Nazwa rośliny
Brzoza brodawkowata (łac. Betula pendula) znana też jako brzoza zwisła, brzoza biała, brzezina
Systematyka
brzozowate > brzoza > brzoza brodawkowata

Brzoza brodawkowata - wszystko, co musisz wiedzieć - sadzenie, pielęgnacja, porady

Brzoza brodawkowata (łac. Betula pendula) – trudno wyobrazić sobie polski krajobraz bez jej smukłej postaci. Rodzima piękność o intensywnie zielonych liściach i ciekawej, białej, spękanej korze ponoć jest źródłem energii i wydziela uspokajające wibracje. Teraz brzoza brodawkowata jest spotykana nie tylko w lasach, lecz także w ogrodzie, gdzie pojawia się nie tylko podstawowy gatunek, ale także liczne i bardzo ciekawe odmiany. Przedstawiamy zasady uprawy tego wyjątkowego drzewa.

Jeśli szukasz firmy, która wykona aranżację ogrodu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza uzyskasz dostęp do najlepszych ofert sprawdzonych fachowców.

Betula pendula, czyli brzoza brodawkowata

Brzoza brodawkowata to bardzo powszechny gatunek. Najczęściej kojarzy nam się z tymi rosnącymi dziko, ale Betula pendula była podstawą do stworzenia bardzo licznych odmian kolorystycznych. Podstawowy gatunek to drzewo osiągające około 30 metrów wysokości, o dość silnie rozgałęzionej, potężnej koronie, która przepięknie się prezentuje. Najważniejszą cechą charakterystyczną, której Betula pendula zawdzięcza swoją łacińską nazwę, są zwisające gałązki (pendula to nazwa charakterystyczna wszystkich roślin zwisających).

Kora brzozy ma biały kolor, jest spękana i łuszcząca się, co znacznie dodaje roślinie uroku. Na jej tle ładnie prezentują się żywe, jasnozielone listki, które są ozdobnie piłkowane. Na całej powierzchni są poznaczone siatką nerwów, która sprawia, że wyglądają jeszcze atrakcyjniej. Młode liście są lepkie i owłosione, starsze stają się nagie i błyszczące. Rosną na wiotkich pędach najczęściej parami. Brzoza brodawkowata charakterystycznie kwitnie, jednak jej kwiaty nie mają większej wartości ozdobnej. Są to niewielkie kotki, które wydają typowe orzeszki. Kotki te są dość długie, pojawiają się między liśćmi, są bezszypułkowe i także się zwieszają.

Brodawkowata brzoza rzadko jest sadzona w ogrodzie, chociaż można ją w nich znaleźć. Jej sadzonki kupuje się raczej, by zasadzić w lasach. Ich cena nie jest szczególnie wysoka, a na rynku dostępne są zarówno sadzonki balotowane, jak i takie z nagim korzeniem. Znacznie częściej niż gatunek, w ogrodzie pojawiają się mieszańce i kolorowe odmiany. Jeśli zainteresował cię ten temat, sprawdź także nasz artykuł: Jakie drzewa owocowe i ozdobne wybrać do ogrodu?

Brzoza Youngii i inne ciekawe odmiany

Na działkach i w niewielkich ogrodach dużym powodzeniem cieszy się Pendula Youngii, wyjątkowa odmiana brzozy brodawkowatej. Jest to odmiana karłowata, drzewko jest znacznie mniejsze, dzięki czemu nadaje się nawet do małych ogrodów. Brzoza Youngii ma maksymalną wysokość 6 metrów, zatem nie zajmie zbyt wiele miejsca przy domu. Jest ceniona nie tylko za to, ale także za wyjątkowy pokrój, podobnie jak brodawkowata brzoza.

Jak wygląda brzoza Youngii?

