Żurawki

Żurawki - opis, uprawa, stanowisko, zimowanie, porady

Z daleka mogą przypominać karbowaną sałatę, ale nie nadają się do jedzenia. Żurawki stosuje się jako ozdobę ogródków skalnych. To kolorowa, całoroczna ozdoba ogrodu. W poniższym artykule przedstawiamy najpopularniejsze gatunki i odmiany.

Wygląd, odmiany i gatunki

Żurawki mają bardzo charakterystyczny wygląd. Ich liście są karbowane, najczęściej też klapowane. To znaczy, że wcięcia sięgają na co najmniej 1/3 szerokości blaszki. Dodatkowo ozdobnego charakteru nadają im różnorodne kolory. Żurawki mogą mieć liście bordowe, ciemno- i jasnozielone. Niektóre odmiany są nawet bordowo srebrzyste.

Dopełnieniem przyciągającego uwagę wyglądu są kwiaty. Rosną groniaście na długich, najczęściej nagich, łodygach. Dzięki temu z daleka sprawiają wrażenie zawieszonych nad kępą liści.

Żurawki rosną w kępach, lubią dobrze nasłonecznione lub półcieniste (jasne liście potrzebują więcej światła) ogródki skalne i próchniczą, przepuszczalną ziemię.

Istnieje wiele odmian i gatunków roślin z tego rodzaju. W poniższej tabeli przedstawiamy najpopularniejsze z nich:

Jak widać powyżej – zróżnicowanie w ramach jednego gatunku jest dość duże. Dlatego dla celów uprawowych najczęściej wybiera się roślinę według odmian o pożądanych cechach. Wiele dekoracyjnych odmian znajdziemy też pod wspólną nazwą Żurawka ogrodowa. Tym mianem określa się różne krzyżówki dobrane tak, żeby najlepiej prezentowały się w ogrodzie. Żurawki ogrodowe nie są osobnym gatunkiem, tylko zbiorczą nazwą odmian hybrydowych. Spośród nich warto sprawdzić:

• Key Lime Pie – o liściach jasnozielonych, przypominających pelargonie
• Citronelle – o liściach jasnożółtych
• Binoche – o ciemnych, wielotonowych liściach (fiolet, bordo, czerń)
• Snow Storm – liście żółte z ciemnozielonymi plamkami

Odmiany hybrydowe to grupa, która nieustannie się rozrasta. Jeżeli chcemy mieć ładną, egzotyczną żurawkę w ogródku, warto śledzić na bieżąco jakie żurawki ogrodowe proponują sklepy ogrodnicze.

Uprawa żurawki

Roślina o tak dużej ilości różnorodnych odmian jest zwykle bez problemu dostępna w sklepach ogrodniczych. Można ją też zamówić przez internet. Cena różni się w zależności od odmiany, źródła i stopnia rozwoju rośliny. Zwykle nie jest droga – od 10 do 15 zł za sadzonkę.

Chociaż żurawki są odporne na słońce i na mróz, to nie można zakładać, że jakoś sobie poradzą. Kupując konkretną odmianę trzeba zwrócić uwagę czy lubi stanowisko półcieniste czy słoneczne oraz jakie ma wymagania odnośnie gleby. Jeżeli chodzi o zimowanie, to najlepiej ją okryć. Wymagają tego zwłaszcza młode roślinki. Najlepiej z mrozem radzi sobie żurawka krwista. Jednak zdania wśród ogrodników są podzielone. Jeżeli zaczynacie przygodę z tą rośliną, to po prostu sprawdźcie na niewielkiej próbce jak sobie poradzi z mrozem.

Koniecznie trzeba jej zapewnić przepuszczalną glebę, najlepiej próchniczą, dość żyzną. Wszystkie żurawki preferują glebę o odczynie zbliżonym do obojętnego.

Sadzenie w rozstawie około 30 cm, do ok. 12 roślin na metr kwadratowy. Te wyliczenia mogą się różnić w zależności od docelowej średnicy kępy (która zależy od odmiany). Nasiona i sadzonki sadzimy wiosną. Jesienią można rozmnażać roślinę z sadzonek pędowych.

