Sukulent
- Sansewieria gwinejskabylinysukulentroślina ozdobna
Sansewieria gwinejska zwana też wężownicą lub językami teściowej to sukulent pochodzący z Afryki. Ta niegdyś bardzo modna, a teraz powracająca do naszych domów, doniczkowa roślina nie jest wymagająca w uprawie — dobrze radzi sobie w przepuszczalnej, jednak żyznej glebie oraz na słonecznych lub jasnych stanowiskach. Nie wymaga, a nawet nie lubi częstego podlewania. Nadmiar zgromadzonej wody zatrzymuje w swoich mięsistych, jasno obrzeżonych liściach, dzięki czemu wytrzymuje dłuższe okresy suszy. Przy dobrej opiece wypuszcza pęd, na którym znajdują się kwiaty o delikatnym zapachu.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Grubosz jajowatybylinysukulentroślina ozdobna
Jeśli ktoś szuka rośliny doniczkowej, która może przynieść szczęście i pieniądze, powinien rozpocząć uprawę grubosza jajowatego. W swojej afrykańskiej ojczyźnie dorasta do czterech metrów wysokości, ale w naszych domowych warunkach wygląda znacznie skromniej. Starsze drzewko szczęścia może nawet zakwitnąć.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Sansewieria cylindrycznabylinysukulentroślina ozdobna
Sansewieria cylindryczna jest bliską krewniaczką powszechnie znanej sansewierii gwinejskiej. Odznacza się oryginalną formą liści, które wyglądają jak zielone, zaostrzone pręty wbite w ziemię doniczki. Smukłe, długie liście niektórych odmian dają się fantazyjnie zaplatać.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Szlumbergera Buckleyabylinysukulentroślina ozdobna
Cieszący się powszechną sympatią kaktus, który zimą wnosi do mieszkania wesołe kolory kwiatów, jest nazywany grudnikiem, zygokaktusem, raczkiem albo kaktusem bożonarodzeniowym. Pod względem botanicznym jest to hybryda dwóch gatunków Schlumbergera russelliana i Schlumbergera truncata. Wyhodował ją w 1840 roku angielski ogrodnik William Buckley.
bylina Trudność uprawy: średnia - Rozchodnikowiec okazałybylinysukulentroślina ozdobna
Rozchodnikowiec okazały przez ponad sto lat był zaliczany do rodzaju botanicznego Sedum (rozchodnik). Według najnowszych badań zakwalifikowano go do nowego, liczącego ponad 30 gatunków, rodzaju Hylotelephium. Jest to sukulent liściowy, ale zimujące w ziemi korzenie i kłącza, z których każdej wiosny się odradza, są odporne na mróz. Ozdobę stanowią zarówno późno rozwijające się kwiaty, jak i liście.
bylina Trudność uprawy: łatwa
- Kalanchoe pierzastebylinysukulentroślina ozdobna
Żyworódka pierzasta, mylona często z żyworódką Daigremonta, również tworzy małe roślinki-rozmnóżki liściowe, ale w odróżnieniu od innych gatunków swojego rodzaju dopiero wtedy, gdy odłamany liść leży na ziemi. Żyworódka pierzasta zafascynowała nawet sławnego niemieckiego poetę i przyrodnika Johanna Wolfganga von Goethe - w Niemczech jest nazywana „rośliną Goethego”.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Sansewieria gwinejska 'Golden Hahnii'bylinysukulentroślina ozdobna
Sansewieria gwinejska 'Golden Hahnii' jest odmianą, która odznacza się bardzo dekoracyjnymi, żółto-zielonymi liśćmi. Tworzy zwarte rozety, szerokich, barwnych liści. Dodatkową atrakcję rośliny stanowią mocno pachnące, kremowobiałe kwiaty.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Sansewieria Masonabylinysukulentroślina ozdobna
Sansewieria masoniana, której epitet gatunkowy upamiętnia brytyjskiego przyrodnika Maurice Mason'a, jest sukulentową byliną z kłączem, pochodzącą ze środkowoafrykańskiego Kongo. Przez wiele lat była znana jako odmiana ‘Mason Congo’, dopiero od 2000 roku została uznana za samodzielny gatunek w obrębie rodzaju Dracaena.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Pałczak jamacarubylinysukulentroślina ozdobna