Korona brzozy Youngii jest zwisająca, ma wyjątkowy, parasolowaty kształt. Jej gałązki są bardziej wiotkie i nieco dłuższe, więc roślina sprawia wrażenie „płaczącej”. Odmiana Youngii wyróżnia się powolnym wzrostem, którego tempo w dużej mierze jest uzależnione od rodzaju podkładki. W porównaniu do gatunku podstawowego, prezentowana odmiana ma także specyficzną korę – w górnej części jest biała i gładka, w dolnej spękana i prawie czarna.

Zwisająca Youngii jest bardzo lubiana i często można znaleźć ją w parkach i przy oczkach wodnych. Ładnie wygląda zwieszając swoje pędy nad taflą wody. Jej intensywnie zielone liście na jesień stają się złote i żółte, co sprawia, że roślina jest ozdobna aż do pierwszych przymrozków. Cena jej sadzonki może być nieco wyższa niż w przypadku standardowych gatunków.

Brzoza Purpurea

Na uwagę zasługuje także inna odmiana brzozy – Purpurea. Jest to naprawdę niezwykła, wyróżnia się przede wszystkim czerwonym, wręcz purpurowym kolorem liści. Purpurea jest mniej żywotna niż jej kuzynki, czasami jednak dożywa nawet do 200 lat. Jej wzrost jest bardzo powolny, rzadko przekracza 15 metrów, co także sprawia, że można posadzić ją w standardowym ogrodzie przy domu. Będzie wspaniałym tłem dla innych roślin, ale sama z siebie także jest bardzo ozdobna.

Brzoza brodawkowata Purpurea ma stożkowatą, jajowatą koronę. Oczywiście jest lekko zwisająca, ale znacznie mniej niż prezentowana wyżej Youngii. Purpurea ma dość luźny pokrój, dzięki czemu nie rzuca zbyt wielkiego cienia na inne rośliny w ogrodzie. Jej sadzonki kupuje się szczepione na bardziej szlachetnych gatunkach i odmianach, dzięki czemu jest dość dobrze mrozoodporna. Ich cena nie jest szczególnie wysoka, może jednak okazać się, że wyższa niż w przypadku podstawowego gatunku.

Brzoza Fastigiata

Zupełnie inna jest odmian Fastigiata. To zdecydowanie najbardziej oryginalny egzemplarz. Brzoza brodawkowa tej odmiany przede wszystkim ma wzniesiony, prawie kolumnowy pokrój, co także nadaje jej niezwykłego uroku. Jej korona nie jest zwisająca, wręcz przeciwnie, pędy są sztywniejsze i wzniesione. Fastigiata ma standardowe, ozdobne, zielone i błyszczące liście. Jest to odmiana krótkowieczna, w stosunku do innych odmian, jak na przykład Youngii, niezwykle wysoka. Fastigiata może maksymalnie osiągnąć około 30 metrów wysokości. Można spotkać ją zarówno w parkach, jak i nasadzeniach alejowych. Czasami pojawia się także w lasach lub w innych miejscach użyteczności publicznej. Cena sadzonek odmiany Fastigiata nie powinna być wysoka, jest zależna od tego, czy jest to egzemplarz szczepiony na szlachetnej podkładce i w jakiej jest formie.

Brzoza brodawkowata: wybieramy sadzonki

Brzoza brodawkowata nie jest trudna w uprawie, ale idealnie wybrane sadzonki mogą nam w niej bardzo pomóc. Przede wszystkim warto byłoby je zobaczyć. Wtedy będziesz mieć pewność, że nie są zniszczone ani przesuszone, a cena jest adekwatna do ich jakości. Jeśli jednak jest to niemożliwe, możesz zdecydować się na zamówienie ich od sprawdzonego szkółkarza. Uprawa brzozy brodawkowatej nie należy do trudnych.

