Cis pospolity

Cis pospolity - odmiany, cena, sadzenie, uprawa, rozmnażanie

Cis jest rośliną rozwijającą się w klimacie morskim, który cechuje wilgotne powietrze i łagodne temperatury. Łatwość adaptacyjna sprawia, że uprawa cisu jest możliwa w polskich warunkach klimatycznych. Rośnie przeważnie krzaczasto, chociaż może występować jako drzewo iglaste, odmiany Dovastoniana. Cis pospolity chętnie sadzi się w ogrodach, ze względu na pozytywną energię, jaką wytwarza wokół siebie. Synonimicznym określeniem cisu pospolitego jest cis jagodowy.

Więcej ciekawych porad na temat cisu w ogrodzie zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Cis pospolity Taxus baccata - charakterystyka i odmiany

Charakterystyka cisu pospolitego

Cis to roślina zimozielona oraz niezwykle długowieczna. Najstarszy europejski okaz rośnie w Polsce i znany jest jako Cis Henrykowski. Jego wiek oceniany jest na około 1300 lat. Cis pospolity wykorzystuje się w ogrodach przestrzennych, a także w małych ogródkach, ze względu na powolne przyrosty krzewu, wynoszące w ciągu roku od 6 cm do 10 cm. Charakterystyczne cechy cisu pospolitego to:

• Czerwonawe drewno znacznej twardości, służyło niegdyś do wyrobu doskonałej jakości łuków, a w późniejszych czasach – mebli.
• Igły spłaszczone, miękkie i błyszczące, pozbawione żywicy. Górna część ciemnozielona, przechodzi w części spodniej w jaśniejszą barwę żywozieloną.
• Rozdzielnopłciowość, dwupienność - posiada kwiaty męskie oraz żeńskie, rosnące na oddzielnych roślinach.
• Nasiona, brązowe lub oliwkowe, umieszczone w czerwonej osnówce. Są wydawane przez rośliny żeńskie. Osnówka to jedyna jadalna część cisu. W pozostałych tkankach występują silnie trujące alkaloidy, z grupy taksyn, zakłócające pracę serca.

Uprawa cisu - wymagania i odmiany

Cis pospolity taxus baccata preferuje stanowiska słoneczne, dobrze znosi także miejsca zacienione. Dzięki zwartemu systemowi korzeniowemu, można go bezproblemowo przesadzać. Najlepiej sadzić rośliny na glebach zdrenowanych, bogatych w wapń. Dobrze rosną w ziemi kwaśnej i w zasadowej. Cisy wykorzystywane są na żywopłot, bowiem doskonale znoszą cięcia i poddają się formowaniu.

Mroźne zimy dobrze znosi cis pośredni, będący mieszańcem cisu pospolitego z cisem japońskim. Mrozoodporne odmiany to:

- Cis pośredni Hicksa, Hicksii – należący do najładniejszych cisów. Krzew dorasta do 3 metrów wysokości. Ciemnozielone, błyszczące igły ułożone są szczoteczkowato. Jesienią warto zobaczyć, jak wygląda, pokryty dużą ilością dość sporych, dekoracyjnych żywoczerwonych owoców. Szczególnie atrakcyjnie prezentuje się wysoki żywopłot, z udziałem Hicksii, który łatwo poddaje się formowaniu. Hicksii sprawdzi się również w charakterze solitera. Cena sadzonek, dostępnych w centrach ogrodniczych, w zależności od wielkości, kształtuje się od 20 zł do 125 zł.

- Cis pośredni Hatfielda, Hatfieldii – jest rozłożystym krzewem, rozrastającym się do 2 m szerokości oraz dochodzącym do 5 m wysokości. Posiada ciemnozielone igły. Nadaje się do nasadzenia w miejscach zacienionych, do ziemi ogrodowej i gliniastej. Sprawdzi się w ciekawych ogrodowych kompozycjach oraz na wysoki żywopłot. Cena 40 cm sadzonki wynosi około 28 zł.

Sadzonki cisów należy pobierać po pierwszych przymrozkach, najlepiej przy zastosowaniu ukorzeniaczy, ze względu na trudne ukorzenianie się roślin. Sadzonki o długości około 10 cm trzeba oderwać razem z fragmentem drewna, a następnie zamoczyć w ukorzeniaczu i umieścić w doniczce. Jako podłoże można wykorzystać odkwaszony torf, zmieszany z piaskiem, w stosunku 3:1. Kupno ukorzenionych sadzonek jest łatwiejszym i bezproblemowym sposobem na wzbogacenie ogrodu w atrakcyjne rośliny. Więcej na temat cisu w ogrodzie przeczytasz w tym artykule.

Jak wygląda żywopłot z cisów?

