Byliny ozdobne
- Kocimiętka właściwabylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Kocimiętka właściwa posiada zdolności wabienia pszczół i kotów, a jednocześnie odstraszania much, komarów i karaczanów. Ziele kocimiętki zawierające olejki eteryczne i inne substancje, stosowane jest do celów leczniczych oraz jako przyprawa w kuchni. Zebrane w kwiatostany białe do delikatnie liliowych kwiaty stanowią ozdobę ogrodowych rabat.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Werbena patagońskabylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Werbena patagońska albo argentyńska jest filigranową, efektowną rośliną rabatową. Latem kwitnie długo i obficie, wabiąc roje owadów. Zachwyca możliwością tworzenia różnorodnych kompozycji z innymi bylinami. W naszych warunkach zwykle przemarza, jednak odnawia się co roku z nasion.
bylina Trudność uprawy: średnia - Szałwia omszonabylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Chociaż jest blisko spokrewniona ze znaną w kuchni, aptece i kosmetyce szałwią lekarską, to jednak szałwia omszona jest rośliną wyłącznie ozdobną. Nie jest ani jadalna, ani lecznicza, ale jej fioletowoniebieskie kwiatostany doskonale nadają się na ogrodowe rabaty. Może stanowić podszyt dla róż albo obwódkę dla innych bylin.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Juka karolińskabylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Juka karolińska wnosi do ogrodu powiew egzotyki. Jako roślina wiecznie zielona stanowi ozdobę przez cały rok. Szczególnie efektownie wygląda w okresie kwitnienia. Dodatkową zaletą jest duża odporność na suszę i mróz.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Tojad najmocniejszybylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Rosnący dziko w górach i na podgórzu tojad niebieski jest zaliczany do klasyków ozdobnych bylin ogrodowych. Uroda oryginalnych, przypominających hełm kwiatów tojadu, łączy się z bardzo silną toksycznością całej rośliny. Jeśli w ogrodzie będą przebywać małe dzieci, lepiej zastąpić tę piękną bylinę bardziej bezpiecznym gatunkiem. Tojad niebieski jest długowieczny, a intensywność kwitnienia rośnie wraz z wiekiem.
bylina Trudność uprawy: średnia
- Goździk ogrodowy 'Pink Kisses'bylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Goździk 'Pink Kisses' jest odmianą o nieco drobniejszych niż inne kwiatach, ale za to kwitnącą długo i obficie. Jest bardziej odporny na mróz i lepiej zimuje od odmian o dużych kwiatach. 'Pink Kisses' przez całe lato rozwija półpełne, lekko pachnące kwiaty.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Werbena oszczepowatabylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Werbena lancetowata jest północnoamerykańską byliną dorastającą do 120 cm wysokości. Jest uprawiana jako roślina ozdobna o fioletowych kwiatach zebranych w wydłużone, kłosowate kwiatostany. Odmiany hodowlane mogą mieć kwiaty różowe albo białe.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Jeżówka purpurowa 'White Swan'bylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Jeżówka purpurowa 'White Swan' jest mniej znaną odmianą o białych kwiatach. Śnieżnobiałe płatki skierowane do dołu otaczają duży, brązowożółty, kolczasty środek. Zaletą białej jeżówki jest długie i obfite kwitnienie.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Ślaz piżmowybylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Pochodzący z rejonu śródziemnomorskiego ślaz piżmowy jest zadomowioną u nas byliną, uprawianą czasem jako roślina ogrodowa. Ozdobę stanowią różowe lub białe kwiaty o zapachu piżma - stąd nazwa gatunkowa.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Przymiotno Karwińskiegobylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Przymiotno Karwińskiego jest meksykańską byliną o pełnych wdzięku, delikatnych, podobnych do stokrotki kwiatach. Epitet gatunkowy upamiętnia niemiecko-austriackiego botanika Wilhelma Friedricha von Karwinsky von Karwin.
roślina jednoroczna, bylina Trudność uprawy: łatwa - Dzwonek szerokolistnybylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Dzwonek szerokolistny jest rodzimym gatunkiem dzwonka, jednak rzadko spotykanym na pojedynczych stanowiskach w liściastych lasach i zaroślach nad potokami. Ozdobę rośliny stanowią duże, smukłe, dzwonkowate kwiaty w jasnoliliowym kolorze, zebrane na szczycie wysokiej łodygi w luźne grono.
bylina Trudność uprawy: łatwa
Bylina warzywna
- Psianka podłużnabylinybyliny ogrodowebylina warzywna
Lubiąca ciepło, pochodząca z tropikalnych regionów psianka podłużna znana bardziej jako bakłażan albo oberżyna, jest coraz częściej uprawiana również w naszych ogrodach. W naturalnym środowisku jest byliną, jednak w naszych warunkach rośnie zwykle jako roślina jednoroczna.
