Brzoza brodawkowata (łac. Betula pendula) – trudno wyobrazić sobie
polski krajobraz bez jej smukłej postaci. Rodzima piękność o intensywnie
zielonych liściach i ciekawej, białej, spękanej korze ponoć jest źródłem
energii i wydziela uspokajające wibracje. Teraz brzoza brodawkowata jest
spotykana nie tylko w lasach, lecz także w ogrodzie, gdzie pojawia się nie
tylko podstawowy gatunek, ale także liczne i bardzo ciekawe odmiany.
Przedstawiamy zasady uprawy tego wyjątkowego drzewa.
Jeśli
szukasz firmy, która wykona aranżację ogrodu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory
Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza uzyskasz dostęp do najlepszych
ofert sprawdzonych fachowców.
Betula pendula, czyli brzoza brodawkowata
Brzoza
brodawkowata to bardzo powszechny gatunek. Najczęściej kojarzy nam się z tymi
rosnącymi dziko, ale Betula pendula była
podstawą do stworzenia bardzo licznych odmian kolorystycznych. Podstawowy
gatunek to drzewo osiągające około 30 metrów wysokości, o dość silnie
rozgałęzionej, potężnej koronie, która przepięknie się prezentuje.
Najważniejszą cechą charakterystyczną, której Betula pendula zawdzięcza swoją łacińską nazwę, są zwisające
gałązki (pendula to nazwa
charakterystyczna wszystkich roślin zwisających).
Kora brzozy
ma biały kolor, jest spękana i łuszcząca się, co znacznie dodaje roślinie
uroku. Na jej tle ładnie prezentują się żywe, jasnozielone listki, które są
ozdobnie piłkowane. Na całej powierzchni są poznaczone siatką nerwów, która
sprawia, że wyglądają jeszcze atrakcyjniej. Młode liście są lepkie i owłosione,
starsze stają się nagie i błyszczące. Rosną na wiotkich pędach najczęściej
parami. Brzoza brodawkowata charakterystycznie kwitnie, jednak jej kwiaty nie
mają większej wartości ozdobnej. Są to niewielkie kotki, które wydają typowe
orzeszki. Kotki te są dość długie, pojawiają się między liśćmi, są
bezszypułkowe i także się zwieszają.
Brodawkowata
brzoza rzadko jest sadzona w ogrodzie, chociaż można ją w nich znaleźć. Jej sadzonki
kupuje się raczej, by zasadzić w lasach. Ich cena nie jest szczególnie wysoka,
a na rynku dostępne są zarówno sadzonki balotowane, jak i takie z nagim
korzeniem. Znacznie częściej niż gatunek, w ogrodzie pojawiają się mieszańce i
kolorowe odmiany. Jeśli zainteresował cię ten temat, sprawdź także nasz
artykuł: Jakie
drzewa owocowe i ozdobne wybrać do ogrodu?
Brzoza Youngii i inne ciekawe odmiany
Na działkach
i w niewielkich ogrodach dużym powodzeniem cieszy się Pendula Youngii, wyjątkowa
odmiana brzozy brodawkowatej. Jest to odmiana karłowata, drzewko jest znacznie
mniejsze, dzięki czemu nadaje się nawet do małych ogrodów. Brzoza Youngii ma
maksymalną wysokość 6 metrów, zatem nie zajmie zbyt wiele miejsca przy domu.
Jest ceniona nie tylko za to, ale także za wyjątkowy pokrój, podobnie jak brodawkowata brzoza.
Jak wygląda brzoza
Youngii?
Korona brzozy
Youngii jest zwisająca, ma wyjątkowy, parasolowaty kształt. Jej gałązki są
bardziej wiotkie i nieco dłuższe, więc roślina sprawia wrażenie „płaczącej”.
Odmiana Youngii wyróżnia się powolnym wzrostem, którego tempo w dużej mierze
jest uzależnione od rodzaju podkładki. W porównaniu do gatunku podstawowego,
prezentowana odmiana ma także specyficzną korę – w górnej części jest biała i
gładka, w dolnej spękana i prawie czarna.
Zwisająca
Youngii jest bardzo lubiana i często można znaleźć ją w parkach i przy oczkach
wodnych. Ładnie wygląda zwieszając swoje pędy nad taflą wody. Jej intensywnie
zielone liście na jesień stają się złote i żółte, co sprawia, że roślina jest
ozdobna aż do pierwszych przymrozków. Cena jej sadzonki może być nieco wyższa
niż w przypadku standardowych gatunków.