Ochronę ogrodu przed zimnymi podmuchami wiatru oraz utworzenie zacisznych zakątków zapewnia żywopłot. Zastosowanie na żywopłoty odmian cisów to gwarancja, że krzewy będą zdrowo rosły i zdobiły ogród, harmonizując z innymi roślinami.

• Taxus babaccata – Fastigiata – to roślina wąska, kolumnowa, o ciemnozielonych, gęsto rosnących igłach, na mocno rozkrzewionych krótkich gałązkach. Nadaje się na wysoki żywopłot, dochodzący do 2 m. Wymagania -  żyzne i wilgotne gleby.
• Cis pospolity Fastigiata Aurea – młoda roślinka wyróżnia się przyrostami o intensywnie żółtych brzegach igieł, co czyni z rośliny piękny krzew ozdobny, o kolumnowym kształcie. Ozdobą są także czerwone osnówki. Nadaje się na gęsty żywopłot, na stanowiskach wilgotnych, najlepiej w pobliżu zbiorników wodnych.
• Cis pospolity Fastigiata Robusta – jest rośliną kolumnową, węższą od innych odmian Fastigiata i posiadającą dłuższe igły. Krzew ozdobny nadaje się na żywopłot w miejscach zacienionych i słonecznych. Jego zaletą jest odporność na większość szkodników oraz duża mrozoodporność.

Cena sadzonek cisów pospolitych odmiany Fastigiata kształtuje się na poziomie około 10 zł.

Na atrakcyjne żywopłoty polecana jest również uprawa cisu pośredniego:

• Hicksi – cena sadzonek, w zależności od wysokości, wynosi od około 8 zł do około 50 zł,
• Hilli – cena sadzonekmniejszych wynosi około 9 zł, wyższych, około 18 zł. A może zainteresują cię także inne iglaki w ogrodzie?

Najpiękniejsze odmiany - cis pospolity Taxus baccata

Wybór ciekawych roślin decyduje o tym, jak wygląda ogród. Decydując się na odmiany cisu pospolitego i cisu pośredniego, zapewnimy wyjątkową ozdobę zarówno przydomowym ogródkom, jak i dużym przestrzeniom zielonym. Przy tym cisy mają nieduże wymagania klimatyczne i glebowe.

• Cis pospolity Dovastona, Dovastoniana – to drzewo iglaste, zwykle z jednym pniem, charakteryzujące się efektownym pokrojem. Posiada szeroko rozpostarte gałęzie, ze zwisającymi ciemnozielonymi odgałęzieniami i długimi, płasko ułożonymi igłami. Średnica może wynosić nawet do 10 m, stąd należy przeznaczyć do nasadzenia cisu większą przestrzeń, gdzie będzie stanowić atrakcyjną dominantę. Dobrze rośnie na stanowiskach zacienionych. Drzewo iglaste nie może być przycinane.
• Cis pospolity krótkogłowy, Adpressa stricte – posiada gęstą, zwartą formę, o wzniesionych sztywnych pędach. Charakterystyczną cechą rośliny są bardzo krótkie ciemnozielone igły. W Polsce odmiana jest rzadko spotykana, poszukiwana głównie do celów kolekcjonerskich.
• Aurea Decora oraz Elegantissima - są krzewami o złocistych igłach, o szerokości dochodzącej do 1,5 m oraz sporej szerokości – do 3,5 m. Są mrozoodporne. Atrakcyjnie wyglądają w grupie roślin. Aurea Decora nadaje się na niski żywopłot, bowiem szybko się regeneruje po zastosowanych cięciach. Elegantissima dobrze prezentuje się pod osłoną wyższych drzew, preferując zacienione stanowiska.
• Repandens - jest odmianą osiągającą zaledwie 0,5 m wysokości. Rozrasta się szeroko i płasko, osiągając 3 m szerokości. Boczne pędy przygięte do ziemi, zaopatrzone są w ciemnozielone igły, wygięte ku górze. Cis tej odmiany jest atrakcyjną rośliną okrywową, sprawdzającą się na stanowiskach zacienionych. Sprawdź także najpopularniejsze odmiany cisu w Polsce.

Cisy to odpowiednie krzewy do ogrodów naturalistycznych i przydomowych ogródków. Sprawdzą się jako solitery oraz w grupach roślin. Stanowią atrakcyjne tło dla innych nasadzeń. Nadają się na zimozieloną ścianę żywopłotów. Wytrzymałe na trudne warunki klimatyczne, dobrze znoszą miejskie powietrze i prezentują się okazale w środowiskach przemysłowych. Warto postawić na cisy, dzięki którym ogród będzie wyglądał pięknie przez cały rok.

Literatura:

• Encyklopedia ogrodnictwa, Warszawa 1993.
• P. Muras, Drzewa i krzewy iglaste w ogrodzie, Warszawa 1995.
• Park Arboretum w Prószkowie, Opole 2001. Mój Ogródek, Lipiec 2017, nr 7.