Ostróżka

Ostróżka - odmiany, uprawa, sadzenie, rozmnażanie, porady

Ostróżka to popularna bylina ogrodowa odznaczająca się pięknem i wysokością na tle innych roślin.  To bez wątpienia królowa polskich ogrodów. Nazywana też bylinowym olbrzymem. Jej rustykalny charakter powoduje, że jest obowiązkowa roślina szczególnie w ogrodach wiejskich. Jak wygląda? Jakie ma wymagania uprawowe? Jakie odmiany polecają hodowcy? Przy odpowiedniej opiece szybko odwdzięczy się bujnym kwitnieniem.

Ostróżka (łac. Delphinium) – opis i wygląd rośliny

Ostróżka to bylina miododajna mająca zastosowanie ogrodowe. Pochodzi z rodziny jaskrowatych. Obejmuje setki odmian, z czego część jest wieloletnia a część jednoroczna. Ich korzenie naturalne sięgają terenów Afryki i Azji. Sadzona w polskich ogrodach, zaś w stanie dzikim można ją zobaczyć
w górach. W naszym kraju z reguły mamy do czynienia z ostróżką ogrodową. Nazwa Delphinium pochodzi od greckiego słowa Delphi czyli delfin. Dlaczego? Okazuje się, iż młode pąki nim się otworzą przypominają kształtem tego ssaka.

Roślina charakteryzuje się wysokimi (do 2 m wysokości) sztywnymi pędami, wzniesionymi ku kurze z  pięciopłatkowymi kwiatostanami. Na szczycie łodygi kwiaty są zebrane w grono. Zależnie od odmiany kwiaty mają kolor niebieski, fioletowy, ale też biały, różowy, rzadziej czerwony. Ostróżka pokazuje swoje piękne kwiaty od czerwca do września (zależnie od odmiany).

Łodyga ostróżki jest wewnątrz pusta, a co za tym idzie łatwo można ją złamać. Szczególnie narażona jest na to wtedy kiedy jest namoknięta od długiego deszczu.

Roślina ta to bylina, więc często jest sadzona, jako szpaler wzdłuż ścieżek czy płotów. Można ją również posadzić z innymi roślinami w kompozycjach. Wysokość ostróżki czasem może powodować, że pojawi się konieczność podwiązywania długich łodyg na jakiś podpórkach lub do płotu. Niskie odmiany ostróżki z powodzeniem są hodowane na balkonie lub  tarasie. Ponadto sprawdzą się też na kwiaty cięte do wazonu. Długo zachowują świeży wygląd.Warto wiedzieć, iż jest to roślina trująca. Jej nasiona mają szkodliwe alkaloidy. Szkodzą w większej ilości.

Ostróżka ogrodowa – uprawa

Jakie stanowisko wybrać, żeby roślina cieszyła nasze oczy? Musi być na pewno słoneczne i ciepłe. Jak większość wylin nie lubi niedostatku słońca. Gleba pod uprawę ostróżki  powinna być dość żyzna, próchnicza oraz przepuszczalna. Preferuje lekko wilgotną ziemię. Najlepsze stanowisko będzie takie, gdzie od rana do godzin wczesno popołudniowych będzie w pełnym słońcu, aby następnie zanurzyć się w półcieniu.

Sadzenie sadzonki przeprowadzamy wiosną. Najlepsza rozstawa to około 30 x 30cm.W pierwszym roku, po przekwitnieniu roślinę należy podsypać lub podlać kompostem. Kolejno przyciąć kwiatostany na około 10-20 cm nad ziemią. Takie zabieg spowoduje, że późnym latem powinny znowu zakwitnąć. Następne przycinanie wykonuje się przed zimą. Tym razem tuż przy ziemi.

Raz na rok- najlepiej wiosną używamy nawozu długodziałającego. To pozwoli na bujne kwitnienie. Odmiany wieloletnie zimują w glebie. W naszym kraju wymaga minimalnej ochrony przed przymrozkiem, czyli okrywanie liścikami, igliwiem, korą drzew lub włókniną.

Istotnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest usuwanie przekwitłych kwiatów. To zapobiegnie zawiązaniu przez roślinę nasion, co dodaje jej siły. Często ostróżka ma wtedy szansę na ponowne zakwitnięcie.

Rozmnażanie ostróżki – dwa sposoby

Podstawowy sposób to rozmnażanie:

• ostróżki jednoroczne przez wysiew,
• ostróżki wieloletniej przez podział kęp.

W przypadku siewu nasion do wyboru mamy dwa terminy. Będzie to wczesna wiosna (marzec) i wczesna jesień (ten zapewni bujniejsze kwitnienie). Kiedy siewki z nasion już wzejdą trzeba je przerwać i zapewnić  odstęp co 10-15 cm. Wysiew nasion z powodzeniem, można też wysiewać wprost do gruntu.

W przypadku rozmnażania ostróżki wieloletniej robimy to przez podział najbujniejszych okazów kęp. Podobnie można wybrać dwa terminy rozmnazania. Wczesna wiosna lub jesień. Okazy dzielimy tak, by mała zawiązki pędów i korzeni. Warto wiedzieć, iż ostróżki mają dość głęboki system korzeniowy przez co będzie potrzebny dość głęboki dołek uzupełniony żyzną ziemią. Ponadto można też wiosną pobrać młode pędy  i umieścić je w tzw. ukorzeniaczu. Potem w ziemi do wysiewu. Czekać aż podrośnie. Następnie do ogrodu.

Odmiany ostróżki ogrodowej

Ostróżka jako gatunek jest bardzo różnorodna. Odmiany ostróżki ogrodowej dzieli się na trzy grupy:

Pierwsza grupa nazywana jest Belladonna. Ostróżki tej odmiany charakteryzują się niższym wzrostem, bo od około 80-100 cm. Mają rozgałęzione pędy. Kwiatostany z drobnymi  kwiatami, które rosną średnio gęsto. Kwitną od  czerwca. Najpopularniejsze:

• 'Piccolo' (niebieskie kwiaty do 80 cm),
• 'Sweet Sensation' (fioletowo-niebieskie kwiaty),
• 'Capri' (jasnoniebieskie kwiaty),
• 'Casa Blanca' (odmiana o kwiatach białych).

Druga grupa to Pacific Ostróżki ogrodowe tej odmiany mierzą  od 100-150 cm. Mają najgęstsze i pełne kwiatostany spośród wszystkich odmian.

Traktowane przez niektórych, jako rośliny jednoroczne, ponieważ ich kwiaty są najbujniejsze pierwsze roku. W kolejnych już tracą na urodzie. Najpopularniejsze:

• 'Galahad' 'i 'Magic Fountain White'  (białe kwiaty),
• 'Magic Fountain Dunkelblau' (ciemnoniebieskie kwiaty),  
• 'Black Knight' (fioletowo-niebieskie kwiaty).

Trzecia grupa to Elatum. Ostróżki ogrodowe tej odmiany mierzą  od 180-200 cm. Mniej rozgałęzione pędy niżeli poprzednia grupa. Liczy najwięcej odmian. Mają najmniejsze wymagania jelsi chodzi o uprawę spośród wszystkich grup. Najpopularniejsze:

• 'Dark Blue White Bee' (niebieskie kwiaty z białym oczkiem),
• ‘Dark Light Blue White Bee’ (jasnoniebieskie kwiaty z żółtym oczkiem),
• 'Rose White Bee' (różowe kwiaty),
• 'Sweethearts' (duże, półpełne kwiaty w różowym kolorze).

Znana w Polsce jest nam ostróżka tatrzańska (Delphinium oxysepalum). Uznawana jako relikt przyrody. To endemit dla Karpat Zachodnich. Mierz tym około 50-100cm wysokości. Jej kwiaty wybarwiają się na fioletowo w okolicach lipca.