Sadzonki brzozy dostępne na rynku

Na rynku dostępne są sadzonki brzozy brodawkowatej w trzech formach: z nagim korzeniem, balotowane lub uprawiane w pojemniku. Cena tych pierwszych jest najniższa, ale nie jest to najlepsze rozwiązanie. Takie sadzonki mogą mieć uszkodzone korzenie, a one są w przypadku brzozy bardzo kruche. Z pewnością można stwierdzić, że sadzonki z nagim korzeniem są bardziej podatne na wysychanie, więc szanse, że się przyjmą są raczej małe. Dlatego należy wybierać sadzonki w balocie lub pojemnikach. Obie wersje mają lepiej wytworzony system korzeniowy i są łatwiejsze w transporcie. Dodatkowo ich zaletą jest fakt, że nie zahamowują wegetacji i szybko się przyjmą. Ich cena może być nieco wyższa, ale nie powinna być to duża dysproporcja, a naprawdę warto zainwestować trochę więcej – szanse na udaną uprawę są znacznie większe. Jeśli interesuje cię także uprawa innych drzew ozdobnych, sprawdź porady na temat judaszowca dostępne w tym artykule.

Jakie sadzonki brzozy wybrać?

Brzoza brodawkowata nie lubi być przesadzana. Dlatego nie powinno się kupować już dużych sadzonek, które rosły tylko w gruncie, ciągle na jednym miejscu. Warto znaleźć takie, które maksymalnie mają 3 lata od wykiełkowania. One szybciej się przyjmują, a mają już dobrze zagęszczoną sieć korzeni, więc wyśmienicie będą się czuły w nowym miejscu. Brzoza brodawkowata powinna być sadzona wczesną wiosną, kiedy pąki liściowe zaczynają się powiększać. To termin, który gwarantuje największe powodzenie uprawy.

Brzoza brodawkowata: wymagania siedliskowe

Brzoza brodawkowata nie jest szczególnie wymagająca, ma bardzo małe wymagania glebowe. Może być co prawda dość wrażliwa na zasolenie podłoża i zanieczyszczenie powietrza, dlatego w dużych miastach trochę gorzej się rozwija, ale poza tym może rosnąć w zasadzie wszędzie. Może poza największymi mokradłami, świetnie radzi sobie na każdym podłożu. Nie potrzebuje zbyt zasobnego podłoża, dlatego czasami sadzi się ją na pogorzeliskach i nieurodzajnych nieużytkach.

Brzoza brodawkowata potrzebuje ciepłego i słonecznego stanowiska. Lubi być w pełnym słońcu, wtedy jest mniej podatna na choroby. W półcieniu może potrzebować zwiększonego nawożenia, by przetrwać niesprzyjające warunki pogodowe. Ponieważ jest całkowicie odporna na zimno, nie musi mieć zapewnianej osłony od wiatru, wręcz przeciwnie, czasami sadzi się ją właśnie w celu ochrony innych roślin przed zimnymi, mroźnymi powiewami.

Zarówno gatunek, jak i odmiany lubią mieć wilgotne podłoże, jednak nie mogą mieć zbyt mokro. Wszelkie zastoiska wodne czy źle zdrenowane podłoże są dla nich zabójcze. Dlatego warto przed sadzeniem zadbać o to, żeby rośliny miały odpowiedni drenaż w podłożu. Niewielka warstwa żwiru lub kamyków spowoduje, że woda będzie swobodnie odprowadzana, a roślina nie będzie miała „mokrych nóg”.

Pielęgnacja nawet dla najbardziej zabieganych

Brzoza brodawkowata ma tę zaletę, że w zasadzie nie potrzebuje żadnej pielęgnacji. Świetnie się rozwija na każdym stanowisku słonecznym, nie potrzebuje żadnego nawożenia. Brzoza lubi mało żyzne podłoże, jednak po wielu latach sama może je znacznie wyjałowić, dlatego warto zwracać uwagę na to, czy rośliny znajdujące się obok nie mają za mało składników odżywczych. Drzewo nie potrzebuje także specjalnego podlewania i nie musi mieć specjalnych, dodatkowych dawek. W przypadku długotrwałych susz warto jednak ją podlać, ponieważ jej system korzeniowy znajduje się bardzo płytko i czasami się przesusza. Ponieważ jest w pełni mrozoodporne, nie trzeba także go osłaniać przed zimnem, bardzo dobrze znosi zimowe chłody.