Brzoza Purpurea
Na uwagę
zasługuje także inna odmiana brzozy – Purpurea. Jest to naprawdę niezwykła,
wyróżnia się przede wszystkim czerwonym, wręcz purpurowym kolorem liści.
Purpurea jest mniej żywotna niż jej kuzynki, czasami jednak dożywa nawet do 200
lat. Jej wzrost jest bardzo powolny, rzadko przekracza 15 metrów, co także
sprawia, że można posadzić ją w standardowym ogrodzie przy domu. Będzie
wspaniałym tłem dla innych roślin, ale sama z siebie także jest bardzo ozdobna.
Brzoza
brodawkowata Purpurea ma stożkowatą, jajowatą koronę. Oczywiście jest lekko
zwisająca, ale znacznie mniej niż prezentowana wyżej Youngii. Purpurea ma dość
luźny pokrój, dzięki czemu nie rzuca zbyt wielkiego cienia na inne rośliny w
ogrodzie. Jej sadzonki kupuje się szczepione na bardziej szlachetnych gatunkach
i odmianach, dzięki czemu jest dość dobrze mrozoodporna. Ich cena nie jest
szczególnie wysoka, może jednak okazać się, że wyższa niż w przypadku
podstawowego gatunku.
Brzoza Fastigiata
Zupełnie
inna jest odmian Fastigiata. To zdecydowanie najbardziej oryginalny egzemplarz.
Brzoza brodawkowa tej odmiany przede wszystkim ma wzniesiony, prawie kolumnowy
pokrój, co także nadaje jej niezwykłego uroku. Jej korona nie jest zwisająca,
wręcz przeciwnie, pędy są sztywniejsze i wzniesione. Fastigiata ma standardowe,
ozdobne, zielone i błyszczące liście. Jest to odmiana krótkowieczna, w stosunku
do innych odmian, jak na przykład Youngii, niezwykle wysoka. Fastigiata może
maksymalnie osiągnąć około 30 metrów wysokości. Można spotkać ją zarówno w parkach,
jak i nasadzeniach alejowych. Czasami pojawia się także w lasach lub w innych
miejscach użyteczności publicznej. Cena sadzonek odmiany Fastigiata nie powinna
być wysoka, jest zależna od tego, czy jest to egzemplarz szczepiony na
szlachetnej podkładce i w jakiej jest formie.
Brzoza brodawkowata: wybieramy
sadzonki
Brzoza
brodawkowata nie jest trudna w uprawie, ale idealnie wybrane sadzonki mogą nam
w niej bardzo pomóc. Przede wszystkim warto byłoby je zobaczyć. Wtedy będziesz
mieć pewność, że nie są zniszczone ani przesuszone, a cena jest adekwatna do
ich jakości. Jeśli jednak jest to niemożliwe, możesz zdecydować się na
zamówienie ich od sprawdzonego szkółkarza. Uprawa brzozy brodawkowatej nie należy do trudnych.
Na rynku
dostępne są sadzonki brzozy brodawkowatej w trzech formach: z nagim korzeniem, balotowane lub uprawiane
w pojemniku. Cena tych pierwszych jest najniższa, ale nie jest to najlepsze
rozwiązanie. Takie sadzonki mogą mieć uszkodzone korzenie, a one są w przypadku
brzozy bardzo kruche. Z pewnością można stwierdzić, że sadzonki z nagim
korzeniem są bardziej podatne na wysychanie, więc szanse, że się przyjmą są
raczej małe. Dlatego należy wybierać sadzonki w balocie lub pojemnikach. Obie
wersje mają lepiej wytworzony system korzeniowy i są łatwiejsze w transporcie.
Dodatkowo ich zaletą jest fakt, że nie zahamowują wegetacji i szybko się
przyjmą. Ich cena może być nieco wyższa, ale nie powinna być to duża
dysproporcja, a naprawdę warto zainwestować trochę więcej – szanse na udaną
uprawę są znacznie większe. Jeśli interesuje cię także uprawa innych drzew
ozdobnych, sprawdź porady na temat judaszowca dostępne w
tym artykule.
Jakie sadzonki brzozy wybrać?
Brzoza
brodawkowata nie lubi być przesadzana. Dlatego nie powinno się kupować już
dużych sadzonek, które rosły tylko w gruncie, ciągle na jednym miejscu. Warto
znaleźć takie, które maksymalnie mają 3 lata od wykiełkowania. One szybciej się
przyjmują, a mają już dobrze zagęszczoną sieć korzeni, więc wyśmienicie będą
się czuły w nowym miejscu. Brzoza brodawkowata powinna być sadzona wczesną
wiosną, kiedy pąki liściowe zaczynają się powiększać. To termin, który
gwarantuje największe powodzenie uprawy.