Nazwa rodzajowa Cereus znaczy po łacinie "świeca" i nawiązuje do kolumnowego pokroju tego kaktusa, natomiast epitet gatunkowy jamacaru wywodzi się od zwyczajowej nazwy używanej w Brazylii. Pałczak jamacaru jest brazylijskim gatunkiem endemicznym, w swojej ojczyźnie dorasta do 9-15 m wysokości. W uprawie doniczkowej łączy oryginalny wygląd z niewielkimi wymaganiami.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Grubosz widłakowatybylinysukulentroślina ozdobna
Grubosz widłakowaty jest południowoafrykańskim gatunkiem o cienkich pędach z gęsto osadzonymi małymi, mięsistymi listkami, co może przypominać gałązki widłaka. Pędy początkowo wzniesione, z czasem zaczynają się pokładać. Między listkami mogą się pojawiać niepozorne, żółtozielone kwiatki.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Sansewieria metallica 'Silver Siam'bylinysukulentroślina ozdobna
Sansevieria metallica jest kłączową, tropikalną byliną o długich, mieczowatych liściach, które u odmiany 'Silver Siam' są dodatkowo ozdobione pionowymi, nieregularnymi, rozmywającymi się, srebrzystymi paskami. Epitet gatunkowy rośliny nawiązuje do metalicznego połysku jej liści.
bylina Trudność uprawy: łatwa
Byliny ogrodowe
- Kocimiętka właściwabylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Kocimiętka właściwa posiada zdolności wabienia pszczół i kotów, a jednocześnie odstraszania much, komarów i karaczanów. Ziele kocimiętki zawierające olejki eteryczne i inne substancje, stosowane jest do celów leczniczych oraz jako przyprawa w kuchni. Zebrane w kwiatostany białe do delikatnie liliowych kwiaty stanowią ozdobę ogrodowych rabat.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Psianka podłużnabylinybyliny ogrodowebylina warzywna
Lubiąca ciepło, pochodząca z tropikalnych regionów psianka podłużna znana bardziej jako bakłażan albo oberżyna, jest coraz częściej uprawiana również w naszych ogrodach. W naturalnym środowisku jest byliną, jednak w naszych warunkach rośnie zwykle jako roślina jednoroczna.
bylina Trudność uprawy: średnia - Werbena patagońskabylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Werbena patagońska albo argentyńska jest filigranową, efektowną rośliną rabatową. Latem kwitnie długo i obficie, wabiąc roje owadów. Zachwyca możliwością tworzenia różnorodnych kompozycji z innymi bylinami. W naszych warunkach zwykle przemarza, jednak odnawia się co roku z nasion.
bylina Trudność uprawy: średnia - Szałwia omszonabylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Chociaż jest blisko spokrewniona ze znaną w kuchni, aptece i kosmetyce szałwią lekarską, to jednak szałwia omszona jest rośliną wyłącznie ozdobną. Nie jest ani jadalna, ani lecznicza, ale jej fioletowoniebieskie kwiatostany doskonale nadają się na ogrodowe rabaty. Może stanowić podszyt dla róż albo obwódkę dla innych bylin.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Rabarbar kędzierzawybylinybyliny ogrodowebylina warzywna
Rabarbar kędzierzawy jest długowieczną byliną warzywną, która może rosnąć w tym samym miejscu przez kilkanaście lat. Atrakcyjność rabarbaru wynika z jego walorów smakowych oraz tego, że jest dostępny już wczesną wiosną. W Chinach znany od ponad tysiąca lat, do naszej części Europy trafił w XVIII wieku.
bylina Trudność uprawy: łatwa
- Truskawka 'Senga Sengana'bylinybyliny ogrodoweowocowa
Truskawka 'Senga Sengana' jest niemiecką odmianą wyhodowaną w połowie XX wieku. Późny okres kwitnienia pozwala uniknąć uszkodzenia kwiatów przez przymrozki. Owoce są duże, intensywnie czerwone, słodkie i aromatyczne.
