Warzywa kapustne

Warzywa kapustne - odmiany, wymagania, uprawa, wykorzystanie

Czy warto uprawiać warzywa kapustne na działce lub w ogrodzie? Wyjaśniamy na czym polega uprawa tych warzyw i trudności jakie napotykamy. Warzywa te mają dużo większe wymagania uprawowe, niż warzywa korzeniowe. Warto jednak zastanowić się nad założeniem warzywnika, gdyż warzywa kapustne należą do najzdrowszych warzyw, które zaleca się włączyć do codziennej diety.

Warzywa kapustne - charakterystyka

Rośliny kapustne - charakterystyka i rodzaje

Warzywami nazywamy rośliny jadalne, których różne części nadają się do jedzenia na surowo lub po przygotowaniu. Wyróżniamy różne rodzaje warzyw według ich jadalnych części. Warzywa kapustne stanowią tę grupę roślin, w których jadalnymi częściami są liście, łodygi oraz nierozwinięte kwiaty.

Warzywa kapustne należą do rodziny kapustowatych, krzyżowych. Są to w większości rośliny zielne, które rosną prawie na wszystkich kontynentach, z wyjątkiem Antarktydy.

Do warzyw kapustnych zaliczamy takie rośliny jak:

• brokuł,
• jarmuż,
• kalafior,
• kalarepa,
• kapusta brukselska, brukselka,
• kapusta głowiasta biała,
• kapusta głowiasta czerwona,
• kapusta pekińska,
• kapusta włoska.

Co ciekawe, do kapustowatych należy również rzepak, rzeżucha, rukola, chrzan, gorczyca. Wśród kapustowatych są rośliny jadalne, jak warzywa kapustne, rośliny pastewne i oleiste, na przykład rzepak, jak również rośliny ozdobne, na przykład lobularia.

Czy warzywa kapustne są zdrowe - charakterystyka prozdrowotna

Często słyszymy o prozdrowotnych właściwościach warzyw krzyżowych, które dietetycy zalecają włączyć do diety. Rośliny krzyżowe mają właściwości przeciwzapalne i zapobiegają powstawaniu raka i osteoporozy. Mają też ogromne ilości witamin, błonnika, antyoksydantów i składników mineralnych. Warzyw kapustne zaliczamy właśnie do roślin krzyżowych, dlatego też warto zadbać o dużą ich ilość w diecie. Grupa krzyżowych jest szersza, gdyż prócz warzyw kapustnych, obejmuje także przyprawy, rośliny rzepakowe, oleiste i liściaste.

Wokół warzyw kapustnych narosły pewne kontrowersje. Otóż zawierają one związek utrudniający przyswajanie jodu, który jest niezbędny do prawidłowego działania tarczycy. Dlatego też nie zaleca się warzyw krzyżowych przy chorobie Hashimoto i niedoczynności tarczycy. Problem ten można jednak rozwiązać. Niekorzystne związki ulatniają się w czasie gotowania, dlatego też należy gotować warzywa krzyżowe bez przykrywki. Innym sposobem pozbycia się tych związków jest kiszenie i fermentacja.

Warzywa kapustne - wykorzystanie w sztuce kulinarnej

Wykorzystanie warzyw kapustnych w sztuce kulinarnej jest znane od wieków. Kapusta stanowi od wieków niemal podstawę kuchni polskiej. Kapusta kiszona jest głównym składnikiem flagowego dania kuchni polskiej, czyli bigosu. Świeża kapusta biała służy do wyrobu kolejnych tradycyjnych dań kuchni polskiej, jak gołąbki i kapusta zasmażana. Jeszcze XX wieku, kapusta zasmażana była klasyczną jarzyną do obiadu. W kuchni śląskiej do obiadu jada się kapustę modrą, czyli czerwoną. W XX wieku pojawiły się nowe rodzaje kapusty, jak kapusta pekińska, które nadają się do sałatek w formie surowej, kiszonej lub gotowanej.

Klasycznym warzywem, jadalnym w Polsce, jest kalafior, który został prawdopodobnie sprowadzony do Polski przez królowę Bonę. Jada się go w formie gotowanej jako jarzynę do obiadu lub jako dodatek do zupy jarzynowej. Mało kto wie, że można go jeść na surowo, na przykład jako dodatek do sałatki. Świetnym daniem na ciepło jest brokuł lub brukselka, które gotują się bardzo szybko. Ostatnio karierę robi jarmuż, który wystarczy tylko sparzyć.

Uprawa warzyw kapustnych w ogródku lub na działce - charakterystyka wymagań uprawowych

W przydomowych ogródkach i na działce możemy z powodzeniem uprawiać warzywa kapustne. Szczególnie łatwa jest uprawa jarmużu, który można wyhodować nawet w doniczce, na balkonie. Warto jednak wiedzieć, że uprawa kapustnych jest pracochłonna i wymagająca.

Do uprawy warzyw kapustnych w ogródku musimy dysponować odpowiednio żyzną glebą. Ziemię pod warzywa kapustne należy przygotować i w poprzednim roku zasilić obornikiem. W przypadku warzyw kapustnych, bardzo ważny jest płodozmian. Nie należy uprawiać ich w kolejnym roku na tej samej grządce. Nie zaleca się też uprawy tych warzyw po warzywach rzepowatych.

Kolejną trudnością w uprawie warzyw kapustnych jest uprawa z rozsady. W lutym należy wysiać rośliny do pojemników lub inspektów i przygotowywać rozsadzę w pomieszczeniu, w określonej temperaturze. Sadzonki można również kupić, lecz warto dokonywać zakupu z pewnych źródeł.

Charakterystyka warzyw kapustnych w uprawie amatorskiej:

• nie mają dużych wymagań co do temperatury,
• znoszą krótkie spadki temperatury,
• wymagają nawożenia,
• wymagają stałej wilgotności podłoża,
• wymagają regularnego podlewania.

Wymagania uprawowe:

• stanowisko słoneczne,
• gleba zwięzła,
• ziemia zasobna w składniki odżywcze,
• odczyn (pH 6,2-7,0) obojętny lub lekko kwaśny gleby,
• gleba wilgotna.

Sama pielęgnacja warzyw kapustnych nie jest pracochłonna, gdyż wokół nich nie rośnie dużo chwastów. Wymagają one regularnego podlewania i odpowiedniego nawożenia.

Warzywa kapustne należą do podstawowych warzyw wykorzystywanych w kuchni polskiej. Są nie tylko smaczne, lecz także bardzo zdrowe. Uprawa warzyw kapustnych w ogródku jest możliwa i łatwa, jednak przygotowanie jest bardzo pracochłonne. Warzywa te mają też duże wymagania uprawowe.