Drzewa owocowe

Drzewa owocowe - rodzaje, odmiany, uprawa, cięcie, porady

Planujesz założyć mały sad owocowy na działce lub posadzić kilka drzewek owocowych w ogródku przydomowym? Szukasz drzew obficie owocujących, aby robić przetwory z niepryskanych owoców, czy nastawiasz się na małe owocowe drzewka ozdobne? Przedstawiamy najciekawsze odmiany i rodzaje drzew owocowych. Doradzamy jakie drzewko wybrać do danego rodzaju ogrodu i gdzie kupić sadzonki.

Jakie drzewa owocowe możemy uprawiać w naszym klimacie

Drzewa owocowe - rodzaje i zastosowanie

Drzewo owocowe jest rośliną wieloletnią, której charakterystyczną cechą jest zdrewniały pień. U drzew gałęzie wyrastają z pnia dopiero na pewnej odległości od ziemi. Drzewa owocowe wydają jadalne owoce, czyli nasiona otoczone grubą warstwą jadalnego i smacznego miąższu. Stanowią one pokarm dla zwierząt i ludzi i w ten sposób roślina się rozsiewa.

W klimacie umiarkowanym możemy uprawiać niewiele drzew owocowych. Znacznie więcej gatunków owocowych oferują krzewy. Drzewa owocowe do ogrodu lub na działkę wybieramy ze względu na owoce na swój stół lub walory ozdobne drzewek owocowych. Kierujemy się przy tym przede wszystkim ich zastosowaniem oraz ilością miejsca na działce.

Mając własne drzewa owocowe w ogrodzie zyskujemy zdrowsze, niepryskane owoce do bezpośredniego spożycia lub na przetwory. Decydując się na uprawę drzewek owocowych możemy zdobyć sadzonki starych odmian, których nie kupimy na rynku. Przetwory, jak kompoty, dżemy, powidła czy galaretki, z owoców z własnego ogrodu przewyższają smakiem te kupione w sklepie. Możemy też kontrolować ilość dodawanego do nich cukru. Mamy też pewność, że nie zawierają konserwantów.

Mimo zalet owoców z własnego ogrodu coraz mniej osób obecnie ma chęć na robienie przetworów. Dlatego też coraz mniej właścicieli ogrodów decyduje się na pracochłonną i trudną uprawę drzewek owocowych, gdyż owoców jest dużo i pojawia się problem co z nimi zrobić. Dlatego też stworzono sadzonki drzew owocowych o walorach dekoracyjnych. Są to najczęściej małe lub karłowate odmiany drzew owocowych, które sadzimy dla ozdoby. Ciekawą propozycją są również drzewa owocowe kolumnowe, które nie zajmują miejsca i nadają się także do bardzo małego ogrodu.

Jakie drzewa owocowe możemy uprawiać w Polsce

Drzewa owocowe uprawiane w klimacie umiarkowanym:

• jabłonie,
• wiśnie,
• czereśnie (wiśnia ptasia),
• śliwy,
• grusze,
• brzoskwinie i nektarynki,
• morele.

Oprócz wymienionych owoce jadalne wydaje także morwa biała i czarna. Ich owoce nadają się do bezpośredniego spożycia, na przetwory lub do ususzenia. Jednak rzadko są uprawiane dla owoców i najczęściej sadzi się je jako drzewa ozdobne.

Do drzew owocowych zaliczany jest także orzech włoski. Jest to gatunek obcy, inwazyjny, który na dobre zadomowił się w polskim klimacie. Drzewo to pochodzi z Azji i południowej Europy, gdzie rośnie w stanie dzikim. Objęło swoim zasięgiem całą Europę jeszcze w starożytności. Od XX wieku występuje tak licznie i łatwo się rozsiewa, że uznano go za roślinę inwazyjną. Co ciekawe, w Polsce rosną również inne jadalne orzechy, jak orzech czarny i szary. Stanowią one głównie ozdobę parków, gdyż ich owoce są bardzo trudne do rozłupania.

Kiedy sadzić drzewa owocowe i gdzie kupić sadzonki

Drzewa owocowe sadzimy jesienią lub wiosną i jest to najlepszy termin zakupu sadzonek. Natomiast najlepszym źródłem sadzonek jest szkółka. Dobrym rozwiązaniem jest szkółka w najbliższej okolicy lub niedaleko od ogrodu, gdyż uzyskamy wówczas sadzonki przystosowane do danego regionu i klimatu.

Najlepiej kupować sadzonki osobiście. Mamy wówczas możliwość samodzielnej oceny jakości i stanu sadzonek. Początkujący ogrodnicy powinni kupować odmiany łatwe w uprawie. We własnym ogrodzie mamy możliwość uprawy starych odmian owoców niedostępnych w sklepach. Miejscem, gdzie można je nabyć jest również szkółka drzewek owocowych.

