Czarnuszka damasceńska

Czarnuszka damasceńska - charakterystyka, uprawa, wymagania, porady

Czarnuszka (Nigella) jest jednoroczną rośliną, której drobne nasiona, nazywane czarnym kminkiem, są aromatyczną przyprawą i, często, posypką na pieczywie. W ogrodzie chętnie wysiewana jest czarnuszka damasceńska (Nigella damascena), ceniona za walory estetyczne i właściwości lecznicze. Jej kwiaty i owoce wykorzystuje się do przygotowania mieszanek ziołowych potpourri lub do wzbogacenia żywych i suchych bukietów. Przeczytaj, jak wygląda uprawa dekoracyjnej czarnuszki damasceńskiej.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach na stanowiska nasłonecznione.

Jaka jest czarnuszka damasceńska – charakterystyka gatunku

Czarnuszka damasceńska rośnie w południowo-wschodniej Europie, w Azji oraz w północnej Afryce. W Polsce w stanie dzikim spotykana jest czarnuszka polna (Nigella arvensis), porastająca południowe rejony kraju - nieużytki i pola, na których uważana jest za chwast. W ogrodzie, oprócz czarnuszki damasceńskiej, uprawiana jest czarnuszka siewna (Nigell sativa) oraz czarnuszka hiszpańska (Nigella hispanica), tworząca dekoracyjne odmiany.

Nigella damascena to jednoroczna roślina, osiągająca około 40 cm – 70 cm wysokości. Na tle charakterystycznych pierzastosiecznych liści, w maju, pojawiają się dość duże i pachnące landrynkowo kwiaty, o średnicy 6 cm – białe, błękitne, różowe oraz intensywnie niebieskie. Dekorują czarnuszkę do sierpnia. Nad rabatami uwijają się owady zapylające, bowiem czarnuszka jest miododajna i owadopylna. Owoce, w kształcie mieszków nasiennych, kryją drobne czarne i lśniące nasiona.

W ogrodzie uprawiane są również efektowne odmiany, o różnobarwnych kwiatach:

• czarnuszka damasceńska ‘Miss Jekyll’ – dorastająca do 50 cm wysokości i tworząca niebieskie pełne kwiaty,
• czarnuszka damasceńska ‘Blue Midget’ – o kwiatach błękitnych, pojawiających się na sztywnej 25-cm łodydze,
• czarnuszka damasceńska ‘Miss Jekyllhybrys’ – osiągająca 70 cm wzrostu i tworząca podwójne kwiaty, wybarwione na biało, niebiesko i różowo,
• czarnuszka damasceńska z grupy Perian Jewel - o efektownych białych różowych i niebieskich kwiatach.

Osoby zainteresowane amatorska uprawą czarnuszki damasceńskiej, chętnie korzystają z forum ogrodniczego, by wymienić się doświadczeniami i opiniami, na temat hodowanych roślin. Godnym polecenia jest forum ogrodnicze OAZA, na którym mamy możliwość obejrzeć zdjęcia roślin oraz zamieścić zdjęcia własnego ogrodu. A może zainteresuje cię także ten artykuł z poradami, kiedy siać kwiaty w ogrodzie?

Jak wygląda uprawa i pielęgnacja Nigella damascena? Poradnik

Roślina uprawiana jest z siewu, bezpośrednio na rabaty kwiatowe lub do skrzynek, na rozsady. Nasiona czarnuszki damasceńskiej można przechowywać do 3 lat. Wysiewa się je od marca do czerwca, pamiętając, że wykiełkują, jeśli zapewnimy im odpowiednie warunki: ciepłe i żyzne podłoże, bogate w składniki pokarmowe oraz przepuszczalne gleby, o lekko kwaśnym do obojętnego odczynie pH. Czarnuszka damasceńska wykiełkuje po dwóch tygodniach od zasiania. Dobrze rozwija się na słonecznych stanowiskach. Nie toleruje miejsc podmokłych. Nasiona siejemy w rzędach, na głębokości 1 cm.

Siewki czarnuszki, zbytnio zagęszczone, wymagają przerywania. Wyciągamy z ziemi roślinki, gdy dorosną do wysokości około 5 cm, zwracając uwagę, by pozostały tylko najsilniejsze. Na rabacie, w rzędzie, powinny rozwijać się czarnuszki w rozstawie, co 15 cm, natomiast najlepsza odległość między rzędami wynosi 25 cm. Wyciągnięte z ziemi siewki można posadzić w innym miejscu. W czasie upalnego lata czarnuszka damasceńska wymaga regularnego podlewania. Stanowisko z młodymi roślinami systematycznie odchwaszczamy, zapewniając im pełny dostęp do wody i składników pokarmowych. W czasie kwitnienia należy czarnuszkę zasilać nawozami wieloskładnikowymi.

Przekwitłe kwiatostany usuwamy, jeśli chcemy, by czarnuszka ponownie zakwitła. W sierpniu i we wrześniu dojrzewają mieszki nasienne – zmienia się wówczas barwa owoców, z zielonego na ciemnobrązowy. Zbiór nasion polega na pozyskaniu całej torebki nasiennej i dokładnym jej wysuszeniu, w ciepłym i przewiewnym miejscu. Wysypane z mieszków nasiona musimy dosuszyć, bowiem łatwo ulegają pleśnieniu. Warto zaznaczyć, że obfitość nasion uzyskamy, siejąc roślinę w kwietniu. Czarnuszka wysiana w maju dostarczy mniej nasion, ale będą zawierały więcej zdrowotnego oleju.

Jakie zastosowanie ma czarnuszka damasceńska?

Czarnuszka damasceńska jest spokrewniona z czarnuszką siewną. Pozyskane nasiona znajdują podobne zastosowanie, a ich właściwości lecznicze cenione są od stuleci. Nasiona i uzyskany z nich olejek eteryczny, wspierają pracę układu odpornościowego, pomagają zwalczać pasożyty i niektóre alergie, np. uporczywy nieżyt nosa. Wykorzystywane są przy leczeniu stanów zapalnych oraz wspomagają terapię antydepresyjną. Są moczopędne oraz żółciopędne. Przypisuje się im również właściwości antynowotworowe.

Olej z czarnuszki damasceńskiej bogaty jest w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe NNKT, mające wpływ na odpowiedni poziom cholesterolu oraz pracę serca i układu krwionośnego. Stosowany bywa w kosmetyce, jako cenny składnik preparatów pielęgnujących skórę oraz jako dodatek do olejków eterycznych, przeznaczonych do leczniczych masaży. Po olej z czarnuszki powinny sięgać osoby ze słabymi włosami. Regularne stosowanie specyfiku wzmocni włosy i poprawi ich wzrost.

Na rabatach kwiatowych czarnuszka damasceńska ładnie komponuje się z kolorowymi bylinami, takimi jak nachyłek okółkowy lub innymi jednorocznymi roślinami, kwitnącymi w tym samym czasie, np. z fioletowym ubiorkiem. W ogrodzie warto zasadzić wyższe rośliny, o kontrastowym wybarwieniu kwiatów. Jako efektowne tło sprawdzi się różowa ślazówką letnia lub słoneczny nachyłek okółkowy. Czarnuszka damasceńska z powodzeniem wypełni pustą rabatę po przekwitłych kwiatach wiosennych.