Trojeść

Trojeść - gatunki, wymagania, charakterystyka, zdjęcia, pielęgnacja

Szukasz pięknych, wysokich, kwitnących roślin do dekoracji rabat kwiatowych. Zwróć uwagę na trojeść, która nie jest jeszcze zbyt znana jako roślina ozdobna w Polsce. Wspaniale dekoruje rabaty kwiatowe i nadaje się do zazieleniania nieużytków. Jednak nie wszystkie gatunki tej rośliny można uprawiać w Polsce. Wyjaśniamy jaką trojeść możemy legalnie hodować w ogrodzie. Doradzamy jak spełnić ich wymagania uprawowe, aby pięknie zdobiła ogród.

Trojeść jako roślina ozdobna, przemysłowa, inwazyjna

Trojeść - znaczenie, uprawa i gatunki

Trojeść jest byliną lub pół krzewem pochodzącym z Ameryki Północnej i Środkowej. W warunkach naturalnych porasta tereny skaliste, leśne i nieużytki. Należy do rodziny toinowatych i obejmuje od 100 do 200 gatunków. Najbardziej powszechna i popularna jest trojeść amerykańska, która zadomowiła się w Polsce i jest gatunkiem potencjalnie inwazyjnym.

Trojeść stała się rośliną ozdobną, chętnie uprawianą w ogrodach ze względu na dekoracyjne kwiaty. Jednak w Polsce zakazana jest uprawa trojeści amerykańskiej, ze względu na jej inwazyjny charakter. Dlatego sadzonki i nasiona nie mogą być w Polsce sprzedawane.

Najbardziej znane gatunki trojeści:

• trojeść amerykańska,
• trojeść bulwiasta,
• trojeść krwista.

Piękną, ozdobną byliną, która ma małe wymagania uprawowe, jest trojeść amerykańska. Jednak jest ona uznawana w Europie za roślinę inwazyjną, zaś w Polsce uprawa jej jest zakazana. Roślina ta zagraża rodzimej przyrodzie i jest trująca dla zwierząt. Ponadto rozrasta się szybko i wysiewa z wiatrem. Można zatrzymać w ogrodzie rośliny posadzone przed 2011 rokiem, lecz należy usuwać przekwitłe kwiatostany, aby roślina się nie rozsiewała.

W ogrodzie natomiast możemy uprawiać piękne i nie inwazyjne gatunki jak trojeść bulwiasta i trojeść krwista. Te gatunki pięknie wyglądają na rabatach kwiatowych, w ogrodzie w stylu naturalistycznym lub wiejskim. Trojeść krwista rośnie szybko i rozrasta się łatwo, dlatego też można ją wykorzystać do zazielenienia nieużytków. Dobrze znosi teren podmokły, dlatego też świetnie nadaje się do dekoracji oczek wodnych. Trojeść sprawdza się także jako kwiat cięty do wazonu.

Ciekawe zastosowanie trojeści obecnie i w czasach historycznych

Trojeść wykorzystywana była od wieków przez Indian amerykańskich. Indianie wykorzystywali te rośliny do wyrobu sznurów, płótna, a puchem wypychali materace. Znali oni również receptury na leki z trojeści oraz umieli ją tak przyrządzić, że nadawała się do jedzenia, mimo że większość gatunków trojeści to rośliny trujące. Mleczny sok oraz różne części tej rośliny są trujące dla zwierząt i ludzi. Młode liście można jeść na surowo lub po ugotowaniu, jednak korzystanie spożywcze z tej rośliny wymaga wiedzy i doświadczenia.

Obecnie z trojeści wyrabia się kauczuk. Trwają również badania nad przemysłowym wykorzystaniem włókien trojeści amerykańskiej do produkcji tkanin i innych wyrobów przemysłowych, gdyż ma ona potencjał podobny jak len i konopie. Z trojeści amerykańskiej robi się leki na choroby serca.

