Róże - najpopularniejsze rośliny
- Róża dzikakrzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża dzika jest krzewem rodzimego pochodzenia o subtelnej urodzie pachnących, pięciopłatkowych kwiatów. Dojrzałe owoce są znanym od wieków, cennym surowcem zielarskim i źródłem ogromnej ilości witaminy C. Płatki kwiatowe można kandyzować albo przerabiać na konfitury i herbatki.
krzew Trudność uprawy: łatwa - Adenium arabskiekrzewykrzewy liściasterośliny doniczkowe
Adenium arabskie, nazywane potocznie różą pustyni, jest wiecznie zielonym krzewem sukulentowym. Należy do tej samej rodziny, co na przykład mandewila, oleander albo barwinek. Oprócz oryginalnego pokroju adenium arabskie ma zachwycająco piękne i duże kwiaty. Należy tylko zwracać uwagę na trujący sok w każdej części rośliny.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża pomarszczonakrzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża pomarszczona została sprowadzona do Europy ze wschodniej Azji jako krzew ozdobny i szybko rozprzestrzeniła się, uciekając z ogrodów. Wyhodowano wiele odmian dekoracyjnych pochodzących z tego gatunku. Róża jest odporna na mróz i choroby, kwitnie przez całe lato, a na dodatek jej owoce są jadalne i bogate w witaminę C.
krzew Trudność uprawy: łatwa - Ketmia róża chińskakrzewykrzewy liściasterośliny doniczkowe
Ketmia róża chińska należy do najpiękniejszych roślin doniczkowych. Chociaż z różą nie ma nic wspólnego i bliżej jest spokrewniona z malwą albo lipą, jej duże kwiaty rozwijają się od wiosny do późnej jesieni. Domowej ketmii róży chińskiej nie należy mylić z ogrodową ketmią syryjską.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża wielokwiatowakrzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża wielokwiatowa została sprowadzona do Europy z Dalekiego Wschodu pod koniec XVIII wieku i szybko stała się cennym gatunkiem o wielu odmianach. Miała wielkie znaczenie w tworzeniu nowych odmian i całej grupy róż wielokwiatowych albo rabatowych. Małe, pachnące kwiaty rozwijają się obficie na ubiegłorocznych pędach. Doskonale nadaje się do tworzenia ogrodowych kompozycji.
krzew Trudność uprawy: średnia
Róże - pozostałe rośliny
- Anastatika rezurekcyjnarośliny jednorocznerośliny kwiatowedoniczkowe
Anastatika rezurekcyjna, nazywana różą jerychońską, chociaż spokrewniona jest raczej z kapustą niż z różą, opanowała niezwykłą sztukę przetrwania w warunkach pustynnych. Po wytworzeniu nasion roślina zasycha i zwinięta w kulkę przemieszcza się pchana przez wiatr. Po zwilżeniu wodą gałązki pęcznieją i prostują się, dając efekt pozornego "ożywienia". Podobny efekt daje też północnoamerykańska widliczka łuskowata (Selaginella lepidophylla), z którą zmartwychwstanka jerychońska jest czasem mylona.
roślina jednoroczna - Róża damasceńskakrzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża damasceńska zalicza się do bardzo starych gatunków róż, na wyspie Samos była hodowana już ponad 3000 lat temu. Urzekający zapach róż damasceńskich był opisywany w Księdze 1001 Nocy. Do europejskich ogrodów trafiły w XIII wieku przywiezione przez krzyżowców. Pod względem botanicznym róża damasceńska jest prawdopodobnie hybrydą róży francuskiej (R. gallica) i róży fenickiej (R. phoenicia).
