Sasanka

Sasanka – odmiany, uprawa, wymagania, porady praktyczne

Sasanka to piękna roślina ogrodowa, która w Polsce znajduje się pod ścisłą ochroną. Wiele osób kojarzy sasanki z dzieciństwem. Kwiaty obficie porastały kiedyś lasy sosnowe oraz łąki, na których spędzało się wolny czas. Rośliny zakwitają na początku wiosny, będąc jednocześnie jej symbolem i zwiastunem. Jak wygląda uprawa sasanek? W jaki sposób przeprowadzić rozmnażanie sadzonki? Czy przesadzanie sasanek jest trudne? Sprawdź najważniejsze informacje na ten temat!

Sasanka ogrodowa – uprawa, rozmnażanie, przesadzanie i ochrona

Jak wygląda sasanka? Najciekawsze odmiany

Sasanka zwyczajna jest ciekawą byliną należącą do rodziny jaskrowatych. Spotkać ją można na terenie całej Europy, również w Polsce. W naszym kraju sasanki rosły kiedyś na zboczach lasów, łąkach i słonecznych wzgórzach. Dziś spotkać możemy ją tylko w niektórych ogrodach – pod warunkiem że ktoś oczywiście hoduje sasanki. W polskich ogrodach roślina występuje głównie w odmianie mieszańcowej, określanej jako „sasanka ogrodowa”. To niewielka roślina, której pokrój jest kępiasty. Sasanka rozwija się na początku wiosny, kiedy tylko zaczyna jej sprzyjać pogoda. Z początku z ziemi wychodzą owłosione, młode pędy, na końcu których znajdują się pąki kwiatowe. Rozwijają się po nich liście w zielono-szarym kolorze – również są owłosione, jednak formują się w małą kępkę.

W naszym kraju sasanki kwitną w marcu lub kwietniu. Wszystko zależy od rejonu – w niektórych częściach Polski zakwitają wcześniej, a w innych później. Istotne, kiedy dokładnie kończy się zima. Z początku sasanki mają kształt dzwonka, jednak później robią się spore i kolorowe. Płatki rośliny są owłosione z zewnątrz – zazwyczaj jest ich ok. 7 sztuk. W środku są żółte pręciki, które po przekwitnięciu zmieniają się w duże, dekoracyjne owocostany. Sasanki tracą charakterystyczne owłosienie latem. Wówczas liście robią się błyszczące i gładkie, tworząc większą kępę niż podczas kwitnienia. Zimą sasanka spędza czas pod ziemią jako grube, rozgałęzione kłącze.

Sasanki są wiosennymi kwiatami, które świetnie komponują się zarówno z drzewami, jak i bylinami. Wspaniale wyglądają posadzone wzdłuż ścieżek ogrodowych. Sadzonki sprawdzają się zwłaszcza w grupie. Nie powinno się jednak wykopywać ich z naturalnego środowiska. Raz, że nie przetrwają takiego zabiegu. A dwa, że to niezgodne z prawem – sasanki są pod ochroną i wykopywanie ich z łąk lub lasów niesie za sobą poważne konsekwencje. Można zestawić je z krokusem, pierwiosnkiem albo miłkiem wiosennym. Do najpopularniejszych rodzajów sasanki zaliczają się: zwyczajna, słowacka, otwarta, alpejska, wiosenna i łąkowa. Czasami pojawia się również wielokwiatowa, którą uprawia się głównie w ogrodach. Sasanka zwyczajna dorasta do ok. 20 cm wysokości i szerokości. Jej kwiaty zwykle są fioletowe (np. odmiana Violet Blue). Pozostałe odmiany przybierają jednak zupełnie inną barwę:

• Czerwone (np. Rubra, Rote Glocke, Eva Constance)
• Białe (np. Polka i Alba)
• Różowe (np. Pearl Bells i Bartons Pink)
• Wielokwiatowe (np. Papageno)

