Krzew ozdobny

Hortensja 'Phantom' jest odmianą hortensji bukietowej, którą wyhodowano w Holandii pod koniec XX wieku. Odznacza się wyjątkowo okazałymi, stożkowatymi kwiatostanami od długości do 30-40 cm. Atrakcję stanowi również zmieniająca się w trakcie kwitnienia barwa kwiatów od jasnoseledynowej przez białą do różowej pod koniec lata.

Nazwa gatunkowa tej świdośliwy upamiętnia francuskiego botanika Jean-Baptiste de Lamarck'a. Nie wiadomo dokładnie, kiedy przybyła do Europy ze wschodnich obszarów Ameryki Północnej, ale pewne jest, że w XVIII wieku zdobiła już wiele ogrodów botanicznych i parków. W Holandii i w Niemczech odkryto w XIX wieku świdośliwę Lamarcka na nowo jako krzew owocowy.

Dereń świdwa jest krzewem rodzimego pochodzenia, który potrafi zdobić ogród przez cały rok. Najpierw pojawia się gęsta okrywa ciemnozielonych liści, potem pachnące białe kwiaty i kuliste, granatowe owoce. Jesienią liście przebarwiają się na ciemną, winnoczerwoną barwę, a kiedy opadną, widoczne są zimą roczne pędy w kolorze brunatnoczerwonym.

Lilak Meyera robi wrażenie zmniejszonej wersji lilaka pospolitego, nie ustępuje mu jednak ani intensywnością przyjemnego zapachu, ani bogactwem kwiatów. Uprawiana u nas odmiana 'Palibin', będąca pomniejszonym wydaniem gatunku botanicznego, nadaje się nie tylko na ogrodowe rabaty, ale również na balkon albo taras.

Oczar wirginijski zachowuje się w naszych ogrodach bardzo nietypowo: późną jesienią, kiedy inne krzewy i drzewa ozdobne szykują się do zimowego spoczynku, on dopiero rozwija swoje osobliwe kwiaty. Bardzo wąskie, niczym kawałki żółtej wstążki płatki kwiatów, utrzymują się na gałązkach nawet do stycznia. Oczar był od wieków używany w indiańskiej medycynie ludowej do leczenia różnych obrzęków i stanów zapalnych.

Krzew wierzby wiciowej tworzy w ogrodzie równie efektowną ozdobę, jak wierzba głowiasta. Poza tym z jej pędów można splatać płoty, zasłony i inne pożyteczne rzeczy. Na bardzo długich, elastycznych pędach wyrastają długie i wąskie liście. Jako rodzimy gatunek wierzby nie wymaga ochrony przed mrozem. Lubi gleby wilgotne i mokre, więc dobrze się czuje przy ogrodowych sadzawkach.

Zimozielony krzew skimmii japońskiej przybył do nas z Dalekiego Wschodu i stanowi ozdobę ogrodu przez cały rok. Na ciemnozielonym tle liści pojawiają się wiosną kremowobiałe grona kwiatów, a potem jaskrawoczerwone owoce. Jest rośliną dwupienną, co oznacza, że dekoracyjne pestkowce pojawią się tylko na krzewach żeńskich.

Pieris japoński 'Forest Flame' jest odmianą lubianego gatunku zimozielonych krzewów, poszukiwanych przez miłośników ogrodów. Odznacza się jaskrawą, pomarańczowoczerwoną barwą młodych liści na ciemnozielonym tle starszego ulistnienia. Odmianę wyhodowano 70 lat temu w Wielkiej Brytanii.

Kielichowiec wonny pochodzi z południowego wschodu Ameryki Północnej i jak wskazuje botaniczna nazwa gatunkowa (floridus) jest również zadomowiony na Florydzie. Nie tylko kwiaty, ale również kora tego krzewu pachnie przyjemnie cynamonem, kamforą i goździkami. Zmiażdżone świeże pędy kielichowca stanowią naturalny środek odstraszający komary i inne uciążliwe owady.

Zanim większość roślin w ogrodzie wybudzi się na dobre z zimowego snu, migdałowiec trójklapowy już rozwija efektowne, małe różyczki swoich kwiatów. Pięknie kwitnący krzew może być też szczepiony na pniu podkładki, wówczas jego wysokość zależy od wysokości szczepienia.

Irga pozioma jest krzewem o nisko rozpostartych pędach i charakterystycznych rozgałęzieniach, które przypominają ości ryby. Latem zapewnia efektowną okrywę ciemnozielonych liści, a jesienią bogactwo jaskrawych owoców i pięknie przebarwione liście. Ze względu na wyjątkową wartość dekoracyjną, pochodząca z Chin irga pozioma szybko stała się popularnym krzewem w europejskich ogrodach.