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża angielska 'The Pilgrim'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
'The Pilgrim' jest bardzo cenioną odmianą z 1991 roku należącą do róż angielskich, grupy krzyżówek i odmian stworzonych przez angielskiego ogrodnika Davida Austin'a. Pod względem formy jest różą parkową, krzaczastą. Jej niepowtarzalne kwiaty mają cytrynowożółty kolor, a płatki tworzą efektowną kompozycję płaskiego talerzyka. Roztaczają intensywny aromat.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża wielkokwiatowa 'Chopin'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża 'Chopin' jest odmianą róży wielkokwiatowej, została wyhodowana w Polsce w 1980 r. jako hybryda odmian 'Crepe de Chine' i 'Peer Gynt'. Sztywne, grube i proste pędy wieńczą duże i efektowne, białokremowe kwiaty. Zakwita w połowie czerwca i powtarza kwitnienie w drugiej połowie lata, zachowując niezwykły urok aż do późnej jesieni.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża pnąca 'New Dawn'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża pnąca 'New Dawn' jest znalezioną w 1930 roku w amerykańskich szkółkach samoistną mutacją. Jest to pięknie kwitnąca róża, ciesząca niezmiennie wielką popularnością od lat. Jej subtelne, jakby porcelanowe kwiaty, jasnoróżowe, a z czasem bielejące, są zebrane w luźne grona i roztaczają delikatny zapach.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża rabatowa 'Leonado da Vinci'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża rabatowa 'Leonado da Vinci' jest francuską odmianą z 1993 roku. Łączy wdzięk i urodę starych róż z obfitym i długim kwitnieniem oraz bujnym wzrostem i dobrą odpornością na choroby - cechami róż współczesnych. Duże, ciemnoróżowe kwiaty są zebrane w niewielkie grona i długo zachowują atrakcyjny wygląd.
krzew Trudność uprawy: średnia
- Róża wielkokwiatowa ‘Mister Lincoln’krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Odmiana róży wielkokwiatowej ‘Mister Lincoln’ została wyhodowana w 1964 roku w USA. Jej rodzicami są hybrydowe odmiany „Chrysler Imperial” i „Charles Mallerin”. Odznacza się dużymi, czerwonymi, aksamitnymi, bardzo eleganckimi kwiatami o mocnym i przyjemnym zapachu. Krzew powtarza kwitnienie.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża rabatowa 'Pomponella'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża rabatowa 'Pomponella' jest niemiecką odmianą z 2005 roku. Tworzy pełne, kuliste kwiaty w intensywnym, różowym kolorze, zebrane w efektowne kwiatostany. Należy do serii Märchenrosen (Róże baśniowe).
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża pienna 'Jasmina'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża pienna 'Jasmina' należy do szczególnej grupy róż, które powstają dzięki przeszczepieniu rozmaitych odmian na wyrośniętych pniach podkładek. Forma wzrostu róży na pniu zależy wyłącznie od użytej do szczepienia odmiany. W tym wypadku na pniu podkładki rośnie niemiecka odmiana 'Jasmina' z 2005 roku. Jest to róża pnąca o zwieszających się, różowych, pomponowych kwiatach.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża stulistnakrzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża stulistna, nazywana tak ze względu na dużą liczbę płatków kwiatowych, powstała jako hybryda kilku gatunków róż prawdopodobnie w Holandii około XVI wieku. Kwiaty tej róży są pełne, różowe w różnych odcieniach i mocno pachnące. Nie powtarza kwitnienia, ale przez resztę sezonu ozdobę krzewu stanowią duże, szarozielone liście.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża francuskakrzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża francuska należy do gatunków uprawianych od wieków i wiele mieszańcowych róż ogrodowych od niej właśnie pochodzi. Wyrasta na niewysoki krzew, który rozwija duże, pojedyncze, pachnące kwiaty w odcieniach od ciemnoróżowego do jasnoróżowego. Na południu Polski występuje w środowisku naturalnym.
