Bukszpan zwyczajny (bukszpan wieczniezielony, gryszpan, gryczpan) 🌳 uprawa i pielęgnacja

Nazwa rośliny

Bukszpan zwyczajny (łac. Buxus sempervirens) znana też jako bukszpan wieczniezielony, gryszpan, gryczpan

Systematyka

bukszpanowate > bukszpan > bukszpan zwyczajny

Wygląd bukszpanu zwyczajnego

Pochodzenie:

Europa Południowa, Europa Środkowa, Kaukaz, Azja Mniejsza, Afryka Północna

Roczne przyrosty:

5 cm - 10 cm

Maksymalna wysokość:

100 cm - 300 cm

Maksymalna szerokość:

100 cm - 400 cm

Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:

30 lat

Cechy charakterystyczne:

pachnąca
przyciąga zwierzęta
zimozielona
ciekawy pokrój, ozdobne liście, zimozielona

Wielkość i forma kwiatów:

kwiatostan

Rodzaj ulistnienia:

liściaste

Kształt liścia:

eliptyczne

Kolor liścia:

ciemnnozielone

Sadzenie i stanowisko dla bukszpanu zwyczajnego

Termin sadzenia:

marzec, kwiecień, wrzesień, październik

Rozstaw przy sadzeniu:

15 cm - 25 cm

Sposób rozmnażania:

sadzonki pędowe

Stanowisko:

słoneczne, półzacienione, zacienione, jasne

Gleba:

przepuszczalna, próchniczna, żyzna, lekko wilgotna

Odczyn pH gleby:

lekko zasadowy

Wilgotność podłoża:

umiarkowane

Strefa mrozoodporności:

dobra odporność na mróz, do -20 °C

Dogodne miejsca uprawy:

ogród przydomowy, ogród wiejski, ogród różany, ogród naturalny, ogród śródziemnomorski, pod koronami drzew

Nadaje się na:

żywopłot, soliter, nasadzenie grupowe, kompozycje

Pielęgnacja bukszpanu zwyczajnego

Trudność uprawy:

łatwy

Poziom odporności:

dobra odporność

Typowe choroby:

mączniak prawdziwy, fytoftoroza, zgorzel zgnilakowa, zamieranie pędów

Typowe szkodniki:

przędziorki, ćma bukszpanowa, wzdymacz bukszpanowy, pryszczarek bukszpanek

Terminy

	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Kiedy należy przycinać?
	Doskonale znosi przycinanie. Krzewom swobodnie rosnącym wystarczy sanitarne ciecie wczesną wiosną. Bukszpan formowany w skomplikowane kształty wymaga częstego przycinania w okresie wzrostu (do pięciu razy).
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
	Nawóz kompost. Nawozić 2 razy w roku. Bukszpan zwyczajny uprawiany w pojemnikach należy od kwietnia do sierpnia nawozić regularnie raz w tygodniu razem z podlewaniem.
Podlewanie
	Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj raz w tygodniu. Jako roślina zimozielona bukszpan wymaga podlewania również zimą w bezmroźne dni. Krzewy uprawiane w pojemnikach wymagają latem codziennego nawadniania.
Ochrona zimowa
	W chłodniejszych regionach bukszpan może przemarzać i wymaga zimowej osłony przed mrozem.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:

trująca

Zobacz inne rośliny podobne do bukszpanu zwyczajnego

Bukszpan wieczniezielony - sadzenie, uprawa, pielęgnacja, cięcie

Te gęste krzewy liściaste można znaleźć niemal w każdym ogrodzie i parku. Ładne, mało wymagające, nie potrzebują uwagi ani czas. A ponadto, jak sama nazwa na to wskazuje – bukszpan wieczniezielony (Buxus sempervierens) nawet na zimę nie zrzuca wszystkich liści, dzięki czemu jest ładnym elementem zimowego ogrodu. Podpowiadamy, jak powinna przebiegać uprawa tych wspaniałych roślin.

Jeśli interesuje cię uprawa tego krzewu, sprawdź więcej porad i informacji na temat bukszpanu.

Bukszpan wieczniezielony (buxus sempervirens) w ogrodzie

Buxux sempervierens wieczniezielony bukszpan to krzew występujący naturalnie w wielu miejscach Europy i Azji, także w Himalajach. W Polsce uprawia się bukszpany jako krzewy ozdobne, w tej roli występowały już w ogrodach szlacheckich setki lat wstecz. Bukszpan zimozielony idealnie nadaje się na żywopłot, ponieważ jest bardzo gęsty. Teoretycznie może osiągnąć 4 metry wysokości, jednak to zdarza się bardzo rzadko. Najczęściej te krzewy liściaste mają niewiele ponad metr wysokości.

Drobne, błyszczące, eliptyczne liście rosną naprzeciwlegle na pędach. Są ułożone jeden przy drugim. Krzew ma głęboki, zielony kolor, a ponieważ skórzasta powłoka jest lekko śliska, jest także dość błyszczący. To wszystko sprawia, że bukszpan wieczniezielony bardzo ładnie się prezentuje i jest ozdobny przez cały rok. Drobne kwiaty, wyrastające z kątów liści, nie mają większej wartości dekoracyjnej, to w kwiatach i pokroju tkwi cały urok rośliny.

