Nazwa rośliny
Dereń biały (łac. Cornus alba)
Systematyka
dereniowate > dereń > dereń biały

Dereń biały - pielęgnacja, cięcie, rozmnażanie, uprawa

Dereń biały (łac. Cornus alba) to bardzo atrakcyjny, szeroko rozścielający się krzew ozdobny. Jest łatwy w uprawie, a za minimum uwagi i pielęgnacji odwdzięcza się pięknymi kwiatami, jednak największą zaletą tej wyjątkowej rośliny jest fakt, że jest ozdobna przez cały rok. Wyróżnia się w ogrodzie nawet zanim pojawią się jajowate liście, a to za sprawą czerwonych pędów, zwraca na siebie uwagę także przez całą zimę. Chociażby dlatego warto zaopatrzyć się w sadzonki i znaleźć dla niego odpowiedni zakątek.

Jeśli szukasz firmy, która wykona aranżację ogrodu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza uzyskasz dostęp do najlepszych ofert sprawdzonych fachowców.

Dereń biały w ogrodzie

Łacińska nazwa derenia białego brzmi: Cornus alba, co w zasadzie jest oddane przez polskie tłumaczenie. Jest to zdecydowanie jeden z najbardziej popularnych w Polsce przedstawicieli rodziny dereniowatych, drugi człon swojej nazwy zyskał dzięki białym kwiatom i niezwykłym kulistym owocom. Derenie to w tej części Europy niezbyt duże krzewy ozdobne, a dokładniej krzewy liściaste, które maksymalnie osiągają 2-3 metry wysokości. Są dość rozłożyste, a to za sprawą dużych gałęzi, które rozkładają się szeroko i zajmują sporo miejsca w ogrodzie, dlatego nie nadaje się na balkon.

Najbardziej wyróżniającą cechą derenia jest kolor jego pędów – te są najczęściej czerwone. Z tego względu roślina jest bardzo ozdobna przez cały rok, nie tylko w sezonie kwitnienia, który przypada na wiosnę. Poza tym bardzo ładnie prezentują się także jej liście – zaokrąglone u nasady, jajowate lub nieco bardziej eliptycznie, gęsto porastają pędy. Najczęściej ich wierzchnia część jest żółta lub żółtozielona, co wprowadza nieco ciekawego koloru do ogrodu. Co ciekawe, ich spód z biegiem czasu robi się sinozielony, co jeszcze zwiększa wyjątkowy efekt wizualny. Jesienią przebarwiają się na karminowo i opadają na zimę, odsłaniają ciemnoczerwone i bordowe pędy. Niektóre odmiany mniej więcej w tym samym czasie powtarzają kwitnienie.

Kwiaty derenia białego nie są szczególnie atrakcyjne same w sobie – drobne, zbierają się w niewielkie wiechy, które są dość ozdobne. Na uwagę zasługują także owoce derenia białego – drobne, białe kulki, rosnące na czerwonawych łodyżkach. Owoce te są niejadalne, chociaż chętnie zjadają je ptaki różnych gatunków. Zobacz także, co warto wiedzieć o dereniu jadalnym, o którym przeczytasz w tym artykule.

Cornus alba to nie jedyny przedstawiciel dereni, który pojawia się w ogrodzie w naszych warunkach klimatycznych. Dereń biały jest bardzo ozdobny i dlatego często się go wykorzystuje, jednak znacznie częściej można spotkać dereń jadalny. To wyjątkowe krzewy ozdobne, których owoce są bardzo wartościowym źródłem cennych składników. Owoce derenia jadalnego mają kwaskowaty smak, więc nie je się ich na surowo, najczęściej wykorzystuje się je do robienia dżemów i konfitur. Owoce derenia wykorzystuje się także do tworzenia zdrowotnych nalewek, które mają na celu poprawienie ciśnienia, są także wspaniałym środkiem przeciwdziałającym anemii.

