Sukulenty

Sukulenty - gatunki, charakterystyka, wymagania, uprawa

Kaktus jest popularną rośliną, którą hodujemy w doniczkach. Mało kto wie, że jego liście ewolucja zmieniła w kolce, aby bronić łodygi, w której przechowuje wodę. Kaktus należy do sukulentów, czyli roślin żyjących w warunkach suchych i pustynnych, które muszą gromadzić wodę, aby przetrwać. Przedstawiamy ciekawe rodzaje sukulentów. Wyjaśniamy czy możemy uprawiać sukulenty w ogrodzie i doradzamy jak dbać o sukulenty doniczkowe i ogrodowe.

Sukulenty domowe i ogrodowe - rodzaje i hodowla

Sukulenty - gatunki, rodzaje i zastosowanie

Sukulenty są roślinami, które przystosowały się do warunków suchych. Rosną one głównie w obszarach suchych, gorących, pustynnych. Jednak występują także w strefie umiarkowanej. Rośliny te gromadzą wodę w liściach lub pniu, tak aby przetrwać jej niedostatek w okresach suszy. Mają one spowolniony metabolizm. Rosną bardzo wolno i oszczędnie gospodarują wodą. Co ciekawe, nie uwalniają one powstałego w wyniku fotosyntezy dwutlenku węgla, lecz gromadzą go i w ciągu dnia przerabiają na wodę.

Sukulenty rosną głównie na pustyniach, półpustyniach, sawannach oraz w lasach tropikalnych. W klimacie umiarkowanym są nieliczne, zaś w strefach chłodnych nie występują. W Europie występują nieliczne gatunki jak rozchodnik i rojnik, które utrzymują się głównie w górach, gdzie przystosowały się do życia na suchych kamieniach i skałach.

W naszym klimacie możemy hodować sukulenty głównie jako kwiaty domowe w doniczkach. Kilka gatunków mrozoodpornych sukulentów sadzimy w ogrodzie. Nie są one trudne w uprawie, zaś ich pielęgnacja nie sprawia trudności. Istotną sprawą jest odpowiednie przygotowanie podłoża oraz odpowiednie podlewanie. Sukulenty należą także do roślin “dla zapominalskich”. Nie wymagają częstego podlewania, a nawet zalanie jest dla nich szkodliwe. Dlatego też sukulenty wybierane są często na groby i cmentarze, gdzie zaglądamy rzadko. Typową rośliną tego rodzaju jest rozchodnik.

Czym się różni kaktus od sukulentu

Mało kto zastanawia się czym różni się kaktus od sukulenta. Utarło się przekonanie, że kaktus posiada kolce, a sukulent nie. Sukulenty dzielą się na liściowe i pędowe. Sukulenty liściowe gromadzą wodę w tkankach liści i najczęściej nie mają cierni. Natomiast sukulenty pędowe przechowują wodę w grubych pędach, zaś ich liście przekształciły się w ciernie. Tak więc kaktusy stanowią podgrupę sukulentów.

Kaktusy należą do rodziny cactaceae, która obejmuje 73 gatunki. Kaktus najczęściej przenosi funkcję fotosyntezy z liści na łodygę. Zawierająca wodę łodyga stanowi przynętę dla zwierząt, dlatego też kaktusy chronią się tworząc kolce lub wytwarzając trujące substancje.

Ciekawe gatunki sukulentów - hodowla i pielęgnacja

Skalniak - gatunki sukulentów do ogrodu

Istnieje kilka gatunków sukulentów, które są na tyle mrozoodporne, że mogą przezimować w ogrodzie w gruncie lub w doniczkach. Sukulenty domowe świetnie czują się latem na balkonie lub na tarasie. Sukulenty klimatu umiarkowanego to rośliny nieduże, rosnące tuż przy gruncie. Dlatego też najczęściej wykorzystywane są na tzw. skalniakach, czyli ogródkach imitujących przyrodę wysokogórską lub pustynną.