Mimo powyższych zastrzeżeń uprawa żurawki nie powinna sprawić większego kłopotu. Wśród roślin ogrodowych te są jednymi z mniej wymagających.

Pielęgnacja i nawożenie

Poszczególne etapy pielęgnacji żurawki można podzielić według kalendarza.

Podcinanie na wysokości około 10 cm przeprowadzamy przez okresem rozwoju liści. Najlepszą porą do tego jest luty. Podcinanie nie jest konieczne, ale dzięki temu roślinki będą bardziej rozkrzewione. Dobrze, żeby nożyce, których używamy były zdezynfekowane. Wówczas unikniemy przenoszenia grzybów, które mogłyby zarazić żurawkę.

Wiosną powinno się też usunąć zgniłe liście, a łodygi po zeszłorocznych kwiatach ściąć nisko nad ziemią.

Żurawka nie jest bardzo wymagająca, warto jednak nawozić ją płynnymi nawozami w okresie od marca do maja (przed kwitnieniem). Dobrze sprawdzą się nawozy o przedłużonym działaniu oraz uniwersalny, ekologiczny biohumus.

Wiosną jest też czas na rozmnażanie żurawek. Rośliny co 3-4 lata wykopujemy z ziemi i przesadzamy. W tym czasie można oderwać lub odciąć pędy. Takie sadzonki wkładamy od razu do żyznej, przekopanej ziemi i oczywiście podlewamy. Jeżeli zgapiliśmy się wiosną, to oddzielanie pędów można jeszcze przeprowadzić jesienią.

Lato to przede wszystkim okres kiedy żurawki mogą się zaprezentować w pełnej krasie – czy to jako kwiaty cięte czy jako ozdoba rabat. Do zadań ogrodnika należy głównie zapewnienie odpowiedniej wilgotności gleby i zwrócenie uwagi czy nie pojawiły się szkodniki.

Zimą okrywamy roślinki białą agrowłókniną lub gałęźmi iglaków (stroiszem). Unikajmy okrywania liśćmi roślin zimozielonych, ponieważ mogą przenosić choroby i sprawić, że żurawki zaczną gnić. Donice można też zabezpieczać styropianem. Okrywanie przeprowadza się zwykle w listopadzie lub od czasu kiedy zaczynają się utrzymywać niewielkie przymrozki.

Kompozycje z żurawką

Zróżnicowany wygląd pozwala na dowolne aranżacje z kilku odmian żurawki lub na łączenie je z innymi roślinami. Niektóre odmiany nadają się też jako dodatek do bukietów. Piękne kompozycje można układać zwłaszcza z żurawki krwistej. Różne odmiany tej rośliny sprawdzą się również jako ozdoba balkonów i tarasów. Donice z wielokolorowymi liśćmi z pewnością nadadzą balkonowi oryginalnego wyglądu.

Żurawka nadaje się do aranżacji klombów. Można ją sadzić pod krzewami i drzewami – o ile nie ma konfliktu co do wymagań glebowych i stanowiskowych. Dobrze czuje się w towarzystwie iglaków, bukszpanu. Można ją też łączyć z klonami, wierzbą „Hakuro-nishiki”, lilakiem, jałowcem. Jeżeli chodzi o krzewinki i niższe rośliny, to paprocie, funkie i bodziszki będą dla żurawek dobrym towarzystwem. Ciekawie wygląda też w zestawieniu z ozdobnymi trawami. Szczególnie dobrze żurawki czują się w skalniakach. W otoczeniu skał i innych roślin skałolubnych wyglądają szczególnie intrygująco.

Warto zwrócić uwagę na kwitnienie poszczególnych gatunków tej rośliny. Można tak dobrać kompozycję, żeby wszystkie kwiaty zakwitały w jednym czasie lub naprzemiennie. Dzięki temu będziemy mogli się cieszyć dłużej kwitnącą rabatą lub klombem, a w zimie liście żurawki zachowają swój żywy kolor.