bylina Trudność uprawy: średnia - Rabarbar kędzierzawybylinybyliny ogrodowebylina warzywna
Rabarbar kędzierzawy jest długowieczną byliną warzywną, która może rosnąć w tym samym miejscu przez kilkanaście lat. Atrakcyjność rabarbaru wynika z jego walorów smakowych oraz tego, że jest dostępny już wczesną wiosną. W Chinach znany od ponad tysiąca lat, do naszej części Europy trafił w XVIII wieku.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Karczoch zwyczajnybylinybyliny ogrodowebylina warzywna
Karczoch zwyczajny jest znanym od starożytności warzywem, którego częścią jadalną są części główki kwiatostanów albo ogonki liściowe. Oprócz walorów kulinarnych karczoch posiada również efektowny wygląd liści i kwiatów, i z powodzeniem może pełnić rolę rośliny ozdobnej w ogrodzie. Nazwa rodzajowa upamiętnia atrakcyjną nimfę o imieniu Cynara, która odrzuciła zaloty Zeusa i została przez niego zamieniona w kolczastego karczocha.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Chrzan pospolitybylinybyliny ogrodowebylina warzywna
Chrzan pospolity jest uprawianą w Europie od wielu wieków rośliną leczniczą i przyprawową. Korzeń chrzanu ma zastosowanie wewnętrzne i zewnętrzne w leczeniu wielu chorób. Ostry, charakterystyczny smak chrzanu stanowi cenny dodatek do rozmaitych potraw, sosów i sałatek. Uprawa chrzanu pospolitego w ogrodzie opłaca się, ponieważ tylko świeżo wykopany korzeń zawiera całe bogactwo smaku i aromatu.
bylina Trudność uprawy: łatwa
Owocowa
- Truskawka 'Rumba'bylinybyliny ogrodoweowocowa
Przypadkowe spotkanie w Holandii na początku XVIII wieku dwóch poziomek - chilijskiej (Fragaria chiloensis) i wirginijskiej (Fragaria virginiana) - stało się początkiem nowej hybrydy nazywanej krótko truskawką. Poziomki znane były już od starożytności, ale powiększenie ich smacznych i aromatycznych owoców stało się możliwe dopiero po odkryciu nowych gatunków w Nowym Świecie. Dzisiaj mamy do dyspozycji ponad 1000 odmian truskawek, a wśród nich bardzo cenioną 'Rumbę'.
bylina Trudność uprawy: średnia - Truskawka ‘Honeoye’bylinybyliny ogrodoweowocowa
Truskawka ‘Honeoye’ została wyhodowana w Stanach Zjednoczonych, w Europie uprawia się ją od ponad 40 lat. Bardzo wczesna odmiana wyróżnia się silnym wzrostem i wzniesionym pokrojem. Owoce są średniej wielkości, stożkowate, intensywnie czerwone i smaczne.
bylina Trudność uprawy: średnia - Truskawka pnącabylinybyliny ogrodoweowocowa
Odkąd w XVIII wieku w Holandii z dwóch gatunków poziomki powstała hybryda nazywana truskawką, wyhodowano wielką liczbę jej odmian, a wśród nich odmiany o wyjątkowo długich rozłogach. W 1947 roku niemiecki ogrodnik Reinhold Hummel z Weilimdorf wyhodował w wyjątkowo krótkim czasie sensacyjną, pnącą odmianę truskawki ‘Sonja Horstmann’. Będąca 76 lat temu światową nowinką truskawka pnąca, która tak naprawdę nie jest żadnym pnączem, stała się popularną rośliną ogrodową.
bylina Trudność uprawy: średnia - Truskawka 'Roxana'bylinybyliny ogrodoweowocowa
Truskawka 'Roxana' została wyhodowana przez włoskich ogrodników i jest odmianą średnio wczesną. Odznacza się doskonałą jakością dużych i słodkich owoców. Dodatkową zaletą tej odmiany jest odporność na przemarzanie i obfite owocowanie.
bylina Trudność uprawy: średnia - Truskawka 'Grandarosa'bylinybyliny ogrodoweowocowa
Truskawka 'Grandarosa' pojawiła się kilka lat temu ze skrzyżowania odmian ‘Granda’ i ‘Camarosa’. Jej owoce są duże, pomarańczowoczerwone, aromatyczne, słodkie i bardzo smaczne. Dodatkową zaletą odmiany 'Grandarosa' jest dobra odporność na choroby i niskie temperatury.
bylina Trudność uprawy: średnia
- Truskawka 'Senga Sengana'bylinybyliny ogrodoweowocowa
Truskawka 'Senga Sengana' jest niemiecką odmianą wyhodowaną w połowie XX wieku. Późny okres kwitnienia pozwala uniknąć uszkodzenia kwiatów przez przymrozki. Owoce są duże, intensywnie czerwone, słodkie i aromatyczne.