krzew Trudność uprawy: łatwa - Róża rabatowa 'Bonica'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża rabatowa 'Bonica', wyhodowana około 40 lat temu we francuskiej szkółce, należy do najbardziej popularnych odmian rabatowych. Różowe kwiaty są zebrane w duże bukiety, rozwijają się od czerwca do późnej jesieni. Dodatkową zaletą róży 'Bonica' jest duża mrozoodporność oraz zdrowotność.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża okrywowa 'The Fairy'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża 'The Fairy' jest odmianą okrywową, wyhodowaną przez brytyjskiego ogrodnika Johna Bentalla w 1932 roku. Jest bardzo popularna na całym świecie, a jej niewysokie krzewy o pokładających się, długich pędach, tworzą barwne kobierce pokryte drobnymi, pełnymi kwiatami w jasnoróżowym kolorze.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża parkowa 'Eden Rose'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Wyhodowana przez francuską ogrodniczkę Marie-Louise Meilland odmiana róży została nazwana na cześć szesnastowiecznego pisarza 'Pierre de Ronsard', bardziej znana jest jako 'Eden Rose'. Uprawiana u nas jako róża parkowa, w rejonach świata o łagodnym klimacie może rosnąć również jako róża pnąca.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża miniaturowa 'Zwergenfee'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża miniaturowa 'Zwergenfee' wyhodowana w Niemczech w 2009 roku jest niskim, zwartym krzewem dorastającym do ok. 40 cm wysokości. Niewielkie, pełne, intensywnie pomarańczowoczerwone kwiaty są odporne na deszcz i słońce. Doskonale nadaje się na balkony i tarasy, a także jako obwódka rabaty.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża parkowa 'Ballerina'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża parkowa 'Ballerina' jest odmianą wyhodowaną w 1937 roku w Wielkiej Brytanii. Ma drobne kwiaty, intensywnie różowe z białym oczkiem i żółtymi pręcikami, zebrane są w bujne kwiatostany przypominające hortensję bukietową. Jest mało wymagająca, kwitnie obficie przez cały sezon.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża wielkokwiatowa 'Duchess of Cornwall'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża wielkokwiatowa 'Duchess of Cornwall' jest niemiecką odmianą o pięknych, pełnych kwiatach barwy łososiowej. W Wielkiej Brytanii nadano jej nazwę na cześć Camilli Parker Bowles z okazji jej ślubu z księciem Walii, po którym przyjęła tytuł księżnej Kornwalii.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża wielkokwiatowa 'Casanova'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Róża 'Casanova' jest popularną odmianą róży wielkokwiatowej, wyhodowanej w 1964 roku przez irlandzkiego hodowcę. Odznacza się dużymi, pełnymi kwiatami w żółtym kolorze z miodowym albo kremowobursztynowym odcieniem. Jej kwiaty najlepiej prezentują podczas suchej pogody, ponieważ słabo znoszą przemoczenie wodą.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża wielkokwiatowa 'Black Baccara'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Odmiana 'Black Baccara' została wyhodowana we Francji w 2003 roku. Jej kwiaty są bardzo ciemne, granatowoczerwone i robią wrażenie aksamitnych. W zależności od oświetlenia róża może wydawać się czarna. Również w pąkach kwiatowych można dostrzec czarny kolor zmieszany z aksamitnym szkarłatem.
krzew Trudność uprawy: średnia - Róża herbaciana 'Lady Hillingdon'krzewykrzewy liściastekrzew ozdobny
Odmiana 'Lady Hillingdon' z 1910 roku należy do grupy róż herbacianych, a ze względu na pokrój jest różą pnącą, czyli czepną. Istnieją różne interpretacje nazwy róży herbacianej: według jednej, sadzono te róże w Chinach przeważnie w ogrodach herbacianych, a według innej - przywieźli je do Anglii kupcy razem z herbatą. Prawdopodobne wydaje się też pochodzenie nazwy od zapachu suchych płatków różanych, przypominającego zapach herbaty.
krzew Trudność uprawy: średnia
Zobacz inne kategorie roślin
Róże - gatunki, opis, zdjęcia, uprawa, rozmnażanie, zimowanie
Jedne z najpiękniejszych i najbardziej wszechstronnych roślin ogrodowych. Mogą stanowić okrywę ziemi, zieloną ścianę, lub zdobić rabaty jako mniejsze i większe krzewy. Nadają ogrodom szlachetny, nieco romantyczny wygląd. Nadają się też do zdobienia balkonów i tarasów. Poza walorami estetycznymi i różnymi funkcjami w ogrodzie mogą być też źródłem surowca do domowych przetworów i leków.
Róże, adenium i hibiskusy
W ogrodnictwie nazwa róża bywa przypisywana zwyczajowo różnym roślinom. Zwłaszcza można się spotkać z określeniami róża chińska oraz róża pustyni. Wyjaśnijmy więc – żadna z tych roślin nie należy do gatunku rosa. Hibiskus lub ketmia, zwana różą chińską (nie mylić z Rosa chinensis), należy do nadrzędu różopodobnych, ale jest ślazowcem. Pod wieloma względami przypomina różę i można ją uprawiać zamiennie. Natomiast tzw. róża pustyni jest adenium – rodzajem występującym na obszarach subtropikalnych na Półwyspie Arabskim i w Afryce, bliżej spokrewnionym z baobabem. Jest bardzo ozdobna, ale trująca i nie nadaje się do uprawy ogrodowej w naszych warunkach.