Na uwagę zasługuje jeszcze jedna odmiana - ostróżka wielkokwiatowa. Mierzy zaledwie do 60 cm wysokości. Kwietnie od czerwca do września. Ma najpiękniejsze kwiaty według wielu hodowców. Nada się na balkon i do wazonów. Pięknie wygląda posadzona w większych grupach. Kwiaty mają barwę od niebieskiej przez róż po biel. Naturalnie występuje na obszarze Chin.

Istnieje odmiana kolekcjonerska, bardzo rzadko spotykana w Polsce. Jest to ostróżka naga inaczej kalifornijska. Mierzy tylko 50 cm wysokości i odznacza się przede wszystkim pomarańczowo-czerwonymi kwiatostanami. Te pojawiają się od czerwca do lipca.

Kłopoty w uprawie ostróżek ogrodowych

Jak z każdą rośliną, która napotka na niesprzyjające warunki lub złą pielęgnację mogą czekać problemy chorobowe. Tak np. w efekcie zbytniej wilgoci ostróżki są narażone na choroby o podłożu grzybowym – mszyce. Na to należy zastosować opryski ekologiczne lub chemiczne np. Mospilan.

Najgroźniejszy jest mączniak prawdziwy. Aby się go ustrzec warto luźniej posadzić sadzonki.  To umożliwi większy przepływ powietrza. Gdy liście pokryją się szarym nalotem niestety trzeba ściąć roślinę przy samej glebie.

Ostróżki są narażone na atak ślimaków ogrodowych. Szczególnie ich liście. Tutaj także z pomocą przyjdą naturalne sposoby lub znane preparaty w postaci granulatów.

Widzimy w ogrodach piękne, strzeliste kwiaty niebieskie, fioletowe, białe czy różowe. Dorastają do znacznej wysokości i kwitną latem i jesienią. Jest to ostróżka ogrodowa, którą warto się zainteresować, gdyż ma nieduże wymagania co do gleby, zaś jej uprawa i zimowanie nie nastręczają trudności. Doradzamy jak uprawiać ostróżkę i przedstawiamy jej najciekawsze odmiany.

Ostróżka ogrodowa - popularna bylina w naszych ogrodach

Ostróżka - zastosowanie w ogrodzie

Ostróżka (Delphinium L.) to rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych, która obejmuje około 250 gatunków. Ostróżka ogrodowa (Delphinium ×cultorum Voss) stanowi jeden z gatunków ostróżki, który chętnie sadzimy w ogrodach z uwagi na piękny kwiat w kolorach białym, niebieskim i fioletowym. Ta wysoka bylina świetnie nadaje się do sadzenia w przydomowych ogrodach czy też w pojemnikach. Wspaniale wygląda sadzona w grupach lub w rzędach. Ostróżka osiąga 1 - 2 metrów wysokości, dlatego też ta piękna bylina sadzona jest często przy ogrodzeniach, murkach czy też przy podporach. Jej strzelisty, wiechowaty kwiat nadaje się również na kwiaty cięte, gdyż długo zachowują świeżość w wazonie.

Ostróżka ogrodowa znajduje wiele zastosowań w ogrodzie. Biała i fioletowa ostróżka świetnie się komponuje z jeżówkami i rudbekiami. Ostróżka biała lub niebieska może tworzyć atrakcyjne, jednobarwne rabaty. Fioletowa czy niebieska ostróżka idealnie pasuje do kontrastowych kolorów liliowców, maków czy naparstnic. Planując klomby i rabaty z ostróżką warto wiedzieć, że kwitnienie ostróżki nie trwa długo. Dlatego też należy tak rozplanować rabatę, aby inne rośliny przysłoniły puste miejsce po ostróżce, która przekwitła.

Ostróżka ma wzniesiony pokrój. Duże, dłoniasto pierzaste liście stanowią również element ozdobny rośliny. Kwitnienie ostróżki odbywa się od czerwca do połowy lipca, zaś przycięta ostróżka może zakwitnąć ponownie jesienią. W zależności od odmiany kwiaty są pojedyncze lub pełne. Warto wiedzieć, że ostróżka jest rośliną trującą.

