Rośliny trujące

Ilustracja rośliny trujące

Rośliny trujące – grupa roślin zawierających substancje toksyczne dla człowieka. Niektóre z roślin mogą mieć szkodliwe działanie tylko po spożyciu pewnych części (np. owoców) lub większych ilości. Często rośliny zaliczane do trujących są jednocześnie używane do produkcji leków ziołowych (np. konwalia). To czy rośliny uzna się za trujące wiąże się również z kulturą ich użytkowania. Niektóre tracą właściwości toksyczne po poddaniu obróbce cieplnej lub fermentacji. Niektóre rośliny trujące mogą przypominać wyglądem jadalne. Zalecana jest szczególna ostrożność w spożywaniu roślin, których nie jesteśmy pewni.

Rośliny trujące - najpopularniejsze rośliny

Rośliny trujące - pozostałe rośliny

Zobacz inne kategorie roślin

Rośliny trujące - opis, występowanie, działanie, porady praktyczne

Są wśród kwiatów doniczkowych, można je spotkać na łące, w lesie, w ogrodzie. Rośliny trujące to wszystkie rośliny, które zawierają substancje niebezpieczne dla człowieka. Ich działanie jest zróżnicowane – od lekkich zaburzeń pokarmowych po zatrzymanie funkcji życiowych. Ponadto rośliny trujące mogą przypominać jadalne i wtedy są najbardziej niebezpieczne.

Rośliny trujące w Polsce

W Polsce rośnie wiele roślin, które w całości lub częściowo są niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka. Szczególnie łatwo natknąć się na nie w lesie, gdzie przypominają popularne krzewy i krzewiny owocowe (borówki, aronię, wiśnię). Przykładem takich roślin są:

  • Szakłak pospolity
  • Wawrzynek wilczełyko
  • Wiciokrzew pospolity
  • Pokrzyk wilcza jagoda
  • Kruszyna pospolita.

Rośliny trujące, rosnące w lesie, mogą też przypominać czosnek niedźwiedzi, są to:

  • Konwalia majowa
  • Konwalijka dwulistna
  • Kokoryczka wonna
  • Kokoryczka wielokwiatowa

Osoby zbierające dzikie zioła powinny uważać na wiele gatunków, które do złudzenia przypominają te lecznicze. Rekordzistą jest tutaj skrzyp błotny – trujący zarówno dla ludzi jak i bydła domowego. Zaledwie detalami różni się od popularnego w domowym ziołolecznictwie skrzypu polnego. Oba występują naturalnie w Polsce i można je łatwo ze sobą pomylić.

Poza tym są rośliny, które mogą się wydawać jadalne, ale absolutnie nie należy ich próbować. Może jedną z popularniejszych jest trzmielina pospolita. Ten krzew o pięknych, malinowo-czerwonych torebkach owocowych, zawiera glikozydy, które w większej dawce grożą śmiertelnym zatruciem.

Niebezpieczne dla człowieka rośliny ogrodowe i doniczkowe

Kuzynki trzmieliny pospolitej, występującej dość powszechnie w Polsce, są używane jako ozdobne i miododajne rośliny ogrodowe. Trzmielina jest chętnie wybierana ze względu na odporność upraw i walory estetyczne. Jednak, podobnie jak jej dzika kuzynka, zawiera trujące glikozydy.

Szczególnie niebezpieczną rośliną ogrodową może być laurowiśnia wschodnia. Jej nazwa sugeruje, że jest to krzew owocowy. Białe kwiaty, a potem czarne, błyszczące owoce (jak u czeremchy) rosną w podłużnych gronach. Od wiśni można ją łatwo odróżnić, bo jest zwykle utrzymywana w formie krzewu na szpalery i żywopłoty.

Jeżeli chodzi o rośliny trujące w ogrodzie, to równie zdradliwy jest winobluszcz, zwany dzikim winem. Jego owoce nie nadają się do jedzenia na surowo. Chociaż po poddaniu odpowiedniej obróbce nadaje się na przetwory (podobnie jak jarzębina). Skoro już mowa o roślinach pnących, to nie tylko winobluszcz, ale bluszcz właściwy stanowią zagrożenie dla człowieka. Bluszcz pospolity, chętnie używany jako roślina okrywowa do ogródków skalnych, na ściany i ogrodzenia. Jego liście, a przede wszystkim owoce zawierają m.in. saponiny tryterpenowe oraz związki poliacytelowe. Sok zawarty w łodygach zawiera substancje podrażniające skórę (do wystąpienia bąbli włącznie). Dlatego przesadzanie lub przycinanie bluszczu zawsze przeprowadzamy w rękawiczkach.

Bluszcz może być uprawiany również jako roślina doniczkowa. Są jednak inne rośliny zielne, krzewinki i krzewy doniczkowe, które zawierają trujące substancje o różnym działaniu.

Rośliny trujące wśród doniczkowych to przede wszystkim okazy egzotyczne: skrzydłokwiat, anturium czy alokazja. Należy uważać również na psianki (koralową i paprykową), które wyglądem przypominają krzaczki owocowe pomidorów koktajlowych lub papryczki.

Substancje trujące w roślinach

Rośliny trujące najczęściej wytwarzają toksyczne substancje (fitotoksyny) jako jedną z form obrony przed szkodnikami. Warto pamiętać, że substancje te wytwarza również wiele roślin uznawanych za jadalne. Wiedząc jak działa substancja można łatwiej rozpoznać objawy zatrucia. Oto kilka przykładów fitotoksyn:

  1. Saponiny – występują zarówno w roślinach jadalnych (szpinak, buraki, kapusta) jak i w chwastach (kąkol). Obniżają poziom cholesterolu we krwi, ale też powodują hemolizę (nieprawidłowy rozpad) czerwonych krwinek. Mogą wpływać niekorzystnie na układ nerwowy.
  2. Glikozydy – znanym glikozydem jest między innymi amigdalina, która pod wpływem soków trawiennych tworzy m.in. silnie toksyczny cyjanowodór.
  3. Lektyny – występują głównie w roślinach strączkowych, ale też w pomidorach, ziemniakach czy zbożach. Zatrucie lektynami osłabia system immunologiczny.
  4. Pochodne funarokumaryny – mogą być fotouczulające i powodować raka skóry. Z roślin jadalnych występują m.in. w selerze, pietruszce czy cytrusach.
  5. Kwas szczawiowy – występuje w wielu roślinach (rabarbar, szczaw, szpinak). W dużych ilościach może działać drażniąco na skórę, a po spożyciu prowadzić do odkładania kamieni w nerkach.

Rośliny mogą też wytwarzać substancje alergenne, które są bezpieczne dla większości populacji, ale mogą być śmiertelne dla osoby uczulonej.

Załóż kontoużytkownika
  • Komentuj pod własnym nickiem
  • Otrzymuj powiadomieniach o odpowiedziach na Twoje komentarze
Załóż konto