bylina Trudność uprawy: średnia - Truskawka 'Albion'bylinybyliny ogrodoweowocowa
Truskawka 'Albion' jest popularną i cenioną odmianą amerykańskiego pochodzenia powtarzającą owocowanie. Owoce są bardzo duże, o regularnej, stożkowej formie, intensywnie czerwone, słodkie i aromatyczne. Jej pędy można prowadzić jako zwisające albo pnące.
bylina Trudność uprawy: średnia - Truskawka 'Pineberry'bylinybyliny ogrodoweowocowa
Biała truskawka 'Pineberry' jest kultywarem znanej od XVIII wieku hybrydy dwóch poziomek - chilijskiej i wirginijskiej, a jej owoce, w odróżnieniu od zwykłych truskawek, nie są czerwone, ale białawe z czerwonymi pestkami i smakiem ananasa. Dostępna na rynku od kilkunastu lat truskawka 'Pineberry' jest doskonałą odmianą deserową.
Zobacz inne kategorie roślin
Byliny do ogrodu - przegląd najciekawszych bylin, wymagania, uprawa
Byliny pełnią ważną rolę w ogrodzie. Znajdziemy wśród nich zarówno ozdobne kwiaty czy trawy, jak również gatunki całoroczne, zimozielone, długo kwitnące oraz rośliny zadarniające czy użytkowe. Sadzimy je na rabatach, skalniakach, wzdłuż parkanu czy ścieżek, lub wokół oczka wodnego. Przedstawiamy atrakcyjne gatunki bylin ozdobnych i pokazujemy ciekawe sposoby ich zastosowania w ogrodzie, dzięki czemu nasz ogród będzie ozdobny przez cały rok.
Byliny do ogrodu - rodzaje, gatunki i wymagania uprawowe
Jakie rośliny wieloletnie uprawiamy w ogrodzie
Byliny, czyli rośliny wieloletnie, należą do roślin zielnych, które, w odróżnieniu od drzew, krzewów i krzewinek, mają niezdrewniałe łodygi. Stanowią one duża grupę roślin wykorzystywanych w ogrodach, na działkach i w zieleni miejskiej.
Jako byliny do ogrodu wyróżniamy:
- wieloletnie rośliny ozdobne, jak kwiaty ogrodowe oraz trawy ozdobne,
- rośliny zadarniające,
- byliny użytkowe czyli owoce, warzywa i zioła.
Byliny do ogrodu - ich rodzaje, funkcje i ciekawe sposoby zastosowania
Wśród ogrodowych roślin ozdobnych mamy kwiaty, pnącza, rośliny cebulowe oraz trawy ozdobne. Rośliny te rosną dłużej niż 2 lata, jednak co kilka lat ogrodnicy zalecają przesadzanie ich na inne miejsce, aby zapobiec wyjałowieniu gleby. Ponieważ są to rośliny wieloletnie, wymagają nieco mniej prac ogrodowych niż rośliny jednoroczne lub dwuletnie, które trzeba co roku sadzić od nowa wykorzystując zakupione sadzonki lub tworząc rozsadę. Rośliny wieloletnie, raz posadzone, rosną w tym samym miejscu długi czas. Nie oznacza to jednak, że nie wymagają prac ogrodowych. Aby ozdobne rośliny były piękne i atrakcyjne, wymagają sporo prac pielęgnacyjnych, jak nawożenie, przycinanie i walka ze szkodnikami. W odróżnieniu od drzew i krzewów, rośliny zielne wymagają najwięcej prac ogrodowych.
Wieloletnie ozdobne rośliny zielne sprawiają, że klomby i rabaty są pięknie kolorowe. W zależności od stylu ogrodu, bylinami obsadzamy klomby, rabaty, obrzeża ścieżek, skalniaki i otoczenie oczka wodnego. Aby rabaty były cały czas kolorowe projektujemy je tak, aby rośliny kwitły na zmianę wybierając rośliny kwitnące wiosną, latem i jesienią.
Byliny wykorzystujemy również jako rośliny okrywowe, zadarniające. Tworzą one piękny kwiatowy dywan mający za zadanie pokryć nieładny teren, gdzie nie można założyć trawnika. Wśród roślin zadarniających mamy także gatunki całoroczne, zimozielone.
Ogrodowe rośliny wieloletnie - ciekawe gatunki polecane do ogrodu
Kolorowe kwiaty ogrodowe - ciekawe gatunki
Wśród bylin znajdujemy najpiękniejsze rośliny kwitnące, stanowiące ozdobę rabat kwiatowych, jak również wykorzystywane na kwiaty cięte. Szczególnie piękne i ozdobne są kwiaty cebulowe, jak tulipany, lilie, narcyzy, hiacynty i wiele innych. Niektóre z nich zimują w gruncie. Na przykład takie kwiaty jak: tulipany, krokusy, lilie, czy narcyzy sadzimy jesienią, tak aby mogły zakwitnąć wiosną. Natomiast gatunki ciepłego klimatu, jak dalie czy mieczyki wykopujemy na zimę i przechowujemy w postaci bulw i kłączy w pomieszczeniu.