Kolejnym przedstawicielem tej dużej grupy krzewów ozdobnych jest dereń kousa, wyjątkowo ozdobna roślina, które jednak wymaga trochę więcej uwagi w uprawie. Z tego względu w naszych stronach spotyka się go stosunkowo rzadko – dereń kousa niezbyt dobrze znosi niskie temperatury. Dlatego uprawia się go najczęściej w cieplejszych miejscach w kraju. Chociaż w naturalnych warunkach jest dość wysokim drzewem, u nas staje się wyłącznie niskim krzewem o dość dużych wymaganiach. Dereń kousa jednak cieszy się powodzeniem, a to za sprawą przepięknych kwiatów, które zbierają się w gęste kępki i całe oblepiają roślinę, utrzymując się na pędach nawet przez cały miesiąc.

Stanowisko i pielęgnacja derenia krok po kroku

Dereń biały nie ma szczególnych wymagań co do stanowiska w ogrodzie. Te krzewy ozdobne wyróżniają się bardzo dużą tolerancją na niesprzyjające warunki uprawy w ogrodach. W zasadzie dla derenia białego obojętny jest poziom pH podłoża, dzięki czemu sprawdza się niemal w każdym ogrodzie i bywa bardzo szeroko wykorzystywany. Dodatkowo uprawa derenia udaje się zarówno w bardziej, jak i mniej nasłonecznionym stanowisku. Ta wyjątkowa roślina może rosnąć w zasadzie w każdym rodzaju gleby, świetnie znosi także miejskie zanieczyszczenie, więc można go spotkać nie tylko w ogrodzie na wsi, lecz także w miejskich parkach i na skwerach, tym bardziej, że jego pielęgnacja nie jest szczególnie skomplikowana.

Dereń biały dobrze znosi cięcie i uszkodzenia różnego typu. Jest także dość wysoko mrozoodporny, dzięki czemu dobrze sprawdza się w naszych warunkach atmosferycznych. Jedyne, o czym w zasadzie trzeba pamiętać, to fakt, że te krzewy ozdobne lubią wodę. I chociaż rosną także na bardziej suchym podłożu, najlepiej preferują lekko mokre podłoża. Dobrze sprawują się w uprawie w pobliżu zbiorników wodnych. Dlatego w innych warunkach trzeba je mocno nawadniać – na tym w zasadzie polega ich pielęgnacja. Te krzewy ozdobne bardzo źle znoszą przeciągającą się suszę, więc w czasie gorącego lata należy szczególnie o nie dbać.

Cięcie derenia i inne zabiegi w uprawie

Dereń biały, podobnie jak dereń jadalny, nie potrzebują szczególnego nawożenia. Wręcz przeciwnie – dobrze znoszą wyjałowioną ziemię. Może warto przed posadzeniem roślin wzbogacić nieco podłoże, jednak później nie trzeba się tym szczególnie zajmować. W zasadzie najważniejsza pielęgnacja derenia to regularne cięcie. Jak przycinać pędy?

Dereń biały bardzo dobrze znosi cięcie. Zabieg przeprowadza się co roku, nawet w przypadku młodszych roślin. W tym czasie pędy skraca się od 1/3 do 2/3 długości. Odpowiednio przeprowadzone cięcie ma na celu odmłodzenie rośliny i zagęszczenie jej pokroju. Dzięki temu krzew lepiej kwitnie i wypuszcza więcej liści, a to przecież najważniejsze w przypadku tej rośliny. Pierwsze cięcie warto przeprowadzić od razu po zasadzeniu sadzonki. Najlepiej skrócić pędy do 2-3 oczka. Wtedy roślina błyskawicznie się rozkrzewi i zacznie się ładnie rozrastać na boki.

Bardzo proste jest także rozmnażanie rośliny. Robi się to poprzez pobranie półzdrewniałych lub zdrewniałych gałązek zebranych wiosną. W przypadku derenia białego nie jest konieczne wykonywanie szczepień – w tej sposób należy rozmnażać dereń jadalny. Sadzonka szybko się ukorzenia, w związku z czym cały proces jest znacznie szybszy niż próba rozmnożenia rośliny z nasion, która wymaga stratyfikacji i wielu zabiegów. Początkowo można ją wystawić na balkon, dopiero później, kiedy się dobrze ukorzeni posadzić w ogrodzie.