Skalniaki cieszą się powodzeniem szczególnie w małych ogródkach lub w miejscach silnie nasłonecznionych i suchych. W małym ogrodzie nie zmieści się wiele dużych roślin, dlatego też zakładamy skalniak, gdzie możemy pielęgnować małe roślinki. Idealnie sprawdzą się tu małe sukulenty, jak rojniki i rojowniki. Obecność skałek, żwiru lub kamieni doskonale eksponuje te małe roślinki, których nie byłoby widać w sąsiedztwie większych bylin.

Jak urządzić skalniak i jak dbać o rosnące na nim sukulenty? Rośliny te nie są przystosowane do wilgoci, dlatego też podłoże musi być suche lub posiadać odpowiedni drenaż, aby woda nie zatrzymywała się w glebie. Zanim utworzymy skalniak należy przygotować podłoże przy użyciu ziemi z dużą ilością piasku. Bardzo ważne jest odchwaszczanie skalniaka, zaś podlewanie ograniczamy do minimum.

Na skalniaku lub grządce imitującej klimat pustynny sadzimy rośliny górskie lub właśnie sukulenty. Wśród sukulentów klimatu umiarkowanego świetnie sprawdzą się takie gatunki jak:

• delosperma, słonecznica,
• rozchodnik,
• rojnik,
• rojownik,
• mrozoodporne opuncje.

Jedną z ciekawych roślin na skalniaki są delospermy słonecznice kwitnące w kolorze żółtym. Ich liczne odmiany mają kwiaty w kolorach od żółtego do ciemno czerwonego. Są to niskie rośliny na skalniaki i murki skalne. Sprawdzają się także do sadzenia w pojemnikach. Słonecznica jest mrozoodporna, jednak na czas mrozów lepiej okryć ją ściółką. Roślina pochodzi z Afryki i należy do rodziny pryszczyrnicowatych.

Typową sukulentem jest znany wszystkim rozchodnik. Ten kwiat kwitnący na różowo może być ozdobą skalniaków lub miejsc, gdzie rzadko mamy czas na pielęgnację. Jest to klasyczna roślina spotykana na cmentarzach, gdzie rzadko się pielęgnuje i podlewa rośliny. W zależności od odmiany spotykamy rozchodniki kwitnące w kolorze żółtym, różowym, białym lub czerwonym. Rozchodniki świetnie przystosowały się do niskich temperatur i nie potrzebują okrywania na zimę.

Małą rośliną w charakterystycznym kształcie rozetki są rojniki i rojowniki. Ich liście tworzą ciekawy kształt płaskiej rozety. Doskonale znoszą mrozy, jednak należy je sadzić w zacisznych miejscach, gdzie ziemia nie jest wilgotna. Rośliny te sprawdzają się również jako rośliny doniczkowe do domu lub do ogródków w pojemnikach.

Jak dbać o sukulenty doniczkowe - gatunki, pielęgnacja i podlewanie

Sukulenty i kaktusy egzotyczne doskonale sprawdzają się jako kwiat doniczkowy. Latem można nimi udekorować ogródek, jednak jesienią należy je przenieść do domu. Wśród sukulent i kaktusów domowych mamy ogromną ilość gatunków. Właśnie ogromna ilość gatunków, wielkości, kształtów oraz kolorów łodygi i kolców sprawia, że entuzjaści kaktusów kolekcjonują je tworząc w domu ciekawe dekoracje roślinne czy rodzaj mini skalniaków domowych.

Najpopularniejsze sukulenty domowe hodowane w doniczkach:

• grubosz drzewko szczęścia,
• aloes,
• eszeweria,
• sanseweria,
• wilczomlecz,
• kalanchoe,
• opuncja,
• grudniak,
• epifilum,
• agawa,
• delosperma.

Sukulenty doniczkowe należą do roślin łatwych w uprawie. Większym problemem jest zalanie ich niż przesuszenie, dlatego warto starannie zaplanować ich podlewanie. Niektóre, jak sanseweria uchodzą za rośliny niezniszczalne, które rosną w bardzo niesprzyjających warunkach i przetrwają nawet jeśli o nich zapomnimy.

