Bazylia pospolita

Bazylia w doniczce i ogrodzie - sadzenie, uprawa, pielęgnacja, zastosowanie

Bazylia pospolita (Ocimum basilicum) to charakterystyczna roślina, wyróżniająca się intensywnym smakiem oraz zapachem. Jest chętnie wykorzystywana w kuchni, gdyż jest wspaniałym urozmaiceniem między innymi włoskich dań. Bazylia pospolita została również obdarzona we właściwości lecznicze. Na wielu domowych parapetach znajduje się bazylia w doniczce, głównie ze względu na swoje walory smakowe oraz wartości odżywcze. Bazylia jest zaliczana do ziół prowansalskich.

Jeśli szukasz pomysłów i inspiracji na inne świeże zioła i przyprawy, które można uprawiać, zebraliśmy je dla ciebie w tym miejscu.

Bazylia pospolita - charakterystyka i odmiany

Historia i charakterystyka bazylii pospolitej

Bazylia pospolita jest rośliną jednoroczną, należącą do rodziny jasnotowatych. Dorasta do wysokości od 45 do 60cm. Za jej domniemane pochodzenie uznaje się Afrykę. Bazylia jest stosowana w medycynie oraz kuchni od najdawniejszych czasów, uprawiano ją już w przedhistorycznej Azji oraz starożytnym Egipcie. W Europie bazylia pojawiła się za czasów panowania Aleksandra Macedońskiego. Do Polski przywędrowała w XVI wieku. Jej nazwa zaczerpnięta jest z greckiego słowa „basileus”, oznaczającego „król”. Bazylia jest chętnie wykorzystywana w kuchni śródziemnomorskiej, jednak jest znana i stosowana na całym świecie. Trudno znaleźć dobrą kucharkę, która nie znałaby jej charakterystycznego smaku i aromatu, podkręcającego smak potraw.

Odmiany bazylii pospolitej (ocimum basilicum)

Chociaż najpopularniejszym gatunkiem jest bazylia pospolita, istnieje również kilka innych odmian tej rośliny. Ta najbardziej znana jest obdarzona korzennym, słodko-pikantnym smakiem oraz aromatycznym, ostrym zapachem. Jej liście są intensywnie zielone. Bazylia wydziela olejek bazyliowy o intensywnym, korzenno-kwiatowym zapachu. Bazylię można znaleźć również w rzadkim, czerwonym kolorze – jest to bazylia czerwona. Jeśli interesuje cię także uprawa lukrecji, porady znajdziesz w tym artykule.

Inna odmiana, bazylia grecka, charakteryzuje się wzniesionym pokrojem prostych, czworokątnych łodyg oraz pędami obfitymi w mniejsze od tradycyjnych liście o kolorze jasnozielonym lub czerwonym.

Istnieją również gatunki bazylii obdarzone odmiennym, nietypowym aromatem. Bazylia cynamonowa, jak sama nazwa wskazuje, posiada intensywny, cynamonowy zapach, natomiast bazylia cytrynowa - świeży, cytrusowy aromat. Dzięki tylu rodzajom zioła można dopasować je do konkretnego dania i własnych preferencji smakowych.

Wartości odżywcze bazylii pospolitej

Bazylia pospolita (ocimum basilicum) ma zbawienny wpływ na pracę układu trawiennego. Zioło poprawia trawienie i pobudza wydzielanie soków żołądkowych, a także ułatwia przyswajanie składników odżywczych. Można ją stosować również w przypadku wzdęć i niestrawności. Bazylia powstrzymuje również przed wymiotami.

Nie każdy jest świadomy, że bazylia posiada również właściwości podobne do melisy – uspokaja i koi nerwy, działa również przeciwdepresyjnie i poprawia humor. Ze względu na wartości odżywcze bazylii warto upewnić się, że w naszym domu znajduje się bazylia w doniczce, która urozmaici wiele naszych potraw i pozytywnie wpłynie na zdrowie.

Uprawa bazylii

Uprawa bazylii nie jest zadaniem trudnym, należy jednak trzymać się określonych zasad. Bazylię można sadzić w kuchni w doniczce, ale również w ogrodzie. Jeśli interesują cię rośliny o pozytywnych właściwościach zdrowotnych, sprawdź także zebrane przez nas zioła i rośliny lecznicze.

Uprawa bazylii w ogrodzie

Bazylia kwitnie w lipcu i sierpniu. Roślina wymaga ciepłych, dobrze nasłonecznionych i osłoniętych od wiatru miejsc. Przed posadzeniem bazylii należy je również odchwaścić. Miejsca te powinny być dobrze nasłonecznione, jednak należy unikać zbyt ostrego słońca, przez które jej liście mogą pożółknąć. Bazylia musi mieć stały dostęp do wody w podłożu, jednak nie można jej przelewać. Ziemia musi być stale wilgotna, ale nie mokra. Ze względu na krótki okres wegetacyjny oraz to, że bazylia jest rośliną jednoroczną, nie wymaga ona nawożenia. Można jednak nawozić ją świeżym kompostem. Nawożenie obornikiem jest zakazane, gdyż ta go nie toleruje.