Uprawa bukszpanu – odpowiednie stanowisko

Bukszpan wieczniezielony nie jest szczególnie wymagający. Jednak należy przygotować mu odpowiednie stanowisko. Powinno być półcieniste, chociaż roślina dobrze znosi zarówno cień, jak i niewielkie nasłonecznienie. Warto posadzić krzew w zacisznym miejscu, gdzie będzie chroniony przed zimnymi podmuchami wiatru zimą. Młode egzemplarze czasami przemarzają, dlatego zaciszne stanowisko jest bardzo istotne. Sprawdź także porady, z czego wykonać żywopłot.

Gleba powinna być maksymalnie żyzna i umiarkowanie wilgotna. Bukszpan nie lubi nadmiaru wilgoci w podłożu, dlatego też nie sadzi się go przy oczkach i zbiornikach wodnych. Gleba powinna mieć także odpowiednie pH – to roślina tolerująca wyłącznie zasadowe podłoże.

Bukszpan dość mocno się rozrasta, jednak należy sadzić go dość gęsto, zwłaszcza, jeśli chcesz uzyskać obwódkę lub żywopłot. W tym przypadku rośliny sadzi się nawet co 10-15 cm. Jeśli zależy ci na tym, by żywopłot był naprawdę wysoki, rozstaw między egzemplarzami powinien wynosić 20-25 cm. Wtedy obwódka będzie mniej gęsta, ale rośliny będą miały więcej miejsca, by się rozwijać i piąć w górę.

Bukszpan wieczniezielony - pielęgnacja bukszpanu krok po kroku

Bukszpan zimozielony to roślina o niewielkich wymaganiach pielęgnacyjnych. W zasadzie nie musisz poświęcać mu czasu ani uwagi. Wymaga sporadycznego podlewania – nawadnianie jest szczególnie istotne w czasie największych upałów i długo trwającej suszy. Ponadto od czasu do czasu krzewy ozdobne warto nawieźć specjalnym preparatem przeznaczonym do roślin zielonych. Na rynku dostępne są nawet specyfiki przeznaczone do bukszpanów, które nie zmniejszą pH gleby.

W przypadku młodych egzemplarzy bardzo ważna jest pielęgnacja przed zimą. Rośliny powinny być dokładnie opatulone agrowłókniną lub chochołem ze słomy. Można je okryć także gałązkami świerkowymi. Dzięki temu będą lepiej chronione przed mrozem i podmuchami wiatru. Bardzo dobrym rozwiązaniem w przypadku niewielkich roślin są tak zwane kaptury. Zrobione z agrotkaniny lub tkaniny jutowej worki można po prostu założyć na krzew i lekko ściągnąć je na spodzie. Naturalne materiały pozwalają roślinie i ziemi oddychać, dzięki czemu na pędach i liściach nie pojawi się pleśń.

Pielęgnacja bukszpanu: cięcie

Jak w przypadku wszystkich krzewów ozdobnych, cięcie jest zdecydowanie najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym. Częstotliwość i sposób jego przeprowadzania jest zależny od tego, w jakim celu hodujesz rośliny. Inaczej przycina się bukszpan na żywopłot, inaczej, jeśli ma rosnąć swobodnie.

Rośliny doskonale znoszą przycinanie i błyskawicznie odrastają. Zabieg ma na celu przede wszystkim uformowanie pokroju i wyrównanie krzewów. Bukszpan jest tak odporny na przycinanie, że jego krzewy często służyły do robienia zielonych „rzeźb” w parkach i pałacowych ogrodach. Solitery przycina się raz w roku, chyba, że chcesz uformować konkretny kształt rośliny.

Jeśli chcesz zrobić z bukszpanów regularny, formowany żywopłot, przycinanie bukszpanu należy przeprowadzić nawet kilka razy w roku. Pierwszy cięcie robi się tuż po posadzeniu – wtedy wszystkie pędy skraca się aż o połowę. Dzięki temu roślina lepiej się przyjmie i będzie się zagęszczała już od podstawy. Później przycina się rośliny wczesną wiosną. Najlepszym momentem jest przełom marca i kwietnia. Wtedy wszystkie pędy skraca się o około 1/3 długości. Drugim terminem obowiązkowego cięcia jest przełom lipca i sierpnia. W tym czasie powinno się skrócić tylko jednoroczne przyrosty. Ucina się je na 1/3-1/4 długości. Cięcia nie można przeprowadzić zbyt późno, ponieważ wtedy roślina będzie miała zbyt mało czasu, by zregenerować się przed zimą. Najpóźniejszy możliwy termin to początek sierpnia.

Bukszpan zwyczajny

Wygląd bukszpanu zwyczajnego

Sadzenie i stanowisko dla bukszpanu zwyczajnego

Pielęgnacja bukszpanu zwyczajnego

Terminy

Zastosowanie w kuchni

Zobacz inne rośliny podobne do bukszpanu zwyczajnego

Interesuje cię bukszpan wieczniezielony? Zobacz też te rośliny

Bukszpan wieczniezielony - sadzenie, uprawa, pielęgnacja, cięcie

Bukszpan wieczniezielony (buxus sempervirens) w ogrodzie

Uprawa bukszpanu – odpowiednie stanowisko

Bukszpan wieczniezielony - pielęgnacja bukszpanu krok po kroku

Pielęgnacja bukszpanu: cięcie