Róże – charakterystyka
Róże są krzewami lub pnączami. Pochodzą prawdopodobnie z Chin, ale występują na całej półkuli północnej. Są cenione przede wszystkim ze względu na piękne, pachnące kwiaty. W ogrodach sadzi się zarówno róże krzewiaste, pnące jak i okrywowe. Niższe odmiany pnące i krzaki nadają się też do uprawy na balkonie.
Liczne gatunki występujące w naturze i jeszcze liczniejsze kultywary (ponad 4000 odmian!) sprawiają, że te rośliny mają bardzo zróżnicowane cechy. Do wspólnej charakterystyki należy:
- Charakterystyczny zapach kwiatów (są róże bardziej lub mniej pachnące)
- Tendencja płatków do układania się po spirali w pąku
- Kolce na pnączach (chociaż są odmiany bezkolcowe)
- Liście są sezonowe, złożone, nieparzystopierzaste, rosną skrętolegle.
Krzaki róż potrafią dorastać do 3 m, w ogrodach i parkach zwykle używa się odmian krzewiastych, rosnących do 1,5 m. Wieloletnie pnącza mogą się rozrosnąć nawet na powierzchni kilkudziesięciu metrów.
Róże klasyfikuje się według wielu cech. Ponieważ uprawa tych szlachetnych kwiatów ma długą tradycję, szczególnie cenione są stare odmiany oraz ich hybrydy (zwykle róże angielskie). Nowoczesne odmiany róż są natomiast cenione ze względu na nowe, nietypowe cechy. Podział ze względu na wielkość ma znaczenie kiedy chcemy kupić róże do ogrodu lub na balkon.
W profesjonalnych zestawieniach zwykle wyróżnia się następujące rodzaje:
- Róże wielkokwiatowe – charakteryzują się dużymi, zwykle pojedynczymi kwiatami. Słabo się rozrastają, ale za to kwitną cyklicznie. Doskonale nadają się na kwiat cięty i ozdobę rabat.
- Róże wielokwiatowe – zwane też rabatowymi; pięknie kwitnące i mało wymagające w uprawie. Nadają się do obsadzania rabat. To dobry rodzaj róż dla początkujących hodowców.
- Róże pnące – mają długie, szybko rozrastające się pędy. Są wykorzystywane do obsadzania ogrodzeń, bram, balkonów. Kwitną przez cały sezon od lata do jesieni. Niektóre odmiany zakwitają ponownie jesienią. Mniej odporne na wilgoć i zimno niż rabatowe.
- Róże parkowe – odmiany krzaczaste, dorastające do 3 m; nadają się na żywopłoty lub kwitnące labirynty. Wykorzystywane w parkach i ogrodach.
- Róże okrywowe – najczęściej nisko płożące, ekspansywne. Zwykle wymagają niewiele uwagi. Tworzą piękny zielony dywan, kwitnący od późnej wiosny do końca lata.
- Róże miniaturowe – mniejsze, krzewiaste odmiany, nadające się do uprawy w donicach do ogrodu, na balkon lub taras. Można je też trzymać w doniczce w domu. Zwykle dorastają do 40 cm. Mają drobniejsze liście i kwiaty, które dobrze prezentują się na niewielkich przestrzeniach.
- Róże angielskie – wielopłatkowe, pachnące róże o romantycznym wyglądzie. Najczęściej hybrydy starych odmian, przypominają róże historyczne.
- Róże na pniu – moda na szczepienie krzewów na pniu dotarła też do hodowców róż. Niektóre odmiany można kupić w tej formie. Zwykle są to róże pnące, które pięknie prezentują się w kwitnących girlandach, z daleka przypominają ozdobne drzewka.