Wśród sukulentów i kaktusów mamy również rośliny piękne kwitnące. Kaktusy kwitną rzadko. Niektóre gatunki zakwitają co roku, na inne musimy czekać nawet kilka lat. Najbardziej znanym i popularnym sukulentem jest grudniak, czyli kaktus bożonarodzeniowy. Nazwę swoją zawdzięcza właśnie pięknym, różowym kwiatom, które pojawiają się właśnie w grudniu.

Ciekawym rodzajem kwitnącego kaktusa jest cleistocactus, który posiada szereg odmian, zwanych “małpie ogony”, czy też “kocie ogony”. Jest to kaktus o długich łodygach, które tworzą plątaninę zwisającą z doniczki. Jego długie pędy mogą dorastać nawet do długości 70 cm. Ciekawą cechą tych kaktusów są piękne czerwone kwiaty. Kaktus ten obficie kwitnie całe lato. Bardzo podobną rośliną jest aporokaktus, którego łodygi są dość cienkie. Kaktus ten wydaje również piękne, czerwone kwiaty. Kwitnie późną wiosną do wczesnego lata.

Sukulenty to bardzo ciekawe rośliny. Uodporniły się na brak wody, co sprawia, że świetnie nadają się do uprawy w domu. Nie wymagają dużego nakładu pracy stanowiąc jednocześnie interesującą dekorację. Występują różne gatunki i z pewnością każdy znajdzie coś dla siebie. Zatem na początek krótka charakterystyka. Następnie najciekawsi przedstawiciele rodziny sukulentów.

Sukulenty i ich charakterystyka

Sukulenty znane są też pod nazwą roślin gruboszowatych. Ich charakterystyczną cechą jest przystosowanie do życia na terenach o ograniczonym dostępie do wody. Wykształciły specjalną tkankę wodną, służącą do gromadzenia wilgoci. Sukulenty w największej liczbie występują na obszarach pustynnych. Spotyka się je również we wszystkich strefach klimatycznych. Wśród tych roślin dominują odmiany dwuliścienne, zwykle rośliny zielne. W domach na całym świecie sukulenty są uprawiane, jako rośliny ozdobne.

Za gromadzenie wody odpowiadają liście, korzenie lub łodygi. W związku z tym opisywane rośliny dzieli się na trzy rodzaje. Pierwszym z nich są odmiany doniczkowe pędowe, gromadzące wodę w łodygach. W skład tej grupy wchodzą kaktusy, wilczomleczowate, astrowate.

Sukulenty liściowe to kolejne gatunki zbierające wodę w zgrubiałych liściach. Najbardziej znanymi roślinami z tej kategorii jest agawa i aloes.

Ostatnią grupą są kwiaty doniczkowe korzeniowe. Jak już nazwa wskazuje, wodę gromadzą korzenie. Reprezentują je pelargonie i niektóre szczawiki.

Uprawa gruboszowatych w domu nie sprawia wielu trudności. Niezależnie od tego czy są to kwitnące sukulenty czy kwiaty doniczkowe. Optymalne stanowisko znajduje się na parapecie na południowo-wschodniej stronie.

Z uwagi na zdolność do gromadzenia wody, opisywane rośliny nie powinny mieć stale mokrego podłoża. Mimo tego podlewanie jest konieczne, lecz w dłuższych odstępach. Latem wodę należy dostarczać do 2 razy w tygodniu. Zimą wystarczy raz w miesiącu.

Różne gatunki sukulentów lubią nawożenie. Latem tę czynność wykonuje się raz na dwa tygodnie. Na rynku dostępne są różne rodzaje nawozów dla tych roślin. Ważne by nie zawierały zbyt dużej ilości azotu. Gruboszowate nie muszą być często przesadzane. Bardzo dobrze sobie radzą w jednym miejscu. Zmianę środowiska można przeprowadzić dopiero w momencie, gdy doniczka robi się za ciasna. Następuje to zazwyczaj, co 3 - 4 lata.

Kaktusy – bardzo popularne sukulenty

Najpopularniejsze gruboszowate w domach to bez wątpienia kaktusy. Te rośliny doniczkowe cieszą się uznaniem z kilku powodów. Po pierwsze są dość łatwe w uprawie. Nie sprawią problemów nawet początkującym hodowcom. Co równie ważne dostępne są rozmaite gatunki, co poszerza pole manewru. By nie być gołosłownym warto przytoczyć kilka przykładów.