Odmiany derenia białego

Derenie białe to krzewy ozdobne, które cieszą się powodzeniem wśród hodowców i botaników, dlatego ciągle przybywa nowych odmian tej wyjątkowej rośliny. Ich pielęgnacja w zasadzie w ogóle się nie różni – wszystkie są prawie jednakowo mrozoodporne i nie potrzebują szczególnego nawożenia.

Najpopularniejsze odmiany derenia białego to ‘Aurea’ i ‘Sibirica’. Są to odmiany bardzo wytrzymałe, charakteryzujące się niezbyt szybkim tempem wzrostu. ‘Aurea’ dorasta jedynie do 2 metrów wysokości, ma całkowicie żółte liście, które bardzo wyróżniają się w ogrodzie. Jej pielęgnacja nie jest szczególnie skomplikowana, dość dobrze znosi nawet przejściowe niedobory wody.

Wymieniona wcześniej ‘Sibirica’ jest nieco wyższa – może dorosnąć nawet do 3 m wysokości. Ma wyprostowany pokrój, później się bardziej rozkłada, do tego stopnia, że jej dolne gałęzie ścielą się po ziemi. Krzewy ozdobne odmiany ‘Sibirica’ ma bardzo dekoracyjne pędy, które przez cały rok mają wyjątkowy, czerwno-koralowy kolor, wytwarza także znacznie większe owoce, niż inne odmiany, które mają biały kolor.

Jedną z najciekawszych i najbardziej dekoracyjnych odmian jest ‘Elegantissima’. Jej wyjątkowość polega na tym, że ma dwubarwne liście – zielone wewnątrz i otoczone białą obwódką. To one są najbardziej dekoracyjną częścią rośliny i sprawiają, że krzew wygląda naprawdę wyjątkowo, zwłaszcza w połączeniu z intensywnie czerwonymi pędami. Podobnie atrakcyjnie wygląda ‘Baihalo’, stosunkowo nowa odmiana, która ma takie samo ulistnienie. Ma przepiękny, kulisty pokrój, jest jednak znacznie niższa – ma maksymalnie 1,2 m wysokości. Dzięki temu świetnie sprawdza się nawet w małych ogrodach i na niewielkich działkach. Nie stanowi także większej konkurencji dla innych krzewów, więc w każdym ogrodzie świetnie będzie się prezentować.

Wygląd derenia białego

Pochodzenie:
Korea Północna, Syberia, Mandżuria
Roczne przyrosty:
20 cm - 30 cm
Maksymalna wysokość:
200 cm - 400 cm
Maksymalna szerokość:
200 cm - 400 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
10 lat


Pokrój derenia białego:
rozłożysty, rozkrzewiony, rozgałęziony, łukowato wygięty, wzniesiony
Cechy charakterystyczne:
Kolor kwiatów:
żółtawobiały
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
jajowate
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla derenia białego

Termin sadzenia:
marzec, kwiecień, wrzesień, październik
Rozstaw przy sadzeniu:
50 cm - 100 cm
Sposób rozmnażania:
sadzonki pędowe, nasiona, odkłady


Gleba:
przeciętna ogrodowa, przepuszczalna, lekka, próchniczna, lekko wilgotna
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Nadaje się na:

Pielęgnacja derenia białego

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
bardzo odporna
Typowe choroby:
Typowe szkodniki:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Kiedy należy przycinać?
Dobrze znosi przycinanie.
Cięcie poprawia pokrój krzewu i ogranicza jego rozmiary.
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz wieloskładnikowy, organiczny. Nawozić 2 razy w roku.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 2 dni.
Podlewanie jest potrzebne zaraz po posadzeniu oraz w okresach suszy.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel się Przekaż dalej