bylina Trudność uprawy: średnia - Truskawka 'Albion'bylinybyliny ogrodoweowocowa
Truskawka 'Albion' jest popularną i cenioną odmianą amerykańskiego pochodzenia powtarzającą owocowanie. Owoce są bardzo duże, o regularnej, stożkowej formie, intensywnie czerwone, słodkie i aromatyczne. Jej pędy można prowadzić jako zwisające albo pnące.
bylina Trudność uprawy: średnia - Goździk ogrodowy 'Pink Kisses'bylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Goździk 'Pink Kisses' jest odmianą o nieco drobniejszych niż inne kwiatach, ale za to kwitnącą długo i obficie. Jest bardziej odporny na mróz i lepiej zimuje od odmian o dużych kwiatach. 'Pink Kisses' przez całe lato rozwija półpełne, lekko pachnące kwiaty.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Werbena oszczepowatabylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Werbena lancetowata jest północnoamerykańską byliną dorastającą do 120 cm wysokości. Jest uprawiana jako roślina ozdobna o fioletowych kwiatach zebranych w wydłużone, kłosowate kwiatostany. Odmiany hodowlane mogą mieć kwiaty różowe albo białe.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Jeżówka purpurowa 'White Swan'bylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Jeżówka purpurowa 'White Swan' jest mniej znaną odmianą o białych kwiatach. Śnieżnobiałe płatki skierowane do dołu otaczają duży, brązowożółty, kolczasty środek. Zaletą białej jeżówki jest długie i obfite kwitnienie.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Ślaz piżmowybylinybyliny ogrodowebyliny ozdobne
Pochodzący z rejonu śródziemnomorskiego ślaz piżmowy jest zadomowioną u nas byliną, uprawianą czasem jako roślina ogrodowa. Ozdobę stanowią różowe lub białe kwiaty o zapachu piżma - stąd nazwa gatunkowa.
bylina Trudność uprawy: łatwa
Bylina z cebulą
- Hiacynt wschodnibylinybylina z cebuląbylina kwiatowa
Ponad 100 różnokolorowych odmian hiacyntów to kultywary znanego od starożytności hiacynta wschodniego. Rosnące w doniczce na parapecie okiennym hiacynty napełniają mieszkanie magicznym aromatem już zimą. Okres kwitnienia w ogrodzie zaczyna się pod koniec marca.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Czosnek niedźwiedzibylinybylina z cebulądekoracyjna i jadalna
Czosnek niedźwiedzi jest od dawna znany jako roślina ozdobna, lecznicza i jadalna. W wilgotnych lasach liściastych tworzy efektowne, rozległe łany. W przypadku roślin jadalnych podobnie jak grzybów najważniejsze jest prawidłowe oznaczenie gatunku. Nie tylko w lesie, ale i w ogrodzie można pomylić czosnek niedźwiedzi z silnie trującą konwalią majową albo zimowitem jesiennym.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Śnieżyczka przebiśniegbylinybylina z cebuląbylina kwiatowa
Kwiaty śnieżyczki przebiśniegu pojawiają się często na przedwiośniu, kiedy w ogrodzie leży jeszcze śnieg. Tworzą kwiatowe dywany, dające, pokarm budzącym się pszczołom. Śnieżyczka bywa często mylona ze śnieżycą wiosenną, która ma inne kwiaty i nie jest tak popularna w uprawie.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Narcyz białybylinybylina z cebuląbylina kwiatowa
Narcyz biały jest obok narcyza żonkila najbardziej popularnym przedstawicielem swojego rodzaju. Zakwita pod koniec kwietnia albo w maju, kiedy w ogrodzie kwiatowym dopiero zaczyna się sezon. Białe narcyzy pięknie komponują się na przykład z tulipanami, pierwiosnkami i szafirkami.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Amarylis nadobnybylinybylina z cebuląbylina kwiatowa
Amarylis jest prawdziwą gwiazdą pośród roślin doniczkowych. Nie bez powodu nosi imię pięknej pasterki z wierszy Wergiliusza. Na mocnej, pełnej łodydze rozwija do 12 pasteloworóżowych kielichów (są też odmiany o białych kwiatach). Często mylona z amarylisem zwartnica ma tylko 3-4 duże kwiaty na łodydze pustej w środku.