Jak wybierać odmiany drzew owocowych do dużych i małych ogrodów

Czym się kierować kupując sadzonki drzew owocowych

Jakie kryteria należy brać pod uwagę podejmując decyzję, gdzie kupić sadzonki:

• renomowana i sprawdzona szkółka,
• jakie drzewka dobrze rosną w regionie naszego ogrodu lub działki,
• docelowa wielkość drzewa i dostępnie miejsce na działce oraz łatwość zbierania owoców,
• czas oczekiwania na plon po posadzeniu,
• samopylne czy obcopylne,
• pracochłonność pielęgnacji danej odmiany drzewa,
• odporność na choroby i szkodniki,
• cena.

Warto pamiętać, że drzewa owocowe są narażone na ataki wielu szkodników. Dlatego też niektóre odmiany można uprawiać tylko wtedy, jeśli regularnie stosujemy opryski. Do przydomowego ogrodu najlepiej jest wybrać odmiany odporne na choroby i szkodniki.

Aspektem, który trzeba wziąć pod uwagę jest sposób zapylania. Niektóre drzewa owocowe, na przykład jabłonie i grusze, są obcopylne. Oznacza to, że musimy posadzić w ogrodzie co najmniej 2 drzewka, zaś przed zakupem sadzonek sprawdzić, czy dane odmiany będą się wzajemnie zapylać. Do małego ogrodu dobre będą drzewa samopylne, jak niektóre odmiany brzoskwiń, wiśni, czereśni i moreli.

Cena sadzonek powinna być raczej ostatnim kryterium wyboru sadzonek. Szczególnie niska cena może być podejrzana i sugerować sadzonki niskiej jakości.

Czy warto wybierać owocowe drzewa wysokopienne, karłowate i kolumnowe

Ważnym kryterium wyboru sadzonek jest wielkość drzewa. Drzewa wysokopienne są bardziej odporne na niesprzyjające warunki, znoszą gorszą glebę i są długowieczne. Klasyczne, duże drzewo lub drzewa w ogrodzie dają cień i tworzą klimat sadu lub lasu. Nadają się jednak tylko do dużych i średnich ogrodów. Owocują zazwyczaj dopiero po kilku latach od posadzenia. Są znacznie trudniejsze w uprawie i wymagają pracochłonnych zabiegów pielęgnacyjnych. Z uwagi na wysokość znacznie trudniejszy jest zbiór owoców i pielęgnacja drzew.

Do małych ogródków polecane są drzewka niskopienne szczepione na podkładkach skarlających. Drzewka takie szybciej owocuję, lecz krótko żyją. Są bardziej wrażliwe na warunki środowiska. Zajmują mało miejsca, dlatego można zasadzić ich więcej w ogrodzie. Są niskie, dlatego też zrywanie owoców i pielęgnacja są znacznie łatwiejsze. Klasyczne drzewa owocowe sadzimy co 4 metry, drzewka karłowate co 3 metry, natomiast drzewa kolumnowe nawet co 1 metr, dzięki czemu łatwiej je zmieścić w małym ogrodzie.

Drzewa owocowe do małego ogrodu

W małych ogrodach zwykle sadzimy krzewy, które są małe i nie zajmują miejsca. Jeśli jednak chcemy uprawiać jabłonie, brzoskwinie i inne, szkółki oferują drzewka owocowe karłowate lub kolumnowe. W ostatnich latach pojawiły się w szkółkach drzewka kolumnowe, które można sadzić nawet w donicach na balkonie lub tarasie.

Drzewa owocowe kolumnowe są nie tylko łatwiejsze do uprawy i pielęgnacji, lecz także dają obfity plon. Owoce są równomiernie dojrzałe, gdyż dochodzi do nich jednolita ilość światła. Drzewa kolumnowe mogą osiągnąć wysokość do wysokości 4 metrów, zwykle jednak dorastają do 2,5 metrów. W przeciwieństwie do nich drzewa karłowate są znacznie niższe. Dają też mniejszy plon, a owoce są mniejsze. Dlatego też na drzewka karłowate decydują się osoby, które nastawiają się na walory ozdobne.

Drzewa kolumnowe uchodzą za łatwe w uprawie. Wymagają słonecznego stanowiska oraz żyznej, przepuszczalnej, próchniczej gleby. Drzewa te zazwyczaj nie wymagają przycinania. Ważnym aspektem jest przygotowanie do zimy. U nasady usypujemy kopczyk z ziemi, aby ochronić korzenie. Same drzewa należy okryć agrowłókniną lub słomianym chochołem.

Drzewa owocowe wybieramy ze względu na zbiór owoców do zjedzenia lub na przetwory albo ze względu na dekoracyjność drzewa. Najlepszym rozwiązaniem, gdzie kupić sadzonki, jest szkółka drzew owocowych. Należy pamiętać, że uprawa drzew owocowych jest wymagająca i pracochłonna.