Warzywa strączkowe

Warzywa strączkowe - rodzaje, uprawa, wykorzystanie, ciekawostki

Nie od dziś wiemy, że warto w diecie zadbać o obecność warzyw strączkowych. Szczególnie jeżeli rezygnujemy całkowicie z jedzenia mięsa. Wtedy to rośliny strączkowe dostarczają nam cenne biało. Dobrze jest jednak sprawdzić, jakie warzywa strączkowe możemy spożywać, a także, w jaki sposób powinny być uprawiane w Polsce.

Rośliny strączkowe uprawiane w Polsce

Należy mieć na uwadze, że lista warzyw strączkowych jest bardzo długa, ale tylko niektóre z nich są uprawiane w Polsce. Na szczęście produkty na bazie strączków uprawianych w innych regionach świata są bez problemu dostępne. To jednak warto rozróżnić, jakie gatunki uznajemy za rodzime. Do nich zaliczamy przede wszystkim takie warzywa strączkowe jak:

• Fasola zwykła (Phaseolus vulgaris) - rośliny jednoroczne, które wywodzą się z Ameryki Południowej i Środkowej. Jednak z powodzeniem gatunki fasoli zwyczajnej uprawiane są w Polsce. W zależności od odmiany wykorzystuje się w celach kulinarnych wyłącznie nasiona lub całe strączki. Wśród nich wymienia się takie odmiany jak fasole żółtostrąkowe, zielonostrąkowe, tyczne, karłowe, czy też z przeznaczeniem na suche nasiona.
• Groch zwyczajny (Pisum sativum) - jest to gatunek rośliny, która w zależności od odmiany potrafi dorastać do 2 metrów wysokości. Zielone nasiona znajdują się w podłużnych strąkach. W Polsce spotykane są dwa podgatunki grochu zwyczajnego, do których zalicza się groch zwyczajny typowy oraz polny. Jednak ten drugi występuje w stanie naturalnym.
• Bób (Vicia faba) -  określany również jako wyka bób. Jest to gatunek rośliny jednorocznej. Jego cechą charakterystyczną są pokaźne strąki, które osiągają do kilkunastu centymetrów długości. W każdym strąku znajdują się nasiona w kształcie nerki przedzielone przegródkami. Bób jest ceniony w diecie ze względu na liczne składniki odżywcze, które zawiera.
• Ciecierzyca pospolita (Cicer arietinum) - potocznie roślina określana jest mianem cieciorki. Roślina dorasta mniej więcej do metra wysokości. Po okresie kwitnienia zawiązują się strąki, które zawierają pojedyncze nasiona. Są to bardzo popularne warzywa strączkowe, jakie wykorzystuje się w diecie wegańskiej, ponieważ woda po gotowaniu ciecierzycy stanowi doskonały zamiennik jajka.
• Soczewica jadalna (Lens culinaris) - jest to niewysoka roślina jednoroczna lub dwuletnia, która wytwarza nieduże strąki. W nich znajdują się maksymalnie 3 nasiona. W Polsce soczewica jadalna jest dość rzadko uprawiana, jednak też spotykane są dziczejące okazy. Szczególnie dieta wegańska jest bogata w te rośliny strączkowe, które można zjeść nie tylko po ugotowaniu, ale również wytwarza się z nich mąkę.
• Soja warzywna (Glycine max) - określana również jako soja szorstka lub owłosiona. Gatunek tego warzywa strączkowego przywędrował do nas z Azji. Wyróżnia się strąkami, które są pokryte szorstkim owłosieniem. Wewnątrz strąków znajdziemy do 4 nasiona. W zależności od odmiany nasiona przybierają kolor od żółtego, aż po czarny.

Warto mieć na uwadze, że do najczęściej uprawianych warzyw strączkowych w naszych ogrodach zalicza się groch oraz fasola. Natomiast pozostałe gatunki, takie jak soczewica lub soja są uprawiane rzadko nawet na skalę przemysłową. Oczywiście brak popularności wcale nie sprawia, że mamy zrezygnować z prób uprawy warzyw, które nie są tak znane w naszych polskich ogrodach.

Warzywa strączkowe - rodzaje tropikalne

Nie wszystkie gatunki roślin strączkowych mogą być uprawiane w Polsce ze względu na wymagania klimatyczne. Jednak to nie oznacza, że musimy całkowicie rezygnować w diecie z tropikalnych odmian. Ponieważ produkty zawierające suche lub przetworzone już ziarna są coraz łatwiej dostępne w naszych sklepach. Dlatego dobrze jest się dowiedzieć, jakie gatunki roślin strączkowych, które są importowane do naszego kraju, możemy wykorzystać w swoim codziennym menu.