W bukietach można wykorzystać zarówno liście jak i kwiaty. Tutaj można bardziej puścić wodzę wyobraźni, bo odpada troska o wymagania glebowe.

Zielona ściana z żurawki

Jeżeli chodzi o kompozycje z użyciem tych roślin, to świetnie nadają się one na tzw. ogrody wertykalne. Nieważne czy masz po prostu mało miejsca przed domem, czy chcesz wzmocnić wizualnie zagęszczenie zieleni. Żurawki przyjdą zawsze z pomocą. Wyższe odmiany można posadzić na rabacie, obok paproci czy iglaków. Karłowate, zwłaszcza skałolubne, świetnie sprawdzą się jako ozdoba zielonej ściany.

Budując ogród wertykalny z łączonych gazonów, możemy stworzyć kompozycję podobną do ściany porośniętej winem. Jednocześnie mamy większy dostęp do pielęgnacji poszczególnych elementów i w razie czego możemy wymienić zniszczone okazy na zdrowe. Możliwość umieszczania różnokolorowych roślin w poszczególnych gazonach pozwala też tworzyć bardziej zaawansowane kompozycje kolorystyczne.

Żurawka ogrodowa, to roślina, która cieszy się ogromną sympatią ogrodników. Nic dziwnego, te rośliny ogrodowe mają bardzo małe wymagania i są bardzo wytrzymałe. Na dodatek wyróżniają się ogromną dekoracyjnością, a liczne odmiany żurawki pozwalają na stworzenie wyjątkowej kompozycji w cienistych zakątkach ogrodu. Dowiedz się, na czym polega pielęgnacja żurawki jak się sprawdza w uprawie i poznaj najciekawsze odmiany.

Żurawka Heuchera – kilka słów o gatunku

Żurawka ogrodowa to wyjątkowa bylina, która świetnie sprawdza się w każdym ogrodzie, parku i na każdym skwerze. Od łacińskiej nazwy mówi się na nią czasami żurawka Heuchera. Potrzebuje stosunkowo mało opieki, nie ma także szczególnych wymagań glebowych. Są to rośliny ogrodowe zimozielone, co oznacza, że to jeden z niewielu gatunków, który jest ozdobny przez cały rok, także zimą.

Najbardziej dekoracyjną częścią rośliny bez wątpienia są jej liście – mają sercowaty i klapowaty kształt, jednak poszczególne odmiany żurawki mogą się znacznie między sobą różnić pod tym względem. Zasługują na uwagę ze względu na kolor – poza standardowymi odcieniami koloru zielonego, mogą być żółte, czerwone, fioletowe i niebieskie, popularne są także odmiany z ciekawym wzorem na powierzchni. Roślina nie jest zbyt duża – jej maksymalna wysokość to około 40 cm. Żurawka w ogrodzie tworzy dość zwartą, gęstą kępę, co także zwiększa jej dekoracyjność.

Te kwiaty ogrodowe czasami kwitną, jednak nie jest to szczególnie efektowny wygląd. Wiechowate kwiatostany pojawiają się od czerwca do kwietnia (sporadycznie od maja) – są drobne, zielone, białe lub różowe, nieszczególnie atrakcyjne. Jedynie żurawka drżączkowata wyróżnia się ozdobnymi kwiatami. Największą zaletą żurawki jest fakt, że jest to roślina ozdobna przez cały rok, niezależnie od kwitnienia. Żeby jednak pokazała całe swoje piękno, należy posadzić ją w większej grupie. Możesz swobodnie mieszać gatunki i odmiany – w takim wielobarwnym zestawieniu będzie wyglądała najpiękniej, szczególnie żurawka drobnokwiatowaczy żurawka krwista (heuchera sanguinea). Dobre tło, jeśli chodzi o odmiany żurawek o ozdobnych liściach, będą stanowiły krzewy ozdobne i inne rośliny ozdobne, kwitnące na wiosnę.