Dość popularną i łatwą w uprawie byliną jest nachyłek kosmos, który występuje w wielu odmianach kolorystycznych. Nie mają one dużych wymagań glebowych. Nie lubią jednak suszy i zacienienia, dlatego też należy je wysiewać na stanowisku słonecznym. Nachyłki tworzą kępy, które zimują w gruncie. Są to jednak byliny krótkowieczne, która co 2 - 4 lata należy odnawiać przez wysiew z nasion lub dzielenie kęp.
Na klomby i rabaty kwiatowe wybieramy byliny kwitnące, tak aby kwitły kolejno. Dlatego też planując rabatę sadzimy rośliny kwitnące wiosną, latem i jesienią. Piękny efekty kolorystyczny dają również rośliny o ozdobnych liściach, na przykład funkie lub trawy ozdobne. Byliny o ozdobnych liściach pozwalają stworzyć ciekawe tło dla roślin kwitnących, zaś trawy ozdobne tworzą wrażenie kwietnej łąki. Do bylin o ozdobnych liściach należą:
- funkie,
- parzydło leśne,
- wietlice japońskie,
- brunea,
- żurawki,
- juki karolińskie.
Ozdobne ogrodowe rośliny zadarniające
Bardzo ważne w planowaniu zieleni ozdobnej są zadarniające byliny do ogrodu. Przydadzą się wtedy, gdy chcemy ukryć jakiś nieciekawy fragment gruntu, na przykład przy krzewach lub drzewach, jak również na skarpach. Rośliny okrywowe wykorzystuje się szczególnie w miejscach, gdzie nie można zaprowadzić trawnika, z uwagi na trudność koszenia. Byliny okrywowe rosną szybko, są niskie i nie zasłaniają widoku i szybko zapełniają teren pięknymi liśćmi. Wśród bylin okrywowych znajdziemy ciekawe gatunki, które dobrze znoszą zacienienie i nadają się do obsadzania miejsc pod drzewami. Należą do nich narecznice, niskie funkie, kokoryczka czy barwinek. Do zadarniania nadają się również trawy ozdobne, jak niektóre odmiany turzyc i kostrzewy.
Wśród bylin zadarniających znajdziemy również rośliny zimozielone, które będą zdobiły ogród także zimą. Do typowych przykładów należy bluszcz pospolity, czy też barwinek. Do pięknych, zimozielonych roślin należą niektóre odmiany turzyc. Rosną one w kępach i sadzimy je pojedynczo lub jako roślinę zadarniającą. Roślina ta preferuje stanowisko cieniste. Nie należy sadzić jej w pełnym słońcu, gdyż może nie przetrwać ostrego zimowego nasłonecznienia. Po zimie usuwamy uschnięte liście lub całą nadziemną część rośliny, która szybko odbije z korzeni. Turzyca świetnie komponuje się z bluszczem.
Ciekawe gatunki warzyw wieloletnich
Co ciekawe, wśród bylin znajdujemy warte wykorzystania rośliny użytkowe, które możemy wybrać do warzywniaka. Niestety wśród bylin uprawianych w klimacie umiarkowanym mamy niewiele bylin. Większość warzyw, które w naturalnych warunkach są bylinami, wymaga dłuższego okresu wegetacji i cieplejszego klimatu, dlatego też są u nas hodowane jako rośliny jednoroczne. Znajdziemy jednak kilka ciekawych gatunków, które możemy uprawiać w ogrodzie lub na działce jako rośliny wieloletnie. Do bylin należą truskawki i poziomki. Bylinami są również: chrzan, rabarbar, szczaw zwyczajny, szparagi i szczypiorek. Wśród bylin znajdziemy również wiele ziół.
Ciekawą i modną ostatnio rośliną uprawianą w ogrodach jest topinambur. Jest to roślina wieloletnia, którą jednak uprawia się tylko przez 2 - 3 lata w jednym miejscu, gdyż później plony stają się mniej udane. Topinambur jest odporny na szkodniki i ma niewielkie wymagania glebowe. Jadalne są bulwy topinambura, które zbiera się na jesieni. Część bulw zostaje w ziemi i z nich wyrastają na wiosnę nowe rośliny. Bulwy są mrozoodporne i rozrastają się w gruncie, dlatego też niekontrolowany topinambur może stać się rośliną inwazyjną. Topinambur ma również ciekawe, żółte kwiaty, które także mogą zdobić działkę.