Kaktusy chętnie uprawiane w domu to między innymi echinokaktus Grusona. Może osiągać nawet do 1 m średnicy. Gatunek odznacza się okrągłym kształtem oraz długimi cierniami. Kolce zbierają się w liczne kępki.

Nie mniejszym zainteresowaniem cieszą się kwitnące sukulenty o nazwie koryfanta. W okresie kwitnienia przybierają żółte lub różowe kolory. Cechuje je kulisty pokrój, różne rodzaje rośliny mogą mieć krótsze lub dłuższe ciernie, skupione w kępkach.

Wymieniając ciekawe kaktusy nie można zapominać o opuncji drobnokolczastej. Jej wygląd jest rozpoznawalny. Łodyga opuncji składa się z płaskich i członowatych elementów. Jest pokryta jasnymi i drobnymi cierniami. Opuncje to niezbyt wymagające rośliny doniczkowe. Podobnie jak inne opisane tu kaktusy.

Rośliny doniczkowe oraz kwiat sukulent

Opisane powyżej gatunki to tylko część grupy sukulentów. Należy, więc przejść do kolejnych ciekawych roślin. Jedną z nich jest aloes zwyczajny lub jego lecznicza odmiana. Te rzadko kwitnące sukulenty w Polsce mogą być uprawiane jedynie w domu. Naturalnie występują w Afryce, na Madagaskarze oraz Półwyspie Arabskim. Aloes ma bardzo charakterystyczne liście. Tworzy się na nich woskowaty nalot zapobiegający parowaniu wody. Całości dopełniają brzegi zakończone kolcami. Kilkanaście odmian aloesu ma właściwości lecznicze. To kolejny powód do uprawiania tych roślin.

Po roślinach kaktusowatych przyszedł czas na kwiat sukulent. Taką właśnie rośliną jest eszeweria. Znane światu są różne rodzaje eszewerii, jest ich około 150. Te kwiaty doniczkowe wytwarzają grube liście wyrastające zaraz przy podłożu. Układają się w kształt rozety. Mogą przybierać barwy zielone, srebrzyste lub niebieskawe, w niektórych przypadkach są owłosione.

Uprawa eszewerii jest bardzo prosta. Kwiat sukulent najlepiej rozwija się w jasnym i niezbyt gorącym pomieszczeniu.

Różne odmiany eszewerii czy aloesu to nie jedyne kwitnące sukulenty. Kolejna ciekawą propozycją jest nieposiadająca łodygi faucaria. Składa się wyłącznie z mięsistych liści tworzących rozetę. Podobnie jak u innych sukulentów, liście faucarii są wyposażone w charakterystyczne ciernie na brzegach.

Ten kwiat sukulent kwitnie od sierpnia aż do późnej jesieni. W tym okresie przybiera jaskrawożółte barwy. W uprawie potrzebuje dużo słońca i wilgoci w okresie letnim. Zimą dostarczanie wody należy znacznie zmniejszyć. Przy niższej temperaturze roślina woli bardziej suche podłoże. W pomieszczeniu, w którym znajduje się faucaria temperatura powinna wynosić minimalnie 6 stopni Celsjusza.

Kwiaty doniczkowe z rodziny sukulentów są reprezentowane przez wiele gatunków. By je wszystkie wymienić potrzeba bardzo dużo miejsca. Na tej liście jest miejsce dla jeszcze jednej, ciekawej rośliny. Jest nią grubosz jajowaty.

Grubosz nie jest wymagający jeśli chodzi o uprawę. Dlatego też jest chętnie hodowany w domach i mieszkaniach. Jego liczne, jajowate liście magazynują wodę. Oprócz tego są dość mięsiste i błyszczące. Warto też dodać, że liście grubosza są zielone, ale mogą mieć też czerwone brzegi.