Do tropikalnych gatunków warzyw strączkowych zaliczymy takie rośliny jak:

• Fasola azuki (Vigna angularis) - określana mianem również fasoli japońskiej, ponieważ rzeczywiście pochodzi ona z Azji. Nie jest to zbyt wysoka roślina, ponieważ dorasta ona maksymalnie do 30 cm wysokości. Fasoli azuki wyróżnia się drobnymi nasionami, które umieszczone są w niedużych strąkach.
• Fasola mungo (Vigna mungo) - jest to fasola, której ojczyzną są Indie. Natomiast w Europie spotyka się ją jedynie w krajach umiejscowionych na Południu kontynentu. W niedużych strąkach osiągających do kilku centymetrów długości znajdują się bardzo drobne nasiona.
• Nikla indyjska (Cajanus cajan) -  roślina zaliczająca się do rodziny bobowatych, która w stanie naturalnym spotykana jest na terenie Indii. Nikla indyjska posiada bardzo drobne strąki, których długość nie przekracza średnio 1 cm. Natomiast wewnątrz każdego strąku znajduje się kilka nasion w kolorze kremowym lub brązowym.

Zastosowanie warzyw strączkowych

Oczywiście warzywa strączkowe najczęściej wykorzystywane są w diecie, ze względu na białko, jakie znajduje się w ziarnach. Jednak w wielu krajach rośliny strączkowe znajdują zastosowanie także jako rośliny pastewne. Ponadto w zależności od gatunku, produkuje się z nich konkretne produkty, do których najczęściej zaliczają się mąki.

Wykorzystanie w diecie warzyw strączkowych odgrywa bardzo ważną rolę, głównie ze względu na białko, które znajduje się w ziarnach. Co ciekawe w Polsce, niektóre rośliny strączkowe, takie jak na przykład fasola uprawiana jest również w celach ozdobnych. Ponieważ pewne odmiany wyróżniają się niezwykle dekoracyjnymi kwiatami. Groch zwyczajny wykorzystywany jest nie tylko jako surowe warzywo strączkowe. Ponadto przygotowuje się z niego produkty suche, mrożonki, czy też konserwy. Groch znajduje również zastosowanie jako roślina uprawna na paszę dla zwierząt.

Bób jest z kolei ceniony nie tylko ze względu na białko znajdujące się w ziarnach. Ale również w tym warzywie znajduje się lewodopa, aminokwas, dzięki któremu można skutecznie leczyć chorobę Parkinsona. Natomiast uprawia się również odmianę bobu o nazwie bobik, która jest przeznaczona na pożywienie dla zwierząt. Soczewicę jadalną najczęściej spożywamy po wcześniejszym ugotowaniu. Dostępne są produkty zawierające suche ziarna lub też w postaci konserwy. Z ziaren soczewicy produkuje się także mąkę. Soczewica doskonale nadaje się również na kiełki, które posiadają nie tylko białko, ale również liczne witaminy i mikroelementy.

Jeżeli interesuje nas azjatycka dieta, warto wiedzieć, jakie warzywa strączkowe okażą się najlepsze. Do nich najczęściej zalicza się fasola mungo, którą nie tylko możemy spożywać po obróbce termicznej, ale także wytwarzana jest z niej mąka. Często występującym składnikiem jest fasola adzuki. Aż ¼ składników zawartych w ziarnach to białko. Dzięki tej fasoli możliwa jest dieta genmai-saishoku. Jest to dieta wegańska, wśród których najważniejszym składnikiem jest między innymi brązowy ryż.

Rośliny strączkowe w diecie - jakie mają wpływ na odchudzanie

Zapewne osoby, które chcą się zdrowo odżywiać, a także decydują się na odchudzanie, zastanawiają się, czy ich dieta powinna być bogata w rośliny strączkowe. Okazuje się, że jak najbardziej. Ponieważ suche, a także przetworzone ziarna, to nie tylko białko, ale również wiele cennych witamin oraz minerałów. Odchudzanie jest wspierane przez produkty zawierające warzywa strączkowe, poprzez zawartość błonnika w tych warzywach. Ponadto są one źródłem witamin z gruby B, a także wzbogacą nasz organizm o wapń, magnez, czy też żelazo.

Dlaczego warto zdecydować się na odchudzanie, dbając o obecność roślin strączkowych w menu? Ponieważ bardzo szybko powodują uczucie sytości, a sama dieta będzie zaliczać się do niskokalorycznych. Do wyboru mamy nie tylko suche ziarna, ale również gotowe produkty zawierające rośliny strączkowe. Dlatego nasza dieta wspomagająca odchudzanie wcale nie musi być monotonna. To my zdecydujemy, jakie konkretne warzywa strączkowe chcemy zajadać. Jest ich na tyle dużo, iż z pewnością znajdziemy swoje ulubione. Teraz widzimy, że największą zaletą korzystania z warzyw strączkowych jest to, iż nie tylko dbamy o swoje zdrowie, ale również możemy wspierać zrównoważone odchudzanie.

Warzywa strączkowe jako zdrowe rośliny w diecie każdego człowieka. Zobacz, jakie rośliny strączkowe są dostępne, a także, dlaczego nasza dieta powinna być w nie bogata.