bylina Trudność uprawy: trudna
- Krasnokwiat Katarzynybylinybylina z cebuląbylina kwiatowa
Krasnokwiat Katarzyny jest południowoafrykańską byliną, która w odróżnieniu od najbardziej popularnego krasnokwiatu białokwiatowego rozwija kwiaty w kolorze zgodnym z nazwą rodzajową. U tego podgatunku liście utrzymują się przez cały rok (kwitnie w stanie ulistnionym). Filigranowe, gwiaździste kwiaty w pomarańczowoczerwonym kolorze tworzą efektowne, bardzo dekoracyjne kule.
bylina Trudność uprawy: średnia - Szafirek drobnokwiatowybylinybylina z cebuląbylina kwiatowa
Szafirek drobnokwiatowy ma swoją pierwotną ojczyznę rozciągającą się od Francji po Ukrainę, gdzie rośnie na górskich łąkach i w dąbrowach. Jego intensywnie szafirowoniebieskie kwiaty tworzą wiosną całe dywany i dostarczają owadom pierwszego pokarmu.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Tulipan 'Ice Cream'bylinybylina z cebuląbylina kwiatowa
Tulipan 'Ice Cream' należy do grupy tulipanów pełnych późnych i jest jedną z najciekawszych odmian, jakie wyhodowano. Kwiaty mają wyjątkową budowę i piękne zabarwienie, i kojarzą się z lodami z bitą śmietaną na wierzchu. Połączenie koloru białego albo kremowego na górze z liliowym, albo różowym na dole nadaje kwiatom bardzo egzotyczny wygląd.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Liia bulwkowatabylinybylina z cebuląbylina kwiatowa
Lilia bulwkowata jest europejską byliną cebulową, występującą w Polsce rzadko w górach na stanowiskach naturalnych, oraz na niżu w formie zdziczałej. Nazwę zawdzięcza bulwkowatym rozmnóżkom, które jesienią odpadają od rośliny i zimują w ziemi. Ozdobę lilii stanowią duże, pomarańczowe kwiaty na wierzchołku łodygi.
bylina Trudność uprawy: łatwa - Kardiokrynum olbrzymiebylinybylina z cebuląbylina kwiatowa
Kardiokrynum olbrzymie należy do najbardziej okazałych przedstawicieli rodziny liliowatych i wraz z dwoma innymi gatunkami tworzy odrębny rodzaj botaniczny Cardiocrinum. Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów kardia = "serce" i krinon = "lilie" i ma związek z kształtem liści tej rośliny. Ojczyzną kardiokrynum olbrzymiego są wschodnie Himalaje.
bylina Trudność uprawy: średnia - Lilia królewskabylinybylina z cebuląbylina kwiatowa
Lilia królewska ma swoją ojczyznę w górskich regionach zachodnich Chin. Sprowadzona do Europy na początku XX wieku szybko zyskała ogromną popularność dzięki swojej urodzie, ale też wytrzymałości na suszę i chłód. Ten gatunek lilii wyróżnia się dużymi, białymi lejkami kwiatów z żółtym gardłem oraz różowofioletowym zabarwieniem na zewnątrz. Na łodydze rozwija się zwykle do 25 kwiatów.
bylina Trudność uprawy: średnia
Zobacz inne kategorie roślin
Byliny - gatunki, opis, wymagania, pielęgnacja, porady praktyczne
Jakie rośliny posadzić w ogrodzie, aby przez wiele lat cieszyć się pięknymi kwiatami, zaś rabaty i klomby ogrodowe były zawsze kolorowe i atrakcyjne? Jakie sadzonki wybrać, aby nie było konieczności co roku kupowania nowych roślin lub robić własnych sadzonek z rozsady? Rozwiązaniem są byliny, czyli rośliny zielne wieloletnie, które raz posadzone rosną przez wiele lat. Przedstawiam rodzaje, gatunki i nazwy popularnych bylin ozdobnych i użytkowych, które warto mieć w ogrodzie.