Kwiaty są białe i bardzo drobne. Pojawiają się na końcach pędów tylko u starszych roślin. By się wytworzyły, roślina musi znajdować się w dobrze oświetlonym miejscu. Ciekawostką jest fakt, że grubosza można formować zgodnie z zasadami drzewka bonsai.

Termin sukulent pochodzi z łaciny, od słowa sucus, oznaczającego sok. Nazwą tą określa się rośliny magazynujące w tkankach wodę. Za najbardziej popularne sukulenty doniczkowe uważa się kaktusy.

Sukulenty doniczkowe i inne

Czym wyróżniają się sukulenty?

Zjawisko sukulentyzmu wiąże się z roślinami okrytonasiennymi. Sukulenty to gatunki i odmiany charakteryzujące się silnie rozbudowanymi tkankami, w których gromadzi się woda. Należą do tej kategorii rodzaje roślin z mięsistymi łodygami, liśćmi i korzeniami. Mają one zazwyczaj niewiele tkanki mechanicznej i niewysokie ciśnienie osmotyczne. Dzięki bardzo małej liczbie szparek oraz zdolności silnego wiązania wody przez cytoplazmę i sok komórkowy, odznaczają się też znikomym parowaniem. Duża grupa sukulentów ma kwiaty zebrane w kwiatostany osadzone na długich szypułkach.

Najmniej liczne rodzaje sukulentów, które można hodować w domu to sukulenty korzeniowe. Rośliny te gromadzą wodę w mięsistych, bulwiasto zgrubiałych korzeniach. Sukulenty korzeniowe w naturze występują powszechnie wśród roślin stepów i pustyń. Większość z nich możemy podziwiać w ogrodach botanicznych i palmiarniach, a tylko nieliczne rosną w mieszkaniu. Należą do nich na przykład sukulenty doniczkowe z gatunku ceropegia oraz popularne pelargonie.

Sukulentem korzeniowym jest pochrzyn skrzydlaty, zwany też ignamem skrzydlatym. Jest to trwała roślina pnąca z korzeniem w formie olbrzymiej bulwy, osiągającej nawet osiemnaście kilogramów wagi. Liście pochrzynu mają sercowatojajowaty kształt. Pochrzyn skrzydlaty pochodzi prawdopodobnie z Himalajów. Rośnie też Indiach, Polinezji, Antylach, Gujanie, na Madagaskarze, Filipinach. Ze względu na fakt, że bulwy tej rośliny zawierają dużo skrobi, pochrzyn jest użytkowany podobnie jak ziemniak. W uprawie spotyka się też inne jego gatunki i odmiany, na przykład pochrzyn jadalny, cebulowy, trójdzielny, powietrzny itp.

Sukulenty doniczkowe liściowe na parapecie

Sukulenty liściowe mają silnie rozwinięte tkanki wodne w liściach. Ponieważ narażone są na długotrwałe susze, tracą w wyniku zasychania najstarsze liście, ale woda jest wówczas przekazywana do młodych elementów. Dzięki tej wymianie rośliny całkowicie nie wysychają. Sukulenty liściowe potrafią ponadto ograniczyć do minimum parowanie, dzięki grubej warstwie tkanki okrywającej. Sukulenty liściowe występują przede wszystkim wśród agaw i aloesów. W naszej szerokości geograficznej najbardziej znane są rozchodniki i rojniki. Ich system korzeniowy rozciąga się tuż pod powierzchnią gleby, dzięki czemu mogą wykorzystać nawet niewielkie ilości spadającej na ziemię wody.

Do sukulentów liściowych należą haworcje (haworsje), dość popularne kwiaty domowe. Charakterystyczna w tej grupie jest hawothia truncata, roślina schowana w dużej części w ziemi. Haworthia truncata potrzebuje cięższego podłoża niż inne gatunki i powinna stać przy zamkniętym, słonecznym oknie. Wymaga ponadto lekko wilgotnego podłoża. W okresie spoczynku, czyli od kwietnia do września, ziemia dla haworcji powinna być bardziej sucha, a temperatura pomieszczenia niższa. Rośliny wówczas nie nawozimy. Hawortia truncata rozmnaża się przez dzielenie odrostów korzeniowych albo z nasion. Bardzo wdzięcznym sukulentem jest też haworsja pasiasta. Haworsja pasiasta przyciąga wzrok charakterystycznymi prążkami. Haworsje pochodzą z Afryki i w naszym klimacie uprawiane są jako kwiaty doniczkowe. Bardzo specyficznym gatunkiem jest haworthia cooperi o jasnozielonych liściach. Haworthia cooperi wygląda, jakby była wykonana z przezroczystego szkła.

