Nazwa rośliny
Barwinek pospolity (łac. Vinca minor)
Systematyka
toinowate > barwinek > barwinek pospolity

Barwinek pospolity - wymagania, uprawa, pielęgnacja, właściwości lecznicze

Barwinek zimozielony (Vinca minor) to znana krzewinka zadarniająca o pięknych, fioletowych kwiatach. Kwiat barwinka świetnie nadaje się do ogrodu, na cmentarz i jako kwiat doniczkowy na balkon. Poznaj opis i wymagania tej ciekawej krzewinki. Doradzimy, jak ją pielęgnować, aby stworzyła gęsty, kwitnący dywan, który ozdobi ogród także zimą. Barwinek pospolity to nie tylko roślina ogrodowa czy kwiat doniczkowy, lecz także roślina lecznicza, której właściwości lecznicze warto znać i stosować.

Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o krzewinkach.

Barwinek - opis i zastosowanie

Barwinek pospolity - opis rośliny

Barwinek to roślina z rodziny toinowatych, która obejmuje 5 gatunków. Zastosowanie użytkowe posiada tylko barwinek pospolity czy też barwinek mniejszy Vinca minor oraz barwinek większy Vinca major. Tylko barwinek mniejszy występuje w Polsce w stanie dzikim. Rośnie w zaroślach i lasach liściastych a największe jego skupiska występują w Bieszczadach.

Barwinek mniejszy i większy niewiele się różnią, z tym, że barwinek większy wygląda okazalej. Jednak tylko vinca minor to barwinek zimozielony, który jest w pełni mrozoodporny i przystosowany do naszego klimatu. Barwinek większy może przemarzać i należy go uprawiać w miejscu zacisznym i okrywać na zimę.

Barwinek pospolity (Vinca minor) stanowi niewielką, wieloletnią krzewinkę o eliptycznych liściach i fioletowych, 5-płatkowych kwiatach. Barwinek ma pokrój płożący, dlatego też chętnie bywa wykorzystywany jako roślina okrywowa. Kwiat barwinka ma barwę fioletowo niebieską i kwitnie od marca do maja. Istnieją również odmiany o kwiatach białych i niebieskich. Cała roślina, zarówno kwiat jak i liście, jest lekko trująca, a po spożyciu jej może nastąpić spadek ciśnienia krwi, zaburzenia pracy serca i oddychania. Posiada jednak także właściwości lecznicze. A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie barwinka w ogrodzie?

Zastosowanie barwinka pospolitego

Barwinek pospolity (Vinca minor) wykorzystuje się w parkach, ogrodach i na cmentarzach. Doskonale znosi zacienienie, dlatego też sprawdza się w ogrodzie jako roślina okrywowa. Można go z powodzeniem stosować do pokrywania miejsc cienistych pod drzewami lub krzewami, jako dolne piętro pod wyższymi roślinami czy też na skalniakach. Jako roślina okrywowa i zadarniająca pokrywa powierzchnię gęstym kobiercem, gdyż jego pędy układają się blisko siebie.

Sadząc barwinek w ogrodzie na skalniaku warto wiedzieć, że jest to roślina ekspansywna, która może się silnie rozrosnąć i zagłuszyć inne rośliny. Barwinek pospolity wykorzystywany jest nie tylko jako roślina ozdobna, lecz także ma właściwości lecznicze.

Barwinek pospolity na cmentarzach

Barwinek często stosuje się na cmentarzach jako ozdoba grobów. Sadzenie barwinka na cmentarzach ma długą tradycję, gdyż już w średniowieczu uważano tę roślinę za symbol raju, wieczności i nieśmiertelności. Barwinek zimozielony to prawie idealny kwiat na groby, gdyż stanowi ozdobę cały rok, dobrze znosi zacienienie, nie brudzi nagrobka i nie wymaga częstej pielęgnacji. Jako roślina okrywowa barwinek może rosnąć na płytkiej glebie. Wadą barwinka jest ekspansywność, wskutek czego roślina może się nadmiernie rozrastać. A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie jałowca płożącego?

Barwinek pospolity - jak wygląda uprawa?

Wymagania barwinka

Barwinek ma małe wymagania co do gleby. Lubi gleby zasobne i próchnicze oraz wilgotne. Lecz poradzi sobie również na glebach gorszych i zniesie także czasowe susze. Roślina nie ma wymagań co do odczynu gleby.

Barwinek jest jedną z nielicznych roślin, które rosną dobrze w półcieniu. Dlatego też świetnie zdaje egzamin jako roślina okrywowa, zaś w ogrodzie można ją wykorzystać do obsadzania miejsc pod drzewami czy krzewami, gdzie dochodzi mniej światła. Barwinek poradzi sobie również w pełnym słońcu, jednak należy go bardziej podlewać. Roślina ta będzie rosła również w cieniu jednak oznacza to mniejsze kwitnienie.

Pielęgnacja barwinka

Barwinek jest krzewinką, która wymaga niewielkich zabiegów pielęgnacyjnych. Dlatego też doskonale nadaje się do obsadzania cmentarzy i grobów, gdzie nie mamy możliwości częstych wizyt i dbania o kwiaty.

Pielęgnacja barwinka polega na nawożeniu co 3-4 lata. Możemy zastosować kompost. W przypadku nawozów wieloskładnikowych wiosną stosujemy nawóz z azotem, zaś jesienią z potasem i fosforem, dzięki któremu roślina łatwiej przetrwa zimę.