Uprawa bazylii w doniczce

Jak uprawiać i jak pielęgnować bazylię w doniczce, także na balkonie? Bazylia w doniczce może być siana praktycznie przez cały rok, jednak najlepiej zrobić to na przełomie marca i kwietnia. Wiosna i lato są najlepszym czasem dla bazylii ze względu na ciepłe temperatury i duże nasłonecznienie. W innych miesiącach również jest to możliwe, jednak należy pamiętać, że roślina będzie wówczas znacznie gorzej rosła. Jeżeli decydujemy się na sianie bezpośrednio do gruntu w ogrodzie, należy zrobić to w maju, tuż po ostatnich przymrozkach wiosennych. Robimy to również na początku maja w przypadku hodowli na balkonie. Pierwsze siewki powinny pojawić się po około 8–14 dniach.

Doniczki powinny być wypełnione żyznym i lekkim podłożem. Może to być na przykład uniwersalna ziemia do roślin balkonowych. Warto pamiętać o tym, że nasion bazylii nie należy przykrywać podłożem, bowiem najlepiej kiełkują na świetle. Do uprawy w doniczce wystarczy maksymalnie 20 nasion bazylii. Ciepłym i nasłonecznionym miejscem w domu dla bazylii jest oczywiście parapet. Sprawdź także, jak i kiedy sadzić czosnek.

Można zdecydować się na przycinanie wierzchołków rośliny lub pikowanie jej, kiedy osiągnie około 15cm wysokości. Pobudzi to roślinę do wytworzenia silniejszego systemu korzeniowego oraz silnego krzewienia.

Bazylia w doniczce może zostać przesadzona do gruntu po ostatnich wiosennych przymrozkach, kiedy temperatura powietrza nie spada poniżej 5 st.C. Na miejscu docelowym rośliny sadzi się w odstępach 30–45 cm, co jest przestrzenią konieczną do prawidłowego rozkrzewiania.

Stosowanie powyższych zasad sprawi, że uprawa bazylii zarówno w domu, jak i w ogrodzie, stanie się łatwym zadaniem. Zbiór pierwszych liści bazylii powinien nastąpić w lipcu i trwać aż do września. Nie ucinamy całej łodyżki, jedynie pojedyncze listki, w zależności od ilości, jakiej potrzebujemy. Najlepiej robić to z wierzchołków pędów, gdyż pozwoli to na jeszcze silniejsze rozkrzewienie bazylii. Kwiaty pojawiające się na jej pędach należy usuwać. Popularna jest także uprawa ziół na balkonie.

Zastosowanie bazylii

Bazylia pospolita to zioło o szerokim zastosowaniu. Ze względu na jej właściwości lecznicze warto wprowadzać ją do swojej diety jak najczęściej.

Zastosowanie bazylii jest szerokie, jednak najbardziej kojarzy się z daniami kuchni włoskiej. Zioło wspaniale podkręca smak spaghetti, lasagne oraz sosów pomidorowych. Można pokusić się również o wykonanie pysznego i aromatycznego pesto, które świetnie sprawdzi się jako dodatek do dań i makaronów. W Azji bazylię wykorzystuje się do ostrych zup z mlekiem kokosowym oraz jako dodatek do ryżu.

Co odważniejsi mogą pokusić się o wykonanie lodów bazyliowych i odkryć smak bazylii na nowo. Zastosowanie bazylii jest na tyle obszerne, że warto jest pokusić się o kuchenne eksperymenty. A może interesuje cię także rozmaryn i jego uprawa?

Żucie świeżej bazylii pozytywnie wpływa na poprawę apetytu. Świeży listek wcierany w podrażnione, bolące dziąsła ukoi ból i stan zapalny. Ponieważ właściwości lecznicze bazylii są szeroko znane w Indiach, gdzie uważa się ją za świętą roślinę, wykorzystuje się ją do leczniczych mieszanek oraz soków.

Wdychanie aromatycznej woni bazylii wpłynie na ukojenie nerwów i odprężenie, warto więc upewnić się, że bazylia w doniczce znajduje się w miejscu, gdzie będzie to możliwe i hodować bazylię nie tylko w ogrodzie. Postawiona na parapecie doniczka z bazylią skutecznie odstrasza niepożądane owady.

Jak się okazuje, bazylia pospolita to zioło, które sprawdzi się w kuchni, ale i na innych płaszczyznach. Uprawa bazylii nie jest skomplikowanym zadaniem, a może mieć zbawienny wpływ na nasze zdrowie i pomoże wspaniale urozmaicić wiele dań. Dlatego też warto zdecydować się na domową uprawę, pamiętając o zapewnieniu roślinie odpowiedniego podłoża, dobrego nasłonecznienia oraz nawodnienia.