Sukulentem liściowym jest też popularny zamiokulkas zamiolistny. Kwiat ten pochodzi z Tanzanii i Zanzibaru i należy do rodziny obrazkowatych. Charakteryzuje się tym, że z podziemnego kłącza wyrastają długie ogonki z mięsistymi, bardzo błyszczącymi liśćmi. W warunkach domowych zamiokulkas zamiolistny zakwita bardzo rzadko, niezbyt atrakcyjnymi kwiatami. Roślina ta lubi duże ilości rozproszonego światła i ciepło. Podlewamy zamiokulkasa umiarkowanie. Najłatwiej jest rozmnożyć kwiat ten przez podział, przy przesadzaniu. Przesadzamy młode rośliny co roku, natomiast starsze rzadziej.

Sukulenty doniczkowe łodygowe (pędowe)

Sukulenty łodygowe, nazywane też sukulentami pędowymi, magazynują wodę w tkankach usytuowanych w rdzeniu lub korze. W miejscu gromadzenia się wilgoci tkanki robią się mięsiste, a łodygi rozrastają się w kształt walców lub kul, zazwyczaj żebrowanych na powierzchni. Do sukulentów łodygowych zalicza się też niektóre drzewa, na przykład baobaby. Drzewa sukulentowe mają często tak zwaną zieloną korę. Jest to w rzeczywistości tkanka asymilacyjna, pokryta na zewnątrz bardzo cienką warstwą korka. Na drzewach z zieloną korą liście pojawiają się krótko w czasie wilgotnych pór, a kora ułatwia im wchłanianie dużych ilości wilgoci. Sukulenty łodygowe mają bardzo różnorodne formy. Są kuliste, kolumnowe, spłaszczone, członowane, pokryte brodawkami itp.

Do sukulentów łodygowych należy też aloes zwyczajny, zwany też aloesem barbadoskim lub barbadeńskim. Jest to w naturze bylina, dorastająca do pół metra wysokości, czasami zdrewniała u nasady. Rośnie ona w Afryce, południowej Azji i południowej Europie. Głównym ośrodkiem jej uprawy były dawniej wyspy Barbados. Aloes zwyczajny kwitnie żółtymi, zebranymi w długie grona, zwisającymi kwiatami. Ma mieczowate, grube i soczyste liście, czasami plamiste, brzegiem piłkowane. Opisano ponad trzysta gatunków aloesów, z których większość ma gładkie albo poryte niewielkimi kolcami brzegi. Są też aloesy marmurkowane, pręgowane i z białymi guzkami. Należy do nich aloes wielkolistny, zwany też spiralnym. Aloes wielkolistny wygląda czasami jak spirala zrobiona techniką origami.

Łodygowym sukulentem jest też szparag lekarski. Szparag lekarski to bylina dorastająca do półtora metra wysokości, o białawych lub zielonkawożółtawych dzwoneczkowatych kwiatach i owocach w postaci czerwonej kulistej jagody. W naszym kraju rośnie na południu, na suchych zboczach, w zaroślach i na miedzach. Jest też uprawiana w ogrodach. W wielu krajach młode pędy jadane są jako lecznicza jarzyna.

Kaktusy - sukulenty dla początkujących

Kwiat kaktus - charakterystyka

Najbardziej wdzięcznymi sukulentami dla początkujących hodowców są kaktusy. Te rośliny doniczkowe naturze rosną w suchym, kamienistym lub piaszczystym podłożu i są narażone na duże wahania temperatur - od wysokich w dzień do niskich w nocy. Kaktusy, podobnie jak inne sukulenty, gromadzą w tkankach wodę. Czasami są to ogromne jej ilości, które chronią ludzi i zwierzęta przed śmiercią na pustyni. Najwięcej wilgoci kumulują kaktusy olbrzymie, rosnące na przykład w Meksyku. Gatunki te mogą zgromadzić po trzy tysiące litrów wody, co stanowi ponad 90% masy roślin. Ten wielki meksykański sukulent może przeżyć nawet dwa lata suszy, a utrata do 70% wody nie zagraża jego życiu.