Zimozielona trzmielina Fortune’a nosi nazwisko szkockiego botanika, który przywiózł ją z Chin do Europy. Korzenie przybyszowe (jak u bluszczu pospolitego) umożliwiają roślinie wspinanie się po murach, drzewach i ścianach. Pędy płożące się po ziemi tworzą efektowne kobierce. Liczne odmiany różnią się przede wszystkim kolorem liści.

Hortensja kosmata nie tworzy wprawdzie ogromnych kwiatowych kul i stożków na wzór swoich krewniaczek — hortensji ogrodowych i bukietowych, ale jej dwubarwne kwiatostany na tle ciemnej zieleni liści są niezwykle efektowne. Nazwa gatunkowa nawiązuje do liści pokrytych gęsto miękkimi włoskami. Kwiaty płonne ustawione na obwodzie, pełniące funkcję przywabiania owadów, mają kolor biały, natomiast kwiaty tworzące nasiona są niebieskofioletowe.

Róża wielokwiatowa została sprowadzona do Europy z Dalekiego Wschodu pod koniec XVIII wieku i szybko stała się cennym gatunkiem o wielu odmianach. Miała wielkie znaczenie w tworzeniu nowych odmian i całej grupy róż wielokwiatowych albo rabatowych. Małe, pachnące kwiaty rozwijają się obficie na ubiegłorocznych pędach. Doskonale nadaje się do tworzenia ogrodowych kompozycji.

Róża damasceńska zalicza się do bardzo starych gatunków róż, na wyspie Samos była hodowana już ponad 3000 lat temu. Urzekający zapach róż damasceńskich był opisywany w Księdze 1001 Nocy. Do europejskich ogrodów trafiły w XIII wieku przywiezione przez krzyżowców. Pod względem botanicznym róża damasceńska jest prawdopodobnie hybrydą róży francuskiej (R. gallica) i róży fenickiej (R. phoenicia).

Kruszyna pospolita jest rodzimym krzewem tworzącym podszyt w lesie i śródpolne zarośla na wilgotnych stanowiskach. Polska nazwa nawiązuje do dużej kruchości gałęzi krzewu. Kruszyna pospolita jest rośliną leczniczą i trującą. W ogrodzie z powodzeniem pełni rolę krzewu ozdobnego, zapewniając jednocześnie pożywienie owadom.

Nazwa żarnowca miotlastego, zarówno polska, jak i łacińska, odnosi się do zwisających pędów, z których kiedyś wyrabiano miotły. Ten będący w powszechnym użyciu sprzęt domowego użytku przeszedł wprawdzie do historii, ale za to żarnowiec miotlasty awansował do roli krzewu ozdobnego.

Brzoza karłowata jest gatunkiem niskiego, zwykle płożącego się krzewu, rosnącego w naturalnych warunkach na obszarach tundry. Odizolowane stanowiska tej brzozy w Polsce są pozostałością polodowcową. W ogrodzie jest wytrzymałą rośliną okrywową.

Dereń kwiecisty jest efektownym krzewem ozdobnym północnoamerykańskiego pochodzenia. Jego właściwe kwiaty zebrane w główkowate kwiatostany są zielonkawe i niepozorne, ale posiadają za to duże, białe, owalne podsadki, po cztery pod każdą główką. Po przekwitnięciu podsadki opadają, a z kwiatów rozwijają się czerwone owoce.

Oliwnik wąskolistny jest malowniczym krzewem, wyrastającym czasem na niewielkie drzewo, który wnosi do ogrodu powiew Południa. W rejon śródziemnomorski został sprowadzony w XVII wieku z centralnej Azji, skąd się szeroko rozprzestrzenił. Doskonale czuje się również w naszych warunkach.

Budleja skrętolistna rozwija kuliste grona kwiatów wzdłuż zeszłorocznych pędów. Całkowicie pokrywają długie pędy, przypominając sznury fioletowych korali. Pachnące kwiaty wabią owady, stąd popularna w wielu językach nazwa "motyli krzew". W odróżnieniu od innych gatunków budlei ta jest wyjątkowo mrozoodporna.

Hortensja bukietowa ‘Pinky Winky’ jest nową odmianą wyhodowaną w Belgii i dostępną w handlu od 2003 roku. W porównaniu z innymi odmianami tej hortensji rośnie wolniej i ma bardziej zwarty pokrój. Bardzo dekoracyjne kwiatostany szybko zmieniają biały kolor na różowy, a nawet czerwony.