Barwinek pospolity bardzo dobrze reaguje na cięcie. Jeśli barwinek ma pełnić zadanie rośliny zadarniającej, cięcie wykonujemy na wiosnę od końca lutego do końca marca. Cięcie rośliny w tym czasie sprawi, że stworzy ona gęsty dywan. Barwinek nie będzie się rozrastał na długość, lecz stworzy nowe liście i pędy. Sprawdź także ten artykuł o uprawie lawendy wąskolistnej.

Pielęgnacja barwinka to również właściwe podlewanie tak aby gleba była umiarkowanie wilgotna. Podlewamy roślinę wieczorem lub wcześnie rano, nigdy zaś w ciągu dnia, szczególnie w czasie upału. Stosujemy zasadę, aby podlewać rzadziej i obficie. Szczególnie dobrze należy nawodnić nowo posadzone rośliny. Krzewinki starsze podlewamy rzadziej.

Aby ograniczyć chwasty i zatrzymać wilgoć w glebie, dobrze jest ziemię ściółkować przy pomocy kory, torfu, kamyków lub przekompostowanych trocin. Nie ma trzeba zabezpieczać barwinka przed zimą.

Sadzenie barwinka - cena sadzonek, rozstawa

Do 2014 roku barwinek pospolity był rośliną chronioną z uwagi na częste wykopywanie go w celu posadzenia w ogrodzie. Obecnie nie jest to roślina chroniona, jednak nie zabierajmy jej z lasu, gdyż cena sadzonek jest bardzo przystępna. Barwinek w doniczce możemy kupić na allegro czy w sklepach ogrodniczych. Cena jednej sadzonki waha się od około 2 zł do 12 zł w zależności od odmiany i wielkości sadzonki. Nieco wyższa jest cena ciekawych odmian barwinka o kwiatach białych lub różowych, gdyż za sadzonkę tego rodzaju zapłacimy około 6-8 zł.

Barwinek pospolity możemy sadzić od początku kwietnia do końca września. Minimalna rozstawa barwinka to 25 cm, zaś optymalna rozstawa proponowana przez specjalistów to 30x30 cm. Taka rozstawa daje roślinie odpowiednią przestrzeń do rozrostu i dostęp światła potrzebny do zagęszczenia i rozrośnięcia się.

Barwinek w doniczce

Barwinek pospolity sprawdza się również jako kwiat doniczkowy na balkonie, gdzie bardzo pięknie się prezentuje. Barwinek pospolity kwitnie najbardziej obficie ze wszystkich odmian barwinka i jest łatwy w uprawie. Dlatego też można go sadzić w pojemnikach.

Jako kwiat doniczkowy na balkonie szczególnie dobrze wygląda barwinek różowy, który jest tropikalną krótkowieczną krzewinką i nie zalicza się do tego samego gatunku co barwinek pospolity.

Jakie właściwości lecznicze ma barwinek?

Lista chorób, na jakie pomaga barwinek, jest bardzo długa. Od wieków stosowano ziele barwinka na choroby oczu, cukrzycę czy ukąszenia owadów. Za właściwości lecznicze obecne są alkaloidy, których najwięcej jest w nasionach i liściach.

Ziele barwinka stanowi składnik leków i preparatów na choroby otępienne i problemy ze słuchem u osób starszych. Preparaty z barwinka stosuje się na przykład na szumy uszne. Barwinek wykazuje również właściwości lecznicze, które korzystnie wpływają na krążenie i układ moczowy. Zewnętrznie stosuje się go w postaci maści na bazie oleju na zmiany skórne, zmiany w jamie ustnej czy też hemoroidy.

Warto wiedzieć, że barwinek ma silne działanie oraz efekty uboczne, dlatego też leki na bazie barwinka dostępne są tylko na receptę. Barwinek może powodować u niektórych osób spadek ciśnienia krwi, ból głowy, utrata apetytu, nieregularny puls, bezsenność. Dlatego też należy stosowanie go skonsultować z lekarzem. A może zainteresuje cię także ten artykuł o bylinach polecanych do uprawy w cieniu?

Barwinek pospolity to łatwa w uprawie i niewymagająca krzewinka, którą warto mieć w ogrodzie nie tylko z uwagi na ozdobne kwiaty, zimozielone liście, lecz także na właściwości lecznicze rośliny.

Wygląd barwinka pospolitego

Pochodzenie:
Europa Południowa, Europa Środkowa, Europa Zachodnia, Europa Wschodnia
Roczne przyrosty:
30 cm - 50 cm
Maksymalna wysokość:
10 cm - 30 cm
Maksymalna szerokość:
20 cm - 100 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
5 lat
Przyrost roczny dotyczy długości pędów.


Cechy charakterystyczne:
pachnąca
przyciąga zwierzęta
zimozielona
ozdobne kwiaty, ozdobne liście, pokarm dla owadów, zimozielona
Kolor kwiatów:
niebieski
Wielkość i forma kwiatów:
pojedyncze
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
eliptyczne
Kolor liścia:
ciemnnozielone

Sadzenie i stanowisko dla barwinka pospolitego

Termin sadzenia:
kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień
Rozstaw przy sadzeniu:
30 cm - 40 cm
Sposób rozmnażania:
podział, sadzonki wierzchołkowe


Gleba:
próchniczna, żyzna, piaszczysto-gliniasta
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Dogodne miejsca uprawy:
Nadaje się na:
nasadzenie grupowe, okrywa powierzchni, w pojemnikach, kompozycje

Pielęgnacja barwinka pospolitego

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
bardzo odporna
Typowe choroby:
Typowe szkodniki:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz wieloskładnikowy, kompost. Nawozić raz w miesiącu.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj raz w tygodniu.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel się Przekaż dalej