Pnącza do ogrodu zimoodporne

Przywarka japońska jest pochodzącym z Japonii pnączem leśnym, które rosnąc bez podpory, może stać się oryginalną rośliną okrywową. Nieco dziwna nazwa gatunkowa hydrangeoides, oznaczająca „jak hortensja", została nadana roślinie, która po raz pierwszy została opisana jako należąca do rodzaju Schizophragma.

Kokornak wielkolistny jest amerykańskim, szybko rosnącym pnączem, które zapewnia w ogrodzie cień i osłonę. Duże liście tworzą szczelną, zieloną ścianę. Nazwa rodzajowa Aristolochia wywodzi się od starogreckich słów áristos ="bardzo dobry" i lóchos = "narodziny", i ma związek ze stosowaniem w przeszłości rośliny w położnictwie.

Powojnik pnący jest wieloletnim pnączem o silnym wzroście, uprawianym w ogrodach, a także dziczejącym i osiedlającym się w dolinach rzek i w liściastych lasach. Jest szczególnie przydatny do pokrywania zielenią dużych ścian, pergoli, płotów i tworzenia zasłon dla mało atrakcyjnych obiektów w ogrodzie.

Akebia pięciolistkowa jest dalekowschodnim pnączem, wieloletnim i szybko rosnącym. W cieplejszych regionach może być zimozielona. Doskonale nadaje się do obsadzania altan ogrodowych, pergol i rozmaitych podpór. Jadalne owoce akebii w naszych warunkach raczej nie dojrzeją.

Bluszcz irlandzki jest zimozielonym pnączem i podobnie jak bluszcz pospolity wspina się na duże wysokości - drzewa, skały i budynki - przy pomocy korzeni przybyszowych. Doskonale nadaje się do obsadzania cienistych i półcienistych miejsc w ogrodzie, jednak do kwitnienia potrzebuje dostępu do słońca. W naszych warunkach nie jest całkowicie odporny na mróz.

Dławisz okrągłolistny jest ozdobnym pnączem z tropikalnej Azji, sprowadzonym do Polski pod koniec XIX wieku. Główną dekorację stanowią jaskrawoczerwone osnówki nasion w pękających żółtawych torebkach. Silnie rosnące pnącze jest w stanie całkowicie pokryć koronę małego drzewa i zdusić je, do czego nawiązuje nazwa rodzajowa.

Jeśli ktoś szuka szybko rosnącego pnącza, które na dodatek pięknie i obficie kwitnie, powojnik górski jest idealnym wyborem. Szybko i skutecznie potrafi zasłonić mało efektowne ściany albo mury. Oprócz białych kwiatów formy botanicznej występują kremowe i różowe odmian hodowlanych powojnika górskiego.

Chmiel zwyczajny jest bujnie rosnącym, bylinowym pnączem, którego owocostany są wykorzystywane w warzeniu piwa. Może również z powodzeniem pełnić rolę rośliny ozdobnej w ogrodzie, ponieważ wiosną, w ciągu kilku tygodni, potrafi stworzyć gęstą, zieloną zasłonę. Chmiel zwyczajny jest rośliną dwupienną - na roślinach męskich rozwijają się wiechy zielonkawych kwiatów, a na żeńskich ozdobne, szyszkowate kwiatostany.

Aktinidia ostrolistna jest pnączem z Dalekiego Wschodu. Zarówno ten gatunek, jak i kilka innych z rodzaju aktinidia, znane są szeroko ze względu na smaczne owoce o nazwie kiwi. Uprawiane na dużą skalę w Nowej Zelandii, trafiły w 1959 roku do handlu pod nazwą "kiwifruit", która przyjęła się na całym świecie. Owoce aktinidii ostrolistnej, ze względu na niewielkie rozmiary, są nazywane "mini kiwi".

Aktinidia pstrolistna jest egzotycznym pnączem, bliską krewniaczką aktinidii smakowitej (Actinidia deliciosa), której owoce zrobiły furorę jako kiwi. Oprócz jadalnych i smacznych, chociaż niewielkich owoców, ozdobę tej rośliny stanowią przebarwiające się wiosną liście. Najbardziej efektownie wyglądają zielono-biało-różowe liście dobrze oświetlonych egzemplarzy męskich (roślina dwupienna).