Gatunki i odmiany
Uprawa róż jest sztuką, praktykowaną od setek lat, dlatego nie sposób wymienić większości odmian. Spośród licznych kultywarów wybraliśmy kilka prezentujących możliwości tych roślin:
Odmiana | Kwitnienie | Charakterystyka |
Celeste/Celestial | Raz na rok, wiosną lub latem | Stara odmiana parkowa, pochodząca z Francji lub Holandii; bladoróżowe płatki, kwiaty niewielkie, półpełne. Krzew docelowo dorasta do 2 m, ale rośnie powoli. Intensywnie pachnie. Dość odporna na zróżnicowane warunki środowiskowe |
Dame de Coeur | Powtarza kwitnienie przez cały sezon | Odmiana wielkokwiatowa; kwiaty wiśniowo-czerwone. Dorasta do 1 m. Nadaje się na kwiaty cięte; średnio odporna na mróz. |
Lavender Lassie | Powtarza kwitnienie | Odmiana pnąca, ale może być też prowadzona jako krzew; bardzo intensywny zapach; Kolor kwiatów zmienny, ale w tonach różu. Najkorzystniej wygląda jesienią; Odmiana dobra do sadzenia w półcieniu. |
Gloria Dei (vel Róża Pokoju) | Powtarza kwitnienie | Płatki jasno-żółte z malinowym obrzeżem (odcienie różne w zależności od pory roku), liście duże, błyszczące; bardzo ozdobne; Krzew o zwartym pokroju, dorasta do 2 m; mrozoodporna, ale wymaga okrycia podstawy na zimę. |
Friesia | Powtarza kwitnienie do października | Róża rabatowa o intensywnie żółtych kwiatach. Dorasta do 60-100 cm. Pokrój gęsty, wzniesiony; dość łatwa w uprawie. |
Veilchenblau | Raz do roku, na początku lata | Róża pnąca o małych, fioletowo-granatowych kwiatach, zebranych w grona. Liście duże, błyszczące. Szybko rośnie; Jest to odmiana mrozoodporna. |
Uprawa i pielęgnacja
Uprawa w dużej mierze zależy od odmiany. Większość róż lubi stanowisko słoneczne, z lekko rozproszonym światłem. Jeżeli chcemy posadzić je w miejscu o mniejszym nasłonecznieniu, to od razu najlepiej poszukać róż tolerujących cień.
Rośliny rozmnaża się przez nasiona lub wegetatywnie. Jeżeli zaczynamy przygodę z różami, to najlepiej kupić sadzonki. Zwłaszcza jeżeli mają to być róże ogrodowe. Kupujemy je i wysadzamy do gruntu w październiku i listopadzie (do pierwszych przymrozków), można to robić również wczesną wiosną. Sadzonki zwykle sprzedaje się w tzw. balocie. Znaczy to, że korzenie są otulone bryłą ziemi i jutą, zwykle zabezpieczone na zewnątrz folią. Można rozwiązać balot i wsadzić gotową sadzonkę do odpowiednio głębokiego dołka. W przypadku sadzonek z odkrytym korzeniem, trzeba je najpierw namoczyć.
Róże lubią ziemię lekko wilgotną, piaszczysto-gliniastą, o lekko kwaśnym odczynie. Dobrze jest dodać na miejsce sadzenia trochę próchnicy, ale nigdy świeżego obornika. Róże będziemy też nawozić na wiosnę – kompostem lub nawozami mineralnymi dla kwiatów kwitnących (najlepiej specjalnymi preparatami dla róż).
Róże na rabatach podlewamy obficie, ale nie za często. Unikamy moczenia kwiatów. Róże w doniczce można podlewać na spodeczek.
Wiosną wykonuje się cięcie pędów. Zwykle robi się to raz do roku w marcu (nie licząc usuwania obumarłych kwiatostanów), ale dużo zależy od odmiany. Najlepiej zapoznać się z zasadami cięcia konkretnej róży, którą będziemy uprawiać.
Róże - zimowanie
Zabezpieczanie róż na zimę również zależy od wybranej odmiany. Niektóre są bardzo odporne nawet na duże przymrozki, inne w ogóle źle tolerują zimno. Ogólna zasada jest taka, że zabezpieczamy przede wszystkim dolną część. Usypujemy ziemię liściową lub torf wokół podstawy. Kopczyk może mieć 15-20 cm. Na to nakładamy gałęzi roślin iglastych (stroisz) – najlepiej świerka lub jodły. Jeżeli odmiana jest wyjątkowo wrażliwa na zimno, to resztę kwiatu można zakryć słomianym lub włókninowym chochołem. Do okrywania nadaje się też tektura falista.
***
Róże to najpiękniejsze kwiaty ogrodowe, często nazywane królowymi ogrodu. Nadają romantyczny wygląd ogrodzeniom, bramom i altanom. Mogą też zdobić okna, balkony i tarasy. Co najważniejsze nie są bardzo wymagające. Niektóre odmiany są prawie bezobsługowe. Może dlatego warto spróbować upiększyć rabaty lub altanę tymi niezwykłymi roślinami.