Kaktusy doniczkowe mają bardzo zróżnicowane pokroje: kuliste, kolumnowe, słupowe, skręcone. Charakteryzują je zazwyczaj mocno kłujące ciernie, które chronią rośliny w naturalnych warunkach. W trakcie ewolucji nastąpił u nich zanik liści, które przekształciły się w kolce. Niektóre gatunki zamiast cierni mają drobne, łatwo wnikające w ciało włoski, zwane glochidiami. Choć okres kwitnienia jest dość krótki, liczne gatunki i odmiany kaktusów potrafią zachwycić feerią barw i różnorodnością kształtów kwiatów. U większości z nich kwiaty wyrastają pojedynczo z pąków znajdujących się na szczycie pędu lub u jego podstawy.

Charakterystycznie rozrośnięte pędy ma opuncja figowa, nazywana inaczej żygadłem figą indyjską. Roślina ta pochodzi prawdopodobnie z Meksyku. Uprawiana jest pospolicie w krajach tropikalnych i subtropikalnych, a także nad Morzem Śródziemnym. W swoich naturalnych warunkach bardzo się rozrasta i pełni rolę uciążliwego chwastu. W trzecim dziesięcioleciu ubiegłego wieku ten meksykański sukulent tak opanował obrzynie obszary Australii, że dopiero po sprowadzeniu z Argentyny molika cactoblasis cactorum, którego gąsienice żywią się opuncją, zahamowano jego rozwój.

Opuncja figowa to dorastająca do kilku metrów roślina krzewiasta. W tropikalnej Ameryce ten meksykański sukulent tworzy formy drzewiaste. Charakteryzują ją spłaszczone, mięsiste, jajowate, owalne lub eliptyczne człony z aureolami i nielicznymi kolcami. Znane są też odmiany bez kolców. Wyhodowane po raz pierwszy w Kaliforni, są wykorzystywane jako pasza dla bydła. Opuncja figowa ma duże kwiaty i duże jadalne owoce. Owoc opuncji ma dziewięć centymetrów długości i gruszkowaty kształt. Jest nim kolczasta jagoda w kolorze żółtawym, białawym lub czerwonawym. Jako kwiaty doniczkowe opuncje rosną szybko i po kilku latach wymagają odmładzania poprzez sadzonkowanie górnych członów. W warunkach domowych sprawdzi się opuncja odmiany leucotricha.

Kwiat kaktus w domu - kaktus a sukulent

Wszystkie kaktusy są sukulentami gromadzącymi wodę w łodygach. Jednak kaktusy występują tylko w obu Amerykach, natomiast inne sukulenty rozmieszczone są również na innych kontynentach. Wyróżnia się dwa rodzaje kaktusów: pustynne i pochodzące z lasów deszczowych.

Kaktusy to bardzo żywotne kwiaty domowe. Aby pięknie kwitły co roku, niektóre gatunki powinny zimą przebywać w jasnym i chłodnym, ale zabezpieczonym przed mrozami miejscu. Są też takie, które mogą stać w cieple przez cały rok. U małych ciernistych kaktusów okresem spoczynku jest zazwyczaj zima. Szczególnie lubiane są kaktusy jako kwiaty domowe do minimalistycznych wnętrz. Najlepiej wyglądają w jednobarwnych gładkich doniczkach. Bardzo ciekawie prezentują się też tak zwane ogródki kaktusowe. Niskie rośliny wysadza się wówczas do małych doniczek, a następnie wstawia je do większego pojemnika, wypełniając przestrzenie piaskiem lub kamykami.

Sadzimy kaktusy w piaszczystym substracie. Przystosowane do suchego klimatu dobrze znoszą braki w podlewaniu i potrzebują niewiele wody.