Wiciokrzew przewiercień, nazywany kozilistkiem, jest pnączem sprowadzonym do Polski w XVIII wieku z południowo-wschodniej Europy. Uprawiany w ogrodach jako roślina ozdobna dziczeje czasem i samodzielnie rozprzestrzenia się w środowisku leśnym i pośród krzewów. Polską nazwę gatunkową tłumaczy wygląd zrośniętych górnych liści jakby przewierconych giętkim pędem.

Dławisz amerykański to północnoamerykańskie pnącze, które osiąga duże rozmiary i czasem jest w stanie zadusić rośliny stanowiące dla niego podporę - stąd nazwa rodzajowa. Szczególną ozdobę dławisza stanowią owoce - okrągłe jagody, czerwone i błyszczące w żółtych łuszczynach, zebrane są w gęste grona. Długo pozostają na roślinie i sprawiają, że jest atrakcyjna nawet po opadnięciu liści.

Winorośl japońska jest silnie rosnącym pnączem, które szybko oplata pergole i podpory. Ciemnozielone liście, bardzo dekoracyjne przez całe lato, przebarwiają się jesienią na efektowny szkarłat. Roślina jest mrozoodporna i nie ma specjalnych wymagań co do gleby.

Glicynia japońska jest silnie rosnącym pnączem, które odpowiednio przycinane może rosnąć w ogrodzie w formie szerokiego krzewu. Bardzo efektowne, duże i pachnące kwiatostany rozwijają się później niż u glicynii chińskiej - zwykle po rozwinięciu liści. Jest gatunkiem bardzo długowiecznym (do kilkuset lat) i najbardziej odpornym na mróz w swoim rodzaju botanicznym.

Powojnik wielkokwiatowy jest nazwą liczącej ponad sto odmian grupy mieszańcowej wyhodowanej z gatunków dalekowschodnich. Pierwszym wielkokwiatowym mieszańcem pochodzącym z początku XIX wieku i do dzisiaj uprawianym jest powojnik Jackmana. Przez całe lato rozwija bardzo duże kwiaty w kolorze fioletu.

Powojnik włoski pochodzi z regionu Morza Śródziemnego, gdzie zadomowił się od Hiszpanii aż po Azję Mniejszą. Gatunek jest uprawiany w ogrodach już od 400 lat, a w międzyczasie wyhodowano też liczne jego odmiany. Fioletowe kwiaty są szeroko dzwonkowate i składają się z czterech płatków.

Powojnik tangucki jest pochodzącym z zachodnich Chin zimotrwałym pnączem ozdobnym. Jego złotego koloru zwieszone, dzwonkowate kwiaty oraz dekoracyjne owocostany stanowią atrakcję każdego ogrodu. Kwitnie w czerwcu i lipcu, a czasem powtarza kwitnienie we wrześniu.

Bluszcz kolchidzki jest zdrewniałym pnączem pochodzącym z Kaukazu i Azji Mniejszej, gdzie w wilgotnych lasach wspina się po drzewach. W ogrodzie może być rośliną okrywową w miejscach mocno zacienionych. W odróżnieniu od rodzimego bluszczu ten gatunek woli gleby lekko kwaśne.

Milin wielkokwiatowy pochodzi z południowo-wschodnich obszarów Chin i jest pnączem o efektownych, lejkowatych kwiatach. Ich korona jest szerzej otwarta niż u północnoamerykańskiego krewniaka. Wadą milinu chińskiego jest mała mrozoodporność rośliny, która w naszych warunkach wymaga pełnego okrycia przed zimą.

Powojnik wielkokwiatowy 'Jan Paweł II' został wyhodowany w Polsce w 1979 roku przez jezuitę Stefana Franczaka. Odmiana wyróżnia się dużymi alabastrowobiałymi kwiatami z jasnoróżową pręgą, która pojawia się na płatkach pod koniec lata.

Powojnik alpejski jest gatunkiem występującym w górach Azji i Europy, również w Polsce. Ma dużą odporność i niewielkie wymagania, najlepiej rośnie w miejscach półcienistych. Ozdobę stanowią fioletowoniebieskie, dzwonkowate kwiaty, które rozwijają się wiosną na zeszłorocznych pędach.

Aktinidia smakowita jest pochodzącym z Chin pnączem, które zyskało światową popularność dzięki jadalnym owocom znanym jako kiwi. W naszych warunkach owoce aktinidii rzadko dojrzewają i nie są zbyt smaczne, jednak roślina z powodzeniem pełni rolę dekoracyjną.