Czym są byliny i jakie jest ich zastosowanie jako kwiaty ogrodowe
Byliny - definicja
Rośliny zielne wieloletnie określamy jako byliny. Do roślin wieloletnich należą również drzewa, krzewy i krzewinki. Rośliny zielne wyróżniają się tym, że mają nie zdrewniałe łodygi, nagie pąki, zaś ich łodyga pokryta jest skórką pod którą znajduje się kora pierwotna i tkanki przewodzące.
W klimacie umiarkowanym części nadziemne roślin zielnych obumierają wraz z końcem okresu wegetacji. Jest to sposób, który byliny wytworzyły na przetrwanie zimy. Wiosną roślina ponownie wyrasta z pąków znajdujących się w podziemnych lub podwodnych organach przetrwalnikowych, którymi mogą być cebule, kłącza, lub bulwy.
Do roślin zielnych należą:
- rośliny jednoroczne,
- rośliny dwuletnie,
- byliny, czyli rośliny wieloletnie.
Rośliny bylinowe w ogrodnictwie - rodzaje, nazwy
Ilość gatunków bylin jest ogromna i trudno je tutaj wymienić. Są to rośliny najczęściej wybierane do ogrodu, gdyż wystarczy je raz posadzić, a potem zdobią ogród przez wiele lat. Byliny ogrodowe pochłaniają jednak znacznie więcej pracy, niż krzewy i drzewa. Bylinowe grządki, klomby, rabaty czy całe ogrody wymagają nawożenia, podlewania, pielenia i stanowią one rośliny najbardziej pracochłonne dla ogrodnika. Bylinowe ogrody nie wymagają tak starannego projektowania, jak ogrody ozdobione krzewami lub drzewami, gdyż byliny można łatwo przesadzić. Ponadto sadzonki bylin są tanie, dlatego też można je łatwo wymienić.
Do ogrodu wybieramy byliny łatwe w uprawie, wytrzymałe i odporne na zmieniające się warunki atmosferyczne. Wybierając byliny sprawdzamy też rodzaj gleby, nawilżenie gleby i nasłonecznienie.
Większość z nich preferuje stanowiska słoneczne. Znacznie mniej jest bylin, które dobrze rosną w cieniu i nadają się do nasadzeń pod drzewami. Ważna jest również mrozoodporność. W ogrodzie sadzimy także rośliny egzotyczne, które nie mogą przetrwać zimą w gruncie. Przykładem są dalie, mieczyki, zielistki czy komarzyce. Rośliny te wykopujemy i przechowujemy w pomieszczeniu. Możemy też potraktować je jako rośliny jednoroczne.
Byliny do ogrodu dzielimy na użytkowe i ozdobne. Byliny użytkowe stanowią warzywa i owoce, które sadzimy w warzywniakach. Natomiast większość byli do ogrodu to kolorowe kwiaty. Byliny wybieramy do ogrodu ze względu na:
- kolorowe kwiaty,
- ozdobne liście,
- ciekawy kształt i pokrój.
Zastosowanie bylin w ogrodzie
Rośliny wieloletnie mają szerokie zastosowanie w ogrodach, zarówno użytkowych, jak i rekreacyjnych, jak i w dekoracji miast, parkach i zieleńcach. Byliny wybieramy nie tylko ze względu na walory ozdobne, lecz także ekologiczne. Wiele z nich to gatunki miododajne, które przyciągają pszczoły i trzmiele.
Zastosowanie bylin w ogrodzie:
- rabaty bylinowe, na których rosną różne rodzaje bylin ozdobnych,
- klomby bylinowe,
- skalniaki i murki skalne,
- otoczenie oczka wodnego,
- szpalery wzdłuż ścieżek,
- rośliny okrywowe zamiast trawnika.
Najładniejsze, ozdobne byliny do ogrodu - gatunki i nazwy
Byliny ogrodowe użytkowe
Ogrodem użytkowym jest warzywnik, gdzie tworzymy grządki z warzywami i ziołami. Ogród tego rodzaju, cały lub jego część, jest bardzo pracochłonny i czasochłonny w utrzymaniu, gdyż warzywa wymagają pielęgnacji, aby wydawały znaczący plon. Dziś w dobie łatwego dostępu do warzyw i owoców nie każdy decyduje się na uprawianie warzywniaka.