Kwiat kaktus - gatunki i odmiany

Kaktusy to rośliny o bardzo zredukowanej powierzchni, przystosowanej do środowiska, w którym muszą oszczędzać wodę. W uprawie spotyka się różne gatunki i odmiany kaktusów. Są nawet takie, które nie zawierają chlorofilu. W składzie ich tkanek obecny jest żółty ksantofil lub czerwony karoten, dlatego rośliny mają czerwone, różowe, żółte, pomarańczowe kolory. U niektórych gatunków bardzo ozdobne są owoce, czyli duże i lśniące czerwone jagody.

Do większych kaktusów można zaliczyć gatunek echinokaktus grusona, zwany też cierńcem. Rośnie on dziko w Meksyku, gdzie starsze okazy dorastają do ponad metra wysokości i około osiemdziesięciu centymetrów grubości. Echinocactus grusonii tworzy zwykle tylko jeden żebrowany, a u starszych egzemplarzy cylindryczny, pęd. Ma dość długie, złożone w pęczki żółte ciernie. Ten meksykański sukulent uprawiany jest często w doniczce. Echinocactus grusonii rozmnaża się z nasion wczesną wiosną. Latem młode rośliny podlewamy dość obficie, natomiast starsze umiarkowanie.

Sukulentem pędowym (kaktusem) jest też jazgrza williamsa, zwana też echinokaktusem lub jeżowcem williamsa. Jest to bylina o wysokości do dwudziestu centymetrów, o szarozielonym kulistym pędzie bez kolców. Kwiat jeżowca jest niewielki. Jazgrza williamsa rośnie dziko w Ameryce Północnej. Kwiat ten był wykorzystywany przez Indian do rytualnych obrzędów. Świeże lub suszone talarki z górnej części pędu, nazywane peyotll, żute w czasie uroczystości religijnych, służyły do wywoływania wizji. Celowi temu służył zawarty w nich alkaloid meskalina. Bardzo niebezpiecznym gatunkiem, również ze względu na obecność meskaliny, jest też kaktus san pedro (Święty Piotr). San pedro to kwiat zabroniony w Polsce ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii.

Sukulenty doniczkowe - warunki uprawy

Te popularne kwiaty domowe rozmnaża się wiosną, z nasion lub przez sadzonki. Nasiona kiełkują w temperaturze gleby nieco powyżej dwudziestu stopni Celsjusza. Siewki muszą mieć dużo światła i powietrza. Wszystkie sukulenty sadzi się płytko w podłożu. Do doniczek wysadzamy rośliny zwykle w następnym roku. Sukulenty można też rozmnażać wegetatywnie z sadzonek pędowych lub liściowych. Trzymamy je przez kilka godzin na powietrzu, by przyschły rany, a potem sadzimy do doniczek. Wiele gatunków sukulentów rozmnaża się przez szczepienie.

Mówi się, że sukulenty doniczkowe to rośliny dla zapominalskich. Coś prawdopodobnie w tym jest, ponieważ nie potrzebują specjalnej pielęgnacji i są łatwe w uprawie. Te dość popularne kwiaty doniczkowe wymagają niewiele wody (więcej w okresie intensywnego wzrostu), ale za to dużo słońca, przepuszczalnej gleby i czasami okresu spoczynku. Zazwyczaj wyróżnia się trzy rodzaje sukulentów: korzeniowe, liściowe i łodygowe.

Literatura:

1. Augustyn M., Rośliny pokojowe. Encyklopedia pielęgnacji. Poznań 2006.
2. Onitzchowa K., Rośliny ozdobne w mieszkaniu. Warszawa 1987.
3. Petermann J., Tschirner W., Interesująca botanika. Warszawa 1987.
4. Podbielkowski Z., Słownik roślin użytkowych. Warszawa 1985.
5. Podbielkowski Z., Podbielkowska M., Przystosowanie roślin do środowiska. Warszawa 1992.
6. Raworth J., Bradley V., Rośliny ozdobne w domu. Warszawa 1998.
7. Rośliny ozdobne. Warszawa 1987.