Byliny ozdobne

Jak większość roślin ozdobnych, również ta begonia nie jest czystym gatunkiem botanicznym, ale hybrydą o trudnym do określenia pochodzeniu. Swoją nazwę zawdzięcza niestrudzonemu kwitnieniu przez długie miesiące. W swojej brazylijskiej ojczyźnie potrafi kwitnąć nieprzerwanie przez kilka lat.

Tojeść rozesłana jest płożącą się byliną o okrągłych liściach i gwiazdkowatych, złotych kwiatach. Nazwa rodzajowa odnosi się do Lysimachosa, starożytnego dowódcy Aleksandra Wielkiego, który według legendy był pierwszym odkrywcą tej rośliny. Epitet gatunkowy pochodzi natomiast od łacińskiego słowa "nummus" = moneta, co wskazuje na podobny do małych monet kształt liści rośliny.

Liatra kłosowa jest amerykańską byliną, która przez całe lato rozwija w ogrodzie niezwykłe kwiatostany w formie długich i gęstych kłosów. W magiczny sposób przyciągają one nie tylko uwagę obserwatorów, ale również całe roje motyli. Kwiaty cięte liatry kłosowej długo utrzymują się w wazonie.

Ze swoimi pachnącymi kwiatami w jaskrawych kolorach floks wiechowaty należy do najbardziej dekoracyjnych bylin w ogrodzie. Mocne, sztywne łodygi wyrastają z krótkich kłączy, tworząc gęste kępy o wysokości ponad 100 cm. Liczne odmiany tego floksa wyróżniają się wielobarwnymi liśćmi i kolorowymi kwiatami (forma botaniczna ma kwiaty jasnoczerwone).

Pachnące kwiatostany goździka brodatego stanowią ozdobę europejskich ogrodów już od kilku wieków. Roślina jest ceniona za urocze kwiaty oraz łatwość uprawy. Kwiaty goździka brodatego nadają się również do celów kulinarnych.

Piękne kwiaty w dzień i czarujący aromat nocą — tak prezentuje się w ogrodzie wieczornik damski. Jasnopurpurowe kwiaty pachną szczególnie intensywnie wieczorem, przypominając zapach lewkonii albo fiołków. Przynależność wieczornika do rodziny kapustowatych sprawia, że jego kwiatostany podobne są do rzepaku albo gorczycy.

Bylica piołun jest ziołem leczniczym znanym od starożytności. O popularności rośliny świadczą liczne nazwy ludowe i regionalne w językach zarówno słowiańskich, jak i germańskich. Nazwa rodzajowa nawiązuje do Artemidy, bogini przyrody i łowów.

Ten gatunek paciorecznika trafił do Europy z Meksyku już w XVI wieku. Jego nazwa gatunkowa nie wynika z obszaru występowania, ale z błędnego nazwania Ameryki przez odkrywców Indiami Zachodnimi. Paciorecznik indyjski ze swoimi pięknymi kwiatami w jaskrawych kolorach wprowadza do każdego ogrodu powiew egzotyki.

Bluszczyk kurdybanek jest rodzimą byliną o różnorodnym zastosowaniu. Jest rośliną ozdobną, leczniczą, przyprawową i miododajną. Epitet gatunkowy zawdzięcza podobieństwu liści do specjalnie garbowanej skóry — kurdybanu. Może być uprawiany w gruncie albo w pojemnikach.

Ciemiernik biały to wieloletnia, zimozielona roślina z rodziny jaskrowatych. W naturze występuje na skrajach lasów i łąkach w środkowej i południowej Europie. Dorasta do 40 cm wysokości. Jego nazwa łacińska nawiązuje do czarnych korzeni, natomiast polska odnosi się do białych kwiatów. Jego ozdobą są białe, duże kwiaty, które mogą pojawić się już w grudniu, przez co jest używany jako ozdoba bożonarodzeniowych stołów. Ciemiernik biały dobrze rośnie w zacienionych miejscach, w żyznym i przepuszczalnym podłożu.

Spokrewniona z goździkami słonecznica wąskolistna jest rodzimym przedstawicielem swojego rodzaju botanicznego. Liczne, płożące się pędy byliny tworzą luźną darń. Białe albo różowe kwiaty stanowią ozdobę ogrodu przez całe lato.