Jak wygląda trojeść

Jest to strzelista bylina o prosto wzniesionych pędach, które dorastają do wysokości około 1.5 metra. Liście są zazwyczaj wąskie i ostro zakończone, lancetowate lub eliptyczne. Niektóre gatunki trojeści są zimozielone, inne zrzucają liście na zimę.

Szczególną ozdobą trojeści są kolorowe, dekoracyjne kwiaty o skomplikowanej budowie. Przyjmują one kolory: biały, żółty, pomarańczowy, różowy, czerwony lub fioletowy. Kwiaty trojeści są nieco podobne do kwiatów hoi. Zebrane są w piękne, okazałe kwiatostany.

Nieco mniejszą rośliną jest trojeść bulwiasta, która dorasta do 60 cm wysokości. Jej nazwa pochodzi od bulwiastych korzeni. Od czerwca do lipca roślina wydaje piękne, pomarańczowe kwiatostany, które utrzymują się nawet do września. Ozdobą są także dekoracyjne owoce. Jest to gatunek stosunkowo najmniej toksyczny ze wszystkich trojeści.

Trojeść krwista jest wyższa, gdyż dorasta do około 1 metra wysokości. Kwitnie od lipca do września tworząc gęste i okazałe kwiatostany zebrane z różowych lub czerwonych kwiatków. Wyhodowano również odmiany kwitnące w kolorze białym. Kwiaty trojeści krwistej wydają piękny zapach o tonacji waniliowej.

Trojeść ozdobna - uprawa i wymagania

Jakie wymagania ma trojeść bulwiasta i krwista uprawiane w ogrodzie

Trojeść jest rośliną łatwą w uprawie, które ma łatwe do spełnienia wymagania uprawowe. Wymagania obu gatunków trojeści są podobne. Są jednak różnice, które warto znać. Trojeść bulwiasta bardzo dobrze znosi suszę. Nie znosi natomiast wilgoci i zastoin wody, dlatego wymaga gleby przepuszczalnej. Najlepiej stosować drenaż lub sadzić ją na pochyłych skarpach, gdzie woda się nie utrzymuje. Natomiast trojeść krwista woli ziemię lekko wilgotną i wymaga podlewania w czasie suszy. Będzie dobrze rosła na terenach podmokłych i właśnie do tego warto ją wykorzystać w ogrodzie o glebie mokrej i podmokłej. Dobrze sprawdzi się na mokrych łąkach lub przy oczku wodnym. Trojeść krwista jest mrozoodporna. Natomiast trojeść bulwiasta wymaga okrycia na zimę.

Z uwagi na system korzeniowy trojeść nie lubi przesadzania. Oba gatunki wymagają miejsca osłoniętego, aby wiatr nie połamał wysokich pędów. Wymagają również podpór, gdyż łodygi mogą się złamać pod ciężarem okazałych kwiatów. Trojeść nie nadaje się do sadzenia w cieniu.

Wymagania uprawowe trojeści krwistej:

• stanowisko słoneczne, nie może rosnąć w cieniu,
• miejsce zaciszne i osłonięte od wiatru,
• gleba średnio żyzna, piaszczysto-gliniasta,
• nawożenie organiczne lub nawozy z potasem i fosforem,
• wymaga podpór, aby pędy nie złamały się pod ciężarem kwiatostanów,

Trojeść rozmnażamy z nasion. Roślina ta wysiewa się również sama. W sklepach ogrodniczych możemy nabyć sadzonki w cenach około 4 - 7 zł. Na Allegro sadzonki trojeści występują w cenach od 4 do 12 zł. Rośliny te są również narażone na choroby i szkodniki. Wrogiem trojeści bulwiastej jest mączlik, zaś krwistej mszyce.

Trojeść jest piękną, wysoką byliną o okazałych, kolorowych kwiatostanach. W Polsce możemy uprawaić trojeść bulwiastą i krwistą, gdyż ekspansywna trojeść amerykańska jest zakazana. Są to wysokie, okazałe rośliny łatwe w uprawie, które sprawdzają się do dekoracji rabat i jako kwiaty do wazonu.