Byliny użytkowe wydają się łatwiejsze w uprawie. Aby uprawiać warzywa jednoroczne musimy co roku uzyskać sadzonki z rozsady i w odpowiednim momencie przesadzić je do gruntu. W przypadku bylin nie jest to konieczne. Jednak wymagają one środków ochrony roślin, nawożenia, podlewania, pielenia itp.
Byliny użytkowe:
- owocowe: truskawki, poziomki,
- warzywa: chrzan, rabarbar, szczaw zwyczajny, szparagi, szczypiorek,
- zioła: mięta, tymianek, melisa, rozmaryn, ogórecznik, hyzop, oregano.
Jak projektować i pielęgnować rabaty bylinowe
W ogrodzie rekreacyjnym szczególnie dużą rolę odgrywają klomby i rabaty kwiatowe, na które wybieramy rośliny kwitnące lub te o ozdobnych liściach. Stanowią one ozdobny, kolorowy element ogrodu, z reguły umieszczamy na tle ciemnozielonych krzewów. Rabaty kwiatowe obsadzamy różnymi gatunkami roślin, tak aby współgrały kolorystycznie i nie zasłaniały się wzajemnie. Mają one zastosowanie głównie w ogrodach w stylu angielskim. Klomby kwiatowe stanowią kompozycje geometryczne, gdzie poszczególne elementy są symetrycznie rozmieszczone.
Rabaty i klomby kwiatowe powinny być starannie zaprojektowane, nawet jeśli tworzymy ogród w stylu naturalistycznym, gdzie wszystko ma wyglądać naturalnie. Jeśli kupimy sadzonki, które akurat nam się podobają i posadzimy je gdziekolwiek, rabata będzie wyglądała przypadkowo, rośliny nie będą do siebie pasować, a pomiędzy nimi widać będzie puste przestrzenie.
Na klomby i rabaty kwiatowe wybieramy sadzonki kwiatów według ich czasu kwitnienia. Powinny się na nich znaleźć kwiaty kwitnące wiosną, latem i jesienią, tak aby w ogrodzie zawsze znalazły się elementy kolorowe. Wybieramy również pasujące do siebie kolory kwiatów. Rośliny na rabatach powinny mieć też podobne wymagania co do stanowiska. W zależności od kształtu rabaty czy klombu, zawsze z tyłu sadzimy kwiaty wysokie, a z przodu niskie, tak aby rośliny wzajemnie się nie zasłaniały.
Wśród bylin mamy również nieliczne rośliny zimozielone, które zimą zachowują zielone liście i zdobią ogród. Przykładem jest popularna roślina zadarniająca czyli barwinek.
Byliny zimozielone:
- barwinek pospolity,
- bluszcz pospolity,
- bergenia sercowata,
- acena,
- karmnik,
- kopytnik,
- runianka japońska,
- gęsiówka kaukaska,
- ubiorek wiecznie zielony,
- turzyca włosista.
Wśród bylin zimozielonych mamy sporo roślin okrywowych, zadarniających, które sadzimy na brzegu rabat lub tworzymy z nich zielone dywany w miejscach, gdzie nie będziemy chodzić i gdzie nie ma możliwości założenia trawnika.
Szczególną pozycją wśród bylin są trawy ozdobne, które sprawiają, że rabata kwiatowa staje się niezwykle atrakcyjne. Co ciekawe, wśród traw mamy również gatunki zimozielone, jak turzyce i kostrzewy. Są to rośliny niezwykle efektowne. Duże trawy ozdobne sadzimy w tylnej części rabaty, tak aby stanowiły tło dla innych roślin. Natomiast niskie trawy mogą posłużyć do okrywania powierzchni. Kępy trawy ozdobnej wśród kwitnących kwiatów sprawiają wrażenie naturalnej łąki. Co ważne, trawy ozdobne są łatwe w uprawie i nie wymagają wielu prac ogrodniczych.