Krwawnica pospolita jest rośliną rodzimego pochodzenia, spotykaną na podmokłych łąkach i brzegach wód. Jej efektowne, jaskrawe kwiatostany są ozdobą ogrodu i magicznie przyciągają roje motyli i innych owadów. Z powodzeniem może konkurować z ozdobnymi bylinami sprowadzanymi z dalekich stron.

Skrzyp zimowy jest rodzimym gatunkiem spotykanym w podmokłych lasach i na wilgotnych łąkach. Należy do bardzo dekoracyjnych roślin i w ogrodzie nie tylko efektownie wygląda, ale jest też odporny i mało wymagający. Wyprostowane, metrowej wysokości łodygi, przypominają pędy bambusa.

Pochodzący z krajów Wschodu jaskier azjatycki trafił do Europy z Turcji w XVI wieku. Przez długi czas cieszył się wielką popularnością, podobnie jak tulipan. W XIX wieku nieco zapomniany, dzięki swoim kolorowym kwiatom został na nowo odkryty i dzisiaj jest uprawiany w wielu odmianach, również o pełnych kwiatach.

Czyściec wełnisty jest byliną pochodzącą z Azji Mniejszej, dobrze rosnącą w naszych warunkach klimatycznych. Posadzony na rabatach i obrzeżach ścieżek wnosi do ogrodu urok swoich wełniście miękkich, pokrytych srebrzystym kutnerem liści. Doskonale nadaje się do tworzenia roślinnych kompozycji.

Niezwykłą urodę piwonii chińskiej połączoną z długowiecznością ceniono na Dalekim Wschodzie już przed tysiącami lat. W pierwszych wiekach naszej ery Chińczycy rozróżniali wiele odmian hodowlanych tej kwiatowej byliny. Dzisiaj różnorodność kolorów i form piwonii chińskiej spełni życzenie każdego ogrodnika.

Pelargonia rabatowa jest nazwą grupy mieszańców P. zonale i P. inquinans o wzniesionym pokroju, tradycyjnie uprawianych na rabatach. Wyhodowano tysiące odmian o różnej wysokości rośliny, formie i kolorze kwiatów. Pośród rozmaitych kolorów i odcieni brakuje tylko błękitu. Na liściach widoczny brązowy pierścień.

Rodzicami tej hybrydy nazwanej bodziszkiem Rozanne są bodziszek himalajski oraz odmiana bodziszka Wallicha. Została ona odkryta pod koniec XX wieku i zaprezentowana po raz pierwszy na londyńskiej wystawie w 2000 roku. Efektowne kwiaty, długi okres kwitnienia i odporność rośliny sprawiły, że bodziszek Rozanne zyskał popularność nie tylko w Europie.

Wrotycz maruna, uprawiany często jako roślina ozdobna, w starożytności był używany do przyspieszania i wywoływania porodu. To dlatego Linneusz nazwał ten gatunek Matricaria parthenium (mater = matka). Z czasem dołączono roślinę najpierw do rodzaju rumianek, a potem do rodzaju złocień, aby ostatecznie uznać odrębność rodzajową wrotyczu.

Dzwonek karpacki jest górską byliną o endemicznym występowaniu we wschodnich i południowych Karpatach. Dzięki dużym, niebieskim kwiatom i kępiastemu pokrojowi doskonale nadaje się do ogrodów skalnych, a także na rabaty i jako roślina okrywowa.

Dzwonek dalmatyński jest niską byliną, która doskonale nadaje się do okrywania powierzchni gęstym dywanem liści i fioletowych kwiatów. Nazwa gatunkowa botaniczna upamiętnia austriackiego przyrodnika Franza von Portenschlag-Leydermayer'a, zaś Polska wskazuje na bałkańskie pochodzenie gatunku.

Przywrotnik miękki jest atrakcyjną byliną o ozdobnych liściach. W ogrodach cieszy się dużą popularnością jako roślina okrywowa. Kwiaty są wprawdzie drobne, ale rozwijają się licznie i tworzą żółtozieloną mgiełkę nad warstwą liści. Nadaje się również jako efektowne tło dla kolorowych bylin.