Uprawa i pielęgnacja sasanki, krok po kroku

Sasanka jest jedną z najpiękniejszych roślin, jakie można mieć w ogrodzie. Jest urokliwa, więc coraz więcej osób pragnie mieć sasankę przed domem lub na terenie ogródka działkowego. Sasanka nie jest jednak gatunkiem botanicznym, a hybrydą, która może mieć różne kolory. Na dziko rośnie m.in. na suchej łące. W ulubionych miejscach sasanek ziemia jest próchniczna. Roślina znakomicie radzi sobie na słonecznym, ciepłym stanowisku. Właśnie w takich miejscach świetnie się rozwija i rozrasta. Sasanka nie przepada za stanowiskiem w cieniu. Idealne dla niej podłoże nie powinno być żyzne, ale za to przepuszczalne. Sasanki nie są jednak całkiem przeciwne żyznym glebom. Mogą w niej być składniki odżywcze, jednak ziemia powinna zostać wzbogacona również w piasek. Składniki nie mogą zawierać sztucznych nawozów. Co ciekawe, sasanki urosną na ubogiej ziemi. Nie ma większego problemu, aby uprawiać je w kamienistej lub piaszczystej glebie. Rośliny poradzą też sobie w umiarkowanie kwaśnym podłożu.

Sasanki mają niewielkie zapotrzebowanie na pokarm. Nie trzeba ich dodatkowo nawozić. Bardzo źle znoszą dużą ilość azotu. Rośliny wrażliwe są na wilgoć, więc nie przepadają za stojącą w podłożu wodą. Ziemia dla sasanek może być sucha – czyli taka jak w ogródkach skalnych. Nie można jednak przesadzać z okresami suszy, ponieważ może to bardzo niekorzystnie odbić się na rozroście i rozwijaniu się sasanek. Kwiaty potrafią rosnąć okazale w Polsce, więc mają naprawdę dużą tolerancję na zmienne temperatury. Wytrzymają letnie upały, a na zimę są uodpornione. Przezimują w temperaturze nawet -20 st. C! To bardzo wytrzymała i elastyczna pod względem wymagań roślina.

Zaczynasz przygodę z hodowaniem i pielęgnacją sasanek? Nie martw się! To naprawdę prosta w pielęgnacji roślina. Jeśli zadbasz o posadzenie roślin w odpowiedniej glebie, łatwo będzie o nie zadbać. Sasanka potrzebuje dodatkowego nawadniania tylko po długiej suszy. Nie trzeba jej nawozić niemal wcale. Roślina w pojemniku wyschnie szybciej niż na rabacie, o czym też warto pamiętać. Większość osób wysiewa sasanki w ogrodzie bezpośrednio do gruntu, więc nie powinieneś martwić się nawet dłuższą suszą. Oto kilka ważnych wskazówek na temat pielęgnacji sasanek, o których warto pamiętać:

1. Sasanki nie mogą mieć konkurencji w glebie, zwłaszcza w postaci mocno ekspansywnych roślin.
2. Należy dokładnie wybrać dla nich miejsce do rozrostu. Kilkuletnie sasanki bardzo trudno się bowiem przesadza. Trzeba uważać na ich korzenie, które są wrażliwe na jakiekolwiek zmiany.
3. Jeśli w okresie kwitnienia nie pozbędziesz się przekwitłych części, roślina może ponownie się rozwinąć.
4. Nie pozwalaj sasankom zapadać w zimowy sen, gdy nie będą w pełni ulistnione. Liście powinny być owłosione, ponieważ w ten sposób zabezpieczają się przed mrozami.
5. Zanim pąki rozwiną się przed wiosną, przytnij nisko stare pędy i liście. Ten prosty zabieg pielęgnacyjny sprawi, że sasanka lepiej wystartuje w nowym okresie wegetacyjnym.

Ochrona i rozmnażanie sasanek – o tym powinno się wiedzieć!

Rozmnażanie generatywne i wegetatywne sasanek

Sasankę można rozmnażać generatywnie. To najłatwiejsza metoda rozmnażania tej rośliny. Najpierw powinno się zebrać nasionka tuż po przekwitnięciu sasanki. Miesza się je ze sobą i sieje do gruntu. Można zrobić to również do skrzyneczek. Nie zapominaj, że sasanka preferuje piaszczysto-próchniczą glebę, która będzie tylko delikatnie wilgotna. Roślina zacznie wzrastać po ok. miesiącu. Może jednak rosnąć nawet do 6 miesięcy. Po miesiącu kwiaty powinny mieć czas na spokojny wzrost i stopniowe przyjmowanie się w podłożu. Jak już wiesz, sasanka należy do roślin odpornych na mróz. Bardziej zapobiegawcze osoby mogą końcem jesieni okryć sadzonki w ziemi, aby ochronić je przed wyjątkowo srogą zimą. Można to zrobić, używając torfu, igliwia albo zeschniętych liści. Sasanki w skrzynkach należy pikować i przenieść na zimę do chłodnego pomieszczenia. Uprawa nie musi pochodzić z samodzielnie zebranych nasionek. Nabędziesz je w profesjonalnych sklepach ogrodniczych.