Bogactwo kolorów, czyli odmiany żurawki

Żurawka Heuchera i jej drugi gatunek – żurawka drżączkowata to rośliny ogrodowe, które są wdzięcznym materiałem do badań dla botaników i hodowców. Dlatego z roku na rok przybywa ich wspaniałych odmian. Obecnie jest ich na rynku bardzo dużo, więc z pewnością znajdziesz taką, która cię zauroczy i będzie świetnie wyglądała w twoim ogrodzie. Dodatkowo warto wiedzieć, że pojawiają się odmiany bardziej odporne na zimno i wiatr, dlatego rośliny nadają się także do uprawy w mniej ciepłych zakątkach kraju.

Najbardziej popularne są żurawki o bordowych liściach – na pierwszy plan wysuwają się tutaj takie odmiany jak Obsidian czy Palace Purple. Równie powszechne są te, które mają różowe i pomarańczowe liście. Jeżeli zależy ci na takich właśnie nieszablonowych barwach w ogrodzie, skuś się na odmiany Georgia Peach lub Creme Brule.

Niektóre odmiany żurawki są oryginalne nie ze względu na kolor liści, ale ich fakturę. Na przykład odmiany Sashay lub Purple petticoats są dekoracyjne pofałdowane i pomarszczone. Co ciekawe, istnieją odmiany żurawki, które zmieniają barwę w trakcie sezonu. Jedną z nich jest Autum Leaves, odmiana, która zmienia kolor pod koniec lata.

Sadzonki żurawki, czyli wybór stanowiska

Żurawka ogrodowa, a także żurawka drżączkowata, potrzebują odpowiedniego stanowiska. W zasadzie mają małe wymagania i są dość odporne na niesprzyjające warunki uprawy, jednak na wstępie należy zapewnić im odpowiednie miejsce, w którym mogą się rozwijać. Wtedy ich pielęgnacja będzie bardzo łatwa i nie będzie wymagała zbyt dużo pracy.

Te kwiaty ogrodowe najlepiej czują się w półcieniu. Odmiany żurawki o ciemniejszych liściach mogą zajmować stanowiska bardziej zaciemnione, jaśniejsze potrzebują przejściowego słońca. Ale nie za wiele. Żurawka ogrodowa to jedna z niewielu roślin, które dobrze czują się na takich stanowiskach, dlatego więc są takie popularne. Podłoże, do którego wsadzisz sadzonki żurawki koniecznie musi być przepuszczalne, optymalnie o dość wysokim poziomie próchnicy. Te rośliny ogrodowe dobrze rosną na podłożu o odczynie obojętnym i średnim poziomie wilgotności. Nie potrzebują zbyt dużo wody ani szczególnego nawożenia.

Pielęgnacja żurawki w ogrodach

Jak pielęgnować żurawkę? Żurawki to kwiaty ogrodowe wyróżniające się stosunkowo niskimi wymaganiami. Ich pielęgnacja jest bardzo prosta. Żadne gatunki żurawki nie są bardzo skomplikowane ani wymagające, także żurawka drżączkowata nie potrzebuje zbyt dużo uwagi. W ogrodach nie potrzebują raczej podlewania, chyba, że w bardzo upalne dni. Jeżeli sadzonki żurawki są zasadzone w miejscu, które jest nasłonecznione przez większą część dnia, należy także je regularnie nawadniać. Dzieje się tak, ponieważ podłoże szybko przesycha, a żurawka ogrodowa potrzebuje dość dużo wody. Warto jednak wiedzieć, że z wilgotnością także nie warto przesadzać, ponieważ najbardziej typowe choroby roślin wynikają właśnie z tego.

Kolejnym zabiegiem pielęgnacyjny, który należy przeprowadzać od czasu do czasu, jest przesadzanie. Te rośliny ogrodowe są długowieczne i mogą być na jednym stanowisku nawet kilkadziesiąt lat. Jednak warto wiedzieć, że z biegiem czasu mogą zacząć się przerzedzać – powoli zamierają wewnętrzne liście, a cała roślina traci swoje walory estetyczne. Przesadzenie na inne miejsce może jednak pomóc.