Brzoza brodawkowata: wymagania
siedliskowe
Brzoza
brodawkowata nie jest szczególnie wymagająca, ma bardzo małe wymagania glebowe.
Może być co prawda dość wrażliwa na zasolenie podłoża i zanieczyszczenie
powietrza, dlatego w dużych miastach trochę gorzej się rozwija, ale poza tym
może rosnąć w zasadzie wszędzie. Może poza największymi mokradłami, świetnie
radzi sobie na każdym podłożu. Nie potrzebuje zbyt zasobnego podłoża, dlatego
czasami sadzi się ją na pogorzeliskach i nieurodzajnych nieużytkach.
Brzoza
brodawkowata potrzebuje ciepłego i słonecznego stanowiska. Lubi być w pełnym
słońcu, wtedy jest mniej podatna na choroby. W półcieniu może potrzebować
zwiększonego nawożenia, by przetrwać niesprzyjające warunki pogodowe. Ponieważ
jest całkowicie odporna na zimno, nie musi mieć zapewnianej osłony od wiatru,
wręcz przeciwnie, czasami sadzi się ją właśnie w celu ochrony innych roślin
przed zimnymi, mroźnymi powiewami.
Zarówno
gatunek, jak i odmiany lubią mieć wilgotne podłoże, jednak nie mogą mieć zbyt
mokro. Wszelkie zastoiska wodne czy źle zdrenowane podłoże są dla nich zabójcze.
Dlatego warto przed sadzeniem zadbać o to, żeby rośliny miały odpowiedni drenaż
w podłożu. Niewielka warstwa żwiru lub kamyków spowoduje, że woda będzie
swobodnie odprowadzana, a roślina nie będzie miała „mokrych nóg”.
Pielęgnacja nawet dla najbardziej
zabieganych
Brzoza
brodawkowata ma tę zaletę, że w zasadzie nie potrzebuje żadnej pielęgnacji.
Świetnie się rozwija na każdym stanowisku słonecznym, nie potrzebuje żadnego
nawożenia. Brzoza lubi mało żyzne podłoże, jednak po wielu latach sama może je
znacznie wyjałowić, dlatego warto zwracać uwagę na to, czy rośliny znajdujące
się obok nie mają za mało składników odżywczych. Drzewo nie potrzebuje także
specjalnego podlewania i nie musi mieć specjalnych, dodatkowych dawek. W
przypadku długotrwałych susz warto jednak ją podlać, ponieważ jej system
korzeniowy znajduje się bardzo płytko i czasami się przesusza. Ponieważ jest w
pełni mrozoodporne, nie trzeba także go osłaniać przed zimnem, bardzo dobrze
znosi zimowe chłody.
Brzoza brodawkowata a przycinanie
Zarówno
gatunek podstawowy, jak i ozdobne odmiany o długich pędach nie znoszą
przycinania. Rany po tym zabiegu mogą być przyczyną licznych chorób i infekcji.
Jednak roślina jest tak urocza w swoim naturalnym wyglądzie, że nie trzeba tego
robić w ogóle. Brzoza nie lubi także przesadzania, zwłaszcza, że ma płytki system
korzeniowy. Jak na takie potężne drzewo, jej korzenie są dość kruche i łatwo je
uszkodzić w czasie wykopywania. Ze względu na gęste korzenie tuż pod
powierzchnią ziemi, nie wszystkie rośliny chcą się rozwijać w pobliżu tego
wyjątkowego drzewa. Jednak mniejsze odmiany, tak często wykorzystywane w
ogrodach, nie powinny sprawiać takiego problemu.
Jakie towarzystwo dla brzozy wybrać?
Dobrym
towarzystwem dla brzóz o zwisających pędach są trawy ozdobne, takie jak miskant
chiński czy stokłosy. Ich długie, zwisające pędy będą jednak także świetnym
tłem dla różnego rodzaju kwitnących krzewinek, między innymi świetnie sprawdzą
się piwonie o intensywnie wybarwionych kwiatach. Wszelkiego rodzaju cynie, czy
wreszcie wyniosłe róże parkowe sprawią, że brzoza nabierze bardzo wytwornego
charakteru, posadzenie bodziszków czy rudbekii sprawi, że będzie wyglądała jak
wyjęta z XIX-wiecznego dworskiego ogrodu. Więcej inspiracji na drzewa do ogrodu
zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.