do uprawy jest łopian większy. Ziele najlepiej będzie rosło na żyznych i spulchnionych glebach, które są umiarkowanie wilgotne. Jednak pamiętamy, że jest to roślina dość ekspansywna radząca sobie praktycznie na każdym typie podłoża. Możemy dla łopianu wybrać słoneczne lub półcieniste stanowisko. Nie musimy martwić się o zimowanie, ponieważ łopian jest rodzajem roślin niezwykle odpornych na mróz. Rozmnażanie łopianu także nie powinno stanowić dla nas żadnego problemu, ponieważ wystarczy zebrać nasiona, które wysiejemy do gruntu na przełomie kwietnia i maja.

Właściwości lecznicze łopianu

Ziele łopianu posiada lecznicze właściwości ze względu na zawartość dużej ilości różnych soli mineralnych, a także pozostałych substancji, które wykazują korzystne działanie na nasze zdrowie. Najczęściej wybieraną częścią tej rośliny jest korzeń, z którego pozyskuje się olej. Ponadto sam korzeń jest bogaty w naturalny słodzik, czyli inulinę. Jest to substancja, która wykazuje działanie nie tylko obniżające poziom cukru we krwi, ale również obniżające poziom cholesterolu.

Herbata z łopianu posiada działanie przeciwzapalne, a także przeciwbakteryjne. Zastosowanie łopianu znajduje swój cel szczególnie w leczeniu zapalenia układu moczowego, ponieważ ziele doskonale wykazuje działanie moczopędne, a także pozwala na usuwanie toksyn z organizmu. Sok lub herbata z łopianu, zalecane są także przy problemach związanych z układem trawiennym. W tym przypadku oczywiście najlepiej sprawdzi się łopian większy, którego liście wspomagają trawienie.

Korzeń, z którego pozyskiwany jest najczęściej sok, wykazuje działanie przeciwbólowe. Wystarczy stłuc korzeń łopianu, a następnie wykorzystać jego właściwości lecznicze w uśmierzaniu bólu związanego z reumatoidalnym zapaleniem stawów, czy też związanego ze złamaniami bądź zwichnięciami. Ziele łopianu łagodzi również dolegliwości związane z menopauzą.

Zastosowanie łopianu

Jak widzimy, zastosowanie i działanie łopianu jest niezwykle szerokie, szczególnie ze względu na cenne właściwości zdrowotne tej rośliny. Dlatego w naturalnej medycynie korzystne działanie wykazuje nie tylko korzeń łopianu, ale również liście i nawet owoc. Z łopianu produkowana jest głównie herbata do picia, sok podawany najczęściej w kropelkach, czy też suszone liście, z których przygotowuje się samodzielny napar.

Należy pamiętać, że łopian większy ma zastosowanie nie tylko jako preparat do picia, ale również jako kosmetyk. Szczególnie dużą popularnością cieszy się olej z łopianu. Oczywiście należy pamiętać o tym, iż sok oraz herbata do picia działają od wewnątrz organizmu, tak olej stosowany jest od zewnątrz. Przede wszystkim olej z łopianu doskonale poradzi sobie z takimi dolegliwościami, jak przesuszone włosy, łupież, czy też łojotok skóry.

Chociaż warto mieć na uwadze, że herbata lub sok, które są przeznaczone do picia, mogą również być stosowane zewnętrznie. Wtedy traktowane są jako kosmetyk. Taki sok z łopianu lub inne napary do picia, można zastosować na skórę, szczególnie do jej przemywania. W ten sposób preparaty z łopianu doskonale radzą sobie z różnymi zmianami na cerze, a szczególnie z trądzikiem.

Herbata, sok i pozostałe preparaty z łopianu - przeciwwskazania

Niezależnie od tego, czy chcemy regularnie stosować sok do picia, herbatę lub olej z łopianu, należy pamiętać o zachowaniu odpowiednich środków ostrożności. Mowa jest o tym, aby sprawdzić, jakie dokładnie przeciwwskazania posiadają preparaty z łopianu. Jeżeli chodzi o główne przeciwwskazania, to owoc oraz pozostałe części tej rośliny nie powinny być stosowane przez osoby mające alergię na rośliny z rodziny astrowatych. Przeciwwskazania do stosowania łopianu obejmują także kobiety w ciąży oraz mamy karmiące piersią. Preparaty na bazie tego ziela posiadają przeciwwskazania również względem małych dzieci. Jednak taką ostrożność należy zachować również w przypadku stosowania wszystkich ziół przez nieletnich. Przeciwwskazania do stosowania łopianu to także problemy z krzepliwością krwi.

Ceny preparatów z łopianu

Jeżeli jednak chcesz skorzystać z gotowych preparatów z łopianu, to warto dowiedzieć się, jaki jest ich koszt. Oczywiście tańszą alternatywą zawsze będzie samodzielne pozyskanie ziela łopianu, a także przygotowanie go według konkretnych przepisów. Wtedy będziemy mieli dostęp do naturalnych składników niemalże przez cały sezon.

Poniżej przedstawiamy przykładowe ceny preparatów z łopianu:

Łopian i jego właściwości lecznicze. Zobacz, jakie zastosowanie posiada herbata do picia, owoc, sok, a także olej z łopianu, a także, w jaki sposób można uprawiać łopian większy.