Te kwiaty ogrodowe wymagają także przycinania. Robi się to wiosną, najlepiej jeszcze przed rozpoczęciem okresu wegetacyjnego. Wtedy trzeba usunąć stare pędy, żeby zrobić miejsce dla nowych przyrostów. Żurawka w ogrodzie może wtedy się rozwinąć i szybciej odnawia się przed zimą. Chociaż zimozielona, żurawka w ogrodzie nie zawsze jest w pełni mrozoodporna, może więc delikatnie przemarzać lub długo odradzać się po zimie. Dlatego warto wsadzić ją do doniczki i w pojemniku zadołować w ziemi. W ten sposób roślina będzie wolniej się rozwijała, ale jednak będzie bardziej odporna na choroby i mróz.

Rozmnażanie żurawki – nasiona czy sadzonki?

Nasiona nie są najbardziej efektywną metodą na rozmnażanie żurawki. Chociaż oczywiście można je kupić w sklepie ogrodniczym i samodzielnie wyhodować okaz, zajmuje to dużo czasu i jest dość wymagające. Poza tym – kupując nasiona, nie wiesz, jak będzie wyglądała roślina. A jest ona podobna do rośliny matecznej, więc żurawka w ogrodzie najczęściej jest rozmnażana przez podział starych już kęp. Jeżeli jednak zdecydujesz się sięgnąć po nasiona, kup materiał siewny raczej w sklepie, a nie pobieraj go od swoich roślin – będziesz miał większą pewność, że zabieg się uda. Rozmnażanie żurawki z nasion wymaga najpierw przygotowania w domu małych sadzonek, które należy chronić przed niesprzyjającymi warunkami pogodowymi. Rozmnażanie żurawek wymaga nieco czasu,

To kwiaty ogrodowe, które często wytwarzają ozdobne rozetki. Jeżeli więc zauważysz, że twoja roślina ma ich kilka – chociaż na dobrą sprawę wystarczą dwa, to możesz swobodnie ją podzielić. Najlepiej w taki sposób, by każda rozetka była osobno. Takie rozmnażanie żurawki jest bardzo szybkie i efektowne – z jednej rośliny pozyskujesz co najmniej dwie sadzonki, które możesz posadzić w innym miejscu. To rozmnażanie żurawki należy przeprowadzić dość ostrożnie, tak, by w trakcie podziału roślin nie uszkodzić korzeni. Każda roślina powinna mieć osobną bulwę i korzenie, dzięki czemu lepiej się przyjmie na nowym stanowisku. Rozmnażanie żurawki nie jest więc takie łatwe, ale w większości przypadków się udaje. Małe żurawki nie powinny być narażone na intensywne nasłonecznienie.

Żurawka w ogrodzie – zastosowanie

Rozmnażanie żurawki powoduje powstanie kilku małych roślin, które warto od razu posadzić w ogrodzie. Te kwiaty ogrodowe lubią swoje towarzystwo i można zrobić z nich efektowne połączenie, jednak równie dobrze można połączyć je z innymi roślinami. Żurawka w ogrodzie jest dość specyficzna, ponieważ rośnie w półcieniu, a niewiele jest takich roślin. Możesz jednak znaleźć liczne kwiaty cebulowe, które będą świetnie wyglądały na jej tle. Trawy ozdobne są także świetnym towarzystwem dla żurawki. To rośliny ogrodowe, które podobnie nie mają szczególnych wymagań uprawowych.

Trawy ozdobne i żurawka są świetnymi roślinami na skalniak lub wyjątkową rabatę ozdobną z liści. I chociaż jest to niezwykle widowiskowe zjawisko, które łączy w sobie bardzo liczne kolory, warto uzupełnić je o kwiaty cebulowe. Dzięki temu rabata będzie jeszcze bardziej atrakcyjna i zwracająca uwagę, zwłaszcza wiosną. To rozwiązanie sprawia, że w zacienionych miejscach ogrodu będzie ciągle przepiękny misz-masz kolorów i odcieni, a także różnych faktur, na które każdy zwróci uwagę. Kolejną zaletą takiej aranżacji ogrodu jest fakt, że jest to roślina ozdobna przez cały rok. Nawet późną jesienią i zimą twój ogród będzie pełen życia.