Brzoza brodawkowata a przycinanie

Zarówno gatunek podstawowy, jak i ozdobne odmiany o długich pędach nie znoszą przycinania. Rany po tym zabiegu mogą być przyczyną licznych chorób i infekcji. Jednak roślina jest tak urocza w swoim naturalnym wyglądzie, że nie trzeba tego robić w ogóle. Brzoza nie lubi także przesadzania, zwłaszcza, że ma płytki system korzeniowy. Jak na takie potężne drzewo, jej korzenie są dość kruche i łatwo je uszkodzić w czasie wykopywania. Ze względu na gęste korzenie tuż pod powierzchnią ziemi, nie wszystkie rośliny chcą się rozwijać w pobliżu tego wyjątkowego drzewa. Jednak mniejsze odmiany, tak często wykorzystywane w ogrodach, nie powinny sprawiać takiego problemu.

Jakie towarzystwo dla brzozy wybrać?

Dobrym towarzystwem dla brzóz o zwisających pędach są trawy ozdobne, takie jak miskant chiński czy stokłosy. Ich długie, zwisające pędy będą jednak także świetnym tłem dla różnego rodzaju kwitnących krzewinek, między innymi świetnie sprawdzą się piwonie o intensywnie wybarwionych kwiatach. Wszelkiego rodzaju cynie, czy wreszcie wyniosłe róże parkowe sprawią, że brzoza nabierze bardzo wytwornego charakteru, posadzenie bodziszków czy rudbekii sprawi, że będzie wyglądała jak wyjęta z XIX-wiecznego dworskiego ogrodu. Więcej inspiracji na drzewa do ogrodu zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Wygląd brzozy brodawkowatej

Pochodzenie:
Kaukaz, Azja Mniejsza, Europa, zachodnia Syberia
Roczne przyrosty:
30 cm - 50 cm
Maksymalna wysokość:
1800 cm - 3000 cm
Maksymalna szerokość:
600 cm - 1200 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
50 lat


Pokrój brzozy brodawkowatej:
wyprostowany, luźny, lekko opadający, nieregularny, płaczący
Kolor kwiatów:
zielonkawy, zielonkawożółty
Wielkość i forma kwiatów:
pojedyncze
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
rombowate
Kolor liścia:
jasnozielone

Sadzenie i stanowisko dla brzozy brodawkowatej

Termin sadzenia:
marzec, kwiecień, październik, listopad
Rozstaw przy sadzeniu:
400 cm - 500 cm
Sposób rozmnażania:
nasiona, sadzonki


Stanowisko:
Gleba:
przepuszczalna, lekka, żyzna, piaszczysta, sucha, uboga
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
roślina tolerancyjna
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Dogodne miejsca uprawy:
Nadaje się na:
soliter, nasadzenie grupowe, kompozycje, drzewo rodzinne

Pielęgnacja brzozy brodawkowatej

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
dobra odporność
Typowe choroby:
Typowe szkodniki:
mszyce, tutkarz brzozowiec

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Przesadzać można tylko małe brzozy albo drzewa rosnące w pojemnikach.
Kiedy należy przycinać?
Słabo znosi przycinanie.
Przycinać powinno się brzozę brodawkowatą tylko w razie konieczności. W żadnym razie nie należy tego robić od lutego do maja, ponieważ drzewo ma wtedy skłonność do nadmiernej utraty soków.
Kiedy kwitnie?
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj raz w tygodniu.
Podlewania wymagają tylko młode drzewka w pierwszych latach po posadzeniu.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel się Przekaż dalej