Warzywa korzeniowe jednoroczne

Warzywa korzeniowe jednoroczne - rodzaje, charakterystyka, uprawa

Jakie warzywa korzeniowe jednoroczne uprawiamy w naszym klimacie? Wyjaśniemy czym są warzyw korzeniowe i które z nich należą do roślin jednorocznych. Czy warzywa korzeniowe możemy uprawiać w przydomowym warzywniaku i jakie są ich wymagania uprawowe? Doradzamy jak uprawiać warzywa korzeniowe, aby mieć świeże jarzyny na swój stół.

Warzywa korzeniowe jednoroczne

Jakie warzywa korzeniowe jednoroczne uprawiamy w naszym klimacie

Pod nazwą warzywa rozumiemy rośliny zielne, których części są jadalne i można je jeść na surowo lub po ugotowaniu. Zaliczają się do nich warzywa korzeniowe, których część jadalną stanowi korzeń. Są to smaczne warzywa, które gromadzą składniki odżywcze w korzeniu palowym. Niektórzy do warzyw korzeniowych zaliczają wszystkie warzywa, których jadalną częścią jest korzeń, czyli także warzywa rzepowate, jak brukiew czy rzodkiew.

W botanice wyróżniamy rośliny jednoroczne, dwuletnie i byliny. Rośliny jednoroczne charakteryzują się tym, że ich pełny cykl rozwojowy zamyka się w jednym roku. Pod koniec sezonu wegetacyjnego zamierają zarówno części nadziemne jak i korzenie. Warzywa korzeniowe należą przede wszystkim do roślin dwuletnich lub bylin. Większość warzyw korzeniowych to rośliny dwuletnie, które w pierwszym roku wegetacji gromadzą w korzeniu wartości odżywcze, zaś w drugim wykorzystują je na kwitnienie i wydanie nasion. Po dwóch okresach wegetacyjnych roślina zamiera.

Wśród roślin jednorocznych nie występują warzywa korzeniowe, z wyjątkiem niektórych gatunków rzodkwi. Prawie wszystkie warzywa korzeniowe uprawiane w Polsce, to rośliny dwuletnie. Do bylin, czyli roślin wieloletnich, należy chrzan i topinambur. Uprawiane są one jednak jako rośliny jednoroczne, czyli zbiór następuje w pierwszym roku. Dzieje się tak dlatego, że w drugim roku wegetacji rośliny te wykorzystują zgromadzone składniki odżywcze do wydania kwiatów i nasion. Dlatego też ich korzeń nie jest już smaczny do spożycia.

Co ciekawe, w naszym klimacie można również uprawiać w ogródku bataty. Należą one do bylin, lecz w naszym klimacie nie mogą przetrwać zimy, dlatego też można je uprawiać tylko jako roślinę jednoroczną. Bataty z powodzeniem można uprawiać w przydomowym warzywniaku,

Jako warzywa korzeniowe jednoroczne uprawiamy następujące rośliny:

• bataty,
• brukiew,
• burak ćwikłowy i burak cukrowy,
• marchew zwyczajna,
• pasternak zwyczajny,
• pietruszka korzeniowa,
• seler korzeniowy,
• rzepa,
• rzodkiewka,
• skorzonera (wężymord),
• słonecznik bulwiasty, czyli topinambur.

Warzywa korzeniowe jednoroczne - zastosowanie

Uprawa warzyw korzeniowych przeznaczona jest przede wszystkim do spożycia przez człowieka. Mają one szerokie zastosowanie w tradycyjnej i współczesnej kuchni polskiej. Najważniejsze warzywa korzeniowe, jak marchew, pietruszka i seler, stanowią bazę “włoszczyzny”, czyli podstawowego zestawu warzyw do zupy. Zestaw ten służy głównie to gotowanie bulionu, będącego bazą do rosołu oraz wszystkich zup kuchni polskiej. Włoszczyzna stanowi dodatek do mięsnego wywaru na bulion lub jest bazą do bulionu wegetariańskiego. Co ciekawe, nazwę włoszczyzny wywodzi się od królowej Bony, która sprowadziła do Polski szereg nowych warzyw, przypraw korzennych i przepisów kulinarnych. Tak naprawdę sprowadziła tylko jedno warzywo korzeniowe, czyli seler, będący składnikiem włoszczyzny.

Bez włoszczyzny i innych warzyw korzeniowych nie można sobie wyobrazić kuchni. Przygotowuje się z nich także sałatki i surówki do obiadu, zarówno surowe, jak i gotowane. Stanowią one dodatek do duszonych mięs, dań jednogarnkowych. Obecnie wraz z zaleceniami dietetycznymi, aby jeść więcej warzyw, powstają nowe przepisy na warzywne farsze do pierogów i naleśników, warzywne pasztety, czy placki warzywne. Coraz większe powodzenie zdobywają nowe warzywa korzeniowe jak bataty czy topinambur.

Uprawa i wymagania warzyw korzeniowych jednorocznych w przydomowym warzywniku

Warzywa korzeniowe po prostu kupujemy w sklepie. Jednak warto założyć w ogrodzie warzywnik, który pozwoli nam uzyskać zdrowe, świeże warzywa korzeniowe na swój stół. Warzywa korzeniowe są nie tylko łatwe w uprawie, lecz także łatwe do przechowywania.

Warzywa korzeniowe mają małe wymagania uprawowe. Mogą rosnąć w prawie każdej glebie. Ich pielęgnacja polega głównie na podlewaniu i pieleniu chwastów. Nie trzeba się martwić o zimowanie, gdyż uprawiamy je jako rośliny jednoroczne. Większość warzyw uprawiamy z nasion. Tylko seler wymaga przygotowania rozsady.

Sadzenie i uprawa roślin korzeniowych w ogródku ma następujące wymagania:

• stanowisko słoneczne i dobrze oświetlone,
• odpowiednie podlewanie, gdyż warzywa korzeniowe mają duże wymagania co do wilgotności,
• płodozmian, czyli sadzenie warzyw co roku na innej grządce.

W uprawie warzyw korzeniowych szczególnie ważny jest płodozmian. Unikamy w ten sposób wyjałowienia gleby oraz ataku szkodników i chorób. Szkodniki najczęściej atakują ten sam gatunek roślin i zimują w glebie. Dlatego też zmieniamy gatunki roślin sadzone w tym samym miejscu. Należy zaplanować sadzenie warzyw korzeniowych na miejscu, gdzie wcześniej rosły kapustne lub dyniowate.

Warzywa korzeniowe są roślinami dwuletnimi lub bylinami. Jednak uprawia się je jako rośliny jednoroczne, gdyż tylko w pierwszym roku są smaczne. Są to rośliny łatwe w uprawie i pielęgnacji, dlatego też z powodzeniem można je hodować w przydomowym warzywniku.