Najciekawsze odmiany ostróżki

Prawie każda współczesna odmiana ostróżki została stworzona przez botaników z ostróżki ogrodowej. Dzielimy je na 3 grupy:

• belladonna niezbyt wysoka o rozgałęzionych kwiatostanach luźno pokrytych kwiatami,
• elatum to wieloletnia grupa odmian o strzelistym pokroju, prostych, nie rozgałęzionych kwiatostanach gęsto pokrytych kwiatami,
• pacific to grupa odmian wysokich lecz krótko wiecznych, uprawianych jako rośliny jednoroczne, gdyż z roku na rok kwitną coraz słabiej. Jest to odmiana pełna lub półpełna, która ma nie rozgałęzione kwiatostany.

W zależności od odmiany ostróżka może być biała, niebieska, fioletowa czy różowa. Występuje ostróżka pełna lub o pojedynczych kwiatach. Przodkiem ostróżki ogrodowej jest krótkowieczna ostróżka wielkokwiatowa uprawiana jest jako roślina jednoroczna. Prawie każda odmiana ostróżki najczęściej występująca w naszych ogrodach to roślina wieloletnia będąca wielokrotnym mieszańcem ostróżki pochodzącej z Azji, Europy i Kaliforni.

Uprawa i pielęgnacja ostróżki

Ostróżka ogrodowa - wymagania, pielęgnacja i zimowanie

Ostróżka ogrodowa (Delphinium ×cultorum Voss) ma nieduże wymagania co do gleby. Wystarczy jej każda gleba ogrodowa, lecz lubi ziemię przepuszczalną, żyzną i piaszczysto-gliniastą. Ostróżka źle rośnie na glebach zakwaszonych. Gleba powinna być umiarkowanie wilgotna. Z uwagi na wysokość rośliny stanowisko powinno być osłonięte od wiatru. Często uprawia się ostróżkę przy przyporach. Ostróżka preferuje stanowisko słoneczne. Stanowisko zacienione lub cieniste sprawi, że roślina będzie wybujała, zaś kwiat drobniejszy. Problemem przy uprawie ostróżki są ślimaki, które zjadają liście ostróżki.

Jako roślina wieloletnia ostróżka zimuje w gruncie. Jednak, aby zimowanie zakończyło się sukcesem należy roślinę przyciąć przy gruncie i okryć ściółką lub agrowłókniną, gdyż ostróżka może przemarzać. Szczególnie ważne jest okrywanie na zimę młodych roślin.

Pielęgnacja ostróżki polega na odpowiednim cięciu. Po przekwitnięciu warto przyciąć ostróżkę, aby zapewnić sobie kwitnienie na jesieni. Przed zimą przycinamy ostróżkę przy ziemi.

Kiedy sadzić ostróżkę

Ostróżka wieloletnia pięknie się rozrasta na rabacie, jednak co kilka lat należy ją odmłodzić. Ostróżkę można rozmnażać przez podział kęp. Wykonujemy to w kwietniu lub na początku sierpnia. Jednak jest to sposób dość zawodny, gdyż ostróżka ma delikatny system korzeniowy, który łatwo uszkodzić podczas podziału. Rośliny takie później marnieja lub słabiej rosną. Dlatego też większość ogrodników decyduje się na wysiew z nasion. Warto pamiętać, że ostróżka wysiana z nasion zebranych z roślin w ogrodzie może nie powtórzyć cech rośliny macierzystej. Dlatego też, jeśli zależy nam na powtórzeniu cech naszych ostróżek, należy rozmnażać je przez podział kęp. Nasiona, zaś, warto kupować u sprawdzonych producentów.

Nasiona wysiewa się do inspektów lub bezpośrednio do gruntu. Ostróżkę najlepiej sadzić w końcu maja, z sadzonek wysianych do inspektów w kwietniu. Nasiona możemy wysiać do skrzynek także pod koniec lipca, zaś sadzonki sadzić do gruntu we wrześniu. Warto pamiętać, aby nie sadzić sadzonek ostróżki blisko siebie. Posadzone zbyt blisko siebie rośliny są mniej odporne i podatne na szkodniki jak mączniak czy ślimaki.