Sasankę rozmnaża się też wegetatywnie. Dzięki takiej uprawie powtórzyć można wszystkie cechy rośliny-matki. Trzeba jednak podkreślić, że to trudniejszy rodzaj rozmnażania. Zwykle wybierają go doświadczeni ogrodnicy – wiedzą bowiem, że rozmnażanie przeprowadza się po kilku latach. Dlaczego tak trudno rozmnożyć roślinę wegetatywnie? Bo podzielić należy korzeń sasanki. Właśnie dlatego nie zaleca się tego typu rozmnażania osobom dopiero zaczynającym przygodę z ogrodnictwem. Kwiat ma twardy, palowaty korzeń, który niełatwo jest podzielić. W celu zastosowania metody sasanki powinno się kopać na początku sierpnia. Należy wykopać całą karpę, następnie położyć ją na ziemi i podzielić na równe części. Każda z nich powinna mieć swój własny system korzeniowy. Podzielony kwiat należy wsadzić bezpośrednio do gruntu. Rozmnażana w ten sposób sasanka zakwitnie z początkiem wiosny.

Ochrona sasanek – czy roślina jest trująca?

Sasanka to gatunek chroniony, który w naszym kraju rośnie w wielu rejonach. Oto miejsca, w których można spotkać roślinę:

• Sasanka zwyczajna – dawniej rosła w Polsce na obszarach górskich. Z roku na rok zmniejszała się jednak jej populacja. Gatunku nie udało się jednak uratować. Obecnie uznawany jest w naszym kraju za wymarły w środowisku naturalnym.
  
• Sasanka otwarta (dzwonkowata) – objęta ścisłą ochroną, ponieważ uważa się roślinę za zagrożoną wyginięciem. Nie wolno jej zrywać i przesadzać do ogrodu. Sasance otartej szkodzi też działalność rolnicza. Roślina objęta została jednak dyrektywą siedliskową.
  
• Sasanka łąkowa – trawy łąk coraz częściej i mocniej porastają drzewa oraz krzewy. Właśnie dlatego sasance łąkowej grozi wyginięcie. Poza tym roślinie zagraża działalność rolnicza, która w żadnym stopniu nie sprzyja rozwijaniu się sasanek.
  
• Sasanka wiosenna – największe niebezpieczeństwo grozi sasance w Tatrach. Zagrożona jest także na nizinach, ponieważ jej stanowiska niszczone są przez gospodarkę leśną.
  
• Sasanka słowacka – naturalnie rośnie tylko na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego. Objęta jest ścisłą ochroną. Sasankę słowacką chroni również konwencja berneńska. Nasiona rośliny przetrzymywane są w banku genów. Dodatkowo sasanka została objęta dyrektywą siedliskową.

Istnieją odmiany sasanki, które można hodować w ogrodzie. Trzeba jednak pozyskać sadzonki z legalnego źródła, nierosnące na dziko. Roślina może przepięknie ozdobić przestrzeń ogrodową. Należy tylko pamiętać o tym, że sasanka jest trująca. Jeśli będziemy się z nią ostrożnie obchodzić, nic nie powinno się wydarzyć. Mając jednak małe dzieci albo zwierzęta domowe, należy uważać. Aby nie podrażnić skóry podczas pracy przy roślinach, zawsze trzeba wykonywać ją w rękawiczkach – w ten sposób nie poparzy się skóry. W sasankach znajduje się protoanemonina wywołująca podrażnienia. Kontakt z tą substancją grozi wymiotami i drgawkami.

Sok pochodzący z liści wywołać może mdłości i dać wrażenie odurzenia. Sparaliżować też może ośrodek układu nerwowego. Gdy tylko zauważysz jeden z objawów zatrucia sasanką, natychmiast udaj się do lekarza. Jeśli są bardzo poważne, natychmiast zadzwoń po karetkę pogotowia.