Trawnik to klasyka w każdym ogrodzie. Istnieją jednak rozwiązania, które będą dla niego ciekawą alternatywą. Jednym z nich jest posadzenie roślin okrywowych i zadarniających. Taką rośliną jest bez wątpienia tojeść. Urokliwa bylina o licznych zastosowaniach. Zdecydowanie warto sprowadzić ją do ogrodu, bowiem nie sprawia problemów podczas uprawy. Dla potwierdzenia tych słów przedstawiamy jej odmiany i wymagania uprawowe. Wspominamy też o sposobach pielęgnacji.

Tojeść w naturze i w ogrodzie

Tojeść to rodzaj ciekawych roślin okrywowych zaliczanych do licznej rodziny pierwiosnkowatych. Niektóre ujęcia taksoniczne wyróżniają około 150 gatunków należących do tej grupy. Interesujące nas rośliny mocno rozprzestrzeniły się na półkuli północnej. Spotyka się je w rejonach o klimacie umiarkowanym i podzwrotnikowym. Najwięcej bylin tego rodzaju można zobaczyć w Chinach. Gatunkiem typowym jest tojeść pospolita, która zasięgiem występowania obejmuje całą Europę. Oprócz tego rośnie w części Azji oraz północnej Afryce. W Polsce jest gatunkiem rodzimym rozpowszechnionym na obszarze całego kraju.

Tojeść pospolita(Lysimachia vulgaris) w naturze porasta leśne drogi, kamieniste podłoża, rowy. Najbardziej lubi ziemie ze stojącą wodą, bagna i torfowiska. W ogrodach najlepiej czuje się na obrzeżach oczek wodnych i rabatach bylinowych umiejscowionych w półcieniu lub nasłonecznionych.  Nie przeszkadzają jej ziemie ciężkie i gliniaste. Opisywana roślina dorasta do około 150 cm wysokości. Na jej łodygach rozwijają się szerokie lancetowate liście. W okresie kwitnienia, od czerwca do sierpnia, pojawiają się żółte lub białe kwiaty zebrane w wiechowate kwiatostany.

Tojeść pospolita wykazuje pewne właściwości lecznicze. Z ziela, które można kupić w aptekach sporządza się napary. Wykorzystuje się je w celu złagodzenia kaszlu. Picie herbatek z tojeści wspomaga leczenie dolegliwości stawów. Napary stosuje się też zewnętrznie. Służą do pielęgnacji i leczenia skóry. Ta roślina nie jest jedynym gatunkiem pierwiosnkowatych występującym w naszym kraju. W ogrodach uprawiane są też inne, jak chociażby tojeść orszelinowa, rozesłana, kropkowana czy tojeść bukietowa. Warto, zatem poświęcić im nieco więcej miejsca.

Tojeść kropkowana, orszelinowa, rozesłana i inne

Tojeść kropkowana jest ekspansywną byliną, przez co stosuje się ją do zadarniania dużych przestrzeni. Może dorastać do 120 cm wysokości, wytwarza dekoracyjne, jasno żółte kwiaty. Jej ciekawą odmianą jest kwitnąca od czerwca do sierpnia tojeść kropkowana „Alexander”. Ona z kolei osiąga wysokość 80 cm. Ma charakterystyczne zielone liście z kremowymi obrzeżami. Najlepiej rośnie na wilgotnych stanowiskach. Kolejną ciekawą propozycją jest tojeść orzęsiona(Lysimachia ciliata). Ta bylina ozdobna dorasta do 120 cm wysokości. W okresie kwitnienia wytwarza żółte kwiaty z czerwonymi znaczeniami. Tymczasem jej liście wyróżniają się orzęsionymi ogonkami. Polecane odmiany to „Firecracker”, „Purpurea”.

Ogromne walory dekoracyjne oferuje tojeść orszelinowa. W naturze rośnie w Japonii oraz Chinach. Spotyka się ją na nasłonecznionych zboczach górskich, w wąwozach i lasach. Dorasta do 80 cm wysokości, kwitnie od lipca do września. W tym czasie wytwarza białe kwiaty. Przyjmie się na każdym podłożu poza mocno piaszczystym i kamienistym. Najbardziej lubi stanowiska lekko zacienione lub nasłonecznione w pobliżu oczek wodnych. Ciekawa jest również tojeść bukietowa będąca naszym rodzimym gatunkiem. Osiąga 30-70 cm wysokości, pokrywa się jasnożółtymi kwiatami i lancetowatymi liśćmi.

Tojeść rozesłana(lysimachia nummularia) różni się od gatunków opisywanych powyżej. Jest to, bowiem bylina płożąca, której pędy osiągają około 60 cm długości. Gdy kwitnie, od czerwca do sierpnia, tworzy gęste runo. Sięga 5 cm wysokości i może z powodzeniem zastąpić tradycyjny trawnik. Ta roślina charakteryzuje się drobnymi, okrągłymi liśćmi. Żółte kwiaty z czerwonymi kropkami wyrastają w kącikach liści. Odmiany często uprawiane w ogrodach to między innymi tojeść „Aurea” i „Goldilocks”. Wstęp już za nami, czas, więc sprawdzić, jakie wymagania uprawowe ma ta tojeść płożąca.

Tojeść płożąca – stanowisko, uprawa, pielęgnacja

Tojeść płożąca w naturze rośnie nad brzegami strumieni i stawów. Rozwija się na wilgotnych łąkach i w lasach. Tojeść rozesłana jest też rośliną o wielu zastosowaniach ogrodowych. Może rosnąć na skalniakach, przy ścieżkach ogrodowych, na brzegach oczek wodnych. Dobrze czuje się pod drzewami, na rabatach i w kompozycjach pojemnikowych. Najlepiej rośnie i kwitnie na stanowiskach lekko zacienionych. Trzeba jednak pamiętać, że jest to gatunek ekspansywny. Jeśli pozostawi się ją samej sobie szybko rozprzestrzenia się w całym ogrodzie. Warto jednak zająć się jej uprawą a jej najważniejsze zasady opisujemy poniżej.

Lysimachia nummularia preferuje gleby wilgotne i żyzne. Zalecany odczyn powinien utrzymywać się w granicach obojętnego. Odmiana „Aurea” może rozwijać się na ziemiach lekko kwaśnych i zasadowych. Tojeść rozesłana nie powinna być sadzona w pobliżu innych roślin. Będzie, bowiem zajmować sąsiednie rabaty. Co ważne jest to gatunek w pełni mrozoodporny. Warto jednak okrywać pędy na zimę. Bez tego zabezpieczenia uschną i gdy przyjdzie wiosna będą musiały rosnąć na nowo od korzenia. Opisywaną tojeść zaleca się sadzić wprost do gruntu. Bardzo łatwo się rozmnaża, jej długie pędy samoistnie wypuszczają korzenie. Wymagania uprawowe za nami, czas na pielęgnację.

By bylina rosła prawidłowo trzeba dbać by miała stale wilgotne podłoże. Co prawda poradzi sobie z krótkimi przesuszeniami ziemi, lecz lepiej do nich nie doprowadzać. W pielęgnacji bardzo ważne jest regularne przycinanie pędów. Dzięki temu tojeść rozesłana nie zajmie sąsiednich rabat. Co ważne ta bylina jest odporna na przycinanie kosiarką. Jeśli zaś chodzi o nawożenie to przeprowadza się je sporadycznie, co kilka lat. Jeśli roślina zacznie słabiej kwitnąć jest to znak, że trzeba ją zasilić nawozem. I to w zasadzie wszystko w kwestii pielęgnacji. Widać, więc, że tojeść rozesłana nie sprawia większych problemów w uprawie. Zatem